۱۰ تکنیک میکروفون‌گذاری برای گیتار آکوستیک

جایگذاری صحیح میکروفون، بنیاد هر ضبط موفق است. نحوه میکروفون‌گذاری معمولاً به سبک موسیقی بستگی دارد؛ اما بیشتر مهندسین، میکروفون را به‌نحوی قرار می‌دهند که تناسب کلی خوبی از ساز ضبط شود. در این مقاله قصد داریم روش‌های مرسوم برای میکروفون‌گذاری گیتار آکوستیک را با شما در میان بگذاریم.

۱.بلوملاین

بلوملاین (Blumlein) نیازمند استفاده از دو میکروفون دو-جهته (Bi-Directional) است که نسبت به یکدیگر با زاویه ۹۰ درجه قرار گیرند. میکروفون‌های دو-جهته صدا را هم از مقابل خود و هم از پشت سر خود برداشت می‌کنند؛ بنابراین در این روش صدای اتاق بسیار تأثیرگذار است.

بیشتر میکروفون‌ها تنظیماتی دارند که نماد آن شبیه به عدد هشت لاتین است. همانطور که در عکس بالا می‌بینید، جایگذاری میکروفون‌ها به‌نحوی که کپسول آنها تا حد ممکن به هم نزدیک باشد ولی با یکدیگر تماس پیدا نکند، نیازمند صرف کمی زمان است. گام بعدی ایجاد زاویه ۹۰ درجه رو به منبع صداست.

در مورد بالا، میکروفون‌ها نسبتاً نزدیک به گیتار هستند و زاویه ۹۰ درجه رو به بالاترین فرت گیتار دقیقاً قبل از حفره صدای ساز تنظیم شده است. حاصل این روش، صدایی پهن و سیگنالی تمیز است که برای بیشتر ضبط‌های گیتار آکوستیک بسیار مناسب است.

ضبط این گیتار در اتاقی کوچک و ساکت انجام شد. سیگنال حاصله هم در حالت مونو و هم در حالت استریو، مناسب استفاده در میکس بود.

۲. یک میکروفون خازنی دیافراگم بزرگ نزدیک به ساز

عکس بالا نحوه جایگذاری یک میکروفون خازنی (کاندنسر) دیافراگم بزرگ رو به ناحیه بین حفره صدا و محل اتصال دسته به بدنه گیتار است. الگوی صدابرداری میکروفون بر روی حالت کاردیوید (cardioid) قرار داده شده است تا صدای محیط کمتر از پشت میکروفون جذب شود. این حالت، میدان صدای باریک‌تری را نسبت به الگوهای استریو ایجاد می‌کند و بسیار مناسب زمانی است که چند برداشت از یک ترتیب آکورد را ضبط کرده و در باندهای چپ و راست قرار می‌دهیم. میکروفون به‌طور طبیعی حساس است و مقدار زیادی از فرکانس‌های بم گیتار آکوستیک را جذب کرده و صدایی حجیم و ضخیم پدید می‌آورد. این خاصیت، برای موسیقی‌هایی که گیتار آکوستیک در آنها نقش محوری دارد و بیشتر هارمونی آهنگ را در اختیار می‌گیرد، بسیار مناسب است.

۳. یک جفت میکروفون با فاصله

در این روش، از دو میکروفون خازنی دیافراگم کوچک استفاده می‌شود که حدوداً ۷۵ سانتی‌متر از یکدیگر فاصله دارند. یکی از آنها رو به فرت هشتم گیتار آکوستیک و روی دیگری به سوی محلی درست بعد از فرت دوازدهم، یعنی همان جایی که مضراب به سیم‌ها ضربه می‌زند، قرار دارد. این میکروفون‌ها را نزدیک‌تر به نوازنده قرار داده‌ایم؛ زیرا میکروفون‌های خازنی دیافراگم کوچک نسبت به نمونه‌های دیافراگم بزرگ، فرکانس‌های بم کمتری دریافت کرده و همچنین جزئیات بیشتری را در فرکانس‌های بالا نمایش می‌دهند.

یک فاکتور مهم در جایگذاری میکروفون، فاصله میکروفون تا منبع صداست. اگر میکروفون‌ها را از این دورتر قرار می‌دادیم، صدا بیش‌ازحد لاغر می‌شد و اگر آنها را نزدیکتر قرار می‌دادیم، صدا خفه می‌شد.

من این روش را به‌شدت دوست دارم؛ زیرا صدای فرت‌ها و صدای بدنه گیتار را ضبط می‌کند. می‌توانید از آن برای بسیاری از کاربردها استفاده کنید؛ به‌ویژه برای ضبط کار نوازنده گیتار آکوستیکی که از تکنیک‌های همر آن و پول آف زیاد استفاده می‌کند. وظیفه میکروفونی که رو به دسته ساز قرار داده می‌شود، ثبت همین ریزه‌کاری‌هاست که در اطراف حفره صدا به‌خوبی شنیده نمی‌شوند.

۴. مید-ساید

عده‌ای از این تکنیک استفاده می‌کنند و عده دیگری از آن متنفر هستند. استفاده از تکنیک میکروفون‌گذاری مید-ساید (Mid-Side) نیازمند دو میکروفون و سه سیگنال است. ابتدا باید میکروفون‌ها را به‌نحوی که در تصویر می‌بینید جایگذاری کنیم. میکروفون خازنی دیافراگم بزرگ بر روی الگوی Figure 8 و یا الگوی دو-جهته (Bi-Directional) قرار داده شده است و کپسول آن عمود بر منبع صداست. میکروفون خازنی دیافراگم کوچک بالای میکروفون دیگر و رو به منبع صدا قرارداده شده است. در این حالت، میکروفون کوچک، سیگنال مید و میکروفون بزرگ، سیگنال ساید را ضبط می‌کند.

کانال‌کشی

در نرم‌افزار آهنگسازی خود می‌توانید سیگنال میکروفون خازنی دیافراگم بزرگ را کپی کرده و یا یک خروجی انشعابی از آن بگیرید. هدف نهایی این است که یک نسخه دیگر از سیگنال میکروفون دیافراگم بزرگ داشته باشیم. دکمه معکوس کردن فاز را بر روی کانال سیگنال کپی‌شده روشن کنید و دو سیگنال به‌دست‌آمده از میکروفون دیافراگم بزرگ را کاملاً بر روی کانال‌های مقابل یکدیگر قرار دهید (چپ و راست). از ترکیب این دو کانال با کانال میکروفون دیافراگم کوچک، صدایی نسبتاً وسیع و فضادار به دست خواهد آمد.

۵. یک میکروفون دیافراگم کوچک خازنی از فاصله نزدیک

در هنگام پردازش سیگنال‌های مثال قبلی، سیگنال میکروفون خازنی دیافراگم کوچک را هم به‌تنهایی پردازش کردیم. جنس صدای بدنه و همچنین شفافیت فرکانس‌های بالا در میکروفون‌های دیافراگم کوچک و دیافراگم بزرگ بسیار متفاوت است. جلا و شفافیت میکروفون‌های دیافراگم کوچک می‌تواند در آهنگ‌هایی که سازبندی پیچیده‌ای دارند، بسیار مفید باشد.

۶. یک جفت میکروفون با فاصله عمودی

از بین تمام روش‌های مطرح‌شده در این مقاله، این گزینه مورد علاقه خود من است. در عکس بالا دو میکروفون خازنی دیافراگم کوچک را در حالت جفت با فاصله عمودی هفت اینچ از یکدیگر قرار داده‌ایم. کپسول میکروفون پایینی رو به سه سیم پایین گیتار و کپسول میکروفون بالایی رو به سه سیم بالای گیتار قرار دارد. با زاویه دادن به میکروفون‌ها، آنها تناسب خوبی از فرکانس‌های بم و زیر گیتار را جذب می‌کنند.

وقتی این سیگنال‌ها را به‌طور کامل در کانال‌های چپ و راست قرار می‌دهیم، تصویر استریوی جالبی ایجاد می‌شود. بسته به جهت مضراب‌زنی نوازنده، می‌توان اتک صدا را که از سیم‌های پایین به سیم‌های بالا منتقل می‌شود، به‌صورت حرکت از راست به چپ یا از چپ به راست شنید. شاید این الگو برای همه مهندسین ضبط مناسب نباشد، اما زمینه‌ساز گزینه‌های بسیار متنوعی در میکس خواهد بود. استفاده از این روش را بالاخص در شرایطی که تنها صدای یک خواننده با یک گیتار را ضبط می‌کنید، توصیه می‌کنم. صدای حاصله بسیار صمیمی و ساده است. بیشتر این افراد خواننده/نوازنده، خواهان فرکانس‌های بم کنترل‌شده، دامنه میانی قدرتمند و دامنه بالایی براق و شفاف در صدای گیتار خود هستند؛ به‌نحوی که میدان خودنمایی وکال نیز محدود نشود.

۷. روش XY

روش XY یک گزینه صدابرداری استریو برای بسیاری از کاربردهاست. برای این کار باید دو میکروفون را با زاویه ۹۰ درجه از یکدیگر و تا حد ممکن نزدیک به یکدیگر اما بدون تماس قرار دهید. زاویه بین این دو میکروفون باید رو به منبع صدا باشد. در عکس بالا, زاویه بین میکروفون‌ها را رو به حفره صدای گیتار نشانه گرفته‌ایم. هدف این بود که تصویر استریویی نسبتاً پهن از گیتار ارائه دهیم؛ اما احساس می‌کنم محلی که برای نشانه‌گیری میکروفون‌ها استفاده کردیم، باعث شد تا سیگنال باریک‌تری داشته باشیم. من معمولاً از این روش هنگامی استفاده می‌کنم که وقت کافی برای چیدمان سایر روش‌های استریو وجود نداشته باشد.

در صورت وجود مشکلات فاز از میله استریو استفاده کنید

برداشت یک سیگنال استریو دقیق می‌تواند توسط مشکلات فاز، از مسیر خود خارج شود. اگر یکی از میکروفون‌های موجود در چینش استریو نسبت به دیگری به منبع صدا نزدیک‌تر باشد، بین امواج ضبط‌شده تداخل ایجاد می‌شود و بخشی از فرکانس‌ها از بین می‌روند. برای از بین بردن این مشکل، بسیاری از مهندسین صدا از وسیله‌ای به نام میله استریو (stereo bar) استفاده می‌کنند که در تصویر بالا قابل مشاهده است.

۸.اتاق

این روش معمولاً در کنار یکی دیگر از روش‌های میکروفون‌گذاری نزدیک‌ انجام می‌شود. پس از گوش کردن به این نوع صدابرداری متوجه خواهید شد که هرچه منبع صدا از میکروفون دور شود، صدا لاغرتر خواهد شد و همچنین صدای محیطی اتاق بیشتر و بیشتر به گوش خواهد رسید. بسیاری از مهندسین هرگاه که فرصت آن را داشته باشند، از میکروفون اتاق استفاده می‌کنند. دفعه بعد که در هنگام ضبط چند ورودی اضافی داشتید، از این روش استفاده کنید و نتیجه آن را در میکس ببینید.

۹. دو میکروفون دینامیک

استفاده از دو میکروفون دینامیک منجر به پدید آمدن گزینه‌های جالبی در مرحله پنینگ (panning) می‌شود. این تکنیک در اصل از میکروفون‌گذاری امپلیفایر گیتار بیس به دست آمده است که در آن می‌توان با زاویه دادن یکی از میکروفون‌ها به دور از محور مرکزی اسپیکر برای برداشت فرکانس‌هایی که میکروفون مستقیم آنها را نشنیده می‌گیرد، به تنوعی از جنس صدا دست یافت. آزمایش کردن میکروفون‌گذاری به دور از محور اصلی صدا بسیار مهم است؛ زیرا در هنگام گوش کردن به سازها هرگز گوشمان را به سازمان نمی‌چسبانیم. در واقع به‌نوعی همیشه گوش ما از محور اصلی صدا فاصله دارد؛ پس چرا این نوع میکروفون‌گذاری را امتحان نکنیم؟

کپسول یکی از میکروفون‌ها مستقیماً رو به منبع صداست؛ درحالی که میکروفون دیگر در زیر این میکروفون و رو به همان نقطه قرار دارد. این نوع انحراف از محور باعث می‌شود تا بتوانید این دو میکروفون را در میکس به مقدار متوسطی به سمت چپ و راست پن کنید. اگر این سیگنال‌ها را کاملاً به سمت چپ و راست متمایل کنید، نتیجه کمی گوش‌آزار خواهد شد. سیگنال حاصله باید صرفاً کمی از سیگنال مونو پهن‌تر باشد. من استفاده از این تکنیک را در شرایطی که گیتار در یک گروه موسیقی نقشی ریتمیک به عهده می‌گیرد و نت‌های کوتاه و کوبه‌ای می‌نوازد، با موفقیت آزمایش کرده‌ام. اگر در شرایطی هستید که خواننده شما همزمان گیتار می‌زند و می‌خواند، می‌توانید از این تکنیک برای کاهش نشتی صدای خواننده در میکروفون گیتار و در عین حال ثبت اجرایی خوب با استفاده از یک میکروفون خازنی برای وکال، بهره بگیرید.

۱۰. یک میکروفون دینامیک

استفاده از یک میکروفون دینامیک ممکن است روش مورد علاقه شما برای ضبط کردن نمونه آهنگ‌ها و یک ضبط سریع ولی نه‌چندان تمیز باشد. علت گنجاندن این روش در این فهرست، این است که تفاوت بین آن و روش‌های دیگر را بهتر بفهمیم؛ روش‌هایی که بیش از ۳۰ ثانیه زمان لازم دارند تا تجهیزات آن‌ها چیده شود.

شما می‌توانید با امتحان کردن روش‌های فوق، چیزهای زیادی درباره گیتارهای خود بیاموزید. برخی از این میکروفون‌گذاری‌ها برای برخی از گیتارها مناسب‌تر خواهد بود؛ پس یک روز را به این کار اختصاص داده و چند ساعت وقت بگذارید و میکروفون‌های مختلف را با جایگذاری‌‌ها و سازهای مختلف امتحان کنید. با وجود این، استفاده از یک میکروفون دینامیک در اجرای زنده بسیار مورد استفاده است؛ زیرا می‌تواند سطح بالایی از فشار صوتی را تحمل کرده و فیدبک را کاهش دهد. البته باید از این موقعیت‌ها بر حذر باشیم؛ به‌خصوص در اتاق‌هایی که بازگشت صدای بالا دارند، مساحت آنها کوچک است و سقفی کوتاه دارند.

منبع: Cakewalk
نویسنده: Dan Gonzalez
مترجم: کیان ایرجی