۱۰ نوازنده مشهور گیتار فندر Jaguar

شرکت فندر (Fender)، مدل Jaguar را در سال ۱۹۶۳ به‌عنوان بهترین و گران‌قیمت‌ترین گیتار خود به بازار عرضه کرد. این گیتار الکتریک، با ویژگی‌ها و طراحی منحصر‌به‌فرد خود، به‌واقع سازی پیشرو محسوب می‌شد و در زمان عرضه به بازار، تقریباً از تمامی رقبای خود پیشرفته‌تر بود. هنوز هم با وجود گذشت بیش از پنج دهه، می‌توان گفت که جگوار یک گیتار ویژه و بسیار پیشرفته است که همواره از زمان خود جلو بوده است.

Jaguar از یک بدنه نامتقارن جالب برخوردار است که با الهام از گیتار قدیمی‌تر مشابه فندر، یعنی Jazzmaster طراحی شده است. این بدنه آن را از تقریباً تمامی دیگر سازهای موجود در بازار در زمان عرضه متمایز می‌ساخت. همچنین Jaguar طول اسکیلی کوتاه‌تر نسبت به گیتارهای الکتریک معمول، معادل با ۲۴ اینچ دارد که در کنار یک سیستم انتخاب پیکاپ ویژه، آن را به سازی بسیار متفاوت تبدیل کرده‌ است. تمامی این ویژگی‌ها باعث شد که عرضه این گیتار به بازار، از نگاه بسیاری از متخصصین این عرصه، یک ماجراجویی مهم از سوی فندر به شمار رود.

فندر این گیتار الکتریک را با هدف نوازندگان صحنه موسیقی surf-rock به بازار عرضه کرد؛ اما طراحی و ویژگی‌های غیرمعمول جگوار باعث شد که به‌رغم تلاش و تبلیغات بسیار فندر، این محصول در میان جامعه هدف خود به محبوبیت نرسد و در بدو ورود به بازار، یک شکست تجاری را برای سازنده خود رقم بزند.

به دنبال عملکرد تجاری ناامیدکننده جگوار در دهه‌های شصت و هفتاد میلادی، شرکت فندر در سال ۱۹۷۵ تصمیم گرفت تا تولید آن را به‌طور دائمی متوقف کند؛ اما با ظهور سبک‌هایی همچون پست راک و گرانج در دهه هشتاد میلادی، این گیتار نیز ناگهان در میان موزیسین‌های آن زمان به محبوبیت رسید و توجه بازار را به خود جلب کرد. موزیسین‌های گرانج در این دوره همچون Television و Sonic Youth، نمونه‌هایی از جگوار را با قیمتی بسیار پایین از فروشگاه‌های سمساری خریداری کرده بودند تا بتوانند حس یک گیتار وینتج فندر را بدون صرف هزینه‌ای زیاد برای مدل‌های مشهورتر آن همچون تلکستر و استرتوکستر تجربه کنند. این هنرمندان معمولاً گیتارهای جگوار خود را تا حدی بسیار زیاد تغییر و ارتقاء می‌دادند تا سازی متفاوت حاصل شود که می‌تواند تنی بسیار قدرتمند و گرم تولید کند.

محبوبیت ناگهانی جگوار در میان موزیسین‌ها تا دهه نود میلادی نیز ادامه یافت و باعث شد تا بسیاری از ستارگان آن دوره همچون کوین شیلدز (Kevin Shields)، جان فروشانته (John Frusciante) و کرت کوبین (Kurt Cobain) نیز آن را به‌عنوان ساز اصلی خود برگزینند. قرار گرفتن جگوار در دستان این هنرمندان افسانه‌ای باعث شد تا این ساز از یک پروژه شکست‌خورده، به یک محصول بسیار مشهور و پرتقاضا تبدیل شود و نام آن بر سر زبان تقریباً تمامی گیتاریست‌های آن دوره بیفتد.

به دنبال این امر نیز فندر تصمیم گرفت تا تولید جگوار را در کارخانه ژاپن خود از سر گیرد تا بتواند جوابگوی تقاضای بسیار موجود در بازار برای این ساز شود. کمی پس از این تصمیم، جگوار در دستان بسیاری از گیتاریست‌های آن زمان دیده می‌شد.

امروزه که گیتار الکتریک Jaguar به یکی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین گیتارهای تولیدشده توسط فندر تبدیل شده است و این شرکت نیز در حال تولید چندین و چند نسخه مختلف از آن است، تصمیم گرفته‌ایم تا ده تن از مهم‌ترین نوازندگانی که از این ساز استفاده کرده‌اند را معرفی کنیم و نگاهی نیز به سابقه آنها در استفاده از این گیتار الکتریک جالب و جذاب داشته باشیم.

کرت کوبین (Kurt Cobain)

اولین فردی که در این مطلب قرار است به آن اشاره کنیم، در واقع مهم‌ترین نوازنده گیتار جگوار در طول تاریخ است. کرت کوبین، خواننده و نوازنده گروه مشهور Nirvana، علاقه بسیاری به برند فندر داشت؛ اما جگوار برای او جایگاهی ویژه داشت و حساب آن از تمامی گیتارهای دیگر جدا بود. کرت طی مصاحبه‌ای گفته است که گیتار جگوارش، تنها گیتاری است که نمی‌گذارد طرفداران وی به آن دست بزنند.

کوبین در طول دوران فعالیت خود، چند جگوار چپ‌دست مختلف داشت؛ اما مهم‌ترین و مشهورترین آنها را می‌توان یک نمونه تغییریافته ساخت سال ۱۹۶۵ با رنگ Sunburst دانست که به پیکاپ‌های DiMarzio و بریج موردعلاقه کرت یعنی Tune-O-Matic تجهیز شده بود. کوبین از این ساز در تور آلبوم‌های Nevermind و In Utero نیز استفاده کرده است و در نهایت، شهرت آن را به حدی رساند که فندر سالها پس از مرگ او نیز نمونه‌ای بازآفرینی‌شده از آن را تولید کرد.

My Bloody Valentine

اگر طرفدار گروه موسیقی My Bloody Valentine باشید، به‌خوبی می‌دانید که این گروه، رابطه‌ای بسیار خوب با گیتارهای آفست فندر دارد. گیتاریست‌های این بند، یعنی Kevin Shields و Bilinda Butcher هر دو برای تولید صداهای اتمسفریک و جالب موسیقی خود چه در استودیو و چه در استیج، تقریباً منحصراً از چندین نوع از گیتارهای آفست فندر، یعنی Mustang ،Jazzmaster و Jaguar استفاده می‌کنند. به همین دلیل نیز می‌توان گفت که My Bloody Valentine نیز در کنار افرادی همچون کرت کوبین، نقشی اساسی در افزایش ناگهانی محبوبیت جگوار و دیگر سازهای آفست فندر در دهه نود میلادی داشت.

شیلدز به علاقه بسیار به گیتارهای جزمستر مشهور است؛ اما برخی از اوقات، او یک جگوار به رنگ Burgundy Mist را همراه با خود به استیج می‌برد. در مقابل، بوچر معمولاً از دو جگوار، یکی به رنگ Olympic White و دیگری به رنگ Lake Placid Blue در اجراهای زنده گروه My Bloody Valentine استفاده می‌کند.

جان فروشانته (John Frusciante)

بخش اعظم صدای ویژه گروه Red Hot Chilli Peppers و نوازندگی جان فروشانته، حاصل یک گیتار استرتوکستر و یک امپ مارشال است؛ اما فروشانته علاقه بسیاری به ماجراجویی دارد و به همین دلیل، در ضبط اورداب‌های آلبوم افسانه‌ای Blood Sugar از یک گیتار جگوار قدیمی به رنگ Sherwood Green استفاده کرده است. این ساز را می‌توان در شروع موزیک ویدیوی قطعه Under the Bridge در دستان جان دید.

پس از اینکه فروشانته در سال ۱۹۹۸ اعتیاد خود به مواد مخدر را ترک کرد و مجدداً به گروه رد‌ هات چیلی پپرز پیوست، یک جگوار به رنگ Candy Apple Red ساخت سال ۱۹۶۲ نیز خریداری کرد. اما علاوه بر این، جان از نمونه‌هایی دیگر از جگوار نیز در طول مدت زمان فعالیت خود استفاده کرده است که یکی از آنها، متعلق به همکار قدیمی او و نوازنده گروه موسیقی Warpaint، یعنی Emily Kokal بوده است.

تام ورلین (Tom Verlaine)

گروه Television از نظر بسیاری از افراد، یکی از تأثیرگذارترین گروه‌های موسیقی در دهه هفتاد میلادی بوده است. حضور برجسته این گروه در صحنه موسیقی پانک نیویورک و تأثیر غیرقابل انکار آلبوم اول آنها، یعنی Marquee Moon بر روی این سبک، تقریباً با هیچ گروهی قابل مقایسه نیست.

تلویژن با الهام‌گیری از سبک‌هایی همچون موسیقی آوانگارد و جز، آثاری پرانرژی و در عین حال بسیار شیوا و جذاب را تولید می‌کرد که عنصر مرکزی آنها معمولاً نوازندگی دو گیتاریست این گروه، یعنی تام ورلین (Tom Verlaine) و ریچارد لوید (Richard Lloyd) به‌صورت همزمان بود.

در حالی که گیتار الکتریک مورد علاقه ورلین جزمستر است، اما او در طی سالیان فعالیت خود، چند گیتار جگوار نیز در اختیار داشته و نواخته است که مهمترین آنها را می‌توان نمونه‌ای دانست که به پیکاپ‌های ماتیکی لوله‌ای، همانند پیکاپ‌های گیتارهای Danelectro مجهز بود.

گفته می‌شود که یک تصویر که در آن ورلین در حال نواختن همین گیتار بوده است، باعث شده است تا جان فروشانته نیز به فکر خرید یک جگوار بیفتد. احتمالاً استفاده نوازنده‌ای برجسته همچون تام ورلین از جگوار و تصاویر بسیاری که او را همراه با این ساز نشان می‌دهند، انگیزه‌بخش بسیاری از گیتاریست‌های دیگر نیز در دهه هشتاد میلادی برای خرید جگوار بوده است.

جانی مار (Johnny Marr)

جانی مار، یکی از مهمترین گیتاریست‌های سبک ایندی نیز از علاقه‌مندان به گیتار فندر جگوار بود؛ اما وی تا مدتی بسیار پس از شروع فعالیت حرفه‌ای خود، از محصولات فندر استفاده نمی‌کرد و در زمانی که عضو گروه The Smiths بود نیز با گیتارهای Gretsch و Rickenbacker خود شناخته می‌شد. پس از پیوستن به گروه Modest Mouse بود که گیتار جگوار، نظر جانی را به خود جلب کرد و وی برای اجرای زنده کنار اعضای این گروه، یک جگوار ساخت سال ۱۹۶۳ با بدنه‌ای مزین به چندین استیکر را خریداری کرد.

بعدها، شرکت فندر با همکاری جانی مار، یک گیتار جگوار سیگنچر برای او تولید کرد که یک سوییچ انتخاب پیکاپ ویژه داشت و در چندین فینیش جذاب عرضه می‌شد. این مدل منحصربه‌فرد، یکی از بهترین گیتارهای جگوار سیگنچر تولیدشده تا به امروز است. البته که تنها نام جانی مار بر روی این محصول، گواه بر این امر است؛ زیرا اگر سازی از نظر مار خوب باشد، آن ساز بی‌شک بی‌نظیر است!

رولند هاوارد (Rowland S. Howard)

گیتاریست استرالیایی مشهور و بسیار عجیب، رولند هاوارد، به سبک نوازندگی غیرمعمول و انقلابی خود مشهور بود. این نوازنده که در گروه Birthday Party نیز به‌عنوان گیتاریست ایفای نقش می‌کرد، دیوانه و شیدای فیدبک بود و با استفاده از گیتار جگوار خود و این افکت، بافت‌های صوتی بسیار عجیب و جذابی را خلق می‌کرد که هدایتگر سایر اعضای گروه بودند.

هاوارد اولین جگوار خود را در سال ۱۹۷۸ خرید که نمونه‌ای با رنگ Olympic White، تولیدشده در دوران پس از خریداری فندر توسط CBS بود. این گیتار، ساز اصلی رولند تا سال ۲۰۰۹، یعنی روز مرگ او بود.

Sonic Youth

اعضای گروه Sonic Youth نیز همانند اعضای My Bloody Valentine علاقه‌ای بسیار به گیتارهای آفست یا نامتقارن فندر داشتند. اعضای این گروه موسیقی نیویورکی، طرفدار گیتارهای فانک-محورتر فندر بودند و تمامی آنها، در مدتی از دوران کاری خود از یک جگوار استفاده می‌کرده‌اند.

اما سانیک یوث گیتارهای آفست خود را به شکلی متفاوت به کار می‌گرفت. نوازندگان این گروه، گیتارهای خود را به سوییچ‌های انتخاب پیکاپ ساده‌تر و پیکاپ‌های‌ هامباکری ویژه تجهیز می‌کردند تا بتوانند صدایی قوی و گرم با استفاده از آنها تولید کنند.

در حالی که می‌توان گفت Thurston Moore بیش از تمامی اعضای سانیک یوث به جگوار علاقه داشت، اما Kim Gordon نیز با نوازندگی با این ساز در ضبط چند اثر گروه خود، رفته‌رفته به آن علاقه‌مند شد.

وین باتلر (Win Butler)

وین باتلر، چهره اصلی گروه موسیقی مشهور Arcade Fire، بیش از آنکه به نوازندگی گیتار خود مشهور باشد، به مهارت‌ها و هنر بی‌بدیل آهنگسازی خود شهره است؛ اما این موضوع دلیل نمی‌شود که از او به‌عنوان یکی از مهمترین نوازندگان گیتار الکتریک فندر جگوار یاد نکنیم.

باتلر در نوازندگی خود، تکنیک‌های ویژه و الگوهای کوک دست باز بسیاری را به کار می‌گیرد که در کنار انرژی بالای او، به بخشی عمده از ارکان صدای منحصربه‌فرد گروه موسیقی آرکید فایر تبدیل شده‌اند و دلیلی نیز برای موفقیت زودهنگام این گروه نیز بوده‌اند. تمامی این تکنیک‌ها و اصوات جالب توسط باتلر معمولاً با استفاده از یک گیتار انجام می‌شود و آن گیتار چیزی نیست جز یک فندر جگوار.

باتلر در طی سالیان فعالیت خود به‌عنوان یک موزیسین، جگوارهای بسیاری در اختیار داشته است که از مهم‌ترین‌های آنها می‌توان یک مدل به رنگ Inca Silver تولید سال ۱۹۶۵، یک نمونه قدیمی دیگر به رنگ Sonic Blue و البته نسخه مشکی‌رنگ مشهور او اشاره کرد. او هر یک از این سازها را در دوران‌های مختلف کاری خود، در مدت زمان‌هایی طولانی به کار گرفته است و ظاهراً اکنون صاحب هر سه آنهاست.

پی‌جی هاروی (PJ Harvey)

اگر نام PJ Harvey به گوشتان بخورد، احتمالاً او را بر روی استیج با یک گیتار Gibson Firebird یا یک گرچ با بدنه‌ای بزرگ تصور می‌کنید؛ اما این موزیسین مشهور، در برخی از مهم‌ترین دوران‌های فعالیت کاری خود، از یک فندر جگوار نیز استفاده می‌کرده است.

او در ضبط و اجرای آلبوم Dry، از یک جگوار ساخت سال ۱۹۶۵ به رنگ Sunburst استفاده کرده است که برخی از اوقات، توسط همکار مشهور او، یعنی John Parish نیز نواخته می‌شد.

اخیراً نیز ویدیویی از‌ هاروی در حال اجرای قطعه The Wheel در فضای مجازی منتشر شده است که او را در حال نواختن یک جگوار به رنگ Olympic White نشان می‌دهد. این ساز با هداستاک همرنگ با بدنه خود، به نظر می‌رسد که از نمونه‌های گران‌قیمت‌تر تولیدی فندر باشد.

کرت وایل (Kurt Vile)

کرت وایل، گیتاریست و آهنگساز مشهور آمریکایی، از سال ۲۰۱۱ تا به امروز از یک گیتار فندر جگوار وینتج تولیدشده در سال ۱۹۶۴ به رنگ Sunburst به‌عنوان ساز اصلی خود استفاده می‌کند که بریج آن را برای افزایش پایداری کوک و بهبود سستین ساز در اجراهای زنده، با یک نمونه از نوع Mastery تعویض کرده است.

این Jaguar باعث علاقه بسیار یا بهتر بگوییم اعتیاد کرت به گیتارهای آفست فندر شد و موجب شد تا او از زمان خریداری این ساز تا به امروز، گیتارهای وینتج مشابه دیگری را نیز برای کاربری‌های مختلف خود از جمله ضبط در استودیو و اجرای زنده خریداری کند.

کرت طی مصاحبه‌ای با فندر در سال ۲۰۱۷، جگوار را «بهترین گیتار راک اند رول در دوره فعلی» توصیف کرده است و درباره این ساز، چنین گفته است: «الگوی من، گروه‌هایی همچون Sonic Youth و Dinosaur Jr هستند که هر دو از Jazzmaster استفاده می‌کردند. با وجود اینکه جزمستر سازی بسیار جذاب است، اما جگوار تمامی ویژگی‌های مثبت آن را به شکلی برجسته‌تر در خود دارد. من با نواختن این گیتار حس می‌کنم که می‌توانم نت‌ها را همانند نیزه‌ای از درون شلوغی گروه موسیقی به گوش کاربر شلیک کنم. در واقع، صدای دقیق‌تر و روشن‌تر این ساز باعث می‌شود که نقشی بسیار برجسته در یک گروه موسیقی داشته باشد و سلطه خود را بر روی تمامی سازهای دیگر مستحکم کند.»

علاوه بر این افراد، جگوار توسط بسیاری از هنرمندان مشهور دیگر نیز مورد استفاده قرار گرفته است؛ اما این ده نوازنده را می‌توان مهمترین‌های آنها و به نوعی، دلیل شهرت این گیتار دانست.

نظر شما در مورد گیتار فندر Jaguar چیست؟ تجربه نوازندگی خود با این ساز را در بخش نظرات همین مطلب با گیتارایران در میان بگذارید.

منبع: Mixdown Magazine
نویسنده: Will Brewster
مترجم: امیر تولی