داربوکا
داربوکا (darbuka) یک ساز کوبه‌ای تأثیرگذار در موسیقی منطقه خاورمیانه، آفریقا و اروپای شرقی است که پیشینه آن به مصر و بابل باستان بازمی‌گردد. این ساز، شکلی شبیه به جام دارد و بخش میانی بدنه آن، از بخش‌های بالا و پایین ساز باریک‌تر هستند. همچنین فضایی خالی درون آن وجود دارد که به طنین‌انداز شدن صدا کمک می‌کند. داربوکا نام‌های بسیاری دارد که ممکن است بر اساس اندازه و منطقه ساخت آن متفاوت باشد. به‌طور مثال، بسیاری از افراد در ایران، این ساز کهن را به نام تمپو می‌شناسند، در شرق اروپا به آن دارابانا یا تارابانا گفته می‌شود و در مصر، طبلا، دهلا یا سومباتی نامیده می‌شود.
از مهم‌ترین برندهای تولیدکننده داربوکا در جهان می‌توان به ماینل (Meinl) و جوهرالفن/جوهره الفن (Gawharet El Fan) اشاره کرد.
مواد مورد استفاده در ساخت داربوکا
در گذشته، بدنه داربوکا از خاک رس یا چوب ساخته می‌شد و بر بخش رویی آن نیز یک لایه از پوست حیوانات کشیده می‌شد؛ اما امروزه معمولاً این ساز را از موادی مانند آلومینیوم و مس می‌سازند که موجب افزایش دوام آن می‌شود. همچنین معمولاً دیگر از پوست حیوانات در بخش رویی داربوکا استفاده نمی‌شود و پوست یا هِد ساز از مواد مصنوعی ساخته می‌شود.
بدنه این ساز کوبه‌ای معمولاً مزین به طرح‌هایی رنگارنگ و منحصر‌به‌فرد است که گویای قدرت طراحی و هنر دست سازنده آن هستند. در تزئین داربوکا از موادی مانند انواع رنگ، لاک، مروارید، صدف، فلزات، پلاستیک و حتی سنگ‌های قیمتی استفاده می‌شود.
انواع داربوکا
همانطور که اشاره شد، ساز داربوکا در نقاط مختلف جهان با اشکال و شاخصه‌های متفاوت ساخته می‌شود که از مهم‌ترین آنها می‌توان به داربوکای ترکی، داربوکای مصری و داربوکای سفالی اشاره کرد.
دو نوع ترکی و مصری این ساز تفاوت‌هایی مشهود با یکدیگر دارند. برای مثال، در نمونه‌های مصری، لبه‌های قسمت بالایی به شکل گرد ساخته می‌شود و پیچ‌های کوک آن نیز در سطح رویی ساز دیده نمی‌شوند؛ اما در اغلب نمونه‌های ترکی، سطح رویی ساز با بخش کناری آن زاویه‌ای قائمه ایجاد می‌کند و پیچ‌های کوک نیز روی بدنه تعبیه شده‌اند. مدل‌های سفالی نیز همانطور که از نامشان مشخص است، از سفال ساخته می‌شوند و غشای رویی ساز از مواد طبیعی مانند پوست گوسفند، بز یا ماهی ساخته می‌شود. این نوع از داربوکا معمولاً در کشورهای عربی مورد استفاده قرار می‌گیرد.