آشنایی با آکوردهای ماژور بر روی ساز یوکللی

در این مطلب قصد داریم کمی به تئوری موسیقی بپردازیم؛ اما نگران نباشید! قرار نیست وارد مباحث پیچیده و پیشرفته شویم و تنها می‌خواهیم ساختار آکوردهای ماژور را به شکلی روشن و ساده شرح دهیم. شناخت تئوری موسیقی نهفته در پس آکوردهای ماژور، به شما کمک می‌کند که به درک بهتری از موسیقی و ساز یوکللی دست پیدا کنید و به نوازنده بهتری تبدیل شوید.

برای ساخت یک آکورد ماژور فقط به سه نت نیاز داریم

هر آکورد ماژور تنها از سه نت تشکیل شده است. شاید این جمله برای شما کمی غیرمنطقی به نظر برسد؛ زیرا وقتی یک آکورد ماژور را می‌نوازیم، اغلب هر چهار سیم یوکللی را به صدا درمی‌آوریم و چهار سیم هم یعنی چهار نت، مگر نه؟

در پاسخ باید بگوییم که در واقع، زمانی که یک آکورد ماژور را روی یوکللی می‌نوازید و هر چهار سیم را به صدا درمی‌آورید، تنها سه نت متفاوت را می‌نوازید و یکی از نت‌ها تکرار می‌شود.

به‌عنوان مثال، آکورد A major (یا لا ماژور) را در نظر بگیرید که در تصویر نیز نشان داده شده است. برای نواختن این آکورد، انگشت دوم خود را روی فرت دوم سیم G (سیم بالا) می‌گذارید و انگشت اول خود را روی فرت اول سیم C (سیم بعدی) قرار می‌دهید. حال هر چهار سیم را بنوازید تا آکورد A major شکل گیرد و به‌دقت به صدای آکورد گوش دهید. متوجه دو نت یکسان شدید؟ در این آکورد، نت سیم‌های اول و آخر یکسان است و نت هر دو آنها، A است. در نتیجه، نت‌های آکورد A major عبارتند از C# ،A و E.

پس از نظر فنی، هر آکورد ماژور تنها از سه نت تشکیل شده است. در زمان نواختن آکورد A major، نیازی نیست هر چهار سیم را بنوازید و اگر سه سیم بالا یا سه سیم پایین را بنوازید هم کماکان یک آکورد A major خواهید داشت. مهم این است که تمامی نت‌های تشکیل‌دهنده این آکورد، یعنی C# ،A و E نواخته شوند. برای درک بهتر این موضوع، می‌توانید به شکل زیر نگاه کنید.

شناخت ساختار آکورد ماژور چه فایده‌ای دارد؟

نخستین فایده شناخت ساختار آکورد ماژور این است که به شما کمک می‌کند برخی از آکوردها را راحت‌تر بنوازید. به‌طور مثال، بسیاری از نوازندگان مبتدی یوکللی در نواختن آکورد E major (یا می ماژور) با مشکل مواجه می‌شوند. حال اگر شما ساختار آکورد ماژور را بشناسید، می‌دانید که می‌توانید همچون شکل زیر، تنها سه سیم بالای یوکللی (یعنی سیم‌های C ،G و E) را بنوازید و کار نواختن آکورد E major را برای خود راحت‌تر کنید.

اما مزیت شناخت ساختار آکوردهای ماژور به این مورد محدود نمی‌شود و در ادامه، به موارد دیگری نیز اشاره خواهیم کرد.

یک مثال دیگر

حال بیایید به آکورد C major (یا دو ماژور) نگاهی بیندازیم. تقریباً همه نوازندگان یوکللی با این آکورد آشنایی دارند و می‌دانند که اگر مثل شکل زیر، فرت سوم سیم آخر (سیم A) را با انگشت نگه دارند و بقیه سیم‌ها را به‌صورت آزاد بنوازند، آکورد C major پدید می‌آید.

نت‌هایی که برای ساخت آکورد C major به آنها نیاز داریم، عبارتند از C ،G و E و یک C دیگر در سیم آخر. همانطور که در مثال آکورد A major مشاهده کردیم، این بار نیز دو نت یکسان هستند و با نواختن آکورد، احتمالاً می‌توانید این دو نت را تشخیص دهید.

در اینجا، نت C سیم دوم و نت C سیم آخر، یکسان هستند. البته میان صدای این دو نت C اندکی تفاوت وجود دارد؛ زیرا یک اکتاو با هم فاصله دارند؛ اما به هر حال، هر دو نت C هستند.

چگونه نت‌های آکورد را تشخیص دهیم؟

حال که کمی با ساختار آکوردهای ماژور آشنا شدید، باید بدانید که برای ایجاد یک آکورد ماژور به‌خصوص، به چه نت‌هایی نیاز دارید. قدم اول در این راستا، آگاهی از نت‌های موجود در گام ماژور است. در تصویر زیر، هر دوازده نت موسیقی را مشاهده می‌کنید. پس از این دوازده نت، همین نت‌ها مجدداً در یک اکتاو دیگر تکرار می‌شوند.

هر نت در موسیقی غربی، یک نیم‌پرده محسوب می‌شود و دو نیم‌پرده، یک پرده را تشکیل می‌دهند. اگر این دانش نظری را روی فرت‌بورد یوکللی بیاوریم، متوجه می‌شویم که هر فرت یک نیم‌پرده است و هر دو فرت، معادل یک پرده است.

برای ساخت یک گام ماژور، فرمول ساده‌ای وجود دارد که عبارت است از: پرده (whole)، پرده (whole)، نیم‌پرده (half)، پرده (whole)، پرده (whole)، پرده (whole)، نیم‌پرده (half).

بیایید این فرمول را روی گام C major (یا دو ماژور) پیاده کنیم. اگر یک پرده از نت C جلو برویم، به نت D (یا ر) می‌رسیم. اگر یک پرده دیگر جلو برویم، به نت E (یا می) می‌رسیم. حال، طبق فرمول، باید نیم‌پرده به جلو برویم که به نت F (یا فا) می‌رسیم. اگر باز هم بر اساس فرمول به حرکت خود ادامه دهیم، به‌ترتیب به نت‌های B ،A، G و نهایتاً C در اکتاوی دیگر می‌رسیم. به‌عبارت دیگر، نت‌های گام C major عبارتند از B ،A ،G ،F ،E ،D ،C و C.

حال که با گام C major آشنا شدید، بیایید یک آکورد C major بسازیم. آکوردهای ماژور از نت ریشه (نتی که نام آکورد از آن گرفته می‌شود)، درجه سوم بزرگ و درجه پنجم تشکیل می‌شوند. در مورد C major این نت‌ها عبارتند از E ،C و G و همین نت‌ها، آکورد ما را می‌سازند.

C – ریشه
D
E – سوم
F
G – پنجم
A
B

برای درک بهتر این مبحث، بیایید یک آکورد دیگر را امتحان کنیم و این بار به سراغ آکورد A major برویم.

اگر فرمول ذکرشده برای ساخت گام ماژور را به خاطر سپرده باشید، می‌دانید که نت‌های تشکیل‌دهنده گام A major عبارتند از: G# ،F# ،E ،D ،C# ،B ،A و سپس مجدداً به A می‌رسیم.

حال، برای ساخت آکورد A major تنها کافیست نت ریشه (A)، درجه سوم (#C) و درجه پنجم (E) را کنار هم بگذاریم:

A – ریشه
B
#C – سوم
D
E – پنجم
#F
#G

به همین سادگی می‌توانید نت‌های تشکیل‌دهنده سایر آکوردها را نیز مشخص کنید. البته روشن است که درک و یادگیری این مباحث نیازمند تمرین و صرف زمان هستند و شاید در ابتدا کمی سردرگم‌کننده به نظر برسند؛ اما شک نکنید که ارزش صرف وقت را دارند و به شما کمک می‌کنند که به یک نوازنده یوکللی ماهرتر بدل شوید.

منبع: Ukulele Go