برترین سولوهای گیتار در سال ۲۰۲۳

در سالی که گذشت، آثار موسیقی بی‌شماری منتشر شدند که بسیاری از آنها، مورد توجه دنبال‌کنندگان صنعت موسیقی قرار گرفتند و سر و صدای زیادی به پا کردند. مجله گیتارورلد (Guitar World) نیز طبق روال هر سال، چند رأی‌گیری برای کسب نظر مخاطبان خود در مورد «برترین»های موسیقی برگزار کرده است که چند روز پیش، نتایج آنها به‌طور رسمی منتشر شده است. اما گویا امسال، کمی با سالهای پیش متفاوت بوده است و مشارکت دنبال‌کنندگان این مجله در این رأی‌گیری‌ها، شگفت‌انگیز و غیرمنتظره بوده است.

هفته گذشته، پوششی از فهرست برترین ریف‌های سال ۲۰۲۳ به انتخاب مخاطبین گیتارورلد را به شما ارائه دادیم و اکنون، قصد داریم به برترین سولوهای گیتار امسال از نگاه مخاطبان این مجله مشهور بپردازیم.

ممکن است که جای‌گذاری سولو در یک آهنگ، شکل‌گیری آن و حتی لزوم وجود آن در یک قطعه موسیقی، قابل بحث باشد؛ اما بخش سولو همواره یکی از مهمترین و جذاب‌ترین بخش‌ها در سبک‌های موسیقی گیتار-محور است و با وجود تغییرات ساختاری زیادی که طی سالیان گذشته تجربه کرده است، هیچ‌گاه از موسیقی راک و متال حذف نخواهد شد.

مطمئناً سولو عمری طولانی‌تر از همگی ما خواهد داشت و هر ده قطعه موسیقی نام‌برده در این فهرست نیز می‌توانند به‌خوبی گویای این امر باشند که این بخش از موسیقی، دائماً در حال تغییر و تطبیق با شکل مدرن‌تر موسیقی است.

سولو می‌تواند به‌خودی‌خود، داستانی کامل را برای شنونده موسیقی روایت کند، حسی استثنایی به او ببخشد و حتی نقش پنجره‌ای به روح نوازنده را ایفا کند.

۱۰- Boomerang از Towa Bird

چندی پیش، توا برد (Towa Bird)، ستاره شبکه مجازی تیک تاک (TikTok)، طی مصاحبه‌ای گفته بود که نوازندگی سولوی گیتار، کاری متکبرانه و غیرلازم است؛ اما اکنون نام اثری از همین موزیسین، در فهرست برترین سولوهای گیتار در سال ۲۰۲۳ قرار گرفته است! اما هنر با همین تناقضات خود زیباست. توا برد نوازندگی گیتار الکتریک را با الهام از جیمی هندریکس (Jimi Hendrix) شروع کرده است و طبیعتاً با وجود صحبت‌هایش در مصاحبه مذکور، از افزودن یک سولوی کوتاه به موسیقی‌های خود بدش نمی‌آید!

او در مصاحبه‌ای دیگر با مجله گیتارورلد گفته است که یک سولوی گیتار باید همانند یک مکالمه باشد. این رویکرد برد در سولوی قطعه Boomerang نیز به‌خوبی شنیده می‌شود. تن گیتار نیز در این قطعه بسیار جذاب است و طبق انتظاری که از یک ستاره جوان تیک تاکی می‌رود، تماماً با استفاده از پلاگین‌های نرم‌افزاری شکل گرفته است.

شخص برد در این باره گفته است: «اینکه بتوانم تن گیتارم را با استفاده از کامپیوتر طراحی کنم، برای من بسیار مفید و کاربردی است. من با این روش توانستم صدای گیتار خود را به‌شکلی مجازی در چندین نوع اتاق تجربه کنم و همچنین، چندین و چند افکت را به‌آسانی و تنها با چند کلیک امتحان کنم تا بتوانم به تن مورد نظر خود دست یابم.»

۹- Big Wreck – Hangers On

ایان تورنلی (Ian Thornley) نوازنده‌ای بسیار خلاق و ماهر است که نقش لید گیتاریست و یکی از آهنگسازان گروه موسیقی بیگ رک (Big Wreck) را ایفا می‌کند. سولوهای تورنلی همواره نقشی اساسی در آهنگسازی او دارند؛ به‌طوری که او از سولو برای بیان حرف‌هایی استفاده می‌کند که نمی‌توانسته آنها را در کلمات و در ورس‌های موسیقی بگنجاند.

برخی از اوقات، گیتار الکتریک می‌تواند چیزهایی را بگوید که زبان از بیان آنها قاصر است. سولوی قطعه Hangers On از Big Wreck نیز با سادگی زیبنده و نت‌های بی‌نظیر خود که انگار هر یک با فکری بسیار نواخته شده‌اند، فضایی استثنایی را در موسیقی می‌سازد که هیچ‌گاه کلمات توانایی ساخت آن را نداشته‌اند.

۸- Angel Vivaldi – Six

اگر هنوز آثار انجل ویوالدی (Angel Vivaldi) را نشنیده‌اید، آهنگ Six می‌تواند مهارت‌های او را به‌طور کامل برای شما به نمایش بگذارد. البته این اثر، تمامی وسعت خلاقیت انجل را نشان نمی‌دهد؛ زیرا سلیقه او بسیار وسیع است و سبک‌های بسیاری را پوشش می‌دهد که تقریباً همگی آنها نیز در آثار مختلف او شنیده می‌شوند. اما Six می‌تواند همانند بخشی از DNA انجل، شگفتی‌هایی که او با گیتار الکتریک شارول (Charvel) سیگنچر خود پدید می‌آورد را نمایش دهد و جزئیاتی از موسیقی وی همچون انتخاب نت، شکل نوازندگی و رویکردش به گیتار را به گوش شما برساند.

شخص ویوالدی طی مصاحبه‌ای با مجله GuitarWorld در مورد این آهنگ چنین گفته است: «Six از لحاظ ساختاری، آهنگسازی و ملودیک، نزدیک‌ترین موسیقی به ذهن و سلیقه من است. این اثر می‌تواند بهتر از تمامی آثارم، آن چیزی که به‌عنوان صدای امضا مشهور است را از من به نمایش بگذارد.»

بخش سولوی قطعه Six نیز با تن و نوازندگی بی‌نظیر ویوالدی، اوج این قطعه به‌شمار می‌رود و شنوندگان را به بهترین نحو وارد دنیای آهنگساز می‌کند. این سولو، یکی از آن سولوهایی است که به‌واقع، پنجره‌ای به روح نوازنده برای شنونده است.

۷- Matteo Mancuso – Silkroad

تکنیک‌هایی که متئو منکوسو (Matteo Mancuso) می‌تواند بدون پیک و با استفاده از انگشتان خود بر روی گیتار الکتریک اجرا کند، محیرالعقول است و نظیر آن کمتر دیده شده است. وی با رویکردی همانند نوازندگی گیتار کلاسیک، گیتار الکتریک خود را می‌نوازد و حس‌وحالی منحصربه‌فرد را به موسیقی راک تزریق می‌کند. این رویکرد او باعث می‌شود که گیتار او، صدایی بسیار متفاوت تولید کند.

شاید منکوسو نوازنده‌ای جوان و در حال گذراندن سالهای ابتدایی شهرت خود باشد؛ اما از همین الان می‌توان به‌جرأت گفت که وی یکی از بزرگترین استعدادهای نسل خود است. این موزیسین ایتالیایی که با انتشار آلبوم The Journey به‌شکلی جسورانه وارد صنعت موسیقی شد، با ترک اول این آلبوم که Silkroad نام دارد، استعداد خارق‌العاده و سلیقه ماجراجویانه خود در موسیقی را به نمایش گذاشته است.

اکثر لاین‌های گیتار در آلبوم The Journey با استفاده از یک گیتار الکتریک یاماها Revstar نواخته شده است؛ اما گیتار مورد استفاده متئو در قطعه Silkroad، یک گیتار الکتریک یاماها Pacifica است. صدای گیتار در این قطعه، خصوصاً در بخش سولوی آن، همانند جاده ابریشم واقعی (نام قطعه Silkroad به معنای جاده ابریشم)، تعامل و ترکیبی است از فرهنگ‌های غربی و شرقی مختلف و تن و پالت صوتی‌ را ارائه می‌کند که پیش از این، هرگز شنیده نشده است.

۶- Nita Strauss – Surfacing و Marty Friedman

همکاری مارتی فریدمن (Marty Friedman) و نیتا استراس (Nita Strauss) دقیقاً همانگونه است که انتظار دارید! این همکاری حتی برای نیتا استراس که برای چندی از بزرگترین موزیسین‌ها گیتار نواخته است هم لحظه‌ای بسیار مهم بوده است.

استراس می‌گوید که تجربه همکاری با مارتی فریدمن، به او یاد داده است که بسیار بهتر با ساز خود به داستان‌سرایی بپردازد و ملودی‌ها را به‌شکلی برجسته‌تر نمایش دهد. در کل، او ادعا می‌کند که این تجربه، از او نوازنده‌ای بهتر ساخته است.

وی طی مصاحبه‌ای درباره این همکاری چنین گفته است: «همکاری من با مارتی فریدمن، نکات مفید بسیاری را به من آموخت. من طی این همکاری، انگار که یک گیتاریست جوان در محضر استاد خود بودم. اولین اثر موسیقی در سبک متال که به آن گوش دادم، توسط مارتی نواخته شده بود و به همین دلیل، من احساسی بسیار ویژه به او و نوازندگی ویژه‌اش دارم. ما با همکاری یکدیگر، ایده کلی Surfacing را ساختیم؛ در واقع، من چند ریف برای مارتی فرستادم و او با افزودن ایده‌های خود به آنها، این موسیقی شگفت‌انگیز را برای من ارسال کرد.»

۵- Avenged Sevenfold – Nobody

ریف اصلی قطعه Nobody از گروه موسیقی Avenged Sevenfold، یک ریف بسیار ساده اما میخکوب‌کننده است که انگار تنها با فشردن یک کلاویه در یک سینتی سایزر نواخته شده است. این ریف به‌حدی متفاوت و جذاب است که باعث شد نام این اثر، در فهرست برترین ریف‌های سال ۲۰۲۳ مجله گیتارورلد نیز به چشم بخورد.

اما در نقطه مقابل، سولونوازی درخشان سینیستر گیتس (Synyster Gates) با تکنیک سوییپ پیکینگ و آرپژ‌های بی‌نظیر او، تضادی بسیار زیبا با سادگی ریف اصلی قطعه ایجاد کرده است و جلوه‌ای بسیار زیبا به موسیقی بخشیده است.

این ایده‌های نبوغ‌آمیز، شگرد سینیستر گیتس به شمار می‌روند و در این اثر نیز چندان غیرمنتظره نبوده‌اند؛ اما برخی از اوقات، باید به چنین شاهکارهایی از دور نگریست و آنها را از نو تحسین کرد. تصور کنید که قرار بود Nobody اولین قطعه‌ای باشد که نواختن آن بر روی گیتار الکتریک را یاد می‌گیرید. یادگیری نواختن ریف این قطعه احتمالاً نیازمند تنها چند دقیقه زمان بود؛ در حالی که یادگیری سولوی آن سالها زمان می‌برد!

۴- Queens of the Stone Age – Paper Machete

نوازندگان بسیاری هستند که سعی دارند با استفاده از تجهیزاتی همچون پدال‌های فاز و اوردرایو و امپ‌های سالید استیت قدیمی، تن گیتار گروه موسیقی Queens of the Stone Age را بازسازی کنند. سعی در شبیه‌سازی تن گیتار افراد مشهور، کاری کاملاً سالم در مسیر یادگیری نوازندگی گیتار است و هیچ ایرادی به این رویکرد وارد نیست؛ اما در این مسیر، باید جزئیات ریز نوازندگی که باعث شکل‌گیری تن نهایی یک گروه موسیقی می‌شوند را دست کم نگرفت و توجهی ویژه به آنها داشت. در واقع، بخش مهم شبیه‌سازی تن گیتار الکتریک یک نوازنده مشهور، جزئیات و تکنیک‌های نوازندگی او است.

تن گیتار Josh Homme و Troy Van Leeuwen بسیار زیباست؛ اما توانایی‌های این دو موزیسین در آهنگسازی نیز ستودنیست. این دو هنرمند مشهور می‌توانند ریف‌ها و آهنگ‌هایی را خلق کنند که احساساتی بسیار ویژه را در شنونده برمی‌انگیزند. سولوی قطعه Paper Machete نیز از این قاعده مستثنی نیست و به‌خوبی لایق قرارگیری در این فهرست است.

نحوه اجرای سولوی این قطعه، حس نوازندگی فی‌البداهه را به شنونده می‌دهد و انگار که تنها با یک بار ضبط و به‌شکلی کاملاً غریزی و برنامه‌ریزی‌نشده، به موسیقی اضافه شده است. اما با این وجود، تمامی نت‌ها در این سولو با دقتی بسیار انتخاب شده‌اند و همگامی بی‌نظیری با ملودی اصلی جالب قطعه دارند. در بحث تن نیز پیکاپ نک گیتار الکتریک Troy Van Leeuwen در ترکیب با پدال Univox Super-Fuzz او، شگفتی آفریده است و مثل همیشه، تن گیتار او را به یکی از برجسته‌ترین وجوه اثر موسیقی تبدیل کرده است.

۳- Red Devil Vortex – More Luck Than Brains

نام گروه موسیقی Red Devil Vortex، شبیه نام یک نوشابه انرژی‌زای مشهور است که فروش آن به دلیل قدرت بیش‌ازحد و ایجاد مشکلات قلبی در مصرف‌کنندگان ممنوع شده است! شنیدن قطعه More Luck Than Brains از این گروه موسیقی و سعی در بازنوازی آن با استفاده از یک گیتار الکتریک هفت سیم نیز به دلیل دشواری بسیار، می‌تواند اثری مشابه بر روی شما بگذارد و باعث بروز مشکلات قلبی شود!

سولوی Luís Kalil در این قطعه، به‌شکلی بسیار پیچیده شروع می‌شود و رفته‌رفته پیچیده‌تر نیز می‌شود. در آخر نیز جیغ‌های حاصل از فشردن ومی بار ساز و تکنیک لگاتوی مثال‌زدنی نوازنده در این سولو، چشم‌های شما را از تعجب گرد خواهد کرد!

اگر فیلم گیتاریست برزیلی این گروه هنگام نواختن سولوی قطعه More Luck Than Brains را تماشا کنید، تکنیک تپینگ ویژه او هوش از سر شما خواهد برد و حرکات تئاتری وی نیز شما را سرحال می‌آورد. پیشنهاد می‌کنیم پس از شنیدن این قطعه، خود را به چالش بکشید و نواختن سولوی آن را بر روی گیتار خود امتحان کنید؛ البته بهتر است قبل از انجام این کار، غذایی مقوی میل کنید و سپس نفسی عمیق بکشید!

۲- Mammoth WVH – Take a Bow

اگر این قطعه در هر سالی به‌جز امسال منتشر می‌شد، مطمئناً موفق به کسب رتبه اول در فهرست برترین سولوهای سال می‌شد.

بخش سولوی اثر Take a Bow از ولفگانگ ون هیلن (Wolfgang Van Halen)، فرزند خلف ادی ون هیلن (Eddie Van Halen)، تمامی ویژگی‌هایی که یک سولوی بی‌نظیر باید داشته باشد را در خود دارد و حتی از انتظارات شنونده نیز زیباتر است.

یک نکته بسیار جذاب در مورد این سولو، این است که با استفاده از گیتار الکتریک مشهور و افسانه‌ای ادی ون هیلن نواخته شده است. در این سولو علاوه بر تن ویژه گیتار ادی، برخی از تکنیک‌های او همچون تپینگ استثنایی وی نیز شنیده می‌شود که این امر را به‌خوبی یادآور ما می‌شود که در حال شنیدن یک اثر از فرزند ادی ون هیلن هستیم.

استفاده از گیتار ادی ون هیلن توسط پسرش در یک قطعه موسیقی، چندان تعجب‌برانگیز نیست و تا حدی مسلم است؛ اما تکنیک‌های ویژه‌ای که ولفگانگ در این سولو به کار برده است، انتخابی خلاقانه از سوی او بوده است که بعدی حماسی و بسیار زیبا به موسیقی افزوده است. می‌توان گفت که جسارت ولفگانگ در سولوی قطعه Take a Bow، یادآور سبک نوازندگی فوق‌العاده پدرش است.

مهارت نوازندگی ولفگانگ در کنار ادای احترام او به پدرش در این قطعه، آن را به اثری استثنایی تبدیل کرده است. به‌علاوه، طرفداران ادی ون هیلن از شنیدن صدای گیتار او در این اثر بسیار خوشحال خواهند شد. همگی این عوامل، Take a Bow را به هدیه‌ای خارق‌العاده برای طرفداران Mammoth WVH و ادی ون هیلن تبدیل می‌کنند که احتمالاً تا دهه‌ها از آن یاد خواهد شد.

۱- Extreme – Rise

زمانی که موزیک ویدیوی Rise توسط گروه موسیقی Extreme در یوتیوب منتشر شد و همزمان انتشار قریب‌الوقوع آلبوم جدید اکستریم را پس از پانزده سال اعلام کرد، تلفن همراه نونو بتنکورت (Nuno Bettencourt) به‌سرعت با پیام‌هایی از همکارانش همچون استیو لوکاتر (Steve Lukather) و برایان می (Brian May) پر شد. مضمون تمامی این پیام‌ها، تشکر از بتنکورت بود. دریافت چندین پیام با مضمونی مشابه به‌طور همزمان کمی برای نونو عجیب بود؛ اما او به‌سرعت متوجه شد که دلیل تشکر از او، نحوه اجرای سولوی آهنگ Rise بوده است که تحسین همکارانش را برانگیخته است.

وجه تفاوت سولوی Rise با دیگر سولوهای معاصر، نوع اجرای آن چه از لحاظ بصری و چه سمعی است که باعث برجستگی آن نسبت به سایر سولوهای آلبوم جدید اکستریم شده است.

در میان سولوهای نواخته‌شده در آثار موسیقی سالهای اخیر، سولوی Rise را می‌توان همانند یک انفجار هسته‌ای قدرتمند دانست. شاید حتی بتوان گفت که این سولو، شکل نهایی و تکامل‌یافته سولوی گیتار الکتریک در موسیقی امروز است.

منبع: Guitar World
نویسنده: Jonathan Horsley