فناوری ADAT چیست و چه کاربردی دارد؟

ADAT یک فناوری مشهور در تجهیزات موسیقی دیجیتال است که ابداع آن به چند دهه پیش و سالهای نخست شکل‌گیری پدیده استودیوی خانگی دیجیتال بازمی‌گردد؛ اما این فناوری با وجود عمر حدود سی ساله خود، هنوز هم یک راه بسیار مفید و کارآمد برای افزودن کانال‌های صوتی به تجهیزات استودیویی محسوب می‌شود.

اگر تا کنون نیاز به کانال‌های ورودی و خروجی بیشتر را در استودیوی خود حس کرده‌اید ولی قصد تعویض کارت صدای مورد اعتماد خود را ندارید، فناوری ADAT می‌تواند راه حل شما باشد.

در این مطلب، قصد داریم فناوری ADAT و موارد کاربری آن را مورد بررسی قرار دهیم و پنج پری‌امپ مشهور و ارزنده که از این فناوری پشتیبانی می‌کنند را نیز به شما معرفی کنیم تا بتوانید به شکلی هوشمندانه و بهینه، تعداد ورودی‌های کارت صدا را افزایش دهید.

ADAT چیست؟

نام ADAT مخفف عبارت Alesis Digital Audio Tape است. این عبارت، در نخست نام تجهیزات استودیویی دیجیتالی بود که در اوایل دهه نود میلادی توسط شرکت آمریکایی السیس (Alesis) تولید می‌شدند.

در واقع، این نام هم برای تجهیزات ضبط شرکت السیس استفاده می‌شد و هم نوارهای مورد استفاده در آن. با اینکه دستگاه‌های اصلی ADAT سالهاست که منسوخ شده‌اند و در پروسه ضبط موسیقی به شکل خانگی استفاده نمی‌شوند، فرمت دیجیتال آنها هنوز هم به شکلی نسبتاً وسیع در تجهیزات استودیویی به کار می‌رود.

ADAT Lightpipe یک پروتکل صوتی دیجیتال است که در اصل برای انتقال داده صوتی میان چند دستگاه از محصولات شرکت Alesis با همین نام استفاده می‌شده است. این فرمت، یک فرمت دیجیتال اپتیکال است؛ بدین معنا که انتقال داده در آن توسط پورت‌های اپتیکال Toslink و کابل‌های فیبر نوری صورت می‌گیرد.

ADAT سیگنال صوتی را به شکل دیجیتال میان دو دستگاه انتقال می‌دهد و به همین دلیل، می‌توان از آن برای افزایش تعداد اتصالات دستگاه‌هایی که سیگنال صوتی آنالوگ را به سیگنال دیجیتال تبدیل می‌کنند، همانند کارت صدای استودیویی و پری‌امپ‌های میکروفون، استفاده کرد.

در واقع، کاربرد اصلی این پروتکل در دنیای آهنگسازی مدرن، افزایش اتصالات آدیو اینترفیس‌ها و اتصال یک مجموعه پری‌امپ میکروفون به شکل دیجیتال به آنهاست.

چگونه با استفاده از ADAT تعداد کانال‌های ورودی کارت صدا را افزایش دهیم؟

بسیاری از کارت صداهای استودیویی مدرن و باکیفیت، به اتصالات دیجیتال در قالب پروتکل‌های AES ،S/PDIF یا ADAT مجهز هستند. این ویژگی به شما امکان می‌دهد که بتوانید تعداد و تنوع اتصالات کارت صدای خود را به‌آسانی و تنها با یک اتصال دیجیتال افزایش دهید.

برای افزایش تعداد اتصالات کارت صدا از طریق این پروتکل‌های دیجیتال، تنها نیاز است تا یک پری‌امپ جداگانه با اتصالات دیجیتال مشابه همچون S/PDIF ،AES یا ADAT را از طریق یک کابل مناسب به کارت صدا متصل کنید و سمپل ریت و عمق بیت سیگنال آنها را نیز به شکلی یکسان تنظیم کنید.

فناوری ADAT می‌تواند سیگنال حداکثر هشت کانال صوتی را با نرخ نمونه‌برداری ۴۸ کیلوهرتز و عمق بیت ۲۴ بیت از پری‌امپ به کارت صدا انتقال دهد. این مشخصات کیفی برای اکثر آهنگسازان کافی است؛ اما اگر نیاز به ضبط صدا با کیفیتی بالاتر داشته باشید نیز می‌توانید با کمک یک فناوری موسوم به S/MUX، انتقال داده میان کارت صدای استودیویی و پری‌امپ میکروفون خود را با کیفیتی بالاتر انجام دهید. فناوری S/MUX نیازمند چند اتصال ADAT Lightpipe است تا بتواند سیگنال هر هشت کانال پروتکل ADAT را با نرخ نمونه‌برداری بالاتر از استاندارد انتقال دهد. پس اگر قصد استفاده از این فناوری را دارید، باید کارت صدای استودیویی و پری‌امپ مورد نظرتان، از اتصالات دیجیتال وسیعی برخوردار باشد.

علاوه بر اینها، می‌توانید با استفاده از پورت Wordclock تجهیزات استودیویی خود و یک کابل مناسب، در کنار اتصال ADAT، پری‌امپ را به این شکل نیز به کارت صدا متصل کنید تا آنها را از لحاظ زمانی با یکدیگر همگام سازید. البته که در بعضی از دستگاه‌ها، سیگنال همخوان‌ساز زمانی را می‌توان از طریق کابل ADAT نیز میان دو دستگاه متصل انتقال داد.

بسیاری از کارت صداهای مدرن که از فناوری ADAT پشتیبانی می‌کنند، اتصالات آنالوگ بسیار محدودی دارند یا به‌طور کلی، تنها به اتصالات دیجیتال مجهزند. اکثر آهنگسازانی که قصد افزایش اتصالات کارت صدای خود به‌صورت دیجیتال را دارند، تنها به ورودی‌های آنالوگ نیاز دارند و خروجی‌های کارت صدا برای آنها کافیست. پس پیش از خرید تجهیزات در این راستا، به این نکته توجه کنید.

بهترین پری‌امپ‌ها با فناوری ADAT برای استودیوهای خانگی

حال که از ویژگی‌ها و کاربری فناوری ADAT آگاه شدید، بهتر است با چندی از برترین پری‌امپ‌های موجود در بازار که از این فناوری پشتیبانی می‌کنند نیز آشنا شوید:

۱- Audient ASP800

ASP800 از شرکت مشهور انگلیسی آدینت (Audient) یک پری‌امپ هشت-کانال بسیار باکیفیت است که به خروجی ADAT نیز تجهیز شده است. این پری‌امپ علاوه بر ارائه ماهیت صوتی بسیار شفاف مشهور آدینت، از هشت کانال صوتی با مبدل‌های باکیفیت نیز برخوردار است که ضبطی بی‌نقص را برای شما رقم می‌زنند.

اما کیفیت فوق‌العاده ASP800 باعث قیمت بالای آن نیز شده است. همین امر باعث می‌شود که بسیاری از آهنگسازانی که استودیوی خانگی دارند، از خرید این محصول صرف نظر کنند.

۲- Behringer ADA8200

ADA8200 از کمپانی آلمانی بهرینگر (Behringer)، یکی از به‌صرفه‌ترین و ارزنده‌ترین پری‌امپ‌های موجود در بازار است که از فناوری ADAT پشتیبانی می‌کند.

این دستگاه ساده، کیفیت صدای بالا، پری‌امپ‌های باکیفیت و اتصالات ADAT را با قیمتی بسیار مناسب ارائه می‌کند و می‌تواند ابزاری کاربردی برای افرادی باشد که قصد افزایش ورودی‌های کارت صدای خود را دارند، اما بودجه آنها چندان بالا نیست.

اگر به دنبال یک پری‌امپ مجزای واقعاً مقرون‌به‌صرفه هستید، ADA8200 یکی از برترین گزینه‌های موجود در بازار برای شماست.

۳- Midas XL48

شرکت مایداس (Midas) به ساخت تجهیزات اجرای زنده با کیفیتی بسیار بالا مشهور است. کنسول‌های دیجیتال و میکسرهای آنالوگ این شرکت در بسیاری از سالن‌های کنسرت مشهور در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند.

Midas XL48 هشت کانال ورودی آنالوگ را در کنار اتصالات دیجیتال ADAT و AES به کاربر ارائه می‌کند. همچنین این دستگاه علاوه بر بهره‌مندی از پری‌امپ‌های قدرتمند و باکیفیت، در هر کانال صوتی خود به‌صورت مجزا به فناوری فانتوم پاور و فیلتر‌های‌ های-پس و لو-پس متغیر نیز مجهز است.

۴- AMS Neve 1073OPX

پری‌امپ ۱۰۷۳ روپرت نیو (Rupert Neve)، یکی از مشهورترین پری‌امپ‌ها در تاریخ تولید موسیقی است و سالهاست که شکل‌هایی مختلف از آن توسط شرکت‌های گوناگون تولید می‌شوند.

اگر به دنبال برترین پری‌امپ موجود در بازار هستید که از فناوری ADAT نیز پشتیبانی کند، AMS Neve 1073OPX را می‌توان گزینه‌ای ایده‌آل برای شما دانست. این محصول بی‌نظیر می‌تواند علاوه بر فراهم‌آوری کیفیت صدا و ماهیت صوتی افسانه‌ای پری‌امپ ۱۰۷۳ در قالب هشت ورودی آنالوگ، امکاناتی مدرن همچون اتصالات دیجیتال و کنترل گین دیجیتال بسیار دقیق را نیز به آهنگسازان ارائه کند.

۱۰۷۳OPX با برخورداری از امکاناتی همچون یکپارچه‌سازی سیگنال آنالوگ و قابلیت تبدیل سیگنال با سمپل ریت بالا، محصولی بسیار مناسب برای مهندسین صدای حرفه‌ای و استودیوهای بزرگ است.

۵- ART TubeOpto 8

ART TubeOpto 8، یک پری‌امپ با قابلیت اتصال ADAT است که هشت ورودی آنالوگ با مدار Class-A لامپی را در قالب یک دستگاه رک‌مانت جمع‌و‌جور ارائه می‌کند.

این دستگاه، یکی از معدود پری‌امپ‌های لامپی موجود در بازار است که به فناوری ADAT مجهز است و رویکردی متفاوت را از پری‌امپ‌های هشت کانال ADAT ارائه می‌کند.

با استفاده از کنترل خروجی ویژه ART TubeOpto 8، می‌توان خروجی و درایو استیج لامپی آن را تقویت کرد و ماهیت صوتی گرم و بسیار جذابی را به صدای در حال ضبط افزود. پس اگر به دنبال یک پری‌امپ هستید که علاوه بر برخورداری از فناوری ADAT، کاراکتر صوتی جذاب و منحصر‌به‌فردی را نیز به سیگنال ضبط‌شده بیفزاید، TubeOpto 8 گزینه‌ای عالی برای شما خواهد بود.

سرنوشت جالب فناوری ADAT

شاید به نظر برسد که ADAT یک فناوری قدیمی است که آهنگسازان آرام‌آرام در حال فراموش کردن آن هستند؛ اما این فناوری امروزه نیازی خاص را برطرف می‌کند و در حال حاضر، جایگزینی مستقیم برای آن وجود ندارد. در واقع، اگر بخواهید اتصالات کارت صدای استودیویی خود را به‌صورت دیجیتال افزایش دهید، یکی از معدود انتخاب‌های شما، اتصال یک پری‌امپ از طریق فناوری ADAT به کارت صدایتان خواهد بود.

بنابراین، اگر ضبط‌های شما در استودیو، نیازمند ورودی‌های آنالوگ بیشتری از ورودی‌های قابل ارائه توسط کارت صدای فعلی‌تان است، می‌توانید با استفاده از یکی از پری‌امپ‌های معرفی‌شده در این مطلب، تعداد اتصالات کارت صدای خود را به‌آسانی افزایش دهید و با کیفیتی بالا به ضبط اجرای گروه‌های موسیقی بزرگ بپردازید.

منبع: LANDR
نویسنده: Michael Hahn
مترجم: امیر تولی