نگاهی به گیتارهای کلاسیک اسکیل کوتاه

اسکیل کوتاه چیست؟

وقتی از طول اسکیل (scale length) صحبت می‌کنیم، منظور طول سیم از سدل تا نات است. گیتار کلاسیک اسکیل کوتاه الزاماً به معنای گیتاری با بدنه کوچک نیست و صرف این نکته که طول اسکیل یک گیتار کوتاه باشد، بدان معنا نیست که خود ساز نیز کوچکتر است (البته گاهی این اتفاق می‌افتد).

استاندارد چیست و آیا گیتارها در حال کوچکتر شدن هستند؟

پانزده سال پیش، گیتارهای کلاسیک ۶۶۰ میلی‌متری به وفور پیدا می‌شدند؛ اما امروز بسیار کمیاب هستند. در سالیان اخیر، استاندارد به ۶۵۰ میلی‌متر تغییر کرده است. اما، به‌خصوص در پنج سال گذشته، محبوبیت گیتارهایی با اسکیل کوتاه‌تر، یعنی ۶۴۰ میلی‌متر و کمتر از آن، به نحو چشمگیری افزایش یافته است. در کل معتقدم این مسئله اتفاقی مثبت است و باعث ایجاد تنوع بیشتر در بازار گیتار و ارتباط بهتر بین گیتار و شکل بدنی افراد می‌شود. افراد باید هنگام ساز زدن راحت باشند و اندازه گیتار برای آنها مشکلی ایجاد نکند.

مزایای گیتار اسکیل کوتاه

• راحتی
• تناسب گیتار با بدن نوازنده
• معمولاً اسکیل کوتاه با بدنه کوچکتر همراه است که باعث می‌شود دست راست نوازنده بدون فشار به شانه بتواند به سیم‌ها دسترسی داشته باشد و نیاز چندانی به باز کردن بیش از حد پاها نباشد.
• امکان ایجاد صداهای متفاوت که ممکن است گاهی بد و گاهی خوب باشند. معتقدم گیتارهایی با بدنه کوچکتر صدای متمرکزتری دارند؛ اما این نکته جای بحث دارد.

معایب گیتار اسکیل کوتاه

• اگر تصور می‌کنید چنین گیتاری باعث می‌شود نوازنده بهتری شوید، احتمالاً اشتباه می‌کنید. البته ممکن است ساز زدن برای شما راحت‌تر شود.
• اگر ساز خود را به دلیل خرابی یا هر دلیل دیگری تعویض کنید، شاید ساز بعدی به نظر شما بیش از حد بزرگ بیاید.
• برخی معتقدند طول سیم کوتاه‌تر باعث کم شدن قدرت و پرتاب صدا می‌شود (این امر بستگی به طراحی ساز و برداشت ما از بلندی و پرتاب صدا دارد). به نظر من این مسئله صحت ندارد. اما شاید بد نباشد درباره آن با گیتارساز بیشتر صحبت کنید.
• اندازه ۶۴۰ میلی‌متر تفاوت چندانی با اندازه‌های بزرگتر ندارد؛ پس بهتر است برای داشتن سازی واقعاً کوچکتر، گیتار ۶۳۰ میلی‌متری را انتخاب کنید.
• برخی از سازندگان هنوز تکنیک و طراحی گیتارهای کوچکتر را به درستی فرا نگرفته‌اند؛ زیرا اکثراً گیتارهای ۶۵۰ میلی‌متری تولید کرده‌اند. برای حل این مشکل باید از سازنده‌ای خرید کنید که در ساختن گیتارهای کوچکتر سابقه و تجربه داشته باشد.

اما تأثیر اسکیل کوتاه‌تر بر روی عملکرد ساز چیست؟ با هم به گفته‌های چند گیتارساز ماهر نگاهی می‌اندازیم.

گفته‌های گرگوری بایرز درباره گیتارهای اسکیل کوتاه

معمولاً با این باور مواجه می‌شوم که طول اسکیل ۶۴۵ یا ۶۴۰ میلی‌متر، برای نوازندگانی که با سازهای ۶۵۰ میلی‌متری مشکل دارند، کافی است. قطعاً نوازندگانی پیدا می‌شوند که این اسکیل برای آنها مناسب باشد؛ اما فکر می‌کنم به ارزش گیتارهای کوتاه‌تر از ۶۴۵ یا ۶۴۰ میلی‌متر کم‌توجهی شده است. یک گیتار ۶۵۰ میلی‌متری را برداشته و بر روی فرت اول کاپو قرار دهید. حالا گیتاری با طول اسکیل ۶۱۳.۵ میلی‌متر دارید. اگر دستان شما کوچک هستند و با طول اسکیل ۶۵۰ میلی‌متر مشکل دارید، این روش را امتحان کنید. ضمناً اگر از یک فرد متخصص بخواهید تا ناتی با فواصل سیم کمتر برای شما درست کند، شاید به راحت‌تر شدن نوازندگی کمک کند. (فاصله معمول سیم‌ها در مقطع نات حدود ۴۳ الی ۴۴ میلی‌متر بین دو سیم اول و ششم است. نوازنده‌ای با دستان بسیار کوچک‌ ممکن است با فاصله کمتر مانند ۳۷ میلی‌متر راحت‌تر باشد. معمولاً بهتر است فاصله سیم‌ها بر روی سدل را تغییر ندهیم؛ زیرا دستان شما هر چقدر هم که کوچک باشند، برای ضربه زدن آزاد به سیم‌ها، به میزان مشخصی فضا نیاز دارند.)

من به گیتارهای اسکیل کوتاه‌تر ایمان دارم و احساس می‌کنم به‌خاطر قدرت و ولوم کمتر، به شکلی ناعادلانه تحقیر شده‌اند. برای نوازندگانی با دست‌های کوچک‌تر، افزایش قدرت نوازندگی ناشی از طول سیم کوتاه‌تر، بسیار ارزشمندتر از کاهش نسبی قدرت و ولوم است. از نظر تئوریک، این کاهش قدرت صدا به علت کاهش تِنشِن سیم و اندازه کاسه رخ می‌دهد. برای حل مشکل اول کافیست از سیم‌هایی با تنشن بیشتر استفاده شود و درباره مشکل دوم باید گفت که بدنه بزرگتر همیشه به معنای ولوم بیشتر نیست. هر طراحی یک اندازه و شکل کاسه مشخص دارد که بهینه‌ترین حالت برای افزایش ولوم است. بدنه کوچکتر حتی ممکن است منجر به افزایش پرتاب یا کیفیت صدا شود. برخی از گیتارهای کوچکتر Torres و Hauser در سالن‌های کنسرت پاسخ بسیار مناسبی ارائه می‌کنند. این اندازه‌ها برای استفاده در گیتارهای اسکیل کوتاه بسیار مناسب هستند. من اندازه کلی بدنه گیتارهای اسکیل ۶۳۶ و ۶۱۳.۵ را حدود ۳ الی ۵ میلی‌متر کمتر در نظر می‌گیرم. صدای این گیتارها می‌تواند بسیار زیبا باشد و اگر به‌طور مستقیم با یک ساز ۶۵۰ میلی‌متری مقایسه نشوند، کاهش حجم صدا اصلاً ملموس نخواهد بود.

گفته‌های داگلاس اسکات درباره گیتارهای اسکیل کوتاه

گیتارهای اسکیل کوتاه Scott، سازهایی کنسرتی و مناسب نوازنده‌هایی با دستان کوچک‌تر هستند. در عین حال، این گیتارها از صدای قدرتمند، ناب و اصیل سازهای من نیز برخوردار هستند. برای هماهنگی بهتر با نوازندگان مختلف، این سازها از طول اسکیل ۶۱۳.۵ میلی‌متر به بالا موجود هستند.

گفته‌های مارکوس دامینلی درباره طول سیم

پاراگراف زیر بریده‌ای از مصاحبه من با مارکوس دامینلی است:

– طول سیم کوتاه‌تر چه تغییری بر روی صدا ایجاد می‌کند؟

– به نظر من طول سیم صدای ساز را چندان تغییر نمی‌دهد. لااقل درباره گیتارهای خود من و طول اسکیل‌های ۶۵۰،۶۴۰ یا ۶۶۰ میلی‌متر اینطور است. طول اسکیل بسیار کوتاه‌تر مانند ۶۱۰، ۶۲۰ یا ۶۳۰ میلی‌متر می‌تواند موجب ایجاد تغییراتی شود؛ اما در این حالت، اندازه بدنه نیز کاهش می‌یابد و ما به‌ جز طول اسکیل با فاکتورهای دیگری نیز مواجه هستیم که می‌توانند بر صدا تأثیر بگذارند.

طول اسکیل بلندتر یعنی سیم بلندتر و سنگین‌تر. برای رسیدن سیم سنگین‌تر به کوک مورد نظر به فشار بیشتری نیاز داریم. این تنشن و فشار بیشتر را نوازنده نیز حس می‌کند. فکر می‌کنم این تغییر در حس نوازندگی مؤلفه مهم‌تری از تغییر جنس صداست. در مقابل، اسکیل کوتاه‌تر به فشار کمتری نیاز دارد و باعث می‌شود سیم‌ها زیر انگشت نوازنده نرم‌تر باشند.

به‌طور کلی، حس نوازندگی با یک گیتار اسکیل ۶۴۰ که سیم‌های تنشن بالای D’Addario بر روی آن نصب شده باشد، شبیه به گیتاری با اسکیل ۶۵۰ و سیم‌های تنشن متوسط است.

اما در مبحث صدا، شخصیت چوب استفاده‌شده در ساخت ساز، حصاربندی‌های بدنه و عوامل دیگر در طراحی ساز، تأثیر به مراتب بیشتری در رسیدن به صدای دلخواه دارند. اینکه قدرت و پاسخ فرکانس‌های بم گیتار ۶۴۰ به‌طرز شگفت‌انگیزی کمتر از گیتارهای اسکیل ۶۵۰ یا ۶۶۰ است، نظر درستی نیست.

گفته‌های کنی هیل درباره گیتارهای اسکیل کوتاه

من به گیتارهای اسکیل کوتاه علاقه خاصی دارم. بنا به دلایلی مردم به این نتیجه رسیده‌اند که سیم‌های بلندتر قدرت بیشتری تولید می‌کنند و در مقابل، سیم‌های کوتاه‌تر صدایی ضعیف‌تر دارد. این الزاماً درست نیست! در دهه‌های شصت، هفتاد و هشتاد بسیاری از گیتارهای اسپانیایی، طول سیم ۶۶۰ میلی‌متری داشتند و بسیاری از گیتارهای رامیرز، طول سیم ۶۶۵ میلی‌متری. ظاهراً هدف آن بود که صدای گیتار، بلندتر و قدرتمندتر شود. گیتارهای خوش‌صدای بسیاری هستند که چنین طول سیمی دارند، اما نوازندگی با آنها دشوار است. امروزه طول اسکیل استاندارد، ۶۵۰ میلی‌متر است. فکر می‌کنم به این دلیل که نوازنده‌ها خواهان سازی بودند که بیشتر با آنها همکاری کند. سیم کوتاه باعث می‌شود دست چپ کمتر از بدن جدا شود. همچنین موجب می‌شود تنشن کلی ساز کمتر باشد؛ زیرا با طول سیم کوتاه‌تر می‌توان با کشش کمتر به نت مورد نظر دست یافت. شاید این حرف عجیب به نظر برسد، اما تنشن کمتر به تاپ گیتار اجازه می‌دهد با آزادی بیشتری حرکت کرده و حتی صدای بیشتری تولید کند.

در گیتارهای ۶۴۰ میلی‌متری این نکته یک گام فراتر رفته است. تفاوت طول بسیار کم است و شاید حتی قابل تشخیص نباشد؛ اما همین تفاوت کوچک می‌تواند راحتی نوازندگی را برای بسیاری از افراد بیشتر کند. شاید این باور عمومی وجود داشته باشد که گیتار ۶۴۰ میلی‌متری، یک ساز کوچک یا کم‌قدرت و ضعیف است؛ اما این حرف‌ها الزاماً درست نیستند. در ابتدا من هم به این داستان شک داشتم؛ اما در طول سالها تجربه می‌بینم که بسیاری از بهترین گیتارهایی که ساخته‌ام، طول اسکیل ۶۴۰ میلی‌متری داشته‌اند. صدای این سازها گرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر و حس نوازندگی آنها چه برای دست راست و چه برای دست چپ، نرم‌تر و راحت‌تر است. از میزان صدا نیز چیزی کاسته نمی‌شود. تاکنون هیچ‌کس، از جمله نوازندگان برجسته، با من از ناتوانی‌های گیتار ۶۴۰ میلی‌متری صحبت نکرده است. در واقع، آنها متوجه تفاوتی نمی‌شوند. به مراتب دیده‌ام که در آزمایش‌های کور (آزمایشی که فرد آزمایش‌شونده در آن از شرایط آزمایش یا نفس آزمایش شدن بی‌اطلاع باشد)، نوازندگان گیتارهای ۶۴۰ میلی‌متری را به گیتارهای ۶۵۰ میلیمتری ترجیح داده‌اند.

نتیجه‌گیری

به رغم تلاش بسیار در زمان تحقیق و مصاحبه با نوازندگان و سازندگان مشهور، نتوانستم نظرات منفی چندانی درباره گیتارهای اسکیل کوتاه پیدا کنم. فراموش نکنیم که در طول تاریخ، سازهایی با اندازه‌ها و طول سیم‌های متنوع تولید شده‌اند و گیتار امروزی هنوز دوران کودکی خود را پشت سر می‌گذارد. از این گذشته، حتی اگر طول اسکیل باعث تغییر صدا شود، آیا این امر یک نقطه ضعف محسوب می‌شود؟ از چه زمانی خاص بودن تبدیل به یک نقطه ضعف شده است؟

منبع: This is Classical Guitar
نویسنده: Bradford Werner
مترجم: کیان ایرجی