۶ پلاگین پیشرو که در سال گذشته تعجب و تحسین ما را برانگیختند

دهه‌های اخیر را می‌توان عصر طلایی فناوری موسیقی دانست؛ عصری که در آن ابزارهای دیجیتال موسیقی به بلوغ رسیده، شخصیتی منحصربه‌فرد پیدا کرده، کاربردهای خود را ارتقاء داده و به اساتید همه‌فن‌حریف صنعت صدا بدل شدند.

در یکی-دو دهه گذشته، ابزارهای دیجیتال از ابزارهای صرفاً قابل قبول به ابزارهایی کاملاً قابل استفاده، اجتناب‌ناپذیر و ضروری بدل شدند. حال مقصد بعدی نرم‌افزارهای موسیقی به کدام سمت است؟

در عصری زندگی می‌کنیم که هنوز بسیاری از پلاگین‌ها تلاش دارند کارکرد تجهیزات قدیمی را شبیه‌سازی کنند: اجزای مدار آنالوگ، شبیه‌سازهای امپ و شبیه‌ساز ریورب‌های قدیمی. اگرچه فناوری این پلاگین‌ها آنقدر پیش رفته است که اگر یک مهندس میکس از دهه هفتاد به امروز سفر زمان کند حیرت‌زده خواهد شد، اما خود ابزارها کماکان برای او آشنا هستند. در این مقاله به جهتی دیگر نگاه خواهیم کرد: ابزارهایی که نگاه به افق آینده صنعت صدا دارند.

در آینده کدام پلاگین می‌تواند جایگاه ملوداین یا اتوتیون را از آن خود کند؟ کدام ابزارهای جدید و نامتعارف به ابزارهایی اجتناب‌ناپذیر بدل خواهند شد؟ کدام نرم‌افزارها باعث تغییر چهره بازار موسیقی شده و به پدید آمدن سبک‌های جدید منجر می‌شوند؟ البته جواب این سوال‌ها را به‌درستی نمی‌دانیم؛ اما می‌توانیم با برشمردن چند نمونه از جالب‌ترین ابزار‌های مجازی که در سال ۲۰۲۲ پدید آمدند، حال‌وهوای آینده بازار را برای شما تجسم کنیم.

۱. Waves Harmony

از زمان ورود کمپانی Waves به صنعت صدا در سال ۱۹۹۲، این شرکت توانسته به لطف طیف وسیع ابزارهای پردازش سیگنال خود، جایگاهی در رأس این صنعت برای خود پیدا کند. ویوز برای تمام افرادی که در زمینه تولید موسیقی فعالیت می‌کنند، گزینه‌های متعددی دارد و طیف گسترده پلاگین‌های این شرکت، تمام گوشه‌های صنعت آدیو را پوشش داده است. میکس و مسترینگ، کاهش نویز و بازیابی صدا، طراحی صدا و پلاگین‌های اجرای زنده، تنها بخشی از مواردی هستند که پلاگین‌های ویوز آنها را پوشش می‌دهند.

یکی از زمینه‌های تخصصی شرکت ویوز، پلاگین‌های وکال است. این شرکت طیف وسیعی از ابزارهای پیشرفته برای کوک، دی-اسینگ، دابل ترکینگ، افکت‌های وکال و… را روانه بازار کرده است. آخرین محصول ویوز در این زمینه نیز پلاگین Harmony است؛ یک ابزار پردازش وکال که به‌طور آنی از وکال شما هارمونی و آکورد می‌سازد.

Waves Harmony می‌تواند از یک منبع صدا تا هشت صدای فرعی با قابلیت تنظیم کوک، فورمانت، پَنینگ، دیلی و ماژولیشن جداگانه برای هر صدا ایجاد کند. این یعنی شما می‌توانید از این پلاگین برای ایجاد هارمونی‌هایی با صدای طبیعی استفاده کرده و یا دل به دریا زده و وکال‌های افکتیو و عجیبی ایجاد کنید. جالب‌ترین نکته این است که تمام این کارها را می‌توانید در استودیو و یا بر روی صحنه و به‌صورت زنده و آنی انجام دهید.

پس از افزودن Harmony به ترک وکال، پلاگین به‌طور خودکار صدا را پردازش کرده و به همین خاطر تأثیر اصلاح کوتاه آن را خواهید شنید. می‌توانید سرکلید و گام را مشخص کرده و یکی از سه ماژول اصلاح کوک طبیعی، سخت و نت (Natural/Hard/Notes) را انتخاب کنید.

نمی‌خواهیم از Harmony تنها به‌عنوان ابزاری برای کوک کردن استفاده کنیم؛ بلکه هدف ما ایجاد خطوط هارمونیک است و برای ایجاد آنها سه روش در اختیار داریم: ایجاد نت‌های فرعی اتوماتیک، نواختن نت‌ها با استفاده از میدی کیبورد یا کلیک کردن بر روی رابط گرافیکی برای ایجاد نت‌ها.

با کشیدن نت‌ها در رابط گرافیکی می‌توانید موقعیت آنها در میدان استریو و همچنین ولوم آنها را کنترل کنید. با انتخاب کردن یک نت می‌توانید کوک آن را تا میزان ۴۸ نیم‌پرده تغییر دهید. گزینه Flat کوک صدای مورد نظر را به نت مورد نظر می‌رساند و دکمه‌ای که به شکل کلید سل است، نت را به یکی از نت‌های گام انتخاب‌شده تغییر می‌دهد.

اگر هارمونی‌های شما بیش‌ازحد شفاف و براق هستند، می‌توانید با استفاده از Filter فرکانس‌های فوقانی را حذف کنید. همچنین امکان تغییر شکل فیلتر به سه حالت پایین‌‌گذر (low-pass)، بالاگذر (hi-pass) یا کنارگذر (bandpass) نیز وجود دارد. اسلایدر Delay نیز بین هارمونی‌ها و وکال اصلی تأخیر میلی‌ثانیه‌ای ایجاد کرده که میزان این تأخیر با Feedback قابل کنترل است.

دکمه Global، کنترل‌های اضافه‌ای را برای تغییر هارمونی‌ها در اختیار شما می‌گذارد. کنترل‌هایی از قبیل آفست فورمانت و کوک، گلاید و پهنای دامنه استریو. همچنین می‌توانید میزان ترکیب صدای اصلی با هارمونی را تعیین کنید.

برای تنظیم‌های پیچیده پیشنهاد می‌کنیم پیش‌فرض‌هایی از هارمونی‌های مختلف را ذخیره کرده و از طریق تنظیمات خودکار در طول آهنگ از تنظیماتی به تنظیمات دیگر حرکت کنید. همچنین تنظیمات ماژولیشن در قالب LFO و سکوئنسر با قابلیت drag and drop در اختیار کاربر قرار دارند.

۲. Lese Strum

Strum یک دیلی مولتی‌بند جمع‌وجور است که کنترل‌های بسیاری را بر روی ۱۵ باند سیگنال آدیو در اختیار کاربر می‌گذارد. با استفاده از پیچ Bands می‌توانید تعداد باندها را مشخص کنید. تعداد باندهای بیشتر صدایی نرم‌تر داشته اما فشار بیشتری به پردازنده وارد می‌کند.

با کشیدن نقطه قرمز می‌توانید مدت زمان دیلی را بر اساس فرکانس تعیین کنید و حداکثر دیلی را با تعیین عدد max time مشخص کنید. در حالت Free میزان تأخیر بر اساس میلی‌ثانیه حساب می‌شود. با فعال کردن حالت Sync این پیچ حد بیشینه تعداد تأخیرها را مشخص می‌کند.

با فشار دادن دکمه آبی‌رنگ فیدبک می‌توانید میزان فیدبک سیگنال را بر اساس فرکانس و با جابه‌جا کردن نقطه آبی تعیین کنید. همچنین امکان فعال‌سازی فیلترهای طبقه‌ای (shelf) برای دامنه پایین و بالا و تعیین فرکانس، میزان کاهش و پهنای باند آنها نیز وجود دارد.

به‌علاوه می‌توانید به سیگنال خود ماژولیشن اضافه کرده و سرعت آن را با استفاده از پیچ Modulation/Rate تعیین کنید. مد Flutter ماژولیشن نیز شکل افکت را مشخص می‌کند که حالت‌هایی شبیه به موج سینوسی داشته و در حالت Random نیز افکت‌هایی شدیدتر پدید می‌آورد.

۳. Sonible smart:comp 2

کمپرسور ابزار عجیب‌وغریبی است. از سویی کارکرد آن بسیار ساده است؛ اما وقتی توانایی این پردازنده برای شخصیت و قدرت بخشیدن به صدا را در نظر می‌گیریم، متوجه می‌شویم که جادوی خاصی در کمپرسور نهفته است. این جادو در بسیاری از مراحل تولید موسیقی نقش کلیدی دارد.

تحولات صورت‌گرفته در سال‌های اخیر در زمینه کمپرسور شامل کاربری دقیق‌تر سایدچین در پلاگین‌هایی مانند Pulsar 1178 با قابلیت اکولایزر برای سایدچین و حتی دیلی بوده‌اند. سپس نوبت به تغییر زمان‌بندی اتک و دیلی رسید. پاسخ‌های متغیر به انواع صدا نظیر کمپرسور DDMF Comprezzore نیز به بازار عرضه شده و فناوری Spectral Compression نیز در چند کمپرسور به چشم می‌خورد.

واضح است که در زمینه کمپرسور، افق‌های تازه‌ای پیش روی ماست. یکی از ابزارهای جالب توجه در سال گذشته، پلاگین هوش مصنوعی smart:comp 2 از تیم Sonible بود. این پلاگین به خاطر طراحی راحت و کمپرس ۲۰۰۰ باندی بسیار تمیز خود مورد تحسین قرار گرفته است. اما مانند بیشتر محصولات تیم Sonible، هیجان‌انگیزترین وجه این پلاگین، استفاده از هوش مصنوعی است که تخمین دقیقی از نحوه کمپرشن را در عرض چند ثانیه ارائه می‌کند.

با فشار دادن دکمه رکورد در بالای پلاگین و پخش کردن آهنگ، smart:comp 2 به آهنگ شما گوش می‌دهد و پس از چند ثانیه، تنظیمات مورد صلاح‌دید هوش مصنوعی برای اعمال کمپرسور را به شما ارائه می‌کند. هدف این پلاگین ارائه کمپرشن تمیز است، نه کمپرشنی که شخصیت صدا را تغییر دهد.

در انتها کافیست یکی از انواع compression را انتخاب کنید. با باز کردن منویی که در کنار دکمه رکورد قرار دارد می‌توانید از بین ۳۱ مدل در دسته‌بندی‌هایی از جمله درامز، گیتار و کیبورد، یکی را انتخاب کنید. لازم نیست اسمارت: کامپ ۲ مجدداً به آهنگ شما گوش دهد؛ پس می‌توانید بدون وقفه مدل‌های مختلف کمپرشن را با یکدیگر مقایسه کنید.

۴. GS DSP MagicBlur

با رشد توانایی‌های فناوری، امکان پردازش آدیو به روش‌های جدید و هیجان‌انگیز نیز فراهم می‌شود. پردازش طیفی یا spectral processing یکی از تکنیک‌های نسبتاً جدید پردازش آدیو است که به لطف جهش در توان پردازش رایانه‌ها محقق شده است.

این تکنولوژی بر پایه FFT می‌تواند در قالب‌های متنوعی از جمله اکولایزر، اصلاح صدا و ریورب یا دیلی ظاهر شود. پردازش طیفی از طریق تجزیه صدا به باند‌های کوچک فرکانسی عمل می‌کند که هر یک از باند‌ها را می‌توان به‌طور جداگانه هدف قرار داده و ترمیم کرد. اگرچه از زمان ظهور این فناوری مدتی می‌گذرد، اما تجهیزات خانگی به لطف قدرت بیشتر پردازنده‌ها به‌تازگی توان پردازش طیفی صدا را پیدا کرده‌اند.

اکنون هر روزه به تعداد توسعه‌دهندگان نرم‌افزار که استفاده‌های کاربردی از این فناوری را در محصولات خود گنجانده‌اند، اضافه می‌شود. یکی از این شرکت‌ها، Gustav Scholda Digital Signal Processing است. این شرکت اتریشی در زمینه پردازش طیفی تخصص داشته و پنج پلاگین را روانه بازار کرده است که از قدرت این فناوری بهره می‌برند. پلاگین‌های این شرکت با پوشش دادن کاربرد‌های مختلف، گستردگی کاربرد تکنولوژی پردازش طیفی را به نمایش می‌گذارند.

موتور پردازش قدرتمند Gustav Scholda Digital Signal Processing، روش‌هایی نوآورانه و کاربردی را برای انجام مراحل مختلف تولید از جمله اکولایزیشن، دیلی و تغییر کوک یا فرکانس ارائه می‌کند.

MagicBlur یک افکت بلر (blur) طیفی و فریز با قابلیت تولید صدا‌های متنوع است. منحنی ادیتور نرم‌افزار، مدت زمان بلر را به‌عنوان مؤلفه‌هایی از فرکانس نشان می‌دهد و محور X نمایانگر فرکانس و محور Y نمایانگر زمان است. با کلیک کردن روی یک خط افقی می‌توانید یک نوع منحنی را انتخاب کنید.

با جابجا کردن نقاط می‌توانید شکل منحنی را تغییر داده یا با دبل کلیک نقاطی جدید ایجاد کرده یا نقاط موجود را پاک کنید. همچنین با کلیک کردن بر روی آیکون درج‌شده در قسمت راست پیچ ورودی می‌توانید منحنی‌های پله‌ای یا منحنی‌های آزاد را انتخاب کنید. برای تغییرات فرکانسی کوچک‌تر نیز باید روی دکمه پایین این پیچ کلیک کنید.

این نرم‌افزار دارای چهار منحنی قابل انتخاب است که می‌توانید هر یک را به‌طور جداگانه تنظیم کرده یا شکل آن را از طریق انتخاب پیش‌فرض‌ها تعیین کنید. وقتی منحنی خود را ایجاد کردید، پیشنهاد می‌کنیم با استفاده از کنترلر XY، این منحنی‌ها را به‌ترتیب ترکیب (morph) کنید تا حرکت از منحنی به منحنی دیگر به نرمی صورت گیرد.

پیچ‌های Invert ،Shift و Skew به شما اجازه می‌دهند فرکانس و زمانی که تحت تأثیر منحنی شما قرار می‌گیرد را تغییر دهید. همچنین می‌توانید با استفاده از پیچ V در پایین هر یک از این کنترلرها، بین کانال‌های چپ و راست آفست ایجاد کنید که منجر به ایجاد افکت پهنای استریو می‌شود.

با کلیک کردن بر روی دایره خاکستری در پایین پیچ Invert می‌توانید ماژولیشن اضافه کرده و سپس با کلیک کردن بر روی دکمه سه فلش، پارامتر دریافت‌کننده ماژولیشن را تعیین کنید. پارامترهایی که توان پذیرش ماژولیشن را دارند به رنگ خاکستری درآمده و با نشانگرهای زرد مشخص می‌شوند. کافیست بر روی پارامتر کلیک کنید تا به ماژولیشن متصل گردد.

این نرم‌افزار ۱۲ منبع ماژولیشن شامل اسیلاتورهای سرعت پایین (LFO) قابل تنظیم، دنبال‌کننده کوک و ورودی دوربین دارد. با کلیک کردن بر روی منوی سمت راست LFO، می‌توان این منابع را انتخاب کرد. امکان ترکیب حداکثر ۸ نوع مختلف منبع با یکدیگر برای دست‌یابی به افکت‌های غیرقابل‌پیش‌بینی‌تر در MagicBlur نیز وجود دارد.

۵. Three-Body Tech Kirchhoff EQ

اکولایزر Three-Body Tech Kirchhoff EQ یک اکولایزر ۳۲ باند پارامتریک با ۹ مدل‌سازی دقیق از اکولایزرهای قدیمی، پردازش دینامیک و فهرست امکاناتی است که از بیشتر اکولایزرهای شناخته‌شده بازار پیشی می‌گیرند. این پلاگین در اولین نگاه شبیه به سایر اکولایزرهایی است که ممکن است از آنها استفاده کرده باشید؛ اما قدرت Kirchhoff EQ در پشت ظاهر ساده آن پنهان شده است.

با دبل کلیک کردن بر روی هر قسمت از پنجره طیف فرکانسی، یک باند جدید ایجاد می‌شود و سپس می‌توانید با کشیدن این باند به قسمت‌های مختلف، فرکانس و ولوم آن را تغییر دهید. کافیست دکمه Command/CMD را نگه داشته و باند مورد نظر را بکشید تا فاکتور پهنای باند آن تغییر کند یا با نگه داشتن دکمه شیفت، تغییرات خود را ریز‌تر و دقیق‌تر کنید. با نگه داشتن دکمه علامت هدفون می‌توانید هر یک از باندها را به‌طور جداگانه بشنوید.

با انتخاب کردن یک باند، پنل کنترل باند مذکور ظاهر می‌شود. در اینجا می‌توانید پارامترهای پیشرفته‌تری از جمله پنینگ، جای‌گیری استریو، نوع فیلتر و شیب متغیر را ویرایش کنید. همچنین با کلیک راست بر روی نقطه‌ای که در میانه باند ایجاد می‌شود نیز به این تنظیمات و تنظیماتی بیشتر دسترسی پیدا می‌کنید.

اکولایزر Kirchhoff دارای ۱۵ نوع فیلتر جداگانه است که شامل ۹ مدل شبیه‌سازی‌شده اکولایزرهای قدیمی می‌شود. این نه مدل، صدای اکولایزرهای کلاسیک از جمله Neve ،SSL و Pultec را شبیه‌سازی می‌کنند.

این اکولایزر دارای فیلترهای پایین‌گذر و بالاگذر، باندهای طبقه‌ای و ناقوسی و همچنین فیلترهای brick wall و sword cut به منظور کاهش دقیق فرکانس‌ها است.

با کلیک کردن بر روی آیکون کیبورد می‌توانید تصویر کیبورد را در رابط گرافیکی ببینید. تمام باند‌ها با رنگ‌های مختص خود بر روی کیبورد نمایش داده می‌شوند. همچنین با دبل کلیک بر روی دکمه‌های کیبورد در محدوده فرکانسی مورد نظر، می‌توان یک باند جدید ایجاد کرد.

برای دسترسی به امکانات پردازش دینامیک Three-Body Tech Kirchhoff EQ، بر روی آیکون D در پنل کنترل هر باند کلیک کنید. پارامترهای Below و Above مشخص می‌کنند که اکولایزر چگونه به سیگنال‌های پایین‌تر و بالاتر از آستانه تعیین‌شده واکنش نشان دهد. با کلیک کردن بر روی هر یک از این دو عبارت نیز واکنش اکولایزر به دامنه مورد نظر خاموش می‌شود.

در مُد Detect، دینامیک بر اساس سطح سیگنال در باند تعیین‌شده پردازش می‌شود. در مد Relative، دینامیک توسط بلندای کل سیگنال پردازش می‌شود و به کاربر اجازه می‌دهد سیگنال خروجی یکدست‌تر و متعادل‌تری داشته باشد. می‌توانید هر یک از این مد‌ها را به‌طور جداگانه گوش کنید تا تشخیص دهید که چه تغییراتی بر روی سیگنال شما اعمال می‌کنند.

استفاده از مد Free Dynamics به شما اجازه می‌دهد به‌طور دستی پردازنده دینامیک هر باند را ویرایش کنید تا به هر یک از دامنه‌های فرکانسی دلخواه شما واکنش نشان دهد. در هر یک از مدهای Detect یا Relative، با روشن کردن دکمه Free و کشیدن نقطه مرکز باند می‌توانید محدوده مورد نظر را برای واکنش نشان دادن پردازنده تعیین کنید. با کشیدن نقطه‌های کناری باند هم می‌توانید پهنای باند را ویرایش کنید.

Kirchhoff اکولایزری به‌شدت توانمند با امکانات گسترده است. به منظور سهولت هرچه بیشتر کاربری، پیشنهاد می‌کنیم گزینه‌های شخصی‌سازی را در منوی Setting پیدا کنید. می‌توانید برای رفتار فیلتر، سرعت تغییرات و رنگ فیلترها پیش‌فرض تعیین کرده و فیلترهای مورد علاقه خود را ذخیره کنید.

۶. Physical Audio Preparation

سنتز صدا در سال ۲۰۲۳ به چه مسیری گام خواهد نهاد؟ بی‌صبرانه منتظریم تا پیشرفت‌های جدید این عرصه را ببینیم.

از یک سو سنتز صدا با زمینه‌های مختلف در فناوری صدای دیجیتال مرتبط است؛ اما از سوی دیگر می‌توان گفت که در طی سال‌های گذشته، تغییرات شگرفی در این فناوری صورت نگرفته است‌. حتی جالب‌ترین و خلاقانه‌ترین سینت‌های امروزی نیز از همان اصول اولیه پیروی می‌کنند: دریافت منبع صدای پیش‌فرض و پردازش آن به طرق مختلف.

خلاقیت واقعی در زمینه سینتی سایزرها باید از یکی از این دو طریق صورت گیرد: ایجاد صدایی بهتر یا جدیدتر و یا ایجاد روش‌های منحصربه‌فرد و خلاقانه شکل دادن و تقویت سیگنال.

سینتی‌سایزرهایی مانند Newfangled Audio Generate یا Physical Audio Preparation از پدیده‌های طبیعی الهام می‌گیرند و روش‌های ایجاد صدای آنها را به ساز‌های قابل استفاده، قابل برنامه‌ریزی و دوست‌داشتنی تبدیل می‌کنند.

سینتی‌سایزر Preparation یک مدل‌ساز فیزیکی سینتی‌سایزر است که از مدل‌سازی ریاضی برای شبیه‌سازی صدای دو منبع اصلی استفاده می‌کند: صدای سیم و صدای جغجغه. در قسمت بالای رابط گرافیکی، تصویری نمادین از مدل‌سازی را مشاهده می‌کنیم که نمایانگر دو سیم و جغجغه هستند.

در قسمت راست رابطه گرافیکی کنترل اتک و ریلیز و همچنین کنترل tailboost را مشاهده می‌کنیم که تا چند ثانیه گِین صدا را افزایش می‌دهد. پایین این‌ها می‌توانید تنظیمات سیم یا کنترل‌های جغجغه را انتخاب کنید. کنترل‌های سیم امکان تغییر پارامترهای دو سیم بالا و پایین را در اختیار شما می‌گذارند.

در مد String (یا سیم)، اگر Rattle (یا جغجغه) خاموش باشد و کنترل‌های inharmonics و nonlinearity در پایین‌ترین حالت باشند، صدای خروجی شبیه به صدای طبیعی سازهای زهی خواهد بود. با جابه‌جا کردن پارامترها می‌توانید صداهایی پیچیده‌تر و طنین‌دار‌تر ایجاد کنید. تنظیمات نرم‌افزار در حالت note-on هستند و پس از تغییر، به‌محض شروع شدن نت بعدی اعمال می‌شوند.

با روشن کردن Rattle، در صفحه کنترل آن می‌توانید مشخصات دو جغجغه بالا و پایین را به‌طور جداگانه تغییر دهید تا طراحی صدای پیشرفته‌تری داشته باشید. برای به‌کارگیری velocity modulation نیز می‌توانید از اسلایدری که در قسمت چپ هر پارامتر قرار دارد استفاده کنید. در نهایت هم می‌توانید با استفاده از اکولایزر، درایو و ریورب، سیگنال خروجی را پردازش کنید.

منبع: MusicRadar