آموزش, مقالات, مقالات یوکللی
۱۰ نکته مفید برای نوازندگان مبتدی یوکللی
ژانویه
آیا به‌تازگی یک یوکللی خریداری کرده‌اید و قصد شروع یادگیری نوازندگی آن را دارید؟ در این مقاله، به ده نکته اشاره خواهیم کرد که دانستن آنها می‌تواند هنگام شروع یادگیری نوازندگی یوکللی، برای شما بسیار مفید باشد. مطالب بسیاری در اینترنت به این شکل وجود دارند؛ اما این مقاله، با کسب مشورت از نوازندگان مختلف و تحقیق در این زمینه تدوین شده است و می‌تواند مسیر شما در یادگیری را تغییر دهد.
۱. یک یوکللی باکیفیت خریداری کنید
اولین و مهم‌ترین نکته‌ای که در شروع یادگیری نوازندگی یوکللی باید به آن توجه کنید، خرید یک ساز باکیفیت است.
امروزه با صرف هزینه‌ای در حدود صد دلار، می‌توانید یک یوکللی مبتدی باکیفیت خریداری کنید؛ اما باید به این نکته توجه کنید که تمامی سازهای موجود در این قیمت، از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند و باید ساز خود را از برندهایی معتبر نظیر Kala انتخاب کنید. سازهایی که قیمتی بسیار پایین دارند، معمولاً توسط شرکت‌های معتبر ساخته نشده‌اند و علاوه بر دوام و کیفیت ساخت پایین، تن خوبی نیز ارائه نمی‌کنند و مهم‌تر از آن، کوک خود را در مدتی کوتاه از دست می‌دهند.
بسیاری از نوازندگان، تجربه تلخ خرید یک یوکللی ارزان قیمت را دارند. به‌شخصه، یک یوکللی سوپرانو با برند Harley Benton به قیمت ۴۵ دلار خریداری کردم که سیم E آن حتی تحمل یک ضربه دست را نیز نداشت و پس از آن، به‌سرعت از کوک خارج می‌شد. این امر، می‌تواند نوازندگی را به کاری کلافه‌کننده و نیازمند مقدمات طولانی تبدیل کند و در حالت شدیدتر، مانند ساز مذکور، نوازندگی را غیرممکن سازد.
پیشنهاد می‌کنیم پیش از خرید یوکللی، بررسی‌های مدل‌های مورد نظر خود یا مقالات راهنمای خرید یوکللی را مطالعه کنید و یا در صورت امکان، به‌صورت حضوری به فروشگاه‌های لوازم موسیقی مراجعه کرده تا سازهای مورد نظر خود را از نزدیک ببینید و کمی با آنها بنوازید.
۲. نحوه در دست گرفتن یوکللی را یاد بگیرید
یکی از مهم‌ترین نکاتی که هنگام یادگیری نوازندگی یوکللی و در کل، هر سازی باید به آن توجه کنید، نحوه در دست گرفتن ساز و موقعیت دستان و بدن هنگام نوازندگی است.
اگر می‌خواهید به‌صورت نشسته یوکللی بنوازید، می‌توانید بدنه ساز را بر روی پای خود تکیه دهید. در این حالت، باید دست مضراب‌زن خود را در قسمت ساعد، بر روی قسمت رویی بدنه ساز قرار دهید. در این حالت، دسته یوکللی باید همواره در هوا قرار داشته باشد و به هیچ بخشی از بدنتان تکیه داده نشود.
اگر نوازندگی به‌صورت ایستاده را ترجیح می‌دهید، باید موقعیت خود را کمی تغییر دهید. در این حالت، با دست مضراب‌زن خود، یوکللی را به سینه خود تکیه دهید و هنگام نوازندگی نیز آن را به همان شکل نگه دارید.
در دست گرفتن صحیح ساز، نیازمند صرف کمی زمان و تمرین است. اما در نهایت، نتیجه آن به نفع شما خواهد بود؛ زیرا با در دست گرفتن صحیح یوکللی، می‌توانید در هر موقعیتی، به‌سرعت شروع به نواختن آن کنید.
در اوایل یادگیری و زمانی که هنوز در دست گرفتن ساز خود را به‌خوبی بلد نیستید، شروع نوازندگی برای شما دشوار است و کمی زمان نیاز است تا موقعیت خود را تثبیت کرده و بتوانید دستان خود را به‌طور صحیح بر روی یوک قرار دهید. این مسئله، پس از مدتی تمرین، حل خواهد شد.
بسیاری از نوازندگان یوکللی از استرپ برای نگه داشتن ساز خود در موقعیت ایستاده استفاده می‌کنند. استرپ، بندی است که به یوک متصل شده و می‌توان با انداختن آن به دور گردن، ساز را در دستان خود به‌خوبی تثبیت کرد.
اما به اعتقاد برخی از نوازندگان، استرپ وسیله چندان مناسبی برای سازی به کوچکی یوکللی نیست و تنها جلوی حرکت آزادانه نوازنده را می‌گیرد. البته بسیاری از نوازندگان نیز نظری مخالف دارند و معتقدند که استرپ می‌تواند نوازندگی را تسهیل کند. این تصمیم، کاملاً سلیقه‌ای است و پیشنهاد می‌کنیم با امتحان کردن یک استرپ، تصمیم بگیرید که از آن استفاده کنید یا خیر.
به هر شکل، با کمی تمرین و دقت به نحوه در دست گرفتن یوکللی، می‌توانید پس از مدتی به‌آسانی ساز را در دستان خود گرفته و حتی هنگام راه رفتن نیز آن را بنوازید.
یک نکته دیگر که باید به آن توجهی ویژه کنید، این است که مانند هر ساز زهی آکوستیک دیگر، نباید یوکللی خود را بیش‌ازحد محکم در دست بگیرید و به بدن خود بفشارید؛ زیرا این امر، ارتعاشات طبیعی بدنه را کاهش داده و باعث ضعیف شدن صدای ساز می‌شود.
۳. از نوازندگی لذت ببرید
یوکللی یک ساز سرگرم‌کننده است. برخی از موزیسین‌ها با کمی بدجنسی، یوکللی را نه یک ساز، بلکه یک اسباب‌بازی می‌دانند. البته اگر این ادعا صحت داشته باشد نیز چیزی از ارزش یوکللی کم نمی‌کند. اسباب بازی‌ها بهترین ابزار برای سرگرمی هستند و اگر یوکللی نیز یک اسباب‌بازی باشد، به این معناست که می‌تواند تا ساعت‌ها شما را سرگرم کند! اما در واقع، به هیچ وجه نمی‌توان یک ساز را صرفاً یک اسباب‌بازی است؛ زیرا با استفاده از آن، می‌توانید یک موسیقی بی‌نقص بسازید و رویای خود برای تبدیل شدن به یک نوازنده و حتی یک موزیسین مشهور را به واقعیت تبدیل کنید!
یادگیری استفاده از یک اسباب‌بازی آسان است؛ اما آموختن نوازندگی یوکللی به هیچ وجه آسان نیست و نیازمند صرف زمان و تمرین است. برای یادگیری کامل نوازندگی این ساز، باید چندین سال زمان صرف کنید؛ اما تنها با آموختن تکنیک‌های مقدماتی آن نیز می‌توانید قطعاتی ساده را با آن بنوازید و سرگرم شوید.
اگر از نوازندگی یوکللی و پروسه یادگیری آن لذت ببرید، پس از مدتی بدون اینکه حتی متوجه شوید، پیشرفتی قابل توجه در آن خواهید کرد. نکته مهم دیگری که باید در طول آموختن نوازندگی هر سازی به آن توجه کنید، این است که هیچ‌گاه دلسرد نشوید و به تمرین و یادگیری ادامه دهید.
۴. یادگیری را از مباحث پایه شروع کنید
تنها کافیست تا یک جستجوی ساده در اینترنت انجام دهید تا از تکنیک‌های نوازندگی و قابلیت‌های فوق‌العاده‌ای که ساز یوکللی دارد مطلع شوید. اما پیش از اینکه بتوانید تکنیک‌های پیچیده‌ای که در ویدیوهای موجود در اینترنت مشاهده کرده‌اید را اجرا کنید، مانند هر مهارتی، باید قدم به قدم و از مباحث و تکنیک‌های پایه شروع کنید.
اگر اخیراً نوازندگی را آغاز کرده‌اید، سعی در نواختن ملودی‌ها و آکوردهای بسیار پیچیده نداشته باشید و نخست، با نواختن آکوردهای پایه و آسان شروع کنید. آکوردهای ماژور و مینور ساده، می‌توانند نقطه شروع خوبی برای نوازندگی باشند و همچنین با ترکیب آنها، می‌توان درصد بسیار زیادی از موسیقی‌های متداول و امروزی را نواخت. برای سرعت بخشیدن به یادگیری نواختن آکوردها و حفظ شکل آنها بر روی فرتبورد، می‌توانید از جداول آکورد کمک بگیرید. این جداول، تمامی آکوردهای یک دسته‌بندی خاص را در کنار یکدیگر و به‌صورت ساده بر روی فرتبورد ساز به نمایش می‌گذارند و می‌توان با نگاه کردن به آنها، به‌آسانی نواختن چندین آکورد را یاد گرفت.
پس از کمی تمرین در نوازندگی آکوردها و یادگیری آنها، متوجه خواهید شد که می‌توانید توالی آکوردی بسیاری از موسیقی‌ها را به‌صورت گوشی تشخیص داده و آنها را بنوازید.
۵. تکنیک‌های استرامینگ را بیاموزید
طبیعی است که در ابتدای یادگیری نوازندگی یوکللی، تنها از ساده‌ترین الگوی استرامینگ (زخمه زدن به سیم‌ها) که الگوی بالا-پایین است، استفاده کنید. اما با کسب کمی مهارت در نوازندگی این ساز، می‌توانید از تکنیک‌هایی نظیر میوت کردن سیم‌ها به وسیله کف دست و اسلَپ نیز استفاده کنید تا اجرای شما، حسی ریتمیک‌تر و دلچسب‌تر به خود بگیرد. در صورتی که نوازندگی یوکللی را به‌صورت آنلاین می‌آموزید، می‌توانید از راهنماهای جامع بسیاری که در این باره در اینترنت وجود دارد استفاده کنید و در صورتی که یک مدرس یوکللی دارید، می‌توانید از او درباره الگوهای استرامینگ مختلف سوال کنید.
بسیاری از اوقات، هر چقدر هم که در مورد الگوی استرامینگ یک موسیقی به‌خصوص جستجو کنید، آن را نخواهید یافت؛ این امر به این دلیل است که مؤسسه Music Publishers Association، اشتراک‌گذاری چنین مواردی را به دلیل قوانین کپی‌رایت ممنوع کرده است. در قوانین کپی‌رایت، بندی وجود دارد که طبق آن، نشر هر یک از ارکان یک آهنگ که نواختن دقیق آن آهنگ را امکان‌پذیر کند، ممنوع شده است. به همین دلیل، الگوی استرامینگ، جزو ارکانی از آهنگ است که نباید در اینترنت به اشتراک گذاشته شوند و بسیاری از مواقع، هیچ راهی جز آزمون‌وخطا برای یافتن آن وجود ندارد.
البته مزیت این امر این است که اگر خود برای یافتن الگوی استرامینگ آهنگ مورد نظر خود تلاش کنید، سرعت یادگیری شما افزایش می‌یابد و حتی ممکن است پس از مدتی، بتوانید الگوهای استرامینگ منحصر‌به‌فردی بسازید!
تنها کافیست تا با دقت به یک آهنگ گوش بسپارید و ریتم آن را با تمام وجود حس کنید تا بتوانید الگوی استرامینگ آن را بیابید. در ابتدای راه، این کار دشوار به نظر می‌رسد؛ اما پس از چند بار آزمون‌وخطا، سرعت و دقت شما افزایش می‌یابد و می‌توانید به‌آسانی و در کسری از دقیقه، الگوی آهنگ مورد نظر خود را بر روی یوکللی بنوازید.
۶. از اینترنت برای یادگیری آهنگ‌های جدید استفاده کنید
یکی از بهترین روش‌ها برای یادگیری نواختن آهنگ‌های مورد علاقه‌تان، جستجو برای آکوردها و ملودی آن بر روی یوکللی در اینترنت است. نمودار آکوردهای اکثر موسیقی‌های مشهور در سایت‌هایی مانند Ukutabs منتشر شده است و می‌توانید تنها با یک جستجوی ساده، چندین نسخه از آنها را بیابید.
در برخی سایت‌های تخصصی ساز یوکللی، مانند وبسایت Ukutabs، می‌توانید با حرکت دادن ماوس خود بر روی یک آکورد آهنگ، جدول مربوط به آن را به‌آسانی در پایین آن مشاهده کنید. به‌علاوه، می‌توانید وجوه مختلف آهنگ مورد نظر خود مانند کلید را نیز تغییر دهید.
۷. با کمترین سرعت ممکن بنوازید
پس از اینکه نواختن آکوردهای ساده و الگوهای استرامینگ اولیه را یاد گرفتید، با کمی تمرین می‌توانید از آکوردی به آکورد دیگر رفته و موسیقی بنوازید. تغییر میان آکوردها را به‌کرات و با آکوردهای مختلف تمرین کنید. در روزهای اولیه این تمرین، با کمترین سرعت ممکن بنوازید تا احتمال بروز اشتباه به حداقل برسد. دقت کنید که در نوازندگی هر سازی، دقت مهم‌تر از سرعت است و بهتر است آرام بنوازید تا اشتباه!
اگر در حال یادگیری نت‌خوانی هستید نیز از همین قاعده پیروی کنید. دقت کنید که هنگام نوازندگی، تمرکز خود را بر روی نواختن صحیح تمامی نت‌ها بگذارید و سعی بر افزایش سرعت نوازندگی خود نداشته باشید. بهتر است که تمرین خود را با آهنگ‌هایی با تمپوی آرام و آکوردهای ساده شروع کنید. آهنگ‌هایی که تعداد آکوردها در آنها کمتر است نیز می‌توانند نقطه شروع بسیار خوبی برای شما باشند. پس از یادگیری قطعه‌های ساده و آرام، به‌تدریج به سراغ قطعات پیچیده‌تر و سریع‌تر بروید تا مهارت شما به شکلی مداوم در حال افزایش باشد.
۸. به نوازندگی سایر نوازندگان یوکللی گوش دهید و همراه با آنها بنوازید
اگر عضو یک گروه موسیقی هستید یا دوستانی موزیسین دارید، می‌توانید همراه با آنها موسیقی بنوازید. اما اگر هیچ‌یک از اطرافیان شما موزیسین نیست و عضو یک گروه موسیقی نیستید نیز می‌توانید دوستان خود را به یادگیری یوکللی یا هر سازی مجاب کنید و همراه با آنها به یادگیری و نوازندگی بپردازید. این کار، هیجان یادگیری و نوازندگی یوکللی را برای شما چندین برابر می‌کند و بازدهی شما را به‌طرزی محسوس بالا خواهد برد. اما اگر هیچ‌کس پیشنهاد یادگیری یک ساز همراه با شما را قبول نکرد، می‌توانید به سراغ کامپیوتر خود بروید، ویدیوهای نوازندگان یوکللی مشهور را پخش کنید و همراه با آنها بنوازید.
این کار به شما کمک می‌کند تا حس‌وحال ساز یوکللی و نوازندگان آن را بهتر درک کنید. همچنین، هنگام تماشای ویدیوهای نوازندگی، دقتی ویژه به تمپو و ریتم‌های موسیقی داشته باشید؛ این کار سرعت یادگیری شما را به‌طرز مشهودی افزایش می‌دهد.
۹. نوازندگی خود را ضبط کنید و به آن گوش دهید
گوش دادن دقیق به نوازندگی، هنگامی که در حال انجام آن هستید، می‌تواند دشوار باشد. با ضبط صدای ساز خود هنگام نواختن آن و گوش دادن به آن، می‌توانید اشتباهات خود در نوازندگی را آسان‌تر پیدا کنید و آنها را اصلاح کنید. همچنین این کار می‌تواند باعث شود به نوازندگی در جلوی میکروفون عادت کنید و برای ضبط‌هایی جدی‌تر آماده شوید.
۱۰. انگشتان خود را تقویت کنید
شاید تا به اینجای مقاله، فهرست تمارینی که باید برای یادگیری نوازندگی یوکللی انجام دهید، کمی طولانی شده باشد؛ اما باید یک مورد دیگر نیز به آنها اضافه کنیم که اهمیت زیادی دارد. این مورد، انجام تمارین انگشت‌گذاری بر روی ساز است. این کار باعث می‌شود که به مرور زمان، پوست سر انگشتان شما ضخیم شود و مقاومت انگشتانتان در برابر نوازندگی‌های طولانی‌مدت افزایش یابد. ضخیم شدن پوست انگشتان هدفی عجیب به نظر می‌رسد؛ اما به مرور زمان و با کسب تجربه در نوازندگی، به اهمیت آن پی خواهید برد.
با شروع نوازندگی سازهای زهی، یک نکته را به‌سرعت متوجه خواهید شد؛ نوازندگی این نوع سازها، می‌تواند بسیار دردناک باشد. البته که جنس سیم‌های یوکللی بسیار نرم‌تر از سازهایی مانند گیتار الکتریک است و نوازندگی آن نیز درد کمتری به انگشتان تحمیل می‌کند. اما به مرور زمان و با پینه بستن سر انگشتان، این درد کمتر و کمتر خواهد شد و روزی، دیگر تیزی سیم‌های ساز، پوست شما را اذیت نخواهد کرد.
تمرین زیر که توسط Faye Hicks ابداع شده است، می‌تواند کمک شایانی به افزایش مقاومت پوست انگشتان نوازنده کند:
سیم اول را به‌صورت دست باز بنوازید، سپس انگشت اشاره خود را بر روی فرت اول ساز بفشارید. پس از آن، به‌ترتیب انگشت وسط خود را بر روی فرت دوم، انگشت حلقه خود را بر روی سومین فرت و انگشت کوچک خود را نیز بر روی فرت چهارم ساز قرار دهید و آنها را بر سطح فرتبورد و بر روی سیم‌ها به‌خوبی بفشارید. در مرحله بعدی، یک بار دیگر انگشت کوچک خود را بر روی فرت چهارم فشار داده و با برداشتن آن، به‌ترتیب این کار را با انگشتان حلقه، وسط و اشاره خود نیز انجام دهید. حال، همین حرکت را با سیم‌های دوم، سوم و چهارم نیز چند بار تکرار کنید. پیشنهاد می‌کنیم پیش از هر بار نواختن یوکللی خود، چند دقیقه به‌صورت مداوم این تمرین را انجام دهید؛ زیرا این کار علاوه بر سرسخت ساختن پوست انگشتان، عضلات آنها را نیز برای نوازندگی گرم می‌کند و در طولانی‌مدت نیز سرعت شما در انگشت‌گذاری را بهبود می‌دهد.
اما اگر در حین انجام همین تمرین، الگوهای استرامینگ و پیکینگ (مضراب‌زنی) مختلف را نیز با دست مضراب‌زن خود اجرا کنید، آن را نیز گرم خواهید کرد و سرعت پاسخ‌دهی خود در این دست را نیز بهبود خواهید داد.
راه دیگری که در مقاوم‌سازی پوست انگشتان می‌تواند بسیار مفید باشد، این است که به جای نواختن یوکللی به‌صورت مداوم به مدت زمان بیش از یک ساعت در هر روز، چند بار و در مدت زمان‌های کوتاه، در حد یک ربع تا بیست دقیقه آن را بنوازید و در بین آنها استراحت کنید.
برای این که پوست سر انگشتان شما ضخیم و مقاوم شود، نیاز است تا حداقل به مدت یک ربع در روز به تمرین بپردازید؛ پس حتی اگر تنها چند بار در روز می‌توانید این تمرین را انجام دهید، از آن غافل نشوید، زیرا نتیجه آن به مرور زمان به‌خوبی مشخص خواهد شد.
علاوه بر تمرین بالا، پیشنهاد می‌کنیم دو کتاب Ukulele Aerobics و Ukulele Exercises for Dummies را نیز مطالعه کنید تا تمارینی پیشرفته‌تر و متفاوت را نیز بیاموزید که به شما در سفر خود در یادگیری نوازندگی یوکللی، کمکی شایان خواهند کرد.
۱۱. نکته آخر
با وجود اینکه این نکته در فهرست اصلی تدوین نشده است، اما اهمیت آن از نکات ذکرشده به هیچ وجه کمتر نیست.
اگر می‌خواهید در تمیز‌ترین حالت ممکن یوکللی بنوازید و به ساز خود نیز صدمه نزنید، پیشنهاد می‌کنیم ناخن‌های دست پرده‌گیر خود را همیشه به‌طور کامل کوتاه کنید. این کار باعث می‌شود که سر انگشتان شما به‌طور کامل به سیم فشرده شده و آن را به بهترین نحو به فرت تکیه دهد تا تنی تمیز و بدون گز حاصل شود.
اما اگر بدون پیک و با انگشتان خود یوک می‌نوازید، می‌توانید ناخن‌های دست مضراب‌زن خود را بلند نگه دارید تا نوازندگی برای شما آسان‌تر شود.
امیدواریم این مقاله به شما در یادگیری نوازندگی یوکللی کمک کند و بازده یادگیری شما را افزایش دهد. جنانچه قصد دارید نوازندگی این ساز جذاب را یاد بگیرید، پیشنهاد می‌کنیم مجموعه «آموزش یوکللی» را در وبسایت یا کانال آپارات گیتارایران تماشا کنید. همچنین اگر نکته‌ای مفید در این زمینه به ذهنتان می‌رسد که در این مقاله به آن اشاره‌ای نشده است، لطفاً نظر خود را با ما در میان بگذارید.
منبع: UkuTabs
مترجم: امیر تولی