آشنایی با تلکسترهای فندر و اسکوایر

تاریخچه مختصر تلکستر

گیتار الکتریک تلکستر (Telecaster) در سال ۱۹۵۱ توسط لئو فندر به جهان معرفی شد. این گیتار تاریخ‌ساز که امروزه به یک ساز افسانه‌ای تبدیل شده و در نسخه‌های گوناگون در بازار موجود است، اولین گیتار الکتریک سالید بادی بود که به تولید انبوه رسید.

فندر Esquire اولین نمونه تلکستر بود و در تعدادی محدود تولید شد. این مدل در سال ۱۹۵۰ به بازار عرضه شد و خیلی زود به Broadcaster تغییر نام داد. چندی بعد، برای جلوگیری از مشکلات به‌وجودآمده در اثر تداخل نام با درام کیت‌های برادکستر شرکت گرچ (Gretsch)، نام این گیتار الکتریک به تلکستر تغییر یافت. البته بعدها Esquire مجدداً به بازار بازگشت و در سال ۱۹۵۱ به‌عنوان نسخه تک‌پیکاپ تلکستر روانه بازار شد.

طراحی ساده و بی‌غل‌وغش تلکستر در کنار انعطاف‌پذیری آن باعث ماندگاری این گیتار الکتریک شده است. این ساز دارای بدنه سینگل کات و دو پیکاپ سینگل کویل است که صدایی براق، تودماغی و منحصربه‌فرد تولید می‌کنند. در زمان عرضه تلکستر به بازار، سردسته آن که شش گوشی کوک در یک سوی خود دارد و همچنین بریج خلاقانه آن، به گیتاریست‌ها اجازه می‌داد تا ارتفاع سیم را به منظور بهبود نواخت گیتار تنظیم کنند و این یک نقطه قوت به حساب می‌آمد.

لئو فندر از تکنیک‌های تولیدی استفاده می‌کرد که تا آن زمان هیچ تولیدکننده‌ای آنها را به کار نگرفته بود. بدنه گیتار‌ها از چوب یک‌تکه تولید می‌شدند و حفره‌های جای‌دهنده قطعات الکترونیک نیز با استفاده از یک روتر حفر می‌شد. تا پیش از این، بدنه گیتارها دست‌تراش بودند. حفره‌های تعبیه‌شده بر روی بدنه تلکستر، اجازه تعمیر یا تعویض ساده قطعات الکترونیک را به نوازنده می‌دادند.

همچنین، فندر از دسته‌های چسبیده سنتی استفاده نمی‌کرد؛‌ بلکه به جای آن حفره‌ای در بدنه تعبیه می‌کرد و دسته به آن پیچ می‌شد. این امر تولید ساز را سریع‌تر و ساده‌تر می‌کرد و همچنین باعث می‌شد دسته به‌سرعت و سادگی از بدنه جدا شده، تنظیم شده یا به‌طور کامل تعویض شود. به‌علاوه، دسته اولیه تلکستر از یک تکه چوب افرا (میپل) درست شده بود و دارای صفحه انگشت‌گذاری جدا نبود. این تکنیک نیز کمک می‌کرد سازها ساده‌تر تولید شوند. برخی از استادکاران که عادت داشتند از صفحه انگشت‌گذاری چوب رزوود یا آبنوس بر روی دسته استفاده کنند، روش فندر را سنت‌شکنانه می‌دانستند؛ اما به هر حال، این تکنیک‌های انقلابی باعث ایجاد گیتاری مقرون‌به‌صرفه، انعطاف‌پذیر و بسیار خوش‌دست شدند.

محبوبیت تلکستر راه را برای بسیاری دیگر از گیتارهای الکتریک سالید بادی بعد از خود باز کرد که برخی از آنها آشکارا کپی‌هایی از تلکستر اولیه بودند. با تمام اینها، تلکستر همواره در دست تولید بوده و گیتار مورد اعتماد بسیاری از نوازندگان است.

با وجود نمونه‌های مختلفی که از تلکستر در بازار امروز وجود دارند، شاید تشخیص اینکه کدام‌یک مناسب شماست کمی دشوار باشد. این راهنما اطلاعات لازم برای انتخاب و خرید یک تلکستر از برندهای فندر و اسکوایر را در اختیار شما قرار می‌دهد.

نوازندگان تلکستر: فهرستی بلندبالا از جادوگران گیتار

تلکستر در طول حیات خود در دستان نوازندگان بی‌شماری در سبک‌های مختلف، از راک گرفته تا جز، از کانتری گرفته تا پاپ و تقریباً هر سبک دیگری به چشم خورده است. فندر در طول این مسیر، مدل‌های اختصاصی بسیاری را برای هنرمندان مختلف و با مشخصات مورد علاقه آنها تولید کرده است. می‌توان ادعا کرد که هیچ گیتار الکتریک دیگری این حد از محبوبیت و جهان‌شمولی را در بین نوازندگان سبک‌های مختلف تجربه نکرده است.

تأییدی بر محبوبیت و تأثیر این ساز می‌تواند تعداد هنرمندان افسانه‌های مختلفی باشد که القاب آنها به نام تلکستر اشاره دارد؛ از جمله روی بیوکانان «پادشاه تله»، دنی گتون «تله‌مستر» و البرت لی «آقای تلکستر».

برخی از نوازندگان مشهور تلکستر در سبک‌های مختلف

• راک: جو استرامر، کیث ریچاردز، بروس اسپرینگستین، جان فایو و جیم روت
• پاپ: جف باکلی، پرینس، اندی سامرز، جیمز برتون و جورج هریسون
• بلوز: البرت کالینز، مادی واترز، مایک بلومفیلد و روی بیوکانان
• کانتری: برد پیزلی، وینس گیل، مرل هاگارد و کلارنس وایت
• سایکلدیک راک: جف بک، سید برت و زوت هورن رولو
• جز: جیمی برایانت، مایک استرن، هاوارد رابرتز و بارنی کسل
• سول: استیو کراپر و فردی استون

مشخصات اصلی تلکستر

اگرچه این گیتار الکتریک در مدل‌ها و انواع مختلفی تولید می‌شود، مشخصات عمده‌ای وجود دارند که در اغلب تلکسترها یافت می‌شوند:

• بدنه سالید، معمولاً از چوب توسکا (آلدر) یا ون (اش)
• دسته پیچ‌شده به بدنه از جنس چوب افرا
• صفحه انگشت‌گذاری از جنس افرا یا رُزوود (افرا مرسوم‌تر است)
• پرداخت لاک نیتروسلولز برای نمونه‌های وینتج و پلی‌اورتان یا پلی‌استر برای نمونه‌های مدرن
• سوئیچ انتخاب پیکاپ سه‌جهتی
• پیچ‌های کنترل تن و ولوم مستر
• صفحه انگشت‌گذاری با ۲۱ یا ۲۲ فرت
• طول اسکیل ۲۵.۵ اینچ
• شعاع صفحه انگشت‌گذاری ۷.۵ اینچ در مدل‌های قدیمی و ۹.۵ اینچ در مدل‌های مدرن

البته در برخی از تلکسترهای امروزی، بسیاری از مشخصات یادشده در بالا تغییر پیدا کرده‌اند. عمده تفاوت مدل‌های مختلف تلکستر معمولاً مربوط به پیکاپ‌ها، قطعات الکترونیکی، سخت‌افزار و پرداخت نهایی است. در این مقاله با برخی از این تفاوت‌ها نیز آشنا می‌شویم.

پس برای شناخت انواع مدل‌های مختلف تلکستر موجود در کاتالوگ محصولات فندر و اسکوایر، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.

تلکسترهای اسکوایر

اسکوایر (Squier) از زیرمجموعه‌های فندر است و تلکسترهای آن کاملاً بر اساس مدل‌های فندر ساخته شده‌اند. در واقع، محصولات اسکوایر از همان طراحی‌های فندر بهره می‌برند؛ اما قیمتی مقرون‌به‌صرفه‌تر دارند و در آسیا تولید می‌شوند.

Squier Bullet Telecaster

مقرون‌به‌صرفه‌ترین تلکستر موجود در بازار، جزو سری Bullet کمپانی اسکوایر است. قیمت پایین این گیتار الکتریک باعث می‌شود تا انتخابی مناسب برای تازه‌کارهایی باشد که صدا و ظاهر کلاسیک تلکستر را در محدوده قیمتی پایین جستجو می‌کنند. اغلب تلکسترهای سری بولت بدنه‌ای از جنس چوب پاپلار با پرداخت پلی‌اورتان، دسته‌ای C-شکل از چوب افرا با صفحه انگشت‌گذاری از چوب Indian Laurel و بریج ثابت با ۶ خرک (سدل) دارند.

Squier Affinity Telecaster

سری افینیتی برای نوازندگانی با بودجه محدود طراحی شده است که به دنبال حس‌وحال آشنای تلکستر هستند و می‌خواهند یک سطح از سری Bullet فراتر روند. این گیتارها بدنه‌ای از جنس چوب پاپلار و دسته‌ای C-شکل از چوب افرا با صفحه انگشت‌گذاری به شعاع ۹.۵ اینچ دارند تا تجربه نواختی راحت را برای کاربر به ارمغان آورند.

Squier Classic Vibe Telecaster

سری کلاسیک وایب بر اساس مدل‌های قدیمی فندر طراحی شده است؛ سازهایی که در عصر طلایی این شرکت از دهه ۵۰ تا ۷۰ تولید می‌شدند. از مدل‌های استاندارد دهه ۵۰ و دهه ۶۰ گرفته تا Thinline ،Custom و Deluxe، سری گیتارهای کلاسیک وایب اسکوایر انتخابی مناسب برای علاقه‌مندان به تلکسترهای قدیمی و اصیل است.

تلکسترهای فندر ساخت مکزیک

تلکسترهای فندر همیشه از جمله انعطاف‌پذیر‌ترین و محبوب‌ترین گیتارهای الکتریک بوده‌اند. این سازها مورد علاقه بسیاری از نوازندگان راک و کانتری هستند و همچنین در بین نوازندگان بلوز و جز نیز رواج زیادی دارند.

Fender Player Telecaster

Player Telecaster در ماه ژوئن سال ۲۰۱۸ به‌عنوان بخشی از سازهای خانواده پلیر فندر معرفی شده و در دو مدل استاندارد موجود است. اولین مدل دقیقاً همان چیزی است که انتظار داریم: تلکستری با دو پیکاپ سینگل کویل (هم برای نوازندگان راست‌دست و هم چپ‌دست). مدل دوم دارای دو پیکاپ هامباکر است. این سازها که در مکزیک تولید می‌شوند، بدنه‌ای از جنس توسکا، دسته چوب افرا C-شکل و صفحه انگشت‌گذاری با شعاع ۹.۵ اینچ دارند.

Fender Player Plus Telecaster

سری پلیر پلاس که در سپتامبر سال ۲۰۲۱ معرفی شد، دربرگیرنده پیشرفته‌ترین سازهایی است که در کارخانه فندر در مکزیک تولید می‌شوند. به گفته شرکت فندر «سری Player Plus تمام نقاط قوت سری Player را حفظ کرده و آنها را کمی ارتقاء می‌بخشد.»

این مدل‌ها از صفحه انگشت‌گذاری تخت‌تر با شعاع ۱۲ اینچ، پیکاپ‌های Noiseless و لبه‌های صفحه انگشت‌گذاری گردشده برخوردار هستند و قیمت آنها نیز از اعضای سری Player بالاتر است. این سری شامل یک تلکستر استاندارد و یک تلکستر مدل Nashville می‌شود که از یک پیکاپ استرتوکستری در موقعیت وسط برخوردار است.

Fender Vintera Telecaster

اگر به دنبال تلکستری با حال‌وهوای قدیمی هستید، حتماً سری Vintera را مورد توجه قرار دهید. خانواده وینترا شامل مدل‌های کلاسیک دهه ۵۰ و ۶۰، تلکستر Deluxe دهه ۷۰، تلکستر Custom دهه ۷۰ و چند مدل دیگر است. تمام این سازها به امکاناتی مدرن از جمله پیکاپ‌های دارای خروجی قدرتمند، اجزای الکترونیک پیشرفته و دسته‌های مدرن مجهز هستند.

تلکسترهای فندر ساخت آمریکا

این تلکسترها که در کارخانه فندر در کرونای ایالت کالیفرنیا تولید می‌شوند، بالاترین حد کیفیت، جنس صدا و نواخت را عرضه می‌کنند. این گیتارهای الکتریک با چوب‌های اعلا (معمولاً چوب توسکا یا اَش)، پیکاپ‌های باکیفیت و به دست استادکاران خبره تولید می‌شوند و سخت‌گیر‌ترین نوازندگان را نیز راضی نگه می‌دارند.

Fender American Performer Telecaster

سری American Performer که به‌عنوان جایگزینی برای سری American Special معرفی شده است، شامل گیتارها و بیس‌هایی مقرون‌به‌صرفه و تولید ایالات متحده است. دو مدل تلکستر در سری امریکن پرفورمر موجودند: یک مدل استاندارد با دو پیکاپ سینگل کویل و مدلی دیگر با یک پیکاپ سینگل کویل و یک پیکاپ هامباکر. هر دو آنها دارای پیکاپ سینگل کویل Yosemite فندر هستند؛ اما مدل دوم مجهز به پیکاپ DoubleTap فندر است. این دو گیتار الکتریک با صفحه انگشت‌گذاری افرا و رزرود تولید می‌شوند و دارای بدنه‌ای از چوب توسکا، دسته C-شکل مدرن و مدار Greasebucket هستند.

Fender American Original Telecaster

رویکرد فندر در سری American Original، استفاده از بهترین امکانات طراحی‌های قدیمی و جدید است. دو تلکستر موجود در این سری عبارتند از American Original ’50s Telecaster و American Original ’60s Telecaster که هر دو قیمتی در حدود ۲۱۵۰ دلار دارند و از کیفیت بسیار بالایی برخوردارند.

Fender American Professional II Telecaster

تلکستر امریکن پروفشنال نسل دوم با صفحه انگشت‌گذاری رزوود و افرا و در دو مدل Deluxe و استاندارد موجود است و انتخابی استثنایی برای نوازندگان باتجربه به حساب می‌آید. این مدل که در اکتبر سال ۲۰۲۰ رونمایی شد، دارای امکانات مختلفی جهت راحتی بیشتر نوازنده است. از لبه‌های گردشده صفحه انگشت‌گذاری گرفته تا شیب ملایم در محل اتصال دسته به بدنه و دسته خوش‌دست طرح C، این گیتارها برای اجراهای زنده بلند و جلسات طولانی ضبط طراحی شده‌اند. قیمت گیتار الکتریک Fender American Professional II Telecaster حدوداً بیست درصد از American Original Telecaster پایین‌تر است.

Fender American Ultra Telecaster

سازهای سری American Ultra بالارده‌ترین و گران‌قیمت‌ترین مدل‌های غیرسفارشی فندر هستند. این سری که در نوامبر سال ۲۰۱۹ رونمایی شد، مجهز به پیکاپ‌های Ultra Noiseless، دسته طرح D مدرن و شعاع صفحه انگشت‌گذاری ترکیبی است. شرکت فندر، تلکستر American Ultra را با صفحه انگشت‌گذاری از جنس چوب افرا یا رزوود ارائه می‌کند.

تلکسترهای سری Artist فندر

این سازها در همکاری با گیتاریست‌های مختلف تولید می‌شوند. به‌طور سنتی این گیتارها تلاش دارند سازهایی را شبیه‌سازی کنند که توسط هنرمندانی مانند جیمز برتون، مادی واترز، جی.ای. اسمیت، جان فایو و جیم روت مورد استفاده قرار گرفته‌اند. تلکسترهای سری Artist معمولاً دارای مشخصات به‌خصوصی هستند که به ایجاد صدای هر هنرمند کمک می‌کند. کشور تولیدکننده و قیمت برای هر مدل به‌خصوص متفاوت است.

تلکسترهای فندر Custom Shop

سازهای تولیدشده در کارگاه Custom Shop فندر اعلاترین سازهایی هستند که این شرکت تولید می‌کند. هر ساز منحصربه‌فرد به دست استادکاران برجسته و با استفاده از باکیفیت‌ترین چوب‌ها و قطعات موجود تولید می‌شود.

کدام تلکستر مناسب شماست؟

همانطور که در این راهنما مشاهده کردید، تلکستر دارای مدل‌های مختلف با قیمت‌های متنوع و امکاناتی گوناگون است تا طیف وسیعی از سلایق و نیازها را پوشش دهد. تلکستری را انتخاب کنید که مناسب با سبک و بودجه شما باشد. شاید قصد نداشته باشید هزینه هنگفتی صرف کنید اما مایل باشید تلکستر شما همان ظاهر و حس همیشگی این گیتار الکتریک جاودانه را حفظ کند. در این شرایط، سری کلاسیک وایب مناسب شما خواهد بود. یا شاید صرفاً به دنبال سازی برای نواختن نباشید و بخواهید بر روی یک اثر هنری واقعی سرمایه‌گذاری کرده و قطعه هنری خیره‌کننده‌ای را به کلکسیون خود بیفزایید. در چنین موقعیتی باید به سراغ تلکسترهای سفارشی Masterbuild بروید. یا شاید به‌عنوان یک حرفه‌ای شاغل در موسیقی به تلکستری نیاز داشته باشید که هر شب و در هر اجرا به‌عنوان ابزار دست شما کار کند. تلکستر American Professional II قطعاً پاسخگوی نیاز چنین نوازندگانی است.

منبع: Musician’s Friend
مترجم: کیان ایرجی