گیتارهای لس پال ۵۰s’ و ۶۰s’ چه تفاوت‌هایی دارند؟

بسیاری از نوازندگان به گیتار الکتریک Les Paul علاقه‌مند هستند و آرزوی داشتن آن را دارند. اما انتخاب یکی از لس پال‌های گیبسون یا ایپفون، چندان هم ساده نیست و این دو کمپانی مدل‌های گوناگونی را تولید می‌کنند. این امر به‌خصوص در مورد مدل‌هایی که از روی لس پال‌های دهه ۵۰ و ۶۰ میلادی ساخته شده‌اند، صدق می‌کند.

پس بیایید نگاهی به لس پال‌های ۵۰s’ (دهه پنجاهی) و ۶۰s’ (دهه شصتی) و تفاوت‌های آنها بیندازیم.

گیتارهای Gibson Les Paul اولیه با موسیقی راک اند رول عجین شده‌اند. نوازندگان مشهور بسیاری مانند جیمی پیج، اسلش، ایس فریلی (Ace Frehley)، گری مور و پیتر گرین، از این ساز استفاده کرده‌اند. این نوازندگان در یک مسئله با هم تفاهم دارند؛ همه آنها به لس‌ پال‌های ساخته‌شده در دهه ۵۰ و ۶۰ علاقه دارند. برخی از آنها ظاهر موقر و تُن نرم مدل‌های دهه پنجاه و برخی دیگر صدای خشن‌تر و حس مدل‌های دهه شصت را ترجیح می‌دهند.

گیبسون در دو دهه اول تولید LP، مکرراً آن را تغییر می‌داد و سازهای تولیدشده در هر سال، از برخی جهات منحصربه‌فرد بودند. به همین دلیل است که امروزه این گیتارها چنین ارزش بالایی دارند.

امروزه، گیبسون و زیرمجموعه‌ آن یعنی اپیفون، گیتارهایی را بر اساس مدل‌های دهه ۵۰ و ۶۰ تولید می‌کنند که تا حد ممکن به آن مدل‌های قدیمی شبیه هستند و به‌نوعی، گرامیداشت آن سازهای افسانه‌ای به‌ شمار می‌آیند.

اما چرا در دو دهه اولیه، لس پال‌ها اینقدر دستخوش تغییر می‌شدند؟ زیرا سازندگان هنوز در حال آزمون‌و‌خطا برای دست‌یابی به بهترین گیتار الکتریک ممکن بودند. هر روز تحولات جدیدی در زمینه گیتار رخ می‌داد و سازندگان با توجه به این تحولات، طراحی گیتارهای خود را بهتر و بهتر می‌کردند. به‌علاوه، گیتارهای الکتریک اولیه با دست ساخته می‌شدند و در نتیجه، بنا بر نظر و سلیقه فرد سازنده، هر گیتار حس و صدای متفاوتی داشت.

لس پال‌های ۵۰s’

لس پال‌ دهه پنجاه را می‌توان یک مدل انقلابی دانست. این مدل، برخی از شاخصه‌های اساسی گیتار الکتریک را شکل داد و بر بسیاری از گیتارهای دهه‌های بعد تأثیر گذاشت. این شاخصه‌ها عبارتند از پیکاپ‌های هامباکر، طول اسکیل ۲۴.۷۵ اینچ، سردسته ۳+۳ (سه کوک در بالا و سه کوک در پایین)، بدنه و دسته ساخته‌شده از چوب ماهون، صفحه انگشت‌گذاری ساخته‌شده از چوب رُزوود و بریج ثابت.

در دهه پنجاه، گیتاریست‌ها بیشتر به تُن کلین و امپ لامپی اندکی درایوشده تمایل داشتند. لس پال ابتدا با پیکاپ‌های soapbar P90 عرضه شد. این پیکاپ‌های سینگل کویل، به نسبت پیکاپ‌های هامباکری که در اواخر دهه پنجاه تولید شدند، صدای نحیف‌تر و خش‌دارتری داشتند. سپس سر و کله هامباکرهای PAF ظاهر شد که خروجی پایین و تُن وینتج شکوهمندی داشتند. امروزه از هر دو نوع پیکاپ در مدل‌های Gibson Standard استفاده می‌شود.

حس نوازندگی با مدل‌های ۵۰s’ و ۶۰s’ نیز متفاوت است. دسته مدل‌های دهه پنجاهی، قطورتر و حجیم‌تر است و می‌توان آن را در گیتارهای Gibson Standard امروزی تجربه کرد. از نظر ظاهری، این مدل‌ها دارای تاپ ساده اما موقر از چوب افرا (maple) یا تاپ مشهور Gold Top هستند. ناب‌های ولوم و تن و تیونرهای گیتارهای ۵۰s’ نیز منحصربه‌فرد است.

ویژگی‌های Gibson Les Paul Standard ’۵۰s

• پیکاپ‌های Burstbucker/P90
• بریج ABR-1
• تیونرهای Kluson وینتج-استایل
• ظاهر دهه پنجاهی و دسته حجیم‌تر
• عدم استفاده از تکنیک‌های کاهش وزن بدنه

ویژگی‌های Epiphone Les Paul Standard ’۵۰s

• تاپ از چوب افرا
• پیکاپ‌های هامباکر ProBucker
• تیونرهای Vintage Deluxe
• پروفایل دسته ۵۹ Rounded Medium C
• اجزای الکترونیکی CTS و سیم‌کشی دهه پنجاهی

لس پال‌های ۶۰s’

در دهه شصت، سبک راک به‌ جریان اصلی موسیقی وارد شد و در این میدان جدید، گیبسون به همراه برندهایی چون مارشال و فندر، پیشتاز بود. تن خشن‌تر و کرانچی محبوب شد. به‌علاوه، تکنیک نوازندگی گیتار پیچیده‌تر از قبل شده بود و شامل لگاتوها و آرپژهای سریع‌تر می‌شد. گیبسون به‌خوبی از این تحولات آگاه بود. پس هامباکرهای هام-کنسلینگ را طراحی کرد و راحتی نوازندگی با دسته گیتارهایش را ارتقاء داد.

امروز نیز مدل ۶۰s Standard بر اساس چنین الگویی ساخته می‌شود. این مدل «جدید و بهبودیافته»، از دسته بسیار نازک‌تر Slim Taper بهره‌مند است که حس آشناتری را به دست نوازندگان مدرن‌ القا می‌کند. همچنین به پیکاپ‌های Burstbucker 61 R و Burstbucker 61 T مجهز است که با بهره‌گیری از آهنرباهای النیکو ۵ ساخته می‌شوند و اتک سریع‌تر، میدرنج کوبنده‌تر و شفافیت نسبتاً بهتری را ارائه می‌کنند.

تاپِ مدل‌های ۶۰s نیز از چوب افرای موج‌دار (flamed maple) ساخته می‌شود. البته چوب افرای استفاده‌شده در مدل‌های دهه پنجاه نیز از نقش‌ و رگه‌های جذاب بی‌بهره نیست؛ اما تاپِ مدل‌های جدید، نقش‌ و رگه‌های بیشتر و خیره‌کننده‌تری دارد که جذابیت ظاهری ساز را دو چندان می‌کند. برای هماهنگی با این ظاهر جذاب، از تیونرهای Grover نقره‌ای و ناب‌‌های ولوم و تن منحصربه‌فردی استفاده می‌شود.

ویژگی‌های Gibson Les Paul Standard ’۶۰s

• پیکاپ‌های Alnico V Burstbucker 61R/61T
• تیونرهای Grover
• دسته نازک‌تر دهه شصتی
• تاپ از چوب افرای موج‌دار
• ناب‌های gold top hats با نشانگرهای نقره‌ای

ویژگی‌های Epiphone Les Paul Standard ’۶۰s

• پیکاپ‌های هامباکر ProBucker-2/3
• تیونرهای Grover Rotomatic
• دسته Slim Taper 60s C
• تاپ از چوب افرای موج‌دار
• صفحه انگشت‌گذاری از چوب Indian Laurel

منبع: Andertons
نویسنده: Cian Hodge