آموزش, مقالات, مقالات گیتار الکتریک
بیشتر بودجه خود را صرف خرید گیتار کنم یا امپلیفایر؟
نوامبر
خرید تجهیزات جدید می‌تواند در آن واحد سرگرم‌کننده و استرس‌زا باشد. با گسترش روزافزون دامنه انتخاب‌ها در بازار، نکات بسیاری برای بررسی پیش از قطعی کردن خرید وجود دارند و این امر می‌تواند هر نوازنده‌ای را سردرگم کند. یکی از مرسوم‌ترین سوالات گیتاریست‌ها این است: کدام‌یک مهم‌تر است؛ امپلیفایر یا گیتار؟
چه چیزی باعث خوش‌صدا شدن یک گیتار الکتریک می‌شود؟
پیش از پرداختن به سوال مهم انتخاب بین گیتار یا امپلیفایر، بد نیست مشخص کنیم که چه چیزی بر صدای گیتار الکتریک تأثیر می‌گذارد. چگونه می‌توان به تُنی زیبا دست یافت؟ و نقش گیتار در رسیدن به صدای بی‌نقص چقدر مهم است؟
جنس چوب چه تأثیری در صدای گیتار الکتریک دارد؟
این سوال محل اختلافات بسیار است. به نظر ما، چوب بر صدای گیتار الکتریک تأثیر مشهودی می‌گذارد. مثلاً در مقایسه فندر تلکستر با گیبسون لس پال، به‌خوبی می‌توان این موضوع را درک کرد. چوب‌های ون (ash) و توسکا (alder) صدایی با فرکانس‌های میانی برجسته و شلاقی دارند و ماهون (mahogany) صدایی گرم با ساستین بالا ارائه می‌کند.
سپس به چوب دسته و صفحه انگشت‌گذاری می‌رسیم. به‌طور مثال، صدای چوب افرا (maple)، ضربه‌ای‌تر از چوب ماهون است و چوب رزوود، نسبت به ریچلایت، صدایی گرم‌تر با اتک بالاتر دارد.
در نهایت، باید سبک موسیقایی خود را در نظر داشته باشید؛ زیرا این نکته بر انتخاب چوب مورد نظر شما تأثیر می‌گذارد. اگر نوازنده هارد راک یا متال هستید، احتمالاً صدایی با فرکانس‌های بم تقویت‌شده و اتک شدید مورد نیاز شما خواهد بود. برای دست‌یابی به این شاخصه‌های صوتی، بدنه ساخته‌شده از چوب ماهون و صفحه انگشت‌گذاری ساخته‌شده از چوب آبنوس، مناسب هستند. از سوی دیگر، برای بلوز یا کانتری می‌توان از ترکیب بدنه ساخته‌شده از چوب ون و دستهای از چوب افرا استفاده کرد.
پیکاپ‌ها چقدر در صدای گیتار الکتریک مؤثر هستند؟
صدای گیتار الکتریک، محصول کار جمعی است. چوب‌ها، سیم‌ها، سخت‌افزار و البته پیکاپ‌ها بر صدای ساز تأثیر می‌گذارند. پیکاپ‌ها لرزش سیم‌های گیتار را حس کرده و آنها را به سیگنال الکتریکی تبدیل کرده و به امپلیفایر می‌فرستند. این بدان معناست که پیکاپ‌ها پلی بین ساز و امپ هستند. با توجه به این امر می‌توان ادعا کرد که پیکاپ در صدادهی ساز بسیار مؤثر است. به همین خاطر، تنوع بسیار بالایی از پیکاپ‌های مختلف در بازار موجود است؛ از پیکاپ‌های سینگل کویل و هامباکر گرفته تا P90 و از هر یک از این انواع، مدل‌های بی‌شماری تولید می‌شود. هر یک از این مدل‌ها، صدایی متفاوت دارد. گیتاری از جنس چوب ماهون با پیکاپ‌های سینگل کویل Fender، صدایی بسیار متفاوت از گیتاری با بدنه ماهون و پیکاپ‌های هامباکر EMG خواهد داشت. به‌طور ساده می‌توان گفت که تأثیر پیکاپ بسیار چشمگیر است.
چطور می‌توانم بهترین صدا را از گیتار خود دریافت کنم؟
برای دریافت بهترین صدا از گیتار خود، چند نکته را باید در نظر داشت:
- سیم‌های نو: پس از چند هفته یا چند ماه ساز زدن ممکن است فراموش کنیم که یک دست سیم گیتار نو چه صدای زیبایی دارد! حداقل هر چند ماه یک بار، سیم‌های گیتار خود را عوض کنید.
- رگلاژ مناسب: تنظیم اینتونیشن، اکشن و… می‌تواند تأثیری عمیق در رزونانس و ساستین گیتار داشته باشد.
- پیدا کردن پیک مناسب: آیا در نواختن ریف‌های سنگین دچار مشکل هستید؟ دلیل آن روشن است؛ پیک ۰.۷۵ میلی‌متری به درد این کار نمی‌خورد! بهتر است کمی زمان صرف کنید تا پیک مناسب سبک و سلیقه خود را پیدا کنید. از نتیجه این کار شگفت‌زده خواهید شد.
- تمرین: بله، واضح‌ترین نکته را بیان کردیم! تمرین کردن منجر به افزایش قدرت و آشنایی با ساز می‌شود و باعث می‌شود که اجرای بهتر و مطمئن‌تری داشته باشید.
نکته اضافه: دستهای نوازنده
پرداختن به جزئیات ساز بسیار ساده است؛ اما حداقل نیمی از ماجرا بر عهده نوازنده است. استرتوکستر جیمی هندریکس (Jimi Hendrix) احتمالاً اگر در دست جیمی هندریکس نباشد، صدایی متفاوت ایجاد خواهد کرد.
تکنیک و رویکرد شما نسبت به نوازندگی تأثیری چشمگیر در صدادهی گیتار شما دارد. یک استرتوکستر در دستان مارک نافلر (Mark Knopfler) همان‌قدر خوش‌صدا است که در دستان اریک جانسون (Eric Johnson). نکته اینجاست که شما می‌توانید صدای گیتار خود را تغییر دهید؛ همانطور که ساز می‌تواند نوازندگی شما را دچار تغییر کند. آیا می‌خواهید از گیتار سینگل کویل برای نوازندگی متال استفاده کنید؟ یا از گیتار هالو-بادی برای سبک پانک راک؟ کاری که دوست دارید را با اطمینان و اعتمادبه‌نفس انجام دهید! اما پیش از اقدام به هر کاری، تحقیقات خود را کامل کنید.
ظاهر یا صدای گیتار؛ کدام مهم‌تر است؟
اگرچه ممکن است همه به این موضوع اقرار نکنند، اما همه ما به ظاهر ساز خود اهمیت می‌دهیم و برای برخی از افراد میزان این اهمیت بیش‌ازحد است. شما اغلب پیش از شنیدن صدای یک ساز، ظاهر آن را می‌بینید؛ پس گیتار مورد نظر باید ظاهر مناسبی داشته باشد. این سوال را از خود بپرسید: ترجیح می‌دهید گیتاری بدصدا اما بسیار زیبا داشته باشید یا گیتاری بدقیافه با صدای بی‌نظیر؟
سپس به حس نواختن با ساز می‌رسیم. این مسئله برای اغلب نوازنده‌ها تعیین‌کننده است. گیتار شما وسیله دست شما و ابزار شما برای بیان خلاقانه است. ساز باید به حرکات شما پاسخ دهد و به شما اجازه دهد که ایده‌های موسیقایی خود را به‌راحتی پیاده‌سازی کنید. پس باید با ساز مورد نظر خود کاملاً راحت باشید.
توصیه می‌کنیم که در صورت امکان حتماً گیتار را پیش از خرید امتحان کنید. هیچ چیز جای حس کردن گیتار و نواختن با آن را نمی‌گیرد. بیشتر نوازنده‌ها بلافاصله پس از به دست گرفتن یک گیتار الکتریک می‌توانند حدس بزنند که با آن ساز به‌خوبی کنار خواهند آمد یا خیر.
اگر امکان امتحان کردن ساز به‌صورت فیزیکی برای شما مقدور نیست، می‌توانید نقد و بررسی‌های موجود در اینترنت را مطالعه کنید و بر اساس مشخصه‌های ساز، در مورد آن قضاوت کنید. مثلاً بدنه‌های ساخته‌شده از چوب ماهون معمولاً سنگین‌تر هستند، دسته‌های پرداخت‌شده با روش satin (پرداخت با جلای چوب که پس از خشک شدن با استفاده از سنباده کمی زبر شده و جلوی چسبندگی پس از تعریق را می‌گیرد) معمولاً راحت‌تر هستند، دسته‌های نازک‌تر به نوازندگی سریع‌تر کمک می‌کنند و مواردی از این دست.
چه چیزی باعث خوش‌صدا شدن امپلیفایر گیتار می‌شود؟
نکات مهم درباره خرید گیتار الکتریک را بررسی کردیم. حال به مسئله امپلیفایر گیتار می‌رسیم. بیایید کمی به این دستگاه‌ها بپردازیم تا ببینیم پاسخ سوالمان را پیدا می‌کنیم یا نه!
امپلیفایر لامپی یا سالید استیت؟
یکی از مهمترین مسئله‌ها در زمان خرید امپلیفایر گیتار، مسئله مزایا و معایب مدل‌های لامپی و سالید استیت است. امپلیفایرهای لامپی با استفاده از لامپ‌های خلاء ایجاد صدا کرده و امپ‌های سالید استیت با استفاده از ترانزیستورها این کار را انجام می‌دهند.
بسیاری از گیتاریست‌ها به صدای امپلیفایرهای لامپی ایمان دارند. لامپ‌های خلاء صدایی گرم با دینامیک بالا تولید می‌کنند که به افزایش ولوم، واکنشی زیبا نشان می‌دهد. برخی از امپلیفایرهای سالید استیت سعی دارند صدایی مشابه نمونه‌های لامپی داشته باشند؛ اما بسیاری از نوازنده‌ها به‌سرعت تفاوت بین این دو را متوجه می‌شوند. اگر صدای دیستورت‌شده یک امپ لامپی و یک امپ سالید استیت را تا آخر زیاد کنید، معمولاً تفاوت این دو را در شفافیت و گرمای صدا حس خواهید کرد. البته انتخاب بین این دو کاملاً سلیقه‌ای است و به قیمت و ویژگی‌های مدل مورد نظر شما نیز بستگی دارد.
پس آیا امپ‌های تیوب بهتر از امپ‌های سالید استیت هستند؟ با اینکه می‌توان گفت امپ‌های لامپی صدایی غنی‌تر دارند، اما قیمت آنها بیشتر است. همچنین معمولاً شکننده‌تر هستند و باید به آنها رسیدگی شود! لامپ‌های خلاء با گذشت زمان از نظر کیفیت صدا دچار افت می‌شوند و نیاز به تعویض دارند؛ اما صدای امپ‌های سالید استیت همیشه ثابت و یکسان می‌ماند. اگر با ولوم بالا ساز می‌زنید و از دینامیک صدای ساز به‌خوبی استفاده می‌کنید، یک مدل لامپی برای شما مناسب است. اما برای تمرین و استفاده در خانه، امپلیفایرهای سالید استیت از پس کار بر آمده و ضمناً قیمت ارزان‌تر و مقاومت بالاتری دارند.
کامبو یا استک؟
یک امپلیفایر استک (stack) شامل حداقل دو بخش است: یک هِد و یک کابینت اسپیکر. البته می‌توانید کابینت‌های بیشتری را به این چیدمان اضافه کنید.
امپلیفایر کامبو (combo)، همانطور که از نامش پیداست، ترکیبی از هر دو بخش در قالب یک دستگاه واحد است. امپ‌های کامبو صدای یکدست و ولوم مورد نیاز را بدون نیاز به اسپیکرهای خارجی تأمین می‌کنند. از سوی دیگر امپلیفایرهای استک تنوع بیشتری دارند؛ زیرا می‌توان هد و اسپیکر را به‌طور جداگانه تهیه کرد. این امر در اجرای زنده هم مفید واقع می‌شود؛ زیرا می‌توانید تنها با هد به محل اجرا رفته و برای خروجی از اسپیکرهای سالن استفاده کنید.
آیا اسپیکر در صدای گیتار مؤثر است؟
قطعاً بله! اسپیکرهایی با سایزها، جنس‌ها و تنظیمات مختلف می‌توانند تأثیری شگرف در صدای ساز ایجاد کنند. صدای پری‌امپ یا پدال دیستورشن بدون کابینت اسپیکر معمولاً چنگی به دل نمی‌زند.
آیا ولوم بر صدای امپلیفایر گیتار تأثیر می‌گذارد؟
این امر به چند مسئله بستگی دارد. ابتدا اینکه امپ‌های لامپی در ولوم‌های بالا، صدایی گرم‌تر و حساس‌تر دارند؛ زیرا لامپ‌های خلاء باید در دمای بالاتر عمل کنند. این پدیده در حقیقت ریشه طبیعی صدای اوردرایو است؛ زیرا باعث می‌شود سیگنال شما با روشی ارگانیک شکسته شده و دیستورت شود. بسیاری از گیتاریست‌ها صدای بلند و اوردرایوشده امپلیفایرهای لامپی را به‌عنوان زیباترین تُن ممکن می‌شناسند.
سپس به توان نامی یا power rating امپ می‌رسیم. این عدد نشان‌دهنده ظرفیت امپلیفایر در افزایش ولوم است و هرچه بالاتر باشد، دستگاه می‌تواند صدایی بلندتر را بدون تخریب صدا ایجاد کند. به همین خاطر است که امپلیفایرهای سالید استیت با وات پایین، در ولوم‌های بالا صدایی تخت ایجاد می‌کنند. امپلیفایرهایی که توان بالاتری دارند، قیمت بیشتری نیز دارند. این مدل‌ها می‌توانند از پس ولوم‌های بالا برآیند و برای اجرا یا ضبط با ولوم بالا بسیار مناسب هستند.
جمع‌بندی: گیتار جدید یا امپلیفایر جدید؟
تا به اینجا فهمیدیم که چه چیزهایی بر صدای گیتار و امپ اثرگذار هستند و سعی کردیم هیچ مسئله‌ای را از قلم نیندازیم.
نکات بسیاری هستند که در شکل‌گیری صدای گیتار و امپلیفایر دخالت دارند. اما نکته مهم آن است که اجزای مختلف زنجیره سیگنال شما بر روی صدای ساز و همچنین تجربه نوازندگی شما تأثیر می‌گذارند.
بسیاری معتقدند که یک گیتار نامناسب در ترکیب با یک امپلیفایر خوب صدایی زیبا ایجاد می‌کند، اما یک گیتار عالی در ترکیب با یک امپلیفایر بد صدای خوبی نخواهد داشت. به عقیده ما، در این دیدگاه چند نکته اساسی نادیده گرفته شده است. حس نوازندگی گیتار چطور است؟ مجموعه تجهیزات ما چه ظاهری دارد؟ آیا از تجهیزات خود برای اجرا استفاده می‌کنید یا تمرین و یا هر دو؟ چگونه موسیقی‌هایی را خواهید نواخت؟ هر یک از این سوالات، به نحوی متفاوت به اهمیت گیتار یا امپلیفایر دلالت می‌کند. گیتار و امپ شما بدون یکدیگر کار خاصی صورت نمی‌دهند. پس در آخر باید اینگونه جمع‌بندی کنیم که در هنگام خرید به این نکات توجه داشته باشید:
- جنس صدا: به دنبال صدای کلین هستید یا دیستورشن؟ صدای گرم یا روشن؟ یا شاید صدایی همه‌فن‌حریف؟
- حس ساز: این بخش تنها به گیتار مربوط می‌شود، اما بسیار مهم است. همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، گیتار شما یک ابزار است و باید کاملاً با آن راحت باشید.
- ظاهر: همه ما می‌خواهیم ظاهری مناسب داشته باشیم. مجدداً، نقش گیتار در این بخش مهم‌تر است.
- ولوم: اگرچه برخی از گیتارها خروجی بالاتری دارند، اما ولوم نهایی عمدتاً به امپلیفایر بستگی دارد. هدف شما اجرای زنده است یا تمرین؟ امپلیفایرهایی که توان بالاتری دارند، معمولاً بسته به طراحی خود، قیمت بیشتری نیز دارند.
- سبک: شاخصه‌های صوتی مورد نیاز در سبک متال با سبکی مانند جز فیوژن متفاوت است. معمولاً در سبک‌هایی مانند جز و بلوز، دینامیک صدا و در سبکی مانند متال، قدرت صدا اهمیت بیشتری دارد.
کدام‌یک از اینها برای شما مهم‌تر است؟ پاسخ این سوال، شما را در جهت درست راهنمایی می‌کند. امپلیفایر شما در سبک موسیقایی و ولومی که با آن ساز می‌زنید تعیین‌کننده است. از سوی دیگر، گیتار شما تأثیری مستقیم بر تجربه نوازندگی و جنس صدا دارد. البته در نظر داشته باشید که سوالات بالا جواب درست یا غلط ندارند!
در نهایت، برای دریافت پاسخی روشن‌تر، پیشنهاد می‌کنیم ویدیوی «گیتار یا امپ؛ کدام‌یک مهم‌تر است؟» را نیز در وب‌سایت گیتارایران مشاهده کنید.
منبع: Andertons
نویسنده: Sam Beattie
مترجم: کیان ایرجی
سلام
بسیار عالی بود.
ممنونیم از شما