آموزش, مقالات, مقالات درامز
داربوکا از چه موادی ساخته می‌شود؟
دسامبر
امروزه، ساز کوبه‌ای قدیمی داربوکا در انواعی مختلف در بازار موجود است که هر یک ماهیت صوتی کمی متفاوتی ارائه می‌کنند و شکل، اندازه و جنسی متفاوت دارند. جنس بدنه یک داربوکا، تأثیری مستقیم بر روی ماهیت صوتی آن دارد و می‌تواند آن را در طیف صوتی کاملاً متفاوتی قرار دهد. همچنین جنس و نوع پوست یا هد مورد استفاده در داربوکا، ارتباطی مستقیم با جنس بدنه آن دارد و هر جنس بدنه باید میزبان نوع و جنسی خاص از هِد (پوست) باشد.
در این مقاله کوتاه، به رایج‌ترین مواد در ساخت ساز کوبه‌ای داربوکا اشاره خواهیم کرد و ویژگی‌های داربوکاهای ساخته‌شده از هر یک از آنها را نیز مورد بررسی قرار خواهیم داد.
داربوکای چوبی
داربوکای چوبی، یکی از انواع نسبتاً مهجور این ساز کوبه‌ای است و نوعی محبوب از آن به شمار نمی‌رود. این سازها معمولاً کیفیت ساخت و صدای خوبی ندارد و برخی از نوازندگان حتی آنها را داربوکای حقیقی نیز نمی‌دانند. داربوکاهای چوبی امروزه در ویترین فروشگاه‌های سوغاتی در شهرهایی همچون قاهره دیده می‌شوند و در بهترین حالت، یک یادگاری جالب هستند.
داربوکای سفالی
داربوکاهای سفالی، نوعی بسیار مرغوب از این ساز کوبه‌ای شرقی به شمار می‌روند؛ اما نگهداری از آنها به دلیل ساختار شکننده‌شان کمی دشوار است. برخی بر این اعتقادند که سفال، اولین ماده‌ای بوده است که در ساخت داربوکا به کار گرفته شده است و به همین دلیل، نمونه‌های سفالی را برترین نوع از این ساز می‌دانند. داربوکا در دوران قدیم، در صحرا نواخته می‌شد که آب و هوایی ثابت، گرم و خشک دارد؛ امروزه اما داربوکا به سازی جهانی تبدیل شده است و در تمامی اقلیم‌های آب و هوایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همین امر، ضعف اصلی داربوکاهای سفالی را نمایان کرده است؛ پوست یا هد در این ساز، به وسیله یک طناب به بدنه آن بسته شده است و جنس هد نیز معمولاً از پوست حیوانات است. افزایش رطوبت هوا، تأثیری سریع و مشهود بر کشش و تنش پوست بر روی بدنه داربوکای سفالی دارد و آن را کاهش می‌دهد. این امر باعث کاهش شدت و کیفیت صدای ساز و در شرایط خاص، باعث غیر قابل استفاده شدن ساز می‌شود. دیگر نقص قابل توجه نمونه‌های سفالی، شکنندگی ساختار آنهاست. داربوکاهای سفالی، جنسی همانند یک ظرف یا گلدان دارند و در صورتی که به آنها ضربه بزنید، ممکن است صدمه‌ای غیر قابل جبران به ساختار آنها بزنید یا آنها را به‌طور کلی خرد کنید. به همین دلیل، اگر ساکن شهری مرطوب هستید و خصوصاً تازه شروع به نوازندگی داربوکا کرده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم به سراغ انواع دیگر این ساز بروید.
اما با وجود تمامی این ایرادات، نوازندگی با داربوکای سفالی، تجربه‌ای بسیار لذت‌بخش است و بسیاری از متخصصین سازهای کوبه‌ای شرقی، از یک داربوکا یا دهل (Doholla) سفالی به‌عنوان ساز اصلی خود استفاده می‌کنند. داربوکای سفالی سازی دست‌ساز است که قیمتی بالا و ساختاری بسیار شکننده دارد. به همین دلیل نیز پیشنهاد می‌کنیم آن را با خود حمل نکنید و همواره از آن در مکانی ثابت استفاده کنید. بهتر است هنگامی که از داربوکای سفالی استفاده نمی‌کنید، یک منبع گرمایشی قابل تنظیم و ملایم، همچون یک لامپ فیلامنتی درون آن قرار دهید تا پوست آن همواره سفتی بهینه خود را حفظ کند و بتوانید در هر شرایطی با آن به نوازندگی بپردازید. در این حالت، می‌توان گفت که برای نواختن داربوکای سفالی، نیاز به برق خواهید داشت!
داربوکای فلزی
اختراع داربوکای فلزی در قرن بیستم میلادی، ایده‌ای فوق‌العاده بود و انقلابی بزرگ در صنعت سازهای کوبه‌ای شرقی به پا کرد. با داربوکای فلزی، دیگر نگران ناکوک شدن ساز خود نخواهید بود و می‌توانید ساز را بدون نگرانی از شکستن یا خراب شدن آن، به‌آسانی با خود به سفرهای دور و نزدیک ببرید. قطعات داربوکاهای فلزی به‌آسانی یافت می‌شوند و می‌توانید بدون نیاز به کمک یک فرد متخصص، خود آنها را بر روی ساز خود نصب کنید. علاوه بر تمامی این مزایا، مدل‌های فلزی معمولاً صدایی بسیار خوب نیز دارند و می‌توانند جای خالی یک نمونه سفالی را تا حد زیادی پر کنند.
اگر قصد دارید یادگیری نوازندگی داربوکا را شروع کنید، پیشنهاد می‌کنیم که حتماً یک مدل فلزی را به‌عنوان ساز اول خود انتخاب کنید. بسیاری از نوازندگان برجسته داربوکا در سراسر دنیا، نوازندگی این ساز را با استفاده از یک نمونه فلزی از آن شروع کرده و آموخته‌اند.
داربوکای ترکی
داربوکای سرتخت ترکی، نسخه‌ای متفاوت و جالب از داربوکای اصلی است که ریشه آن به سرزمین عربستان بازمی‌گردد. این ساز با هد تخت و لبه‌های تیز خود و همچنین مهره‌های کوک خود که در بیرون بدنه قرار گرفته‌اند، از نظر ظاهری کاملاً از نوع عادی داربوکا متمایز است. هد تخت این ساز کوبه‌ای، اجرای تکنیک‌هایی همچون رول‌های سبک ترکی را برای نوازنده تسهیل می‌کند. همچنین پروسه ساخت آسان‌تر داربوکای ترکی، باعث قیمت پایین‌تر آن در اکثر نمونه‌ها نسبت به سایر انواع داربوکا می‌شود.
متأسفانه داربوکای ترکی برای نوازندگان مبتدی چندان مناسب نیست و برای نوازندگانی طراحی شده است که از تکنیک‌های ترکی در نوازندگی خود استفاده می‌کنند. تکنیک‌های ترکی نوازندگی داربوکا، فنونی پیچیده‌اند که نیازمند چند سال تمرین برای آموختن هستند و یک نوازنده مبتدی نمی‌تواند آنها را به‌آسانی بیاموزد. به همین دلیل، یک نوازنده مبتدی بهتر است که در شروع مسیر خود برای نوازندگی، یک داربوکای عربی عادی خریداری کند.
داربوکا یا تمپو، یک ساز کوبه‌ای بسیار جذاب و خوش صداست که صدای آن، می‌تواند جلوه‌ای بسیار زیبا به موسیقی شما ببخشد. در فروشگاه گیتارایران مجموعه‌ای از داربوکاهای بسیار باکیفیت برای خرید موجود است و شما می‌توانید با هر سلیقه و کاربری، یک نمونه مناسب از این ساز را از گیتارایران انتخاب و تهیه کنید.
منبع: Gawharet El Fan
مترجم: امیر تولی