راهنمای خرید گیتار کلاسیک (بخش پنجم)

در آخرین قسمت از راهنمای خرید گیتار کلاسیک، به سازندگان مشهور این نوع از گیتار و نحوه نگهداری و مراقبت از آن می‌پردازیم. همچنین به برخی از پرسش‌های رایج در مورد این ساز نیز پاسخ می‌دهیم. برای مطالعه قسمت قبلی، روی این لینک کلیک کنید.

برندهای گیتار کلاسیک

برندهای گیتار کلاسیک با برندهای سایر گیتارها تفاوت دارند. اگرچه برندهایی هستند که انواع مختلفی از گیتار را تولید می‌کنند، اما بسیاری از برندهای گیتار کلاسیک به‌طور تخصصی فقط به تولید این نوع از گیتار می‌پردازند.

در صدر جدول سازندگان گیتار کلاسیک، برندهایی مانند Dupont و چند سازنده مشهور دیگر خودنمایی می‌کنند. تولیدی‌های کوچک دیگری هم وجود دارند که عدم شهرت آنها نه‌تنها به معنای پایین بودن کیفیت تولیدات آنها نیست، بلکه برعکس، نشانه بی‌همتا بودن آنهاست. بسیاری از تولیدکنندگان گیتار، سازهای خود را در مقیاس کم و با دست می‌سازند و ممکن است در طول تاریخ کمپانی خود، فقط چندصد گیتار تولید کنند.^(۱)

برخی از شرکت‌های بزرگ فعال در زمینه تولید گیتار کلاسیک عبارتند از:

یاماها

یاماها (Yamaha) طیف گسترده‌ای از سازهای موسیقی، از جمله گیتار کلاسیک را تولید می‌کند؛ اما این بدان معنا نیست که گیتارهای شرکت یاماها از کیفیت پایینی برخوردار هستند. در واقع یاماها برای هر بودجه‌ای، گیتارهای قابل قبولی تولید می‌کند. وجود نام یاماها روی گیتارهای کلاسیک مبتدی به منزله تضمین کیفیت است.

کوردوبا

کوردوبا (Cordoba) اگر بهترین تولیدکننده انبوه گیتار کلاسیک نباشد، بی‌شک یکی از بهترین‌هاست. شاید به نظر بیاید که این شرکت سابقه زیادی در تولید گیتارهای کلاسیک دارد، ولی در حقیقت کمپانی کوردوبا کار خود را از سال ۲۰۰۷ آغاز کرده است. در بازار آلات موسیقی، این بازه زمانی بسیار کوتاه است. کیفیت و ارزش خرید بالای گیتارهای کوردوبا باعث شده که این برند به یکی از محبوب‌ترین برندهای گیتار کلاسیک بدل شود. این کمپانی گیتارهایی از محدوده قیمت ۱۵۰ دلار تا بیش از هزار دلار را تولید می‌کند.

فهرست بلندبالایی از گیتاریست‌های حرفه‌ای از محصولات کوردوبا به‌عنوان ساز اصلی خود استفاده می‌کنند. اگرچه این کمپانی به تولید سازهای دیگری مانند اوکوله‌له و گیتار بیس آکوستیک نیز مشغول است، ولی تخصص کوردوبا بی‌شک گیتار کلاسیک است.

تاکامینی

تاکامینی (Takamine) انواع گیتار را تولید می‌کند. بخش کوچکی از تولیدات این شرکت به گیتارهای کلاسیک اختصاص دارد. اگرچه تخصص این شرکت تولید گیتار کلاسیک نیست، اما توانسته مدل‌های قابل قبولی را در این زمینه تولید کند.

فندر (و اسکوایر)

مانند تاکامینی، کمپانی فندر (Fender) هم به خاطر انواع دیگر گیتار، به‌خصوص گیتارهای الکتریک افسانه‌ای خود مشهور است؛ اما این کمپانی گیتارهای آکوستیک هم تولید می‌کند. این گیتارهای آکوستیک شامل چند مدل گیتار کلاسیک هم می‌شود که برخی از آنها کیفیت قابل ملاحظه‌ای دارند. در میان محصولات اسکوایر، یک پکیج گیتار کلاسیک نیز وجود دارد که برای مبتدی‌ها بسیار مناسب است و با قیمتی بسیار معقول ارائه می‌شود.

دین

یک کمپانی دیگر با تولیداتی متنوع. شرکت دین (Dean) گیتارهای بیس، الکتریک، آکوستیک و کلاسیک متنوعی را تولید می‌کند. گیتارهای کلاسیک این شرکت از نظر مواد استفاده‌شده در آنها و قیمت، بسیار متنوع هستند؛ پس انتخاب‌های زیادی برای کسانی که قصد خرید گیتار از این کمپانی را دارند، وجود دارد.

استگ

استگ (Stagg)، گیتارهای اقتصادی گوناگون در انواع و اشکال مختلف را تولید می‌کند. چند نوع مختلف از گیتار کلاسیک هم در بین محصولات این شرکت به چشم می‌خورد، اما این گیتارها محصولات ویژه‌ای به‌حساب نمی‌آیند و در محدوده اقتصادی قرار می‌گیرند. در صورت تمایل برای خرید یک گیتار استگ، حتماً نقد و بررسی‌های مدل مورد نظر را در اینترنت مطالعه کنید تا مبادا یکی از مدل‌های بی‌کیفیت‌تر این شرکت را تهیه کنید.

از جمله برندهای دیگری که صرفاً یک یا دو مدل گیتار کلاسیک را در لیست محصولات خود دارند، می‌توان به آیبانز (Ibanez) و اپیفون (Epiphone) اشاره کرد.

نگهداری از گیتار کلاسیک

دلایل مختلفی برای نگهداری مناسب از گیتار وجود دارد. نگهداری مناسب از گیتار نه‌تنها نواختن آن را آسان‌تر و دلپذیرتر می‌کند، بلکه باعث حفظ قیمت ساز نیز خواهد شد. نگهداری نامناسب ممکن است آسیب‌هایی به گیتار وارد کند که شما تصور آنها را هم نمی‌کنید. آیا می‌دانید که تغییرات دما ممکن است بر روی چوب ساز تأثیر گذاشته و باعث تاب برداشتن گیتار شود؟ این تنها یکی از دلایل مهم برای نگهداری مناسب از گیتار است.

راهنمایی‌های ما برای نگهداری مناسب از گیتار کلاسیک از این قرارند:

با صرف کمی هزینه، یک کیف یا کیس باکیفیت برای گیتار خود تهیه کنید؛ به‌خصوص اگر گیتار خود را به بیرون از منزل می‌برید. کیس گیتار می‌تواند ساز را از رطوبت و تغییرات دمایی بیش‌ازحد محافظت کرده و از تاب‌برداشتگی ساز جلوگیری کند.
از قرار دادن گیتار در معرض تغییرات دما و شرایط نامعمول خودداری کنید. هرگز گیتار خود را در شرایط نامطلوب، مثلاً در زیرزمین در فصل سرما، نگهداری نکنید.
از یک رطوبت‌ساز گیتار استفاده کنید. رطوبت ایده‌آل برای چوب، ۴۰ الی ۵۵ درصد است که می‌توانید این رطوبت را با قرار دادن یک رطوبت‌ساز درون کیس گیتار فراهم کنید.^(۲)
صفحه انگشت‌گذاری را به‌طور منظم روغن‌کاری و جلاکاری کنید. استفاده از روغن‌های مخصوص باعث می‌شود آلاینده‌ها راحت‌تر پاک شوند. به‌علاوه، روغن‌کاری باعث ایجاد یک لایه محافظ بر روی چوب شده و از جذب رطوبت و عرق دست توسط چوب جلوگیری می‌کند.
صفحه انگشت‌گذاری را مرتباً با یک دستمال نرم و خشک پاک کنید.
شیار سیم‌ها بر روی نات را روان‌کاری کنید تا حرکت سیم‌ها درون شیار در هنگام کوک کردن ساز آسان‌تر شود.
سیم‌ها را به‌طور مرتب تعویض کنید. تعویض سیم‌ها روی گیتار شما تأثیر بلندمدتی ندارد، اما سیم‌های کهنه به‌سختی کوک شده و صدای دلپذیری ندارند.

اگر برای خرید یک گیتار مبلغ زیادی پرداخت کرده‌اید، ارزش آن را دارد که به‌طور مرتب گیتار را برای رگلاژ و نگهداری نزد یک فرد متخصص ببرید. هر فروشگاه تخصصی آلات موسیقی کارکنانی دارد که می‌توانند شما را در زمینه خدماتی مانند تعویض سیم و تنظیم اکشن یاری کنند. نگهداری از گیتار مهارتی مفید است؛ اما لازم نیست تمام امور مربوط به نگهداری سازتان را شخصاً انجام دهید.

گیتارهای الکترو-آکوستیک

گیتار الکترو-آکوستیک به پیکاپ مجهز است و صدا را از طریق یک خروجی به امپلیفایر و یا سیستم پخش صوت (PA) منتقل می‌کند. گیتارهای الکترو-آکوستیک در انواع مختلف از جمله کلاسیک تولید می‌شوند. ولی آیا لازم است که شما یک گیتار الکترو-آکوستیک تهیه کنید؟

این نوع از گیتارها برای موقعیت‌های گوناگون مناسب هستند. در هنگام تمرین انفرادی می‌توانید از آنها به‌صورت آکوستیک استفاده کنید و در هنگام نواختن با سایرین در برابر تماشاچیان، می‌توانید ساز خود را به سیستم پخش وصل کنید. همچنین برخی از گیتارهای الکترو-آکوستیک دارای تیونر داخلی هستند که ابزاری بسیار مفید است.

اگر مطمئن هستید که می‌خواهید گیتار خود را به یک امپ وصل کنید، گیتار الکترو-آکوستیک مناسب شماست. اما اتصال مستقیم به آمپلی‌فایر تنها راه تقویت صدای گیتار نیست؛ پس اجباری نیست که برای تقویت صدای ساز خود یک گیتار الکترو-آکوستیک بخرید.

در صورت نیاز می‌توانید بعداً بر روی حفره صدای ساز خود یک پیکاپ نصب کنید. انجام این کار اصلاً دشوار نیست و به شما اجازه می‌دهد که مانند یک گیتار الکترو-آکوستیک، صدای ساز خود را به امپ منتقل کنید.

همچنین بسیاری از هنرمندان ترجیح می‌دهند به روش سنتی عمل کرده و مقابل ساز خود یک میکروفون قرار دهند. اگر به‌صورت انفرادی به اجرای موسیقی می‌پردازید، این روش برای شما ساده‌تر است؛ مخصوصاً اگر عادت دارید که به‌صورت نشسته ساز بزنید. با استفاده از میکروفون برای تقویت صدای گیتار، صدای طبیعی گیتار حفظ شده و از ایجاد صداهای خشنی که بعضی از سیستم‌های گیتارهای الکترو-آکوستیک دارند، جلوگیری می‌شود. گاهی اوقات در هنگام نواختن گیتارهای الکترو-آکوستیک، اگر محکم به سیم ضربه بزنید، صدایی خشن و گوش‌خراش ایجاد می‌شود که نه‌تنها طبیعی نیست، بلکه دلپذیر هم نیست. استفاده از میکروفون از ایجاد این مشکل جلوگیری می‌کند.

چند پرسش‌ متداول

– گیتار کراس‌اُور (crossover) چیست؟

از نظر طراحی، گیتارهای کراس‌اُور به گیتار آکوستیک شباهت دارند و غالباً دارای کات‌اِوِی (برش در کنار محل اتصال دسته به بدنه) هستند، ولی از سیم‌های نایلونی بر روی آنها استفاده می‌شود؛ در نتیجه، این گیتارها صدایی شبیه به گیتار کلاسیک دارند، ولی طراحی آنها دسترسی به فرت‌های بالا را برای نوازنده ساده‌تر می‌کند. همچنین این گیتارها، همچون گیتارهای آکوستیک، دسته‌های باریک‌تری از گیتارهای کلاسیک سنتی دارند. اگر به نواختن گیتار آکوستیک عادت کرده‌اید و دوست ندارید با تغییر شگرفی در نواخت ساز مواجه شوید، این نوع گیتار برای شما مناسب است.

– چگونه می‌توان جلوی گِز سیم‌ها را گرفت؟

فرت باز (fret buzz) یا گز سیم‌ها روی فرت‌ها، یکی از مشکلات رایج در بین گیتاریست‌های مبتدی است و علت آن عمدتاً این است که هنوز تکنیک نواختن گیتار را به‌خوبی فرا نگرفته‌اند. اما بعضی اوقات این مشکل از ساز سرچشمه می‌گیرد که در این صورت احتمالاً مشکل مربوط به تنظیم نبودن اکشن گیتار است و برای رفع آن، بهتر است گیتار را نزد تعمیرکار ببرید. اگر سیم‌های گیتار شما تا جایی به صفحه انگشت‌گذاری نزدیک هستند که نواختن آنها راحت است و در عین حال، صدای گِز تولید نمی‌کنند، اکشن آن ایده‌آل است.

– آیا کوک گیتار کلاسیک متفاوت است؟

کوک‌های مختلفی برای انواع گیتار وجود دارد، اما کوک استاندارد گیتار کلاسیک تفاوتی با سایر گیتارها ندارد. کوک استاندارد سیم‌های گیتار، به ترتیب می-لا-رِ-سُل-سی-می است. در نتیجه نت‌هایی که برای گیتار آکوستیک یا حتی گیتار الکتریک نوشته شده‌اند، می‌توانند برای گیتار کلاسیک هم مورد استفاده قرار گیرند.

– تفاوت بین گیتار کلاسیک و گیتار فلامنکو چیست؟

این دو گیتار معمولاً با هم اشتباه گرفته می‌شوند. از گیتار کلاسیک می‌توان برای نواختن بسیاری از سبک‌های موسیقی لاتین استفاده کرد. گیتار فلامنکو دارای صدایی خاص است. این صدا به علت طراحی بدنه، بهره‌گیری از چوب سرو (cypress) در ساخت بدنه و چوب اسپروس در ساخت صفحه رویی ایجاد می‌شود. همچنین صدای گیتارهای فلامنکو به علت نازک‌تر بودن بدنه، کمی کوبه‌ای‌تر است.

– چند وقت یک‌بار باید سیم گیتار را عوض کنیم؟

در این باره نظرات مختلفی وجود دارد و شما هم پس از مدتی نواختن گیتار، سلیقه خود را در این زمینه پیدا خواهید کرد؛ اما شاید بتوان گفت که به‌طور کلی، پس از حدود ۵۰ الی ۸۰ ساعت نوازندگی با یک ساز، بهتر است سیم‌ها را تعویض کنید. همچنین اگر گیتار خود را به مدت چند ماه دست‌نخورده رها کرده‌اید، احتمالاً به یک دست سیم نو نیاز دارید.

منبع: Midlife Guitar
نویسنده: Ben Jacklin
مترجم: کیان ایرجی

^۱در ایران هم تولیدکنندگان باسابقه و ماهری هستند که عمدتاً به تولید گیتار کلاسیک می‌پردازند و از تولید انواع دیگر گیتار پرهیز می‌کنند؛ از این رو برای خریدن گیتارهای کلاسیک سطح بالا همواره می‌توانید روی تولیدکنندگان مجرب و خوش‌نام داخلی نیز حساب کنید. (مترجم)

^۲طی چند سال اخیر، کشور ما با تغییر شرایط آب و هوایی روبه‌رو بوده و رطوبت میانگین هوا هر سال رو به افزایش است. متأسفانه بسیاری از اهالی موسیقی از این تغییرات مطلع نبوده و هنوز راهنمایی‌های خود در زمینه نگهداری گیتار را با توجه به شرایط خشکسالی در قرن گذشته ارائه می‌کنند. در حال حاضر، در فصل گرما و به‌خصوص در بهار، در مناطقی مانند تهران، کرج و مشهد که در گذشته مناطقی بسیار خشک به‌حساب می‌آمدند، رطوبت هوا برای گیتار مناسب بوده و یا صرفاً کمی با رطوبت مناسب فاصله دارد. برای اینکه از شرایط نگهداری ساز خود مطمئن باشید، می‌توانید درون اتاقی که گیتار را در آن نگهداری می‌کنید، از یک دماسنج و رطوبت‌سنج ارزان‌قیمت بهره بگیرید. (مترجم)