آموزش, مقالات, مقالات لوازم جانبی گیتار
آشنایی با اسلاید و کاربرد آن در نوازندگی گیتار
آگوست
استفاده از اسلاید در نوازندگی گیتار، حس‌و‌حال بلوزی و همچنین صدای شفاف و برنده لغزش شیشه یا فلز بر روی سیم‌ها را به ارمغان می‌آورد و به شما کمک می‌کند تا در کسری از ثانیه و بدون وقفه از نتی به نت دیگر برسید. چه صدای اسلاید را در آهنگ‌های بلوز قدیمی مانند The Red Rooster از Howlin’ Wolf شنیده باشید و چه در سولوی خیره‌کننده اریک کلپتون در نسخه سال ۱۹۷۱ از آهنگ Layla (البته نوازنده آن سولو در اصل دوِین آلمن از گروه آلمَن برادرز بود)، قطعاً وسوسه شده‌اید این سبک از نوازندگی را امتحان کنند.
زیبایی گیتار اسلاید آن است که روش مشخصی برای رسیدن به این صدا وجود ندارد. اسلایدها در اندازه‌ها و با جنس‌های مختلفی چون برنج، کروم و شیشه تولید می‌شوند. همچنین انگشت به‌خصوصی نیز برای قرار گرفتن اسلاید مشخص نشده است. بسیاری از نوازنده‌ها اسلاید را بر روی انگشت کوچک دست چپ قرار می‌دهند؛ اما برخی نیز مانند دوِین آلمن که پیش‌تر از او یاد کردیم، آن را بر روی انگشت حلقه خود قرار می‌دهند. برخی دیگر از گیتاریست‌ها مانند بانی ریت و جو والش نیز روش مرسوم را نادیده گرفته و اسلاید را بر روی انگشت میانی خود قرار می‌دهند.
اگر قصد دارید نوازندگی با اسلاید را امتحان کنید، در این مقاله به برخی از سوالات مربوط به این تکنیک پاسخ می‌دهیم.
گیتار اسلاید چیست؟
گیتار اسلاید اشاره به یک تکنیک نوازندگی دارد که در آن نوازنده یک استوانه از جنسی سخت را بر روی صفحه انگشت‌گذاری حرکت می‌دهد تا صدایی براق و همچنین حرکتی بی‌وقفه مابین نت‌ها ایجاد کند. این استوانه بر روی انگشت مورد نظر دست پرده‌گیر نوازنده قرار می‌گیرد. اسلاید می‌تواند از جنس‌های مختلف شامل فلزات، پلاستیک یا شیشه تولید شود. گاه به این سبک نوازندگی «باتل‌نک گیتار» [گلوی بطری‌های چوب پنبه‌ای] گفته می‌شود؛ زیرا در قدیم، نوازنده‌ها از قسمت گلوی بطری یا حتی لوله خالی رژ لب برای ایجاد این صدا استفاده می‌کردند. گیتار اسلاید در سبک‌های مختلف از جمله بلوز، کانتری و هارد راک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اگرچه هر گیتاری را می‌توان با استفاده از یک اسلاید نواخت، اما انواعی از گیتار هستند که برای نوازندگی با اسلاید طراحی شده‌اند. به این گیتارها لَپ استیل گفته می‌شود [لَپ در انگلیسی به فضای افقی روی ران در حالت نشسته گفته می‌شود. وقتی بچه یا حیوان خانگی را روی پا می‌گیریم، محل نشستن کودک یا حیوان همان لپ است. لپ در کلمه لپ‌تاپ نیز به همین قسمت اشاره دارد.] و همانطور که از اسم این گیتارها پیداست، باید در حالت نشسته، پشت گیتار را بر روی پا گذاشته و آن را به‌طور افقی بنوازیم. به جای فشردن سیم بر روی پرده‌های تعبیه‌شده مانند نوازندگی متداول گیتار، گیتار لپ استیل تنها با اسلاید نواخته می‌شود.
در گیتارهای معمولی و استاندارد، نوازنده می‌تواند در زمان نوازندگی با اسلاید، بنشیند یا بایستد.
سایز، وزن و جنس اسلاید
اسلایدها در اندازه‌ها، وزن‌ها و با جنس‌های مختلف تولید می‌شوند. محبوب‌ترین مواد برای تولید اسلاید عبارتند از برنج، شیشه و فولاد.
اسلایدها همچنین دارای وزن‌های مختلف نیز هستند. جنس اسلاید می‌تواند بر روی وزن آن نیز تأثیر بگذارد. معمولاً شیشه سبک‌ترین جنس برای تولید اسلاید است. ضخامت دیواره اسلاید نیز می‌تواند از ۱.۵ میلی‌متر تا ۴ میلی‌متر باشد.
ضخامت و وزن اسلاید بر روی صدا و نواخت شما تأثیر می‌گذارد؛ بالاخص در ترکیب با جنس به کار رفته در تولید آن. اگر از سیم‌های ضخیم‌تر استفاده می‌کنید، احتمالاً اسلایدی سنگین‌تر برای شما مناسب است. به همین صورت اگر از سیم‌های نازک‌تر استفاده می‌کنید، شاید بد نباشد از اسلایدی سبک‌تر استفاده کنید. بدین ترتیب مطمئن خواهید بود که اسلاید شما بیش‌ازحد سنگین نیست و نمی‌تواند با فشردن سیم‌ها یا برخورد کردن با صفحه انگشت‌گذاری، صداهای ناخواسته ایجاد کند.
قطر فضای خالی داخل اسلاید نیز از ۱۸ میلی‌متر تا ۲۲ میلی‌متر تنوع دارد. این تنوع باعث می‌شود اسلایدهای مختلفی برای نوازندگانی با اندازه انگشت‌های مختلف وجود داشته باشد.
اسلایدها از نظر طول معمولاً از ۶۰ میلی‌متر تا ۶۹ میلی‌متر تنوع دارند. اسلایدهای بلندتر می‌توانند تمام پهنای صفحه انگشت‌گذاری را پوشش دهند و نواختن هر شش سیم گیتار را ساده‌تر کنند. اما اگر قصد دارید به‌طور همزمان در نوازندگی خود از فرت‌گیری و اسلایدنوازی استفاده کنید، اسلاید کوتاه‌تر می‌تواند ایجاد این تنوع را برای شما راحت‌تر کند.
چگونه یک اسلاید مناسب انتخاب کنیم
در هنگام انتخاب اسلاید سلیقه شخصی حرف اول و آخر را می‌زند؛ زیرا ماده به کار رفته در تولید اسلاید بر روی صدا تأثیر عمیقی می‌گذارد:
– اسلایدهای برنجی دارای صدایی گرم‌تر و براق‌تر با طنین و ساستین بیشتر هستند. این اسلایدها در نوازندگی گیتار الکتریک و آکوستیک به کار می‌روند.
– اسلایدهای شیشه‌ای تنوع و انعطاف‌پذیری صوتی بیشتری را در اختیار نوازنده می‌گذارند. این اسلایدها با قطرهای ۱.۵ تا ۴ میلی‌متر موجودند. شیشه صدایی دلنشین و گرد با طنینی عالی ایجاد می‌کند. این اسلایدها نیز برای نوازندگی گیتار آکوستیک و الکتریک مناسب هستند.
– اسلایدهای کرومی/فولادی برای نوازندگی گیتار الکتریک طراحی شده‌اند و صدایی براق و گزنده اما دلنشین با ساستینی قوی دارند.
جدا از مواد به کار رفته در تولید اسلاید، شیوه نوازندگی شما ممکن است شما را به سمت انتخاب اسلایدی بلندتر یا کوتاه‌تر سوق دهد. بسته به اینکه اسلاید را بر روی کدام انگشت خود قرار می‌دهید، می‌توانید بهترین طول برای نوع نوازندگی خود را انتخاب کنید. گیتاریست‌هایی که انگشتانی کوتاه‌تر دارند یا مایلند اسلاید را بر روی انگشت کوچک خود قرار دهند، ممکن است با اسلاید ۶۰ میلی‌متری راحت‌تر باشند؛ اما نوازندگانی که اسلاید را بر روی انگشت میانی خود قرار می‌دهند، احتمالاً باید اسلایدی بلندتر تهیه کنند. همچنین نوازندگانی که انگشتانی ضخیم‌تر دارند، احتمالاً با اسلایدی که قطر داخلی آن بیشتر باشد راحت‌تر خواهند بود.
چگونه گیتار خود را برای اسلایدنوازی تنظیم کنیم؟
اگر به فکر اسلایدنوازی هستید، بهتر است ابتدا گیتار خود را برای این کار تنظیم کنید. تنظیم گیتار شامل تنظیم بریج، نات و سایر اجزای ساز است تا گیتار به لحن و لهجه دلخواه برسد. به منظور تنظیم گیتار برای اسلایدنوازی بهتر است اکشن یا ارتفاع سیم‌ها را افزایش دهید. اگر سیم‌ها بیش‌ازحد به صفحه انگشت‌گذاری نزدیک باشند، ممکن است در هنگام اسلایدنوازی صدایی خفه و ناخوشایند ایجاد کنند.
اگر از نحوه تنظیم گیتار اطلاع دارید می‌توانید ارتفاع سیم‌ها را بر روی بریج افزایش داده و ارتفاع نات را بالا ببرید تا به اکشن مناسب اسلایدنوازی برسید. مهم است که ارتفاع پیکاپ‌ها را نیز به‌درستی تنظیم کنید تا در هنگام استفاده از اسلاید صدای مناسبی نیز داشته باشید. در هنگام تنظیم ارتفاع پیکاپ باید به قطر سیم‌ها نیز توجه داشته باشید.
اگر از نحوه انجام این تنظیمات اطلاعی ندارید، بهتر است گیتار را نزد تعمیرکار برده و از او بخواهید ساز را برای شما تنظیم کند. کافیست به متخصص تعمیرات گیتار اطلاع دهید که می‌خواهید سازتان برای اسلایدنوازی تنظیم شود.
کوک‌های مناسب اسلاید
درست مانند موارد دیگر پیرامون اسلایدنوازی، کوک نیز حالت درست یا غلطی ندارد. بسیاری از نوازنده‌ها کوک استاندارد را برای این تکنیک ترجیح می‌دهند؛ اما کوک‌های دیگری نیز هستند که در بین اسلایدنوازان محبوب هستند. یکی از این کوک‌ها، دراپ D است. استفاده از این کوک صدایی بم، غرنده و کثیف به ساز می‌دهد. به‌عنوان مثال می‌توانید به آهنگ Loser از جف بِک رجوع کنید.
از دیگر کوک‌های مرسوم برای اسلایدنوازی می‌توان به Open D و Open E اشاره کرد. در کوک‌های Open یا دست باز، سیم‌ها به شیوه‌ای کوک می‌شوند که بتوان به‌راحتی در پوزیسیون‌های دست باز، تنها با استفاده از یک انگشت یا کمتر، آکورد ایجاد کرد. کوک‌های دست باز در زمان استفاده از اسلایدهای بلند که تمام عرض دسته را در بر می‌گیرند بسیار مناسب هستند.
یک نمونه مناسب برای استفاده از کوک Open D با اسلاید، اجرای المور جیمز از آهنگ Dust My Broom از رابرت جانسون است. آهنگ‌های بسیاری نیز از کوک Open E و اسلاید بهره می‌برند. به‌عنوان مثال، آهنگ Rocky Mountain Way از جو والش یا آهنگ Gimme Shelter از گروه رولینگ استونز ممکن است شما را نیز وسوسه کند تا از کوک‌های دست باز و اسلاید استفاده کنید.
اگر قصد نوازندگی با اسلاید را دارید، تکنیک‌های زیر را امتحان کنید
فراگیری تکنیک‌های جدید و علی‌الخصوص تکنیک‌هایی که نیازمند استفاده از ابزاری جدید هستند، ممکن است گاهی دلهره‌آور باشد. اما مأیوس نشوید! اگر می‌خواهید نوازندگی با اسلاید را یاد بگیرید، تنها با کمی تمرین می‌توانید از عهده آن برآیید. این تنها یک ابزار جدید در جعبه ابزار نوازندگی شماست که به شما اجازه می‌دهد بیش از پیش از ساز خود لذت ببرید. در پایین چند تکنیک نوازندگی با اسلاید را بررسی می‌کنیم که در ابتدای کار بد نیست آنها را در نظر بگیرید:
انتخاب انگشت مناسب برای اسلاید
انتخاب انگشت مناسب برای اسلاید بسته به سلیقه شما دارد و نیازمند آزمون‌وخطاست. چه بخواهید اسلاید را بر روی انگشت کوچک، انگشت حلقه یا انگشت میانی خود قرار دهید، بهتر است انگشت‌های مختلف را برای این کار امتحان کنید تا ببینید کدام‌یک برای شما راحت‌تر است. استفاده از هر انگشت مضرات و فوایدی دارد:
– استفاده از اسلاید با انگشت میانی به شما اجازه می‌دهد اسلاید را بهتر کنترل کنید. همچنین اگر می‌خواهید سیم‌ها را با انگشت اشاره خود میوت کنید، گذاشتن اسلاید بر روی انگشت میانی این اجازه را به شما خواهد داد.
– قرار دادن اسلاید بر روی انگشت کوچک به شما اجازه می‌دهد به سیم‌ها و پرده‌های بالاتر دسترسی داشته و تنوع صدایی بیشتری ایجاد کنید. در این روش همچنین می‌توانید با جمع کردن یا بلند کردن انگشت کوچک، از انگشتان دیگر برای پرده‌گیری استفاده کرده و گیتار را به شیوه‌های متداول نیز بنوازید.
– قرار دادن اسلاید بر روی انگشت حلقه حد تعادلی میان دو روش دیگر است. به‌عنوان مثال استفاده از انگشت حلقه به شما کمک می‌کند مچ خود را صاف نگه دارید که برای نوازندگی اسلاید با تکنیک درست، ضروری است. آزاد بودن انگشت میانی و انگشت اشاره به شما کمک می‌کند از مهارت این دو انگشت برای پرده‌گیری نت‌ها استفاده کرده و در زمان لازم مجدداً به اسلایدنوازی برگردید.
محل قرارگیری دست پرده‌گیر
درست مانند تمام جنبه‌های دیگر نوازندگی گیتار، تکنیک مناسب برای نوازندگی با اسلاید نیز ضروری است. نوازندگی گیتار اسلاید با شیوه متداول گیتارنوازی که در آن انگشت تا حد ممکن به میله فرت نزدیک شده اما با آن تماس برقرار نمی‌کند، تفاوت دارد. در نوازندگی با اسلاید، باید اسلاید را دقیقاً بر روی میله فرت قرار داد. اگر اسلاید را در وسط پرده قرار دهید (مثلاً در جایی که نقطه‌های مشخص‌کننده پرده‌ها بر روی فرت‌های فرد قرار دارند)، نت حاصل از این کار کمی بم‌تر (بمُل) از نت مورد نظر خواهد بود. ایجاد عادات نوازندگی درست در هنگام استفاده از اسلاید کمک می‌کند تا در جلسات تمرین، درد انگشتان به حداقل برسد.
اعمال فشار مناسب
وقتی به صدای قدرتمند حرکت اسلاید بر روی پرده‌های گیتار گوش می‌کنید، ممکن است فکر کنید به فشاری زیاد برای این کار نیاز دارید. ولی در اصل نوازندگی با اسلاید به فشاری کم و ملایم نیاز دارد. درست مانند تکنیکی که برای نواختن نت‌های هارمونیک از آن استفاده می‌کنید، تنها کافیست سیم‌ها را با استفاده از اسلاید لمس کنید. لازم نیست سیم‌ها را با استفاده از اسلاید بر روی صفحه انگشت‌گذاری بفشارید. به همین خاطر است که اکشن بالاتر یا ارتفاع بیشتر سیم‌ها برای نوازندگی مداوم با اسلاید مناسب‌تر است.
میوت کردن سیم‌ها پشت اسلاید
اگر از مهارت خود در اعمال فشار مناسب با اسلاید اطمینان دارید اما همچنان اسلایدنوازی شما صدایی کدر و کثیف دارد، ممکن است کلید مشکل در تنظیم و جداسازی نتی که قصد نواختن آن را دارید باشد. اگر اسلاید را بر روی انگشت کوچک یا انگشت حلقه خود قرار می‌دهید، می‌توانید اسلاید را به‌نحوی بر روی سیم‌ها قرار دهید که تنها سیم‌ها و نت‌هایی که قصد نواختن آنها را دارید با اسلاید تماس داشته باشند. فرا گرفتن نحوه میوت کردن سیم‌ها در پشت اسلاید می‌تواند صدایی شفاف‌تر، پرطنین‌تر و کوبنده‌تر ایجاد کند.
آیا نوازندگی با اسلاید برای مبتدی‌ها آسان است؟
اگر یک نوازنده مبتدی هستید، باید بدانید که نوازندگی با اسلاید آنقدر که به نظر می‌رسد دشوار نیست. نوازندگی گیتار و همچنین نوازندگی با اسلاید به‌عنوان یک تکنیک، مانند هر کار دیگری نیازمند صرف زمان و تمرین است. مشخص کردن اینکه چه نوع اسلایدی بر روی کدام انگشت برای شما مناسب است، اینکه به چه صدایی می‌خواهید برسید و همچنین گرایش‌های شخصی شما ممکن است زمان‌بر باشد. اما هرچه بیشتر تمرین کنید، نوازندگی با اسلاید نیز به‌مرور زمان برای شما ساده‌تر خواهد شد.
منبع: Fender
نویسنده: Ben Nemeroff
مترجم: کیان ایرجی