آموزش, سایر مقالات, مقالات
مقایسه ترن‌تیبل‌های تسمه‌ای و دایرکت درایو
اکتبر
صفحه یا vinyl را می‌توان یکی از جذاب‌ترین راه‌ها برای گوش دادن به موسیقی دانست. تجربه حسی نابی که این فرمت آنالوگ برای کاربر فراهم می‌کند، در هیچ فرمت دیگری یافت نمی‌شود و بسیاری از افراد، به همین دلیل، صفحه را به تمامی روش‌های دیگر برای شنیدن موسیقی ترجیح می‌دهند. بسیاری معتقدند که کیفیت صدا در صفحه، بسیار بالاتر از هر فرمت صوتی آنالوگ یا دیجیتال دیگر است و این فرمت می‌تواند موسیقی را در طبیعی‌ترین حالت ممکن ارائه کند. اما در دنیای امروز که فایل‌های دیجیتال صوتی، روش غالب برای شنیدن موسیقی هستند و روش‌های دیگر به دید عوام منسوخ شده‌اند، ورود به دنیای vinyl و انتخاب دستگاه‌های مناسب و باکیفیت برای شنیدن آن، می‌تواند کاری دشوار باشد. چه به‌تازگی قصد خرید یک ستاپ واینیل را داشته باشید و چه بخواهید ترن تیبل خود را ارتقاء دهید، باید با برخی از مؤلفه‌های مهم در این زمینه آشنا شوید. یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های یک ترن‌تیبل، نوع موتور آن است.
ترن‌تیبل‌های امروزی معمولاً با دو نوع موتور تسمه‌ای (Belt Drive) یا بدون تسمه (Direct Drive) به بازار عرضه می‌شوند؛ اما تفاوت میان این دو نوع موتور در چیست؟ و آیا یکی از آنها بر دیگری برتری دارد؟ در این مقاله تلاش می‌کنیم که به این پرسش‌ها پاسخ دهیم.
ترن‌تیبل با موتور تسمه‌ای (Belt Drive)
عبارت بلت درایو یا دایرکت درایو، بیانگر چگونگی انتقال قدرت موتور ترن‌تیبل به پلتر (platter) آن است. پلتر همان سینی گردی است که صفحه بر روی آن قرار می‌گیرد. در ترن‌تیبل‌های تسمه‌ای یا بلت درایو، همان‌گونه که از نام آنها پیداست، انتقال قدرت موتور به پلتر از طریق یک تسمه (معمولاً از جنس لاستیک) صورت می‌گیرد که در زیر بدنه، آنها را به یکدیگر متصل کرده است.
ترن‌تیبل‌های اولیه از موتورهای تسمه‌ای برخوردار بودند و هنوز هم این نوع از موتور، به‌وفور در قالب مدلهای امروزی به کار گرفته می‌شود.
اما استفاده از موتورهای تسمه‌ای یک دلیل مهم دارد. در این نوع از ترن‌تیبل‌ها، موتور با فاصله‌ای از پلتر تعبیه شده است و تسمه آن را به پلتر متصل کرده است. این فاصله باعث می‌شود که نویز و لرزش موتور، کمتر به پلتر وارد شده و باعث جلوگیری از ایجاد نویز در استایلوس و به دنبال آن، اسپیکرهای شما شود.
البته که مؤلفه‌های دیگری نیز در میزان نویز موتور در ترن‌تیبل‌ها مؤثر هستند؛ یکی از مهم‌ترین این مؤلفه‌ها، وزن پلتر است. هر چه وزن پلتر بیشتر باشد، نویز کمتری از موتور به آن انتقال می‌یابد و در نتیجه، عملکرد صوتی بهتری حاصل می‌شود.
مزایا و معایب ترن‌تیبل‌های تسمه‌ای
همانطور که گفته شد، یکی از مهم‌ترین مزایا و دلایل محبوبیت موتورهای تسمه‌ای، انتقال نویز پایین‌تر آنهاست که نتیجه آن، افزایش نسبت سیگنال به نویز و بهبود عملکرد صوتی کلی ترن‌تیبل است.
بخش اعظم بازار به ترن‌تیبل‌های مجهز به موتور تسمه‌ای اختصاص دارد؛ این امر در کنار هزینه ساخت پایین‌تر این نوع از ترن‌تیبل، آنها را به گزینه‌ای ارزان‌قیمت‌تر نسبت به نمونه‌های Direct Drive تبدیل کرده است. اما همیشه نیز اینگونه نیست؛ در واقع، مدلهای بسیار گران‌قیمت و چند هزار دلاری متعددی در بازار وجود دارند که به موتور تسمه‌ای مجهز هستند. در کل، می‌توان گفت که هر دو نوع ترن‌تیبل، در تمامی رده‌های قیمتی وجود دارند؛ اما ارزان‌قیمت‌ترین ترن‌تیبل‌های باکیفیت موجود در بازار، معمولاً از نوع تسمه‌ای هستند.
می‌توان گفت که مدلهای تسمه‌ای در کل دارای ارزش قیمتی بالاتری نسبت به نوع دایرکت درایو هستند و اگر می‌خواهید وارد دنیای صفحه شوید و بودجه‌ای پایین یا متوسط دارید، با خرید این نوع از ترن‌تیبل‌ها می‌توانند کیفیت صدای بالاتری را تجربه کنید.
اما ترن‌تیبل‌های تسمه‌ای نیز بی‌نقص نیستند و معایبی ساختاری دارند. یکی از مهم‌ترین معایب آنها، احتمال پخش صفحه با کوک ناپایدار است. این اتفاق به این دلیل رخ می‌دهد که برخی از اوقات، به دلیل کهنگی تسمه یا دلایل دیگر، تماس و چسبندگی تسمه با پولی‌های موتور و یا پلتر مناسب نیست و بر روی آنها کمی سُر می‌خورد. همین سُر خوردن، باعث عدم پایداری سرعت پلتر و در نتیجه، تغییر کوک موسیقی در حال پخش می‌شود. ترن‌تیبل‌هایی که پلتر سنگین‌تری دارند، به دلیل ایجاد نیروی گریز از مرکز بیشتر، سرعتی پایدارتر خواهند داشت و در این بخش، معمولاً عملکرد بهتری دارند.
تسمه این نوع از ترن‌تیبل‌ها، مانند تمامی قطعات لاستیکی، یک قطعه مصرفی است که پس از مدتی استفاده، نیاز به تعویض دارد. اما در دستگاه‌های باکیفیت، معمولاً تسمه تا چندین سال نیاز به تعویض ندارد و می‌توان بدون بروز ناپایداری در سرعت پلتر و یا پارگی تسمه، از آنها تا سالها استفاده کرد. البته که طول عمر تسمه، با میزان استفاده شما از ترن‌تیبل نیز ارتباطی مستقیم خواهد داشت.
نکته دیگری که در مورد مدلهای دارای موتور تسمه‌ای وجود دارد، گشتاور بسیار پایین‌تر موتور آنها نسبت به نمونه‌های دایرکت درایو است؛ این به این معناست که این نوع از ترن‌تیبل‌ها، به زمانی بیشتر برای رسیدن پلترشان به سرعت مناسب نیاز دارند؛ بنابراین اگر نیاز به یک ترن‌تیبل دارید که پلتر آن فوراً به سرعت استاندارد برای پخش صفحه برسد، باید به سراغ یک مدل دایرکت درایو بروید.
ترن‌تیبل با موتور دایرکت درایو
نام این نوع از ترن‌تیبل‌ها، به‌خوبی گویای کارکرد آنهاست. در این دستگاه‌ها، موتور در زیر پلتر قرار دارد و به‌صورت مستقیم و بدون استفاده از تسمه، پلتر را به حرکت درمی‌آورد.
شاید این طراحی فنی، ساده به نظر برسد؛ اما این نوع از ترن‌تیبل، در اواخر دهه شصت و توسط Shuichi Obata، یکی از طراحان شرکت Technics اختراع شد. پس از این، طولی نکشید که مدلهای دایرکت درایو در میان یک گروه خاص به محبوبیتی ویژه رسیدند: دی‌جِی‌ها.
همانطور که گفته شد، موتور ترن‌تیبل‌های تسمه‌ای از گشتاور پایینی برخوردار است؛ در نتیجه چند ثانیه نیاز است تا پلتر آنها به سرعت کافی برای پخش موسیقی در کوک صحیح برسد. این امر، در کاربری خانگی اهمیتی ندارد؛ اما دی‌جی‌ها مرتباً در حال پخش و توقف صفحه هستند و به همین دلیل، به ترن‌تیبلی نیاز دارند که فوراً به سرعت استاندارد برسد. گشتاور بالای موتور ترن‌تیبل‌های دایرکت درایو، باعث می‌شود تا پلتر آنها، در کسری از ثانیه به سرعت استاندارد پخش صفحه برسد. این ویژگی، مدلهای دایرکت درایو را به گزینه‌ای بی‌رقیب برای دی‌جی‌ها تبدیل کرده است و امروزه تمامی ترن‌تیبل‌های DJ، از این نوع هستند.
مزایا و معایب ترن‌تیبل‌های دایرکت درایو
بزرگترین مزیت ترن‌تیبل‌های دایرکت درایو را می‌توان گشتاور بالای موتور آنها دانست. این ویژگی، آنها را به گزینه‌ای بی‌نظیر برای دی‌جی‌ها بدل می‌کند. اما مدلهای دایرکت درایو مزایای دیگری نیز دارند که در کاربری خانگی نیز اهمیت دارد.
این ترن‌تیبل‌ها هیچ قطعه مستهلک شونده‌ای در ساختار خود ندارند و به همین دلیل، نگهداری از آنها نسبت به نمونه‌های تسمه‌ای آسان‌تر است. همچنین به دلیل انتقال مستقیم نیروی موتور به پلتر و عدم وجود تسمه در این دستگاه‌ها، با مشکلاتی نظیر ناپایداری سرعت پلتر و یا در رفتن تسمه هنگام جا‌به‌جایی ترن‌تیبل مواجه نخواهید شد.
مزیت دیگر ترن‌تیبل‌های دایرکت درایو که البته اهمیت بیشتری برای دی‌جی‌ها دارد، این است که وزن دست و یا سوزن، باعث کاهش سرعت و به دنبال آن، تغییر کوک موسیقی نمی‌شود. در ترن‌تیبل‌های تسمه‌ای، وزن بیش از حد تُن‌آرم یا فشار دست بر روی صفحه، باعث آرام شدن سرعت پلتر و در نتیجه، پایین رفتن کوک موسیقی می‌شود؛ اما موتور قوی ترن‌تیبل‌های دایرکت درایو، به‌سرعت متوجه این وزن اضافه شده و برای جبران آن، قدرت چرخش پلتر را افزایش می‌دهد.
یکپارچه بودن موتور و پلتر در ترن‌تیبل‌های دایرکت درایو، باعث انتقال نویز و لرزش موتور به پلتر و در نتیجه، نویز بالاتر آن نسبت به مدلهای تسمه‌ای می‌شود. محیط کار دی‌جی‌ها معمولاً پر از سر و صداست و این نویز برای آنها اهمیتی ندارد؛ البته که این نویز در مدلهای دایرکت درایو باکیفیت امروزی تا حد زیادی رفع شده است. اما این نویز یا هام، هرچند کم، به خروجی پری‌امپ ترن‌تیبل راه می‌یابد و می‌تواند برای کاربرهای خانگی و آدیوفایل بسیار محسوس و ناراحت‌کننده باشد.
برخی از کمپانی‌ها تدابیری اندیشیده‌اند تا این نویز را رفع کنند و آنها را برای کاربری خانگی مناسب سازند؛ اما محصولات این شرکت‌ها، معمولاً قیمتی بسیار دارند و برای افراد مبتدی مناسب نیستند. در نهایت می‌توان گفت که ترن‌تیبل‌های دایرکت درایو خانگی اقتصادی نیز در بازار وجود دارند؛ اما تعداد آنها بسیار کمتر از نمونه‌های تسمه‌ای است.
کدام ترن‌تیبل برای من مناسب‌تر است؟
اگر بخواهیم ساده بگوییم، ترن‌تیبل‌های تسمه‌ای بهترین گزینه برای کاربری خانگی و افراد آدیوفایل هستند. اگر قصد دارید وارد دنیای صفحه‌های موسیقی شوید، احتمالاً به دنبال یک دستگاه پخش‌کننده مقرون‌به‌صرفه هستید. در محدوده قیمتی پایین، مدلهای تسمه‌ای با کیفیت بسیاری در بازار وجود دارد؛ اما تعداد ترن‌تیبل‌های دایرکت درایو مقرون‌به‌صرفه که بتوان از آنها در خانه نیز استفاده کرد، به انگشتان یک دست هم نمی‌رسد.
با این وجود، مدلهای دایرکت درایو باکیفیت با هدف کاربری خانگی نیز در بازار وجود دارند و در حالی که اکثر آنها قیمت بسیار بالایی دارند، اما نمونه‌های اقتصادی معدودی از آنها نیز قابل خریداری است.
اگر به هنر دی‌جی علاقه‌مندید و قصد دارید با این هدف یک ترن‌تیبل تهیه کنید، تنها گزینه پیش روی شما، مدلهای دایرکت درایو خواهند بود.
هنگام خرید ترن‌تیبل، موارد بسیاری به جز فناوری موتور وجود دارد که باید به آنها توجه کنید. بنابراین، پیشنهاد می‌کنیم پیش از اقدام به خرید، اولویت‌های خود را تعیین کنید و سپس با در نظر گرفتن آنها، به انتخاب از میان مدلهای موجود در بازار بپردازید.
نویسنده: Kris Wouk
مترجم: امیر تولی