برای ساخت موسیقی، نیازی نیست که نوازندگی پیانو و کیبورد را بلد باشید. بسیاری از آثار بسیار مهم موسیقی مدرن، تنها با استفاده از پدها، نابها و اسلایدرها ساخته شدهاند و هیچگونه کیبورد یا ساز کلاویهای دیگری در ساخت آنها استفاده نشده است؛ بنابراین، شما در ساخت موسیقی نیازی مبرم به یک میدی کنترلر کیبوردی نخواهید داشت. همچنین، ممکن است در حال حاضر، یک میدی کنترلر متداول کیبوردی در اختیار داشته باشید و در جستجوی ابزاری باشید که امکاناتی وسیعتر نظیر کنترل سختافزاری پارامترهای پروژه موسیقی را در اختیارتان بگذارد. شاید هم بخواهید با رویکردی جدید و بدون استفاده از کیبورد کنترلر، به ساخت موسیقی بپردازید و افقهایی جدید را کشف کنید.
در این مطلب، چند میدی کنترلر متفاوت را به شما معرفی میکنیم که بهجای کیبورد، امکاناتی همچون درام پد و نابهای قابل برنامهریزی را در اختیار شما قرار میدهند تا با استفاده از آنها بتوانید درام لاین موسیقی را به شکلی جذابتر بنوازید و به پارامترهای موردنظر خود در پروژه موسیقی دسترسی سختافزاری داشته باشید.
در نظر داشته باشید که برخی از کنترلرهای معرفیشده در این مطلب، تنها با نرمافزار آهنگسازی و ادیت Ableton Live سازگاری کامل دارند و ممکن است با سایر DAWها بهطور کامل سازگار نشوند؛ بنابراین، اگر از یک نرمافزار آهنگسازی دیگر استفاده میکنید، بهتر است میدی کنترلرهایی را انتخاب کنید که میتوانند بهصورت مستقل و صرفاً از طریق MIDI به کامپیوتر متصل شوند و نیازی به سازگارسازی با نرمافزار ندارند.
برترین میدی کنترلرهای غیرکیبوردی موجود در بازار
۱. Intech Studio Grid
Intech Studio Grid یک میدی کنترلر استثنایی است که کاربر میتواند ساختار کلی آن را بسته به نیازهای خود تغییر دهد.
Grid همراه با چند ماژول عرضه میشود که میتوانید با نصب ترکیبی از آنها روی یونیت اصلی، امکاناتی متفاوت را به آن بیفزایید. یک ماژول این کنترلر، دارای شانزده ناب قابل برنامهریزی است و چند ماژول دیگر نیز به کنترلرهایی دیگر، از جمله فیدرهای مختلف و چندین دکمه تجهیز شدهاند. تمامی این ماژولها، از طریق اتصال آهنربایی به یونیت اصلی متصل میشوند و توان مورد نیاز خود برای کار را نیز به همین طریق تأمین میکنند.
شما میتوانید با استفاده از ماژولهای مختلف Grid، یک میدی کنترلر کیبوردی همراه با چندین ناب برای کنترل پارامترهای موجود در سینت نرمافزاری خود، یک میکسر جامع و کاربردی و یا یک رابط کامل برای سینتیسایزرهای خود بسازید و هر زمان که خواستید نیز با تغییر ترکیب ماژولها، دستگاهی متفاوت، مناسب با شرایطی دیگر تشکیل دهید.
اما قابلیتهای Grid به این موارد محدود نمیشوند و کاربر میتواند با استفاده از یک اپلیکیشن ویژه و یک زبان اسکریپتنویسی انحصاری، به کد پایه این میدی کنترلر دسترسی پیدا کند و کاربری آن را بهطور کامل تغییر دهد. این قابلیت به کاربر امکان میدهد که یک سکوئنسر از گرید بسازد، آن را به یک LFO تبدیل کند و یا چندین وظیفه جالب دیگر را به آن محول کند. بهعلاوه، تمامی تنظیمات این کنترلر، قابلیت ذخیرهسازی روی ماژولهای سختافزاری آن را نیز دارند و با استفاده از این ویژگی میتوان بلافاصله پس از نصب ماژول روی دستگاه، تنها با فشردن یک دکمه، به تنظیمات قبلی دسترسی پیدا کرد.
میدی کنترلر Intech Studio Grid با قیمت پایه ۱۰۹ دلار، میتواند نقش ابزاری بسیار منعطف و کاربردی را در استودیوی شما ایفا کند و به قلب آن تبدیل شود. شما با استفاده از این کنترلر، از هر ابزار سختافزاری دیگری برای نوازندگی و کنترل پروژههای خود در استودیو بینیاز میشوید.
مزایا
- امکان طراحی و ساخت یک میدی کنترلر کاملاً منحصربهفرد
- زبان اسکریپتنویسی بسیار قدرتمند
- طراحی خلاقانه و پیشرو
معایب
- نیازمند دانش پایه برنامهنویسی
- پیچیدگی ساختاری نسبی برای مبتدیها
۲. AKAI Pro APC64
APC64 از شرکت مشهور AKAI Pro تنها یک میدی کنترلر نیست و یک دستگاه کاربردی، متشکل از سکوئنسر و درام پد است که بهطور ویژه برای استفاده با نرمافزار Ableton Live طراحی شده است. این کنترلر به ۶۴ پد قابل برنامهریزی حساس به شدت ضربه تجهیز شده است که هر یک در زیر خود، به چراغهای RGB مجهزند. بهعلاوه، APC64 از هشت نوار لمسی قابل برنامهریزی و یک موتور سکوئنسینگ قدرتمند نیز بهرهمند است که بسیاری از پروسههای آهنگسازی را برای کاربر تسهیل میکنند.
پدهای این میدی کنترلر را میتوان در چندین روش مختلف به کار گرفت. این پدها به شدت ضربه حساس هستند و در نتیجه شما میتوانید بهوسیله آنها بهنحوی بسیار پویا درام لاین موسیقی را بنوازید. همچنین این ۶۴ پد از قابلیت افترتاچ پلیفونیک نیز برخوردارند که افزودن افکتهایی جذاب به نوازندگی را امکانپذیر میکند. در محیط نرمافزار Ableton Live، این پدها میتوانند نقش پخشکننده لاینهای موردنظر شما و حتی کنترلهای شدت صدا را نیز ایفا کنند و شکلی نوین از کنترل پارامترهای موجود در پروژه صوتی را در اختیار شما قرار دهند.
یک حالت موسوم به Drum Mode نیز در AKAI APC64 تعبیه شده است که با فعالسازی آن، کنترلهای دستگاه اعم از پدها و نوارهای لمسی آن، بهطور خودکار در راستای کنترل پلاگینهای Live Drum Rack و Simpler ایبلتون برنامهریزی میشوند. همچنین با فشردن دکمهای دیگر، میتوانید این میدی کنترلر را به یک کیبورد جدولی تبدیل کنید و با استفاده از آن، به نواختن کیبورد و آکوردهایی که از پیش تعیین کردهاید، بپردازید.
همانطور که اشاره شد، هشت نوار لمسی در APC64 وجود دارد که برای کنترل اغلب پارامترهای موجود در محیط DAW قابل برنامهریزی هستند. یک ردیف چراغ LED نیز در کنار این نوارهای لمسی تعبیه شده است که میتوان با کمک آن، میزان پارامتر در حال تنظیم را پایش کرد.
خارج از محیط Ableton Live، میدی کنترلر آکایی APC64 بهعنوان یک استپ سکوئنسر مستقل نیز قابل استفاده است. با استفاده از این دستگاه در این حالت، میتوان تا هشت ترک را در ۳۲ استپ برنامهریزی کرد و همچنین از طریق هشت خروجی CV آن، تجهیزات میدی و سینتیسایزرهای سختافزاری را بهصورت یکپارچه کنترل کرد. این سکوئنسر از الگوریتمهایی همچون احتمال، جهش ریتم و آتومیشن شدت ضربه نیز برخوردار است و با استفاده از چراغهای پدها، وضعیت پخش سکوئنس ساختهشده را بهصورت لحظهای به کاربر اطلاع میدهد.
APC64 یک کنترلر بسیار منعطف و یکی از برترین محصولات از این دسته برای استفاده بهصورت انحصاری با نرمافزار Ableton Live است. همچنین در صورت خرید میدی کنترلر APC64، به نسخهای ساده از نرمافزار Ableton Live و چند پلاگین جذاب و کاربردی نیز دسترسی پیدا خواهید کرد تا بتوانید بلافاصله شروع به آهنگسازی کنید.
مزایا
- سکوئنسر ۸-ترک
- پورتهای MIDI و CV
- کنترلرهای لمسی
- امکان اجرای ملودی قطعه موسیقی در کنار ریتم
معایب
- عدم وجود آتومیشن در صورت استفاده مستقل (standalone) از دستگاه
۳. Arturia BeatStep
Beatstep از شرکت فرانسوی آرتوریا (Arturia)، یک میدی کنترلر جمعوجور و بسیار کاربردی است که ۱۶ ناب قابل برنامهریزی، ۱۶ درام پد و یک سکوئنسر جذاب را در اختیار کاربر قرار میدهد.
این دستگاه، اندازهای کوچک و ساختاری مستحکم دارد و بهآسانی درون کیف لپتاپ جای میگیرد. شما میتوانید با استفاده از BeatStep، کلیپهای موجود در نرمافزار Ableton Live را بهآسانی اجرا کنید؛ اما این میدی کنترلر، توانایی ایفای نقش بهعنوان یک درام پد و کنترلر جامع در سایر نرمافزارهای آهنگسازی مطرح را نیز دارد و از این جهت، محصولی بسیار منعطف به شمار میرود.
پدهای BeatStep تماماً به شدت ضربه (velocity) حساس هستند و میتوان با استفاده از آنها، درام لاینهایی پویا را به موسیقی افزود. همچنین، میتوان این پدها را بهگونهای برنامهریزی کرد که بهجای ارسال پیامهای on و off میدی، پیامهای MMC نیز ارسال کنند و یا بهعنوان دکمههایی با قابلیت ارسال پیامهای CC نیز ایفای نقش کنند. علاوه بر این، شانزده ناب تعبیهشده در این کنترلر، امکان کنترل تقریباً تمامی پارامترهای موجود در نرمافزار آهنگسازی را به شما میدهند.
آرتوریا BeatStep، علاوه بر برخورداری از کنترلهای کاربردی میدی، قابلیت ایفای نقش بهعنوان یک سکوئنسر ۱۶ استپ قدرتمند و کاربردی را نیز دارد. در این حالت، هر یک از پدهای این میدی کنترلر به یک استپ از سکوئنس تبدیل میشود و در صورت فعالسازی، به رنگ آبی میدرخشد. بهعلاوه، در حالت سکوئنسر، هر یک از نابها نیز به یک کنترل کوک (pitch) برای هر استپ تبدیل میشود.
دکمه Shift تعبیهشده در BeatStep، امکاناتی جذابتر در سکوئنسر آن را در اختیار کاربر قرار میدهد و میتوان با فشردن آن، به قابلیتهای ساخت ریتم تصادفی، تغییر جهت سکوئنس و تغییر کسر میزان سکوئنس دسترسی داشت. ردیف بالایی کنترلهای دستگاه، بازهای از گامها را در اختیار شما قرار میدهد که بهوسیله آن، نابهای قابل برنامهریزی BeatStep میتوانند پیچ استپهای سکوئنس را دقیقاً در نتهایی صحیح کوک کنند.
Arturia BeatStep نیز همانند محصول قبلی نامبرده در این مطلب، عملکردی وابسته به نرمافزار آهنگسازی ندارد و در صورت اتصال آن به یک سینتی سایزر از طریق خروجی MIDI، بهعنوان یک میدی کنترلر مستقل قابل استفاده است. همچنین حتی اگر قصد کنترل سینتهای ماژولار خود را داشته باشید نیز این دستگاه به پورتهای CV و Gate مجهز است و میتوانید از طریق آنها، سکوئنسهای ساختهشده را بهآسانی به اسیلاتور سینتهای خود انتقال دهید.
برای آشنایی کلی با BeatStep، پیشنهاد میکنیم ویدئوی کوتاه و جذاب زیر را تماشا کنید:
همچنین اگر قصد دارید از میدی کنترلر خود بهعنوان یک سکوئنسر سختافزاری نیز استفاده کنید، بد نیست نگاهی به نسخه پیشرفتهتر BeatStep، یعنی BeatStep Pro داشته باشید که از امکاناتی بیشتر در این زمینه برخوردار است.
مزایا
- ابعاد کوچک و تواناییهای گسترده
- خروجیهای MIDI و CV
- نابهای متعدد
- سکوئنسر کاربردی
معایب
- ظاهر نهچندان چشمنواز
- یادگیری برخی از قابلیتها زمانبر است
۴. Expressive E Touché
این گزینه، تفاوتی بسیار با سایر محصولات نامبرده در این مطلب و در کل، میدی کنترلرهای موجود در بازار دارد. Touche با شکل بسیار متفاوت خود، در نگاه اول شبیه به یک فوت پدال به نظر میرسد؛ اما این دستگاه، در واقع یک میدی کنترلر با قابلیتهای حسی بسیار جذاب است که نه بهوسیله پا، بلکه با دست نواخته میشود.
Touche به شما امکان میدهد که بهشکلی بسیار طبیعی، پارامترهای MIDI را کنترل کنید و سازهای نرمافزاری را بنوازید. این میدی کنترلر از چهار جهت حرکت بالا، پایین، چپ و راست پشتیبانی میکند و کوچکترین حرکات و ظریفترین لمسها را نیز به اطلاعات MIDI ترجمه میکند. استفاده از این دستگاه، تجربه حسی بسیار گیراتری از استفاده از چند ناب، ماد ویل یا نوار لمسی به ارمغان میآورد.
Expressive E Touché ضربات را نیز تشخیص میدهد و شما میتوانید با کشیدن دستان خود روی آن یا ضربه زدن به آن، پلاگینها را بهشکلی متفاوت کنترل کنید. نرمافزار انحصاری این میدی کنترلر، امکان برنامهریزی دقیق آن برای شما فراهم میآورد. همچنین، شما میتوانید این تنظیمات را بهصورت مستقیم درون دستگاه ذخیره کنید تا حتی بدون استفاده از یک کامپیوتر نیز با برنامهریزی دلخواه خود از آن استفاده کنید. این نرمافزار چندین حالت پیشفرض را نیز در اختیار کاربر میگذارد که کنترل انواع سازهای نرمافزاری و سختافزاری را بهنحوی جالب و متفاوت ممکن میسازد.
در حال حاضر، هیچ محصولی همانند Touche در بازار وجود ندارد و تجربه حسی ارائهشده توسط آن، بهواقع بیرقیب است. این کنترلر میتواند همراهی بینظیر برای ستاپ سینتیسایزر یا نرمافزار آهنگسازی شما باشد و تجربه آهنگسازی و اجرا را به سطحی بالاتر ارتقا دهد.
Touche در نسخهای سادهتر موسوم به Touche SE نیز به بازار عرضه شده است که قیمتی پایینتر اما اتصالاتی سادهتر دارد و اگر بودجه کافی برای خرید این میدی کنترلر را ندارید، میتوانید به سراغ نسخه اقتصادیتر آن بروید.
مزایا
- توانایی خارقالعاده در انتقال ظرایف نوازندگی
- ابزاری عالی برای عمق بخشیدن به اجرای زنده
- طراحی بینقص
معایب
- یادگیری کار با این کنترلر کمی زمانبر است
۵. AKAI MIDImix
اگر به دنبال کنترل پارامترهای موجود در DAW خود بهصورت ساده و سنتی هستید، یکی از برترین محصولات برای شما، MIDImix از شرکت AKAI است.
این میدی کنترلر، رابط کاربری بسیار شبیه به یک میکسر، با هشت فیدر و ۲۴ ناب قابل برنامهریزی دارد و شما میتوانید از آن بهعنوان یک کنسول استودیویی در نرمافزار آهنگسازی خود استفاده کنید.
با اینکه AKAI MIDImix بهطور ویژه برای Ableton Live طراحی شده است، اما با اغلب نرمافزارهای آهنگسازی مطرح دیگر نیز سازگاری دارد و میتوانید از آن برای کنترل تمامی پارامترهای موجود در این نرمافزارها نیز استفاده کنید. علاوه بر آن، این دستگاه در راستای تنظیم و کنترل انواع سازهای نرمافزاری نیز قابل برنامهریزی است و نسبت به قیمت خود، از انعطافپذیری تحسینبرانگیزی برخوردار است.
مزایا
- ابعاد کوچک
- کنترلهای گسترده و کاربردی
- ارزش خرید بسیار بالا
معایب
- رابط کاربری نهچندان جذاب
- وابستگی به نرمافزار برای تغییر برخی از پارامترها
۶. Korg NanoPAD2 / Korg NanoKONTROL2
NanoPAD2 و NanoKONTROL2 از شرکت کورگ، دو میدی کنترلر کوچک و بامزه هستند که میتوانند در برخی از شرایط، بسیار کاربردی ظاهر شوند. این دو محصول چندین سال است که توسط کورگ تولید میشوند و در بازار پرجنبوجوش امروز، محصولاتی نسبتاً قدیمی به شمار میروند؛ اما این دستگاهها بهقدری خوب طراحی شدهاند که هنوز هم از کاربردیترین میدی کنترلرهای موجود در بازار به شمار میروند.
NanoPAD2، همانگونه که از نامش پیداست، در واقع یک درام پد کوچک و باکیفیت است و NanoKONTROL2 نیز یک میدی کنترلر جمعوجور، متشکل از چند ناب و فیدر قابل برنامهریزی است.
NanoPAD2 از شانزده پد حساس به فشار برخوردار است که نوازندگی درامز با آنها بسیار لذتبخش است. این پدها حس نوازندگی خوبی ارائه میکنند و حساسیتی رضایتبخش نیز به شدت برخورد انگشتان نشان میدهند. این میدی کنترلر، چهار حالت کارکرد کلی دارد که مجموعاً ۶۴ حالت برنامهریزی را در اختیار کاربر قرار میدهند.
بهعلاوه، یک تاچ پد XY بزرگ و دقیق نیز در کنار پدها تعبیه شده است که میتوان آن را برای کنترل بسیاری از پارامترهای سازهای نرمافزاری برنامهریزی کرد.
NanoPAD2 همانند Kaosillator به یک حالت موسوم به Touch Scale نیز مجهز است که امکان نوازندگی در شانزده گام ازپیشتعیینشده را تنها با یک لمس به کاربر میدهد.
یک قابلیت دیگر موسوم به Gate ARP نیز در این دستگاه تعبیه شده است که نوعی متفاوت از آرپژیاتور است و نتها را در تمپویی ثابت و مشخص پخش میکند. در واقع، NanoPAD2 امکاناتی بسیار بیشتر از انتظار دارد و برخلاف ظاهر ساده و اندازه کوچک خود، دستگاهی بسیار کاربردی در پروسه ساخت موسیقی است.
از سوی دیگر، رابط کاربری NanoKONTROL2 از هشت ناب، هشت اسلایدر و چند کنترل پیشرفته DAW تشکیل شده است. تمامی نابها و اسلایدرهای این میدی کنترلر را میتوان برای کنترل و تنظیم هر پارامتری در نرمافزار آهنگسازی برنامهریزی کرد. بهعلاوه، کنترلهای اختصاصی DAW آن، امکان تنظیم میکسر و پنینگ کانالهای هر لاین موجود در نرمافزار را نیز به کاربر میدهند.
این میدی کنترلر کوچک و کاربردی از شرکت کورگ، به مجموعه ترنسپورت کنترل نیز مجهز است که پخش و توقف پروژه صوتی و ضبط در آن را بسیار تسهیل میکند. سه دکمه موسوم به Mute ،Solo و Record نیز در کنار هر اسلایدر NanoKONTROL2 به چشم میخورد که با استفاده از آنها میتوانید کاربری یک میکسر کامل را از این دستگاه دریافت کنید.
این دو میدی کنترلر با قیمت عالی خود، گزینههایی بسیار ارزنده در بازار امروز به شمار میروند و میتوانند امکاناتی مهم و پُرشمار را در قالب دستگاههایی کوچک و سبک به شما ارائه کنند.
مزایا
- ابعاد کوچک
- ایدهآل برای ساخت موسیقی در سفر
- قیمت بسیار مناسب
معایب
- امکانات نسبتاً محدود
۷. Studiologic SL Mixface
SL Mixface یک میدی کنترلر جمعوجور و کامل است که کنترل کامل ستاپ سازهای الکترونیک و نرمافزار آهنگسازی را امکانپذیر میکند. این دستگاه، طراحی بسیار ساده و هوشمندانهای دارد و میتوان آن را تنها با فشردن یک دکمه، وارد حالتهای مختلف کاربری کرد.
در صورت اتصال به DAW، شما میتوانید SL Mixface را در حالتهای تنظیماتی پیشفرض بیشماری برنامهریزی کنید تا دیگر نیاز به راهاندازی و برنامهریزی هر یک از کنترلرهای آن بهصورت جداگانه نداشته باشید. با این حالتها، تنها کافیست تا SL Mixface را به کامپیوتر و نرمافزار آهنگسازی متصل کنید تا بهصورت سختافزاری به میکسر، ترنسپورت کنترل و سایر تنظیمات موجود در نرمافزار دسترسی پیدا کنید.
همچنین شما میتوانید با استفاده از این میدی کنترلر، به ترکهای خود در مجموعههایی هشتتایی دسترسی داشته باشید، بخشهای مورد نظر از آنها را نشانهگذاری کنید، برای هر یک از آنها نقطه لوپ تعیین کنید و آنها را در حالتهای میوت، سولو و رکورد نیز قرار دهید.
استودیولاجیک SL Mixface در حالت مستقل خود که Control Mode نام دارد، بهصورت خودکار خود را برای تنظیم سازهای نرمافزاری و سینتیسایزرهای شما برنامهریزی میکند. این دستگاه از چهار لایه کنترلی برخوردار است که تنظیم پارامترهای حتی پیچیدهترین سینتیسایزرها و سازهای نرمافزاری را برای شما ممکن میسازد.
افزون بر تمام این موارد، SL Mixface اندازهای بسیار کوچک دارد و میتواند در صورت لزوم، نیروی مورد نیاز خود برای کار را از طریق باتری نیز تأمین کند.
مزایا
- امکانات گسترده در قالب کنترلری کوچک
- اتصالات متعدد، از جمله بلوتوث
- تجربه کاربری آسان و بیدردسر
معایب
- قیمت بالا نسبت به محصولات مشابه
نتیجهگیری
چه بخواهید به ساخت بیتهای هیپ هاپ بپردازید، چه قصد کنترل نرمافزار آهنگسازی خود را داشته باشید و چه در پی یک سکوئنسر کوچک باشید، ابزارهای خلاقانه بسیاری در بازار امروز وجود دارند که در این مطلب، تنها به برخی از آنها پرداختیم. این هشت میدی کنترلر، با امکانات ویژه خود، دنیایی متفاوت از آهنگسازی را به موزیسینها معرفی میکنند و قطعاً روند کار شما را دگرگون میسازند؛ پس اگر قصد خرید میدی کنترلر را دارید، پیشنهاد میکنیم علاوه بر مدلهای کیبوردی متداول، گزینههای این فهرست را نیز بررسی کنید. شاید دقیقاً همان چیزی که میخواهید را در بین این گزینههای بیابید!
منبع: Careers in Music
نویسنده: Robin Vincent
مترجم: امیر تولی