آموزش, مقالات, مقالات درامز
آشنایی با انواع سنج (سیمبال)
سپتامبر
سنج‌ها انواع مختلفی دارند که هر یک صدای متفاوتی ایجاد می‌کند. صدای های-هت (hi-hat) با صدای راید (ride) بسیار تفاوت دارد و صدای سنج‌های چاینا (china) و ست سنج‌های ترکی بسیار با یکدیگر متفاوتند. در این مقاله کوتاه، انواع سیمبال را بررسی می‌کنیم.
سنج چیست؟
سنج یا سیمبال (cymbal)، سازی کوبه‌ای به شکل یک صفحه مدور است که اغلب از آلیاژهای مس تولید می‌شود و معمولاً ابعادی با قطر ۱۳ الی ۱۸ اینچ دارد. زیر یا بم بودن صدای هر سنج مستقیماً با اندازه آن ارتباط دارد. سنج‌های بزرگ و سنگین، صدایی عمیق و غنی دارند و نمونه‌های کوچک و نازک، صدایی براق و زیر تولید می‌کنند. این ساز در اغلب سبک‌های موسیقی از جمله موسیقی ارکسترال، جز، لاتین، آفریقایی-کوبایی و همچنین در سبک‌هایی مانند راک و پاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سنج چگونه ساخته می‌شود؟
سیمبال‌ها معمولاً از آلیاژهای مس تولید می‌شوند. مرسوم‌ترین آلیاژها برای تولید این ساز عبارتند از برنز، برنج و نیکل نقره. سنج‌های چاینا معمولاً از برنج ساخته می‌شوند و انواع دیگر این ساز معمولاً از ترکیب برنج و برنز تولید می‌شوند. از سوی دیگر، سنج‌های ریخته‌گری‌شده معمولاً به‌صورت تکی و از فلزات ذوب‌شده ساخته می‌شوند و نمونه‌های تولیدشده از ورق معمولاً با ورق‌های فلزی و دستگاه پرس تولید می‌شوند.
چکش‌زنی در تولید این ساز اهمیت ویژه‌ای دارد. روند چکش‌زنی مشخص‌کننده شکل سنج و همچنین صدای آن است. سنج ممکن است به‌طور دستی یا با استفاده از تجهیزات مدرن برای تولید انبوه ساخته شود. شایان ذکر است که نحوه تراشکاری (به‌منظور ایجاد شیار بر روی سطح سنج) نیز بر کیفیت صدای این ساز تأثیرگذار است.
شش نوع سنج مرسوم
انواع مختلف سنج با روش‌های متفاوتی تولید می شوند. در پایین به انواع مرسوم سیمبال که در موسیقی ارکسترال و ست‌های درامز به چشم می‌خورند اشاره می‌کنیم:
۱. چاینا: نام این ساز به علت شباهت آن به سنج «بو»(bo) چینی انتخاب شده است. چاینا صدایی براق و برنده دارد و از آن در موسیقی‌های غربی و غیرغربی استفاده می‌شود. این نوع از سیمبال معمولاً به‌صورت تکی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در سایزهای مختلفی در بازار موجود است.
۲. کلش (clash): کلش که با نام سنج ارکسترال یا کنسرت نیز شناخته می‌شود، به‌صورت جفت مورد استفاده قرار می‌گیرد. بدین صورت که هر لنگه از آن توسط یک دست نگه داشته شده و در اثر برخورد دو سنج، صدا تولید می‌شود. این نوع از سیمبال معمولاً در گروه‌های مارش نظامی و ارکسترهای بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۳. کرش (crash): این سنج اندازه‌ای متوسط دارد و نام آن، به علت صدای تیز و بلندش انتخاب شده است. کرش معمولاً برای تأکید در موسیقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سنج شباهت زیادی به کلش دارد؛ اما نوازنده می‌تواند کرش را با استفاده از دست نواخته و یا با قرار دادن آن بر روی پایه، با چوب یا ملت (mallet) به آن ضربه بزند.
۴. سنج‌های افکت: این دسته، شامل سیمبال‌های متفاوتی می‌شود که برای تولید صداهای خاص یا تأکید مورد استفاده قرار می‌گیرند. سنج‌های درامبال (Drumbal) و اسپلش (splash) هر دو از اعضای این خانواده هستند.
۵. های-هت: های-هت متشکل از دو سنج کوچک است که بر روی یک پایه قرار می‌گیرند. این دو سنج با استفاده از یک پدال پایی باز و بسته شده و توسط چوب دراز نواخته می‌شوند. کیت‌های درام استاندارد معمولاً به همراه های-هت عرضه می‌شوند.
۶. راید: راید سنجی بزرگ است که صدای آن پس از ضربه زدن برای مدت زمان زیادی امتداد می‌یابد. راید معمولاً با ست‌های درام استاندارد عرضه می‌شود. همچنین انواع کرش راید (crash ride) نیز در بازار وجود دارد که ترکیبی از دو سنج کرش و راید است.
تکنیک‌های نواختن سنج‌های دستی
بسته به نوع سنجی که می‌نوازید، می‌توانید از دست یا چوب (برای سیمبال‌هایی که بر روی پایه قرار دارند) یا یک سنج دیگر (برای سنج‌های دستی و های-هت) برای ضربه زدن استفاده کنید. تکنیک‌های ابتدایی نواخت سیمبال‌های دستی شامل موارد زیر هستند:
۱. فلم استروک (flam stroke): یک ضرب دو-دستی برای سیمبال‌های دستی که در آن پیش از ضربه اصلی، لبه پایینی دو سیمبال به یکدیگر برخورد می‌کنند.
۲. سیزل استروک (sizzle stroke): برای اجرای سیزل استروک، دو سنج را به یکدیگر کوبیده و بلافاصله پس از برخورد، صدای آنها را ساکت می‌کنیم. این کار باعث ایجاد صدایی براق و بلند می‌شود.
۳. اسلاید استروک (slide stroke): برای اجرای این تکنیک ابتدا تکنیک سیزل را اجرا کرده، سپس سنج چپ را ثابت نگه داشته و سنج راست را به سمت پایین می‌کشیم تا صدایی تیز و کشیده ایجاد شود.
منبع: MasterClass
مترجم: کیان ایرجی