پدال فاز Big Muff از شرکت Electro Harmonix یا EHX، یکی از مشهورترین پدالهای دنیاست که از زمان عرضه به بازار، توسط هنرمندان مشهور بسیاری، خصوصاً در سبکهای ایندی راک، گرانج، گاراژ راک و پست راک مورد استفاده قرار گرفته است. از میان مشهورترین طرفداران و صاحبان این پدال میتوان به دیوید گیلمور (David Gilmour)، جک وایت (Jack White) و گروه Smashing Pumpkins اشاره کرد. البته که علاوه بر این افراد، بسیاری دیگر از هنرمندان برجسته موسیقی مدرن نیز از این پدال استفاده میکنند و آن را به پای ثابت پدالبورد خود تبدیل کردهاند.
پدال Big Muff چیست؟
در سال ۱۹۶۹ و در ایالت نیویورک آمریکا، مایک متیوز (Mike Matthews)، مؤسس شرکت Electro Harmonix و باب مایر (Bob Myer) از شرکت کامپیوتری IBM، با همکاری یکدیگر یک پدال فاز/دیستورشن به نام Big Muff طراحی کردند که بعدها به پدالی محبوب و در واقع، ابزاری مرجع در جهان موسیقی تبدیل شد.
صدای این پدال را میتوان بهسرعت از ماهیت غنی و گرم و میدرنج برجسته آن تشخیص داد. بیگ ماف همچنین ساستین بسیار بهتری نسبت به رقیب اصلی خود در آن زمان، یعنی Fuzz Face به نمایش میگذارد.
از دید فنی، Big Muff یک پدال فاز نیست و در واقع، یک پدال دیستورشن است؛ اما در عمل، این دستگاه به لطف برخورداری از دو استیج کلیپینگ در مدار خود، صدا را بهحدی اشباع و فشرده میکند که تأثیر نهایی آن بر روی صدا، مانند یک پدال فاز است. شرکت Electro Harmonix این محصول را بهعنوان یک پدال «دیستورشن/ساستینر» به فروش میرساند.
اگر بخواهیم در مورد فناوری ساخت Big Muff صحبت کنیم، باید بگوییم که تمامی قطعات مدار آن، حتی ترانزیستورها و دیودها، از سیلیکون ساخته شدهاند.
در طول سالیان، نسخههای مختلف بسیاری از Big Muff توسط Electro Harmonix به بازار عرضه شده است که هر یک، طرفداران خاص خود را دارد. برای مثال، برخی از نوازندگان، صدای ویولنگون نسخه Triangle را ترجیح میدهند و برخی دیگر، قدرت فوقالعاده صوتی Ram’s Head را بخشی جدانشدنی از تن گیتار خود میدانند.
در ادامه، نگاهی اجمالی به تاریخچه شگفتانگیز این پدال مشهور خواهیم داشت تا با دلیل شهرت افسانهای آن آشنا شوید.
فصل اول: تولد در ایالات متحده آمریکا
Big Muff Triangle
نسخه Triangle از پدال Big Muff، به این دلیل به این نام مشهور است که نابهای آن، در الگویی مثلثی بر روی پنل رویی قرار گرفتهاند. این پدال را میتوان اولین نسخهی Big Muff دانست و از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲ به فروش میرسید.
Big Muff Triangle به برخورداری از بیس بسیار قوی و تربل نرم، همراه با ماهیت صوتی کلی دقیق اما قدرتمند و گرم مشهور است. به اعتقاد بسیاری از موزیسینها، این نسخه از بیگ ماف، تنی جادویی دارد که از تمامی دیگر نسخههای این پدال متمایز است.
برخی از منابع ادعا میکنند که جیمی هندریکس (Jimi Hendrix) یکی از اولین افرادی بوده است که با این پدال نوازندگی کرده است. این امر، با توجه به شخصیت کنجکاو هندریکس و اشتیاق او برای امتحان تجهیزات جدید، اصلاً دور از ذهن نیست و میتواند واقعیت داشته باشد. در آن زمان، ماهیت و بافت صوتی ارائهشده توسط Big Muff Triangle، در هیچ محصول مشابه دیگری یافت نمیشد. این ماهیت صوتی ویژه، احتمالاً برای هندریکس جذاب بوده است.
کارلوس سانتانا (Carlos Santana) نیز در زمان ضبط سومین آلبوم خود، از نسخه اولیه Big Muff بهره گرفته است. سانتانا را میتوان پادشاه ساستین گیتار دانست و استفاده او از این پدال، امری کاملاً طبیعی است.
از دیگر افراد مشهوری که از Triangle استفاده کردهاند، میتوان به دیوید گیلمور در تور سولوی خود برای آلبوم On An Island، کوین شیلدز (Kevin Shields) از گروه My Bloody Valentine و رابرت فریپ (Robert Fripp) از گروه King Crimson اشاره کرد. حتی جان لنون (John Lennon) که در دهه هفتاد میلادی در نیویورک زندگی میکرد نیز در اوایل عرضه بیگ ماف به بازار، یک نمونه از آن را خریداری کرد.
Big Muff Ram’s Head
نسخه اولیه Ram’s Head از پدال Big Muff، از سال ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۷ تولید شد و نام آن، برگرفته از لوگوی شرکت Electro Harmonix است که طرحی مانند سر یک قوچ دارد و یک نمونه کوچک از آن، در گوشه پایینی این پدال نیز دیده میشود.
این نسخه از Big Muff، بیش از هر چیز، به پدال دیوید گیلمور مشهور است؛ زیرا گیلمور از سال ۱۹۷۶ تا به امروز، در اغلب سولوهای خود، از این پدال در زنجیره سیگنال گیتار خود استفاده کرده است.
صدای Ram’s Head را میتوان در بسیاری از آثار گروه موسیقی پینک فلوید و شخص دیوید گیلمور، نظیر آلبومهای Animals و The Wall و سولوی بینظیر و حیرتانگیز ترک Comfortably Numb شنید.
علاوه بر این، Ram’s Head پدال محبوب گیتاریست مشهور گروه .Dinonsaur Jr، یعنی جی مسکیس (J. Mascis) نیز هست. مسکیس نیز مانند گیلمور، به نواختن سولوهای طولانی و جذاب مشهور است و تن گرم و منحصربهفرد این پدال، صدایی ویژه به گیتار او میبخشد.
ماهیت صوتی Ram’s Head، نسبت به Triangle کمی گرمتر است، ساستینی غنیتر دارد و تربل نیز در آن با عقبنشینی بیشتری همراه است.
اگر یک گیتار الکتریک با پیکاپهای سینگل کویل دارید که تن آن کمی بیشازحد روشن است و آن را به یک امپلیفایر با صدایی کلین نیز متصل میکنید، Ram’s Head میتواند پدالی عالی برای افزودن گرمایی جذاب به تن گیتارتان باشد و از خسته شدن گوش شما و شنوندگان جلوگیری کند.
Big Muff Red & Black
این نسخه از Big Muff، شناختهشدهترین شکل آن است و اگر با یک نوازنده در مورد این پدال صحبت کنید، احتمالاً تصویری از این نسخه در ذهن او پدیدار میشود.
بهعلاوه، فونت بهخصوص پدالهای Big Muff نیز برای اولین بار بر روی نسخه Red & Black دیده شد.
بدنه قرمز و مشکی این محصول، به یک سمبل تبدیل شد و حتی گروه موسیقی Mudhoney نیز با الهام از ظاهر آن، یک تیشرت طراحی کرد که امروزه شهرت بسیاری در میان طرفداران این گروه دارد.
مدل قرمز و مشکی Big Muff، در واقع در سه نسخه مختلف تولید شده است که هر یک مدارهای متفاوتی در خود دارند. نسخه اول این پدال، از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۷۸ تولید شد که تنی بسیار شبیه به مدل Ram’s Head تولید میکرد. نسخه دوم آن اما با کمی تغییرات، از سال ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۰ تولید شد و مدل Opamp لقب گرفت که کمی بعد به دلیل آن خواهیم پرداخت. سپس به نسخه سوم و آخر مدل قرمز و مشکی Big Muff میرسیم که بر اساس نسخه اولیه ساخته شده بود و در حدود سال ۲۰۰۰ به بازار عرضه شد.
نسخه آخر، صدایی شفاف، روشن و کاملاً متفاوت از نسخههای پیشین Big Muff دارد که باعث میشود صدای گیتار بهخوبی بر سایر سازهای موجود در گروه موسیقی چیره شود. همین امر باعث شده است که این پدال، بیش از دیگر نسخههای Big Muff شهرت داشته باشد و امروزه نیز نوازندگان مشهور بیشماری از آن استفاده کنند.
برخی بر این باورند که تن Red & Black به جذابیت نسخههای قدیمیتر آن، مانند Ram’s Head نیست و چندان متمایز و منحصربهفرد نیست. شاید این باور چندان هم بیراه نباشد؛ اما همین تن، انعطافی بسیار بیشتر به این پدال نسبت به نسخههای قدیمیتر Big Muff بخشیده است و آن را در بازه سبکی وسیعتری قابل استفاده ساخته است. تعداد بیشمار نوازندگان مشهوری که از این پدال استفاده میکنند، بر این امر صحه میگذارد.
از معروفترین صاحبان این نسخه از Big Muff میتوان به جان فروشانتی (John Frusciante) از گروه موسیقی Red Hot Chili Peppers، جک وایت از گروه موسیقی The White Stripes و گروه موسیقی Arctic Monkeys اشاره کرد.
Big Muff Opamp
همانگونه که پیشتر گفته شد، این نسخه از Big Muff که در سال ۱۹۷۸ به بازار عرضه شد و تولید آن تا سال ۱۹۸۰ نیز ادامه داشت، از بدنهای قرمز و مشکی برخوردار بود؛ اما مدار اصلی آن، تفاوتهایی مهم با سایر همخانوادههایش داشت.
در واقع Opamp، بر خلاف سایر نسخههای Big Muff، مداری متشکل از op-amp (تقویتکننده عملیاتی) بهجای ترانزیستور دارد. این امر موجب شده است که ماهیت صوتی پدال، روشنتر و با تمرکزی کمتر بر روی میدرنج باشد و تاثیر نهایی آن بر روی سیگنال، بیشتر به یک پدال دیستورشن شبیه باشد تا یک پدال اوردرایو. تن منحصربهفرد Opamp، آن را به افکتی ایدهآل برای الگوهای ریتمیک موسیقی راک همراه با تکنیک پالم میوتینگ تبدیل میکند.
اما این نسخه از Big Muff، سالها پس از توقف تولید و زمانی به شهرت رسید که گروه Smashing Pumpkins، از آن در ساخت آلبوم بسیار مشهور خود، Siamese Dream استفاده کرد و ماهیت صوتی آن را برای بازهای بسیار وسیع از شنوندگان موسیقی و موزیسینها به نمایش گذاشت.
از آن زمان تا به امروز، Big Muff Opamp به تولید تنی بسیار کوبنده، غنی و حجیم مشهور است و صدای آن، با صدای گیتارهای آلبوم Siamese Dream مترادف است. ارتباط میان Opamp و گروه Smashing Pumpkins بهحدی است که شرکت EHX در نسخه بازتولیدشده جدید این محصول، پنل رویی آن را به رنگ نارنجی مزین کرده تا نام این گروه که به معنای شکستن کدو تنبل است را یادآوری کند!
بیلی کورگان (Billy Corgan)، گیتاریست Smashing Pumpkins، گفته است که در ضبط صدای گیتار برای آلبوم Siamese Dream، پدال Big Muff Opamp خود را به یک امپلیفایر Marshall JCM-800 با افکت سچوریشن متصل میکرده است.
فصل دوم: ورشکستگی EHX و تأسیس شرکت Sovtek در اتحاد جماهیر شوروی
Big Muff Civil War
در سال ۱۹۸۴، Electro Harmonix ورشکسته شد. اما مایک متیوز با معادلات اقتصادی هوشمندانه، تصمیم گرفت تا به شوروی رفته و در آنجا شرکتی جدید را تأسیس کند. متیوز این شرکت را Sovtek، مخفف Soviet Technology نامید و محصولاتی را تحت برند آن تولید کرد که هنوز هم طرفداران بسیاری دارند. برای مثال، امپهای Sovtek کیفیتی بسیار بالا داشتند و اکنون نیز میان طرفداران امپهای مارشال بسیار مشهور و محبوبند. پس از مدتی و در سال ۱۹۹۱، مایک یک پدال با نام Red Army Overdrive به بازار عرضه کرد که بعدها به نسخه Civil War از پدال Big Muff تبدیل شد.
Civil War یا جنگ داخلی، نامی است که آمریکاییها بر روی جنگ آمریکا در سال ۱۸۶۱ گذاشتهاند. دلیل گذاشتن این نام بر روی این پدال توسط نوازندگان، ترکیب رنگ بدنه آن بوده است. بدنه این پدال، به دو رنگ آبی روشن و طوسی مزین است که رنگ یونیفرم طرفین این جنگ است.
Civil War نیز مانند Opamp، تنی شفافتر و روشنتر از Ram’s Head دارد؛ اما ماهیت صوتی آن به روشنی و تیزی پدال قرمز و مشکی مذکور نیست. احتمالاً به دلیل همین تن بیهمتا است که نسخه اولیه این پدال، یعنی Red Army، بهعنوان یک پدال اوردرایو به بازار عرضه شده است. در واقع، صدای Civil War را میتوان نرمترین و متوازنترین صدا در میان نسخه مختلف Big Muff دانست.
این پدال در پدالبورد نوازندگان مشهوری نظیر دیوید گیلمور، پیتر باک (Peter Buck)، جف توییدی (Jeff Tweedy) و Thurston Moore حضور داشته است و John Fogerty، نوازنده گروه Creedence Clearwater Revival نیز مجموعهای از تمامی پدالهای Big Muff ساخت Sovtek دارد.
Green Russian Big Muff
در سال ۱۹۹۴، شرکت Sovtek ظاهر محصولات خود را بهکلی تغییر داد. در این دوره، پدالهای این کمپانی به شکلی درآمدند که انگار بخشی از یک وسیله نظامی روسی هستند.
رنگ سبز لجنی Green Russian Big Muff حسوحال ارتشی آن را تقویت میکند؛ اما ماهیت صوتی این پدال، برخلاف ظاهر آن، بسیار آشوبگرانه است و بویی از نظم ارتش نبرده است. این پدال، تنی بسیار نافذ و جیغمانند تولید میکند و بیس آن، کمی از سایر نمونههای بیگ ماف ضعیفتر است. تن این پدال را میتوان شبیه به یک امپ لامپی کوچک ساختهشده در دهه ۵۰ میلادی دانست که تمامی تنظیمات آن در حالت حداکثری قرار گرفتهاند؛ اما نواختن با این پدال نسبت به امپ مذکور آسانتر است و صدای آن نیز وقت و بیوقت دچار مشکلاتی آزاردهنده نمیشود!
شهرت Green Russian Big Muff از زمانی شروع شد که Dan Auerbach از گروه The Black Keys آن را به پدالبورد خود افزود و با اتصال آن به یک امپ دارای کمی افکت اوردرایو، از آن در تمامی اجراهای زنده خود استفاده کرد.
صدای ویژه گیتار جک وایت نیز به این پدال نسبت داده میشود؛ در حالی که مهمترین بخش تن گیتار وایت، امپهای Silverstone او هستند و وی تنها گهگاهی برای افزودن افکتهای فاز بسیار شدید، از Big Muff استفاده میکند.
همچنین، Robin Finck، نوازنده گروه Nine Inch Nails نیز برای دستیابی به تن منحصربهفرد خود، از Green Russian Big Muff استفاده میکند.
Black Russian Big Muff
رنگی که بدنه Green Russian Big Muff را پوشانده بود، کیفیت پایینی داشت و با کوچکترین ضربه، از بدنه جدا میشد. به همین دلیل، Electro Harmonix یا Sovtek، در سال ۱۹۹۸ تصمیم گرفت تا این رنگ را با یک رنگ مشکی و مقاومتر جایگزین کند و پدال Big Muff خود را به رنگ مشکی تولید کند. این محصول، آخرین پدال از این خانواده بودند که در روسیه تولید میشدند و پس از آن، EHX تولیدات خود را به خاک آمریکا بازگرداند. همچنین Black Russian Big Muff آخرین نسخه از بیگ ماف است که ارزش کلکسیونی دارد.
در زمان تولید این محصول، EHX/Sovtek ادعا میکرد که مدار آن هیچ تفاوتی با نمونههای سبزرنگ این پدال ندارد؛ اما کسانی که این دو نسخه را در کنار یکدیگر مورد آزمایش قرار دادهاند، میگویند که تفاوتهایی جزئی اما انکارناپذیر در تن این دو نسخه از Big Muff وجود دارد. این افراد بر این اعتقادند که نمونه مشکیرنگ، بیسی قویتر و صدایی حجیمتر دارد و به همین دلیل، نسخهای ایدهآل از Big Muff برای استفاده با گیتار بیس است. همچنین، استفاده Chris Wolstenholme، گیتاریست گروه موسیقی Muse از این پدال بهصورت دائمی در پدالبورد خود، نشانهای مسلم از قابلیتهای تُنال فوقالعاده آن است.
فصل سوم: بازگشت به آمریکا و توسعه سری Big Muff
پس از مدتی فعالیت در اتحاد جماهیر شوروی، مایک متیوز تصمیم گرفت تا با برند خود، یعنی Electro Harmonix، به نیویورک بازگردند.
پس از بازگشت به آمریکا، EHX از یک سری جامع از پدالهای Big Muff رونمایی کرد که شامل نسخههایی بازآفرینیشده از مدلهای مشهور و محبوب این پدال، در کنار نمونههایی بهروزرسانیشده با امکاناتی بیشتر میشد.
اولین محصول رونماییشده توسط این شرکت از این سری، نسخهای بازآفرینیشده از Big Muff NYC بود که مدار و طراحی آن، درست مانند نسخه اصلی قرمز و مشکی آن بود. میتوان گفت تنها ویژگی جدید این محصول نسبت به نسخه اصلی آن، یک چراغ نشانگر LED بود که در میان نابهای ولوم و تن تعبیه شده بود.
عضو دیگر این سری، Little Big Muff نام دارد که در سال ۲۰۰۶ به بازار عرضه شد و در واقع، نسخهای کوچک و جمعوجور از نمونههای قرمز و مشکی بیگ ماف است.
پس از آن و در سال ۲۰۰۸، الکترو هارمونیکس از یک محصول دیگر با نام Bass Big Muff رونمایی کرد که گفته میشود مداری بسیار شبیه به نمونه روسی سبز رنگ Big Muff دارد و با اینکه بهعنوان یک پدال گیتار بیس به فروش میرسد، عملکردی بسیار خوب با گیتارهای الکتریک نیز دارد.
یک سال بعد، Big Muff Tone Wicker نیز به این مجموعه افزوده شد که به دو سوئیچ جدید مجهز بود؛ یکی از این دو سوئیچ، جهت بایپس تن تعبیه شده بود و دیگری به یک خازن ویژه متصل بود که باعث کاهش تربل تن میشد.
در همین محدوده زمانی، چند نسخه دیگر از Big Muff نیز بهعنوان مجموعهای موسوم به Deluxe Series به بازار عرضه شد که همگی از امکاناتی ویژه نظیر کنترل میکس و ناب میدرنج برخوردار بودند.
اخیراً نیز EHX از یک سری جدید با نام Nano Series رونمایی کرده است که نمونههایی بسیار کوچک از پدالهای مشهور این شرکت هستند. در این سری، نسخهای بازآفرینیشده با ابعاد کوچک از OpAmp نیز وجود دارد که همانگونه که پیشتر گفته شد، بدنه آن برخلاف نمونه اصلی که به رنگ قرمز و مشکی مزین بود، به رنگ نارنجی است تا دلیل شهرت آن، یعنی گروه Smashing Pumpkins را یادآور شود.
نمونههای فعلی و نسخههای کپی
امروزه نسخههای بیشماری از Big Muff در بازار وجود دارد که حدود سی عدد از آنها، ساخت شرکت EHX است.
مدار این پدال بهآسانی قابل تغییر بود و این امر باعث شد که شرکتهای بسیاری به فکر عرضه نمونههایی کپی و یا تغییریافته از آن به بازار بیفتند. از مشهورترین محصولات از این دسته میتوان به Supa ToneBender یا Ibanez OD-850 اشاره کرد. البته اخیراً نیز نمونههای کپی جذابی از این پدال به بازار عرضه شده است که چشمگیرترینهای آنها، Earthquake Devices Hoof Fuzz و Battersea Distortion نام دارند.
یک نمونه کپی از این پدال نیز توسط شرکت Anasounds به بازار عرضه شده است که Full Story نام دارد و طبق ادعای شرکت سازنده، میتواند تن هفت نسخه مختلف از Big Muff را ارائه کند.
آیا شما تا کنون از Big Muff استفاده کردهاید؟ اگر تجربه نوازندگی با این پدال را دارید، لطفاً نظر خود را در بخش نظرات این مقاله، با مخاطبان گیتارایران در میان بگذارید.
منبع: Anasounds
نویسنده: Loick Jouaud
مترجم: امیر تولی