ساز درامز و نوازنده آن، تولید ریتم اصلی یک قطعه موسیقی را به عهده داشته و در واقع، نقشی بسیار کلیدی در موسیقی دارند. این ساز شاید به دلیل ماهیت صوتی کوبهای خود، مثل سازهایی چون گیتار به شکلی برجسته بر روی صحنه مورد توجه قرار نگیرد و محبوبیت کمتری داشته باشد؛ اما عدم وجود صدای آن در یک قطعه موسیقی، در اکثر اوقات یک اثر موسیقی کامل را به چند نت ساده تبدیل میکند. درامرها با نوازندگی خود، بهنوعی سایر اعضای گروه موسیقی را رهبری میکنند و میتوانند با خلاقیت خود، جهت گروه موسیقی را در نوازندگی یک قطعه بهطور کلی تغییر دهند.
تکنوازی سازهایی همچون گیتار یا کیبورد در یک گروه موسیقی، بسیار متداول است، اما کمتر پیش میآید که یک درامر شروع به تکنوازی در یک قطعه کند؛ زیرا نواختن این ساز بهصورت تکی به شکلی که برای شنونده جذاب باشد، بسیار دشوار است و نیازمند مهارت و خلاقیتی ویژه است. با این حال، در بسیاری از قطعههای موسیقی، تکنوازی درامز وجود دارد و برخی از آنها، میتوانند خود بهتنهایی جذابیتی بسیار برای شنونده داشته باشند. تعدادی معدود از این تکنوازیها، هیچگاه از یاد دوستداران موسیقی نمیروند و همواره از آنها بهعنوان برترین تکنوازیهای درامز در تاریخ یاد میشود. در این مقاله، قصد داریم ده عدد از این تکنوازیها را نام ببریم؛ سولوهایی که همواره از آنها بهعنوان مهمترین، پویاترین و زیباترین سولوهای درامز تاریخ یاد شده است.
Moby Dick از John Bonham / Led Zeppelin
زمانی که قرار است در مورد بهترین تکنوازیهای درامز در تاریخ موسیقی صحبت کنیم، نخستین آهنگی که به ذهن متبادر میشود، Moby Dick از گروه لد زپلین است. در این قطعه، جان بانم (John Bonham) افسانهای در اوج درخشش خود قرار دارد و با سولوی خود، شنونده را جادو میکند. برای موسیقیدوستان، جان بانم نیازی به معرفی ندارد. این درامر فقید، با تلفیق ظریف سبکهای مختلف مانند جز و هارد راک و مهارت و خلاقیت مبهوتکننده خود، تأثیری انکارناپذیر بر جهان موسیقی و نوازندگی درامز گذاشت و درامرهایی چون مایک پورتنوی، دیو گرول (Dave Grohl) و مت هلدرز (Matt Helders) از او عمیقاً الهام گرفتهاند.
در Moby Dick، بانم از تمام اجزای درام کیت خود بهره میگیرد و با استفاده بدیع از تامها و بیس درام، شنونده را به حالت خلسه فرو میبرد. در واقع، در این قطعه، او با نوازندگی حسابشده، بداههنوازی ماهرانه و الهامگیری از موسیقی جز، مفهوم تکنوازی درامز را به سطحی دیگر ارتقاء میدهد و به همین دلیل، بسیاری از موسیقیدوستان و موزیسینها، این آهنگ را در رتبه اول فهرست بهترین تکنوازیهای درامز جای میدهند.
YYZ از Neil Peart / Rush
قطعه YYZ را میتوان یکی از مشهورترین آثار گروه موسیقی پراگرسیو راک کانادایی، یعنی Rush دانست. این قطعه که بخشی از آلبوم Moving Pictures این گروه محسوب میشود، تواناییهای خارقالعاده درامر Rush، یعنی نیل پرت (Neil Peart) را به بهترین نحو به نمایش میگذارد و بهخودیخود، دلیلی محکم برای این است که نام او همواره در فهرستهای برترین درامرهای دنیا وجود دارد.
نیل در YYZ با استفاده از تمامی اجزای درام کیت بسیار بزرگ خود، ریتمهایی را مینوازد که به بهترین نحو، مکمل بیس لاینهای جذاب نواختهشده توسط گدی لی (Geddy Lee)، بیسیست مشهور Rush هستند. تمام این قطعه بیکلام، بهنوعی یک سولوی طولانی از نیل پرت محسوب میشود و او کل مدت زمان آن را بهصورت فیالبداهه درام نواخته است. این امر، گویای هنر و در واقع نبوغ او در موسیقی، ریتم و نوازندگی است.
با گوش دادن به این قطعه، متوجه خواهید شد که چرا نیل پرت تا این حد در میان موزیسینها محبوب است.
Disasterpiece از Joey Jordison / Slipknot
جویی جوردیسون (Joey Jordison) را میتوان یک بتشکن در موسیقی دانست که با ترکیب سبکهایی از جز تا متال با یکدیگر و نوازندگی بسیار ظریف و ماهرانه خود، بسیاری از معادلات و چهارچوبهای رایج در موسیقی را در هم شکست. سرعت فوقالعاده نوازندگی جویی و همکاریاش با بندهایی نظیر Slipknot، باعث شناخته شدن او در سراسر دنیا به عنوان یک درامر افسانهای شد.
او از تمامی اجزای درام کیت خود به شکلی استادانه استفاده میکرد و تکنیکهای او با بهرهگیری از درام دابل بیس، بهواقع شگفتانگیز هستند. اما جادوی حقیقی جوردیسون زمانی مشخص میشد که وی بهصورت زنده در کنار گروه موسیقی خود اجرا میکرد. با جستجو در اینترنت، میتوانید ویدیوهایی را از نوازندگی زنده جویی و سولوهای درخشان او در این اجراها تماشا کنید.
اما اگر بخواهیم معجزه نوازندگی جوردیسون را تنها در یک اثر به مخاطب معرفی کنیم، آن اثر بدون شک Disasterpeace است. اگر طرفدار جوردیسون باشید، ممکن است انتخاب شما قطعه The Heretic Anthem نیز باشد؛ اما به نظر ما، ریتمهای موجود در قطعه Disasterpeace، مهارت جویی را بسیار بهتر از قطعه مذکور به نمایش میگذارند. همانند نیل پرت، جوردیسون نیز تقریباً در تمامی آثار خود در همکاری با گروه موسیقی Slipknot، بخشی را به سولوی ساز خود اختصاص داده است.
سرعت فوقالعاده جوردیسون در نواختن درام خود در قطعه Disasterpeace و رویکرد ویژه او به درامز در این اثر، ستودنی و قابل تحسین است و تعجبی نیست که در میان تمامی آثار Slipknot، این اثر میان تمامی بهعنوان قطعه محبوب درامرها شناخته میشود. همچنین هنر جویی در نوازندگی دابل کیک در بخش بریکداون این اثر نیز بهواقع باورنکردنی است.
Toad از Ginger Baker / Cream
آهنگ Toad از گروه Cream را میتوان یکی از مهمترین آثار موسیقی معاصر در دنیا دانست. اگر بخواهیم یک فهرست از برترین درامرها و یا درام لاینها در هر زمینهای تدوین کنیم، قطعاً نام جینجر بیکر (Ginger Baker)، درامر Cream نیز در آن وجود خواهد داشت. بیکر که در اصل یک درامر جز بود، یکی از مهمترین و ماهرترین درامرهای تاریخ است و نام او در کنار جان بانم همواره بهعنوان تأثیرگذارترین درامرهای دنیا تا به امروز در یاد موزیسینها باقی خواهد ماند.
سولوی بیکر در قطعه بیکلام Toad که در سال ۱۹۶۶ منتشر شده است، در واقع یکی از اولین سولوهای درامز در دنیای موسیقی بود و بهگونهای، مفهوم این بخش و تکنوازی درامز را در موسیقی راک به شنوندگان این سبک معرفی کرد. پیش از انتشار Toad، تکنوازی درامز در سبک موسیقی جز بسیار متداول بود و هنرمندان این سبک، بهکرات این بخش را داخل آثار خود گنجانده بودند. همانطور که گفته شد، بیکر در اصل یک درامر سبک جز بود و به دنبال تبحر خود در این سبک، تصمیم گرفت تا عناصری از آن را به موسیقی راک نیز وارد کند. این تصمیم، موجب انقلابی در موسیقی راک شد.
جینجر تنها با استفاده از کیک و تام درام کیت خود و نواختن آنها با دقتی فوقالعاده ، نبوغ خود را به بهترین نحو در Toad به نمایش گذاشته است. نوازندگی بینظیر بیکر در این قطعه و اجرای تکنیکهایی همچون نتهای شبح توسط او، باعث میشود که با شنیدن Toad، به این نتیجه برسیم که ممکن است مهارت نوازندگی بیکر و تکنیک او، در برخی از جهات حتی از جان بانم افسانهای نیز فراتر بوده است! شکلی که بیکر با نوازندگی خود به قطعه Toad انرژی و روح میبخشد، واقعاً شگفتانگیز است و در برخی از لحظههای این اثر، سرعت نوازندگی او بهحدی است که گویی چهار دست دارد!
Rat Salad از Bill Ward / Black Sabbath
بیل وارد (Bill Ward)، نوازنده سابق گروه موسیقی Black Sabbath، معمولاً در میان سایر ستارگان این گروه مورد کملطفی قرار گرفته است. در واقع، سایه سنگین شهرت آزی آزبورن (Ozzy Osbourne)، تونی آیومی (Tony Iommi) و گیزر باتلر (Geezer Butler) همواره باعث شده است که او به اندازهای که لایق است، دیده نشود و به شهرت نرسد. باید به خاطر داشته باشیم که بیل کسی است که رهبری بلک سبث و حفظ ریتم آنها در کنار یکدیگر را به عهده داشته است و با داستانهای شنیدهشده از این گروه، این کار بسیار دشوار بوده است!
قطعه بیکلام Rat Salad که بخشی از آلبوم مشهور Paranoid است، یک اثر تقریباً فراموششده در میان طرفداران موسیقی راک به شمار میآید. این قطعه را میتوان مهر تأییدی بر نبوغ آیومی و باتلر دانست؛ اما در اینجا عملکرد بیل است که بیش از هر عضو دیگر گروه میدرخشد.
سولوی درامز بیل وارد در Rat Salad، همانند تمامی سولوهای این فهرست، میخکوبکننده و شگفتانگیز است و لقب وارد بهعنوان درامری نابغه اما قدرنادیده را تأیید میکند. پاساژها یا فیلهایی که بیل در سولوی خود در این قطعه نواخته است، بهقدری سریع هستند که درام لاینهای موسیقی جز را به شنونده یادآوری میکنند و چهرهای متفاوت از نوازندگی بیل را ارائه میکنند که رگههایی از موسیقی جز در خود دارد و در کمتر اثری از او شنیده شده است.
Aja از Steve Gadd / Steely Dan
قطعه Aja که در سال ۱۹۷۷ منتشر شده است، توسط گروه محبوب دوستداران سبک سافت راک، یعنی Steely Dan ساخته شده است و اثری یادآور موسیقی جز فیوژن با رگههایی از پراگ راک است. Aja اولین اثر از Steely Dan است که صدای ساز درامر مشهور، استیو گد (Steve Gadd) در آن شنیده میشود. استیو نیز با نواختن درام لاین این قطعه به شکلی بسیار خلاقانه، خود را به بهترین نحو به این گروه موسیقی ثابت کرده است.
امروزه، استیو گد یکی از مشهورترین و شناختهشدهترین درامرها در صنعت موسیقی محسوب میشود و آثاری همچون قطعه مورد بحث، باعث دستیابی او به این جایگاه شدهاند. میتوان گفت که سولوهای استیو در این قطعه، همگی عناصری را در خود دارند که نقشی اساسی در شهرت امروز او داشتهاند.
شکل نهایی درام لاین استیو در Aja، تنها در دو برداشت ضبط شده است؛ این امر در کنار فیالبداهه بودن تمامی نوازندگی او در این قطعه، ورودی بسیار باشکوه و شگفتانگیز برای استیو به گروه Steely Dan رقم زدند. گفته میشود که سایر اعضای گروه هنگام ضبط Aja به استیو گفته بودند که سنگ تمام بگذارد و با درام کیت خود معجزه خلق کند. استیو نیز با عملکرد خارقالعاده خود، همگروهیهایش را به وجد آورده است.
۲۱st Century Schizoid Man از Michael Giles / King Crimson
قطعه ۲۱st Century Schizoid Man از آلبوم اول گروه موسیقی King Crimson یعنی In the Court of the Crimson King، یک اثر بسیار مشهور و مهم در سبک پراگرسیو راک است که حول نوازندگی درامز شگفتانگیز مایکل جایلز (Michael Giles) با رگههایی از سبک جز بنا شده است. با شنیدن عناصر سبک free jazz در نوازندگی جایلز در این قطعه که یادآور آثار هنرمندانی همچون دوک الینگتون (Duke Ellington) است، بلافاصله متوجه خواهید شد که چرا King Crimson از نظر بسیاری از افراد، مهمترین گروه موسیقی پراگ راک در تاریخ است.
پرش جایلز در میان تمپوها و ارزشهای زمانی مختلف در این اثر جاودانه، باعث میشود که فکر کنید وی به اندازه کافی در دنیای درامرها شناختهشده نیست و باید بیش از اینها از او بهعنوان یک اسطوره یاد شود. اما بخش میانی بیکلام این قطعه که Mirrors نام دارد، جایی است که مایکل در آن میدرخشد و با سرعت و دقت حیرتآور خود، به بهترین نحو در راستای ایده اصلی موسیقی حرکت میکند.
۶:۰۰ از Mike Portnoy / Dream Theater
قطعه آغازین آلبوم Awake گروه Dream Theater که آلبوم سوم این گروه افسانهای است، ۶:۰۰ نام دارد و میتوان در آن، نوازندگی ماهرانه مایک پورتنوی (Mike Portnoy) را در زیبایی تمام شنید. در واقع، آثاری چون ۶:۰۰، بهخوبی نقش برجسته پورتنوی در شکلدهی به ماهیت صوتی ویژه گروه دریم ثیتر را به نمایش میگذارند.
او بهنوعی نقش رهبر گروه موسیقی خود را نیز داشت و در این اثر، با الهامگیری از اسطورههایی همچون نیل پرت، عملکردی افسانهای و شگفتانگیز از خود به نمایش گذاشته است. پورتنوی با نوازندگی قدرتمند و در عین حال بسیار دقیق و شکوهمند خود و تغییرات ریتم استادانهای که در این قطعه انجام داده است، بهخوبی جای خود را در فهرست کوتاه برترین درامرهای دنیا تثبیت کرده است.
West Side Story Medley از Buddy Rich
بادی ریچ (Buddy Rich) را میتوان یکی از تأثیرگذارترین درامرهای دنیا دانست و میتوان گفت که میراث او، هنوز بهوضوح در صحنه موسیقی امروز دیده و شنیده میشود. بادی یک نابغه موسیقی بود که ترکیبی بینقص از قدرت و دقت را در نوازندگی خود به کار میگرفت و درکی بیرقیب از داینامیک ضربات درامز داشت. همچنین او میتوانست گریپ خود را در یک لحظه و در میان نوازندگی یک قطعه تغییر دهد؛ کاری که نوازندگان بسیار معدودی در دنیا قادر به انجام آن هستند.
اما شگفتانگیز ترین نکته در مورد ریچ این است که وی هیچگاه نتخوانی را یاد نگرفت و در واقع، تمامی قطعات خود را به شکل گوشی و با تکیه به حافظه خود مینواخت! این امر، بهخوبی بیانگر نبوغ او در موسیقی است.
با اینکه بادی ریچ سولوهای بینظیر بسیاری را نواخته است، اما به نظر ما، سولوی او در قطعه West Side Story Medley، بیش از هر اثر دیگری، ماهیت و هنر نوازندگی درامز ریچ را به نمایش میگذارد. در این آهنگ، سولوهای فکرشده و بسیار ظریف او، نوازندگی درامز در سبک جز را به بهترین نحو به شنونده نشان میدهند. در واقع، با گوش دادن به این اثر، متوجه خواهید شد که یک درامر سبک جز میتواند چه تکنیکهای جذابی را اجرا کند!
اگر طرفدار موسیقی جز باشید، احتمالاً بهقدری این قطعه را میپسندید که آن را چندین بار بهصورت پشت سر هم گوش خواهید کرد.
For Big Sid از Max Roach
یکی دیگر از نوابغ در نوازندگی درامز، مک روچ (Max Roach) است. وی با وجود تأثیرگذاری بسیار در سبک جز، خارج از صحنه این سبک موسیقی چندان شناختهشده نیست؛ اما ما تصمیم گرفتیم تا با ذکر نام او در این مطلب، این درامر نابغه را به شما معرفی کنیم تا حتی اگر از طرفداران موسیقی جز نیستید هم از آثار او لذت ببرید.
روچ که یک استاد بلامنازع در نوازندگی درامز در سبک جز مدرن بود، ساز خود را با احساسی بسیار و در عین حال، تکنیکی بینقص مینواخت و درکی کمنظیر از ریتم نیز داشت.
نوازندگی روچ در سبک bebop در اوایل فعالیت خود، باعث شد تا او با ستارگانی همچون مایلز دیویس (Miles Davis)، تلانیوس مانک (Thelonious Monk) و دوک الینگتون آشنا شود و وارد فاخرترین و مهمترین دسته از موزیسینهای سبک جز در زمان خود شود.
در حالی که مکس نبوغ خود در نوازندگی درامز را در آثار بیشماری به نمایش گذاشته است، اما بهترین و خلاقانهترین اثر او را میتوان For Big Sid دانست. او در این قطعه، به مدت نزدیک به سه دقیقه به شکل فیالبداهه مینوازد و با استفاده از تکنیکهایی همچون تغییر تمپو و ریتم، تمامی احساسات انسانی را به نحوی بسیار زیبا به نمایش میگذارد.
از نظر شما، زیباترین سولوی درامز تاریخ کدام است؟ لطفاً نام نوازنده و قطعه محبوب خود را با ما و مخاطبین گیتارایران به اشتراک بگذارید.
منبع: Far Out Magazine
نویسنده: Arun Starkey
مترجم: امیر تولی