آموزش, سایر مقالات, مقالات
۱۳ راهنمایی از هانس زیمر برای ساخت موسیقی فیلم
دسامبر
آیا می‌خواهید بدانید که آهنگساز مشهور، هانس زیمر (Hans Zimmer)، چگونه برای ساخت موسیقی هر فیلم، به ایده‌هایی ناب و یکه دست پیدا می‌کند؟
زیمر را می‌توان یکی از پرکارترین آهنگسازان هالیوود دانست که ساخت موسیقی بسیاری از فیلم‌های مشهور جهان را بر عهده داشته است. موسیقی فیلم‌های پرطرفدار میان‌ستاره‌ای (Interstellar)، تلقین (Inception)، مرد بارانی (Rain Man)، سه‌گانه شوالیه تاریکی (The Dark Knight)، گلادیاتور (Gladiator)، دزدان دریایی کارائیب (Pirates of the Caribbean) و آخرین سامورایی (The Last Samurai)، تنها بخشی کوچک از آثار هانس زیمر هستند که افراد بسیاری آنها را در پلی‌لیست خود دارند و به‌صورت جدا از فیلم نیز به آنها گوش می‌دهند.
در سال ۱۹۹۵، هانس زیمر برای ساخت موسیقی انیمیشن شیرشاه (Lion King)، برای اولین بار جایزه بهترین موسیقی فیلم سال در رویداد Academy Awards را از آن خود کرد. از آن به بعد، این آهنگساز خبره، چندین و چند بار برنده جوایز معتبر جهان فیلم و موسیقی شده است.
تا به امروز، زیمر موسیقی بیش از ۱۵۰ فیلم را ساخته است و همین امر، او را به یکی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین آهنگسازان فیلم بدل می‌کند.
موسیقی متن فیلم چیست؟
موسیقی متن فیلم یا film score، یک قطعه موسیقی است که به‌صورت انحصاری، برای همراهی با یک فیلم و صحنه‌هایی به‌خصوص از آن ساخته می‌شود. رسانه‌هایی دیگر مانند بازی‌های ویدیویی نیز دارای موسیقی متن هستند.
۱۳ نکته برای ساخت موسیقی فیلم از زبان هانس زیمر
ساخت موسیقی متن برای فیلم، بسیار دشوارتر از ساخت یک موسیقی مستقل است. عناصر بسیاری در ساخت موسیقی برای فیلم وجود دارند که باید در پروسه تولید به آنها توجه شود. از جمله این عناصر می‌توان به ایده‌پردازی و ساخت موسیقی، افزودن افکت‌های صوتی ویژه و کار با کارفرمای موسیقی فیلم برای اطمینان از همگامی کامل موسیقی با صحنه‌های فیلم اشاره کرد.
دانش تئوری موسیقی نیز نقشی اساسی در ساخت موسیقی متن فیلم دارد. در زمان ساخت موسیقی متن، هانس زیمر ملودی اصلی موسیقی را یک مکالمه دوطرفه با چند سوال و جواب فرض می‌کند.
برای اینکه درک بهتری از این روش داشته باشید، یکی از صحنه‌های مورد علاقه خود از یک فیلم را انتخاب کنید و با استفاده از الگوی سوال و جواب، یک موسیقی متن جدید برای آن بسازید. بر روی این نکته تمرکز کنید که شما پیش از بیننده می‌دانید که صحنه چگونه پایان می‌یابد و با در نظر گرفتن این امر، یک سوال در اول صحنه برای بیننده ایجاد کنید و در انتهای صحنه، به آن پاسخ دهید.
اما این تنها یکی از راهنمایی‌های مفید هانس زیمر برای ساخت موسیقی متن فیلم بود؛ در ادامه مقاله، به ۱۳ راهنمایی مهم دیگر از هانس زیمر اشاره می‌کنیم.
۱. کلید ملودی اصلی خود را مشخص کنید
اولین کاری که باید در ساخت موسیقی متن فیلم انجام دهید، انتخاب یک کلید موسیقایی و وفاداری به آن است.
هانس زیمر شخصاً از این روش در ساخت موسیقی استفاده می‌کند و شاید تا کنون متوجه شده باشید که او به‌ندرت در وسط موسیقی، کلید آن را تغییر می‌دهد. زیمر می‌گوید که ساخت موسیقی در کلید ر ماژور (D) را ترجیح می‌دهد؛ زیرا پایه‌ای محکم برای او فراهم می‌کند تا آزادانه، یک موسیقی بدیع برای فیلم بسازد.
پس بسته به سلیقه و شرایط خود، کلیدی را انتخاب کنید که به وسیله آن بتوانید بازه‌ای کامل از احساسات را انتقال دهید.
۲. داستان‌سرایی کنید
وظیفه شما به‌عنوان آهنگساز یک فیلم، داستان‌سرایی است. به داستان اصلی فیلم وفادار باشید و هیچ‌گاه از آن منحرف نشوید. با این روش، آهنگی خواهید ساخت که کاملاً با تصاویر و کلمات فیلم همگام می‌شود و دنیایی که کارگردان فیلم ساخته است را رنگ‌آمیزی می‌کند. برای دستیابی به این امر، باید ذهن خود را بر خط داستان فیلم متمرکز کنید. به شخصیت‌های اصلی فیلم و مسیرشان بیندیشید و ببینید داستان این اشخاص چه حسی را درون شما تقویت می‌کند.
۳. داستان فیلم را درک کنید
برای این که داستان فیلم را به‌خوبی درک کنید و در آن زندگی کنید، از کارگردان کمک بگیرید و قوانین حاکم بر جهان فیلم را از او فرا بگیرید. استفاده از این قوانین در ساخت موسیقی مانند یک بازی است و به شما کمک می‌کنند تا علاوه بر پای‌بندی به خط داستان، هدف خود را گم نکنید. زمانی که چارچوبی قوی از قوانین برای خود در ساخت موسیقی ایجاد کردید، می‌توانید کمی قانون‌شکنی کنید تا موسیقی تازه‌تر و بدیع‌تری خلق کنید.
۴. بیش‌ازحد بر بعد فنی کار متمرکز نشوید
فیلم‌ها توسط یک کمیته ساخته نمی‌شوند؛ بنابراین وظیفه شما به‌عنوان یک آهنگساز، دنبال کردن خط فکری کارگردان و ایجاد یک دید موسیقایی مشترک با وی است. اگر در صحبت با کارگردان فیلم فقط در مورد موسیقی و مباحث فنی آن صحبت کنید، ممکن است توضیحاتی اساسی از سوی کارگردان درباره هدف وی از داستان فیلم را از دست بدهید. زیمر همواره پیش از شروع پروسه ساخت موسیقی متن یک فیلم، با کارگردان آن شروع به بحث می‌کند و به وی چگونگی شکل‌گیری داستان به وسیله موسیقی خود را اطلاع می‌دهد. در هنگام ساخت موسیقی فیلم، از بحث‌های صرفاً فنی با کارگردان دوری کنید.
۵. پس از دریافت پروژه، سریعاً شروع به ساخت موسیقی کنید
زیمر معمولاً ساخت موسیقی فیلم را در اسرع وقت و حتی پیش از شروع فیلمبرداری پروژه شروع می‌کند. این کار به وی این قدرت را می‌دهد تا با موسیقی خود، تأثیری مضاعف بر شکل‌گیری داستان و فرایند کارگردانی فیلم بگذارد.
مؤثرترین محیط، محیطی است که در آن، تمامی افراد وظیفه خود را به‌خوبی و در خط داستان پیش ببرند و از ویژگی‌ها و استعدادهای خود نیز در این راستا بهره بگیرند. به طرز فکر و تجربیات همکاران خود در پروژه سینمایی اعتماد کنید و با ساخت و ارائه زودهنگام موسیقی به آنها پیش از ساخت فیلم، به خلاقیتشان بال و پر بدهید.
۶. یک دفتر روزانه موسیقایی داشته باشید
هانس زیمر یک برنامه روزانه تحت عنوان دفتر موسیقایی دارد که ایده‌های خود را به‌طور منظم در آن ثبت می‌کند. وی به جای اینکه مدام مشغول ویرایش و تغییر کارهای قدیمی خود باشد، همواره در حال پردازش ایده‌هایی جدید است تا برای فیلم‌های آینده خود از آنها استفاده کند. برای بهره‌مندی از یک دفترچه موسیقی، طبق یک برنامه منظم به ساخت موسیقی بپردازید. حتی اگر به نظرتان این کار در خلاقیت شما تأثیری ندارد، آن را امتحان کنید و هر زمان که احساس کردید مؤثر واقع نشده است نیز می‌توانید دیگر آن را ادامه ندهید. دائماً در حال تغییر پروژه‌های قبلی خود نباشید و وقت خود را به ساخت ایده‌های نو اختصاص دهید. ممکن است زمانی که در حال ساخت یک موسیقی متن واقعی برای یک فیلم هستید، یکی از همین ایده‌های دست‌نخورده، به‌خوبی با روی فیلمی که در حال ساخت موسیقی برای آن هستید، هماهنگ شود. نگران همخوانی یک ایده با دیگر ایده‌های خود نباشید؛ زیرا این پروسه فقط یک تمرین ذهنی و تجربی برای شماست و این موارد اهمیتی ندارند.
۷. برای دوریس موسیقی بسازید!
دوریس خود را پیدا کنید! هانس زیمر در ذهن خود یک شخصیت با نام دوریس ساخته است که برای او موسیقی می‌سازد. این کار به وی کمک می‌کند تا رویکرد خود در ساخت موسیقی را ثابت نگه دارد و همواره بر روی مخاطب خود تأثیر بگذارد و حسی به آنها ببخشد که قادر به تجربه آن در زندگی روزمره خود نبوده‌اند. برای دوریس آهنگ بسازید؛ سپس آهنگ خود را در مقابل چند نفر پخش کنید تا اثر آن را مشاهده کنید.
۸. یک پالت صوتی ویژه تشکیل دهید
پالت صوتی به معنای مجموعه اصواتی است که در یک موسیقی استفاده می‌کنید. تشکیل یک پالت صوتی ویژه برای یک موسیقی فیلم با توجه به ژانر و داستان آن و استفاده از آن اصوات منحصربه‌فرد، می‌تواند دنیای فیلم را دگرگون کند و فضاهایی بی‌همتا به آن ببخشد. زیمر موسیقی و تصویر را مکمل یکدیگر می‌داند و برای موسیقی متن هر فیلم، پالت‌های صوتی ویژه‌ای طراحی می‌کند که با هدف و روش داستان‌گویی فیلمساز همگام هستند. همچنین وی معتقد است که هر آهنگساز فیلم باید مطالعاتی در مباحث نور، رنگ و تدوین فیلم داشته باشد تا بتواند موسیقی هرچه همگام‌تر با دنیای فیلم تولید کند. زیمر می‌گوید که معرفی پالت صوتی ویژه در صحنه‌های اولیه فیلم اهمیتی ویژه دارد؛ این امر، بیننده را به سفر در دنیایی دعوت می‌کند که با اصوات شما و تصاویر فیلمساز ساخته شده است.
۹. بیننده را به سفری صوتی ببرید؛ اما فیلم را برای او لوث نکنید!
سعی کنید ملودی‌ها و ایده‌هایی نزدیک به تصاویر صحنه مورد نظر خود بسازید؛ اما از Mickey Mousing پرهیز کنید! این عبارت زمانی به کار می‌رود که مانند نسخه اولیه کارتون میکی ماوس یا تام و جری، موسیقی متن فیلم هماهنگی صد درصدی با اتفاقات و حرکات موجود در فیلم داشته باشد. این روش، باعث می‌شود بیننده احساس کند که قصد دارید حسی را به او تحمیل کنید و نهایتاً منجر به لوث شدن تجربه دیداری و شنیداری فیلم می‌شود. زیمر معتقد است که باید بیننده را با خود به یک سفر ببرید و به جای او به سفر نروید! اگر صحنه‌ای در فیلم پیچیده است، از موسیقی استفاده کنید تا مخاطب سرگرم باقی بماند و داستان را دنبال کند. زیمر در مصاحبه‌های متعدد، از رویکرد ویژه خود در ساخت موسیقی متن فیلم سقوط شاهین سیاه (Black Hawk Down) صحبت کرده است که در واقع، موسیقی را یک فریم جلوتر از وقایع فیلم قرار داده تا احساسات مخاطب را برای آنچه پیش روست، آماده کند. این کار، حسی شبیه به تنش در بیننده ایجاد می‌کند و با آگاه کردن وی از تغییر رویه داستان پیش از اتفاق افتادن آن، او را برای مشاهده واقعه قریب‌الوقوع مشتاق‌تر می‌سازد. با تماشای این فیلم، به تفاوت حسی که وی با تنها چند لحظه پخش زودتر موسیقی از فریم مورد نظر ایجاد کرده است، پی خواهید برد.
۱۰. موسیقی خود را برای پخش در بهترین سیستم‌های صوتی تنظیم کنید
زیمر همواره شاگردان خود را تشویق کرده است تا موسیقی خود را با هدف پخش در بهترین سیستم‌های صوتی تنظیم کنند. موسیقی متنی که می‌سازید، احتمالاً در بازه‌ای وسیع از محیط‌ها و سیستم‌های صوتی پخش خواهد شد؛ اما هدف شما، پخش آن در باکیفیت‌ترین و قدرتمندترین سیستم‌های صوتی سینمایی باشد.
۱۱. تمپویی بهینه برای موسیقی بیابید
پیدا کردن تمپوی صحیح برای موسیقی متن هر فیلم، احتمالاً این روزها برای هانس زیمر بسیار آسان است؛ اما همیشه اینگونه نبوده است و برای موزیسین‌های کم‌تجربه‌تر، کاری دشوار است. تدوینگر فیلمی که در حال ساخت موسیقی متن آن هستید، می‌تواند به شما کمک کند تا تمپویی مناسب برای هر صحنه از موسیقی انتخاب کنید.
از نقاط قطع صحنه به‌عنوان درام یا تیک مترونوم خود استفاده کنید و تمپوی موسیقی را بر اساس آن تعیین کنید. زیمر ساخت موسیقی متن فیلم را با روشن کردن مترونوم شروع می‌کند؛ وی معتقد است که تیک‌های قابل اتکا و مرتب مترونوم، مانند وی را برای ساخت یک موسیقی متن مناسب راهنمایی می‌کند. زیمر در ساخت موسیقی متن برای فیلم، یک صحنه را تماشا می‌کند، سپس آن را متوقف می‌کند و متناسب با آن، موسیقی می‌سازد. سپس، وی دوباره صحنه را پخش می‌کند تا از تطابق موسیقی و تصویر هم از لحاظ حسی و هم زمانی، اطمینان حاصل کند. اکنون و پس از سالها تجربه در ساخت موسیقی، زیمر ادعا می‌کند که توانایی تشخیص تمپوهای متداول را دارد. وی معتقد است که تمپوی ۸۰ bpm، سرعتی مناسب برای شروع است؛ زیرا می‌تواند در عین بخشیدن آرامش و عمقی مناسب به موسیقی، با صحنه‌های سریع‌تر فیلم نیز همگام شود. تمپوی ۶۰ bpm، کمی آرام‌تر است و تعمق در آن آسان‌تر خواهد بود؛ در حالی که تمپوی ۱۴۰ bpm، باعث ساخت موسیقی انرژی‌بخش‌تر و رقص‌آورتری خواهد شد.
۱۲. در انتخاب موزیسین‌ها و نوازندگان، وسواس به خرج دهید
بخشی از وظیفه شما به‌عنوان آهنگساز، یادداشت نقاط قوت موزیسین‌هایی است که با آنها همکاری می‌کنید. پیشنهاد می‌شود که قطعات موسیقی خود را با توجه به نوازنده‌ای که قرار است آن را بنوازد بسازید و تنظیم کنید؛ به این صورت، به‌خوبی از نقاط قوت نوازنده استفاده خواهید کرد و عملکرد او نیز راضی‌کننده‌تر خواهد بود. اگر پس از ساخت قطعه به دنبال نوازنده بگردید، این احتمال وجود خواهد داشت که نوازنده نتواند هدف حسی شما را بر روی موسیقی اعمال کند. موزیسین‌هایی را بیابید که برای چالش‌های موجود در موسیقی به دنبال راه حل باشند و برای نقایص نوازندگی خود به دنبال عذر و بهانه نگردند. در نهایت، زیمر معتقد است که در موسیقی، باید با افرادی همکاری کرد که اشتیاق و عشقی حقیقی به موسیقی داشته باشند تا بتوانند به قطعه ساخته‌شده توسط شما، پر و بال دهند.
۱۳. طی همکاری با دیگر دست‌اندرکاران فیلم، به تصحیح موسیقی خود بپردازید
هانس زیمر می‌گوید که اعمال تغییرات بر روی موسیقی متن فیلم پس از ساخت آن، باید با همکاری کارگردان یا دیگر دست‌اندرکاران فیلم انجام شود. در واقع، تنها بازخورد کارگردان در این پروسه کافی نیست و وی باید به‌طور نزدیک به شما در این فرایند کمک کند. این همکاری، با هدف یافتن و ساخت بهترین موسیقی برای فیلمی که همگی در ساخت آن نقش دارید، انجام می‌گردد.
تغییرات بر روی موسیقی متن فیلم، معمولاً در مراحل اولیه کار رخ می‌دهد. برای مثال، هانس زیمر در زمان ایده‌پردازی روزانه، راه و ایده‌ای مناسب برای شروع ساخت موسیقی پیدا می‌کند و با پیشرفت در روند ساخت و تشکیل چارچوب آن، تغییرات و بهینه‌سازی‌هایی بر روی ایده خود اعمال می‌کند.
نگران نباشید؛ زیرا حتی برای هانس زیمر نیز نشان دادن موسیقی به کارگردان کاری استرس‌زا و نگران‌کننده است و وی در این شرایط، اعتمادبه‌نفس خود را از دست می‌دهد. برای این که حس بهتری نسبت به موسیقی خود پیدا کنید و در زمان نشان دادن آن به کارگردان نیز استرس کمتری داشته باشید، ابتدا موسیقی را به یکی دیگر از دست‌اندرکاران مهم یا همکاران خود نشان دهید و نظر او در مورد کار خود را جویا شوید.
سخن آخر
در ساخت موسیقی متن، هر عنصری از فیلم، از شخصیت‌های آن گرفته تا اجزای صحنه، می‌تواند الهام‌بخش شما باشد.
آهنگساز برجسته و مشهور، هانس زیمر، ساخت موسیقی برای یک فیلم را با پیشینه و داستان شخصیت‌های آن شروع می‌کند و پایه موسیقی خود را همواره بر همین عنصر قرار می‌دهد.
با توجه به نکات ذکرشده در این مطلب و یادگیری چند تکنیک و مهارت مانند کار با سینتی سایزرها و دانستن نقش تمپو، شما نیز می‌توانید به یک آهنگساز ماهر تبدیل شوید و موسیقی متن فیلم را همانگونه که مد نظر خودتان و کارگردان است، بسازید.
منبع: MasterClass
مترجم: امیر تولی