مقالات, مقالات گیتار کلاسیک
راهنمای خرید سیم گیتار کلاسیک
سپتامبر
انتخاب سیم مناسب برای گیتار کلاسیک ، تأثیر بسزایی در تُن، راحتی نواختن و حتی دوام آن دارد. سه فاکتور مؤثر در انتخاب سیم گیتار کلاسیک، عبارتند از:
- جنس سیم
- ضخامت سیم
- میزان کشیدگی (تِنشِن) سیم
در این مطلب، ما تنها به بررسی نحوه انتخاب سیم‌های نایلونی برای گیتار کلاسیک می‌پردازیم. انتخاب سیم برای گیتار آکوستیک اندکی تفاوت دارد و برای درک بهتر آن بهتر است به مقاله «راهنمای خرید سیم گیتار آکوستیک » سری بزنید.
چه کسی از سیم‌های نایلونی استفاده می‌کند؟
در گیتارهای کلاسیک از سیم‌های نایلونی استفاده می‌شود. این سیمها تنشن کمتری نسبت به سیم‌های فولادی دارند (تقریباً ۵۰٪ کمتر) و به همین دلیل، ساختار گیتارهای سیم نایلون با گیتارهای سیم فلزی تفاوت دارد.
اگرچه می‌توان از گیتارهای کلاسیک و سیم‌های نایلون در هر سبکی بهره گرفت، اما بیشتر در موسیقی کلاسیک، فلامنکو و فولک از آنها استفاده می‌شود (در فولک از هر دو نوع سیم استفاده می‌شود).
چگونه مناسب‌ترین سیم گیتار کلاسیک را انتخاب کنیم؟
اگرچه مانند مسائل دیگر، اینجا هم باید از طریق آزمایش گزینه‌های مختلف، سیم متناسب با تن، نواخت و استایل مورد نظرتان را پیدا کنید، اما قبل از اینکه این آزمایش‌ها را شروع کنید، بهتر است ابتدا گزینه‌های پیش‌رویتان را کمتر کنید. سه فاکتور ذکرشده در بالا، نقطه‌ی شروع خوبی برای آزمایش گزینه‌های پیش رو و دست‌یابی به سیم‌های ایده‌آل هستند.
جنس سیم
اکثراً جنس سیم‌های زیر (می زیرین، سی و سل با کوک استاندارد) با جنس سیم‌های بم (می بالا، لا و ر) تفاوت دارد.
سیم‌های تربل
سیم‌های زیر یا تربل، عمدتاً از موادی ساخته می‌شوند که در ادامه به آنها می‌پردازیم (ما در اینجا تنها به مواد متداول اشاره می‌کنیم). سیم‌های ساخته‌شده از ابریشم و روده نیز هنوز ساخته می‌شوند، اما چندان متداول نیستند.
نایلون شفاف (Clear Nylon) : نایلون شفاف، متداول‌ترین ماده برای ساخت سیم‌های تربل است. این ماده، میان شفافیت و گرما، تعادلی خوب ایجاد می‌کند و به ارائه پرتاب صدا و ساستین بالا و ویبراتوی آسان مشهور است. بلندی و قدرت صدای آن به نسبت تیتانیوم و کامپوزیت، کمتر است. نایلون شفاف، نرم‌ترین ماده‌ای است که برای ساخت سیم‌های نایلونی استفاده می‌شود و در هنگام نواختن با انگشت، بهترین حس را به انگشتان منتقل می‌کند.
نایلون مشکی (Black Nylon): نایلون مشکی به نسبت نایلون شفاف، تن گرم‌تر و ملایم‌تر با اُوِرتُن‌های تربل بیشتری تولید می‌کند و در سبک فولک بسیار محبوب است.
تیتانیوم : تیتانیوم صدایی روشن و تُرد ایجاد می‌کند. اگر صدای گیتار شما نسبتاً تاریک و تیره است، می‌توانید از این سیمها برای روشن‌تر کردن صدای آن استفاده کنید. به‌علاوه، این سیمها، ساستین خوب و ویبراتوی آسان را به ارمغان می‌آورند.
فیبر کربن : سیم‌های فیبر کربن صدایی بلند ایجاد می‌کنند و ماندگاری و عمر بیشتری دارند. این سیمها ساستینی کوتاه ارائه می‌کنند و صدای آنها می‌تواند بسته به گیتار شما، از روشن و شفاف تا لاغر و تیز متغیر باشد. اگر صدای گیتار شما روشن است، استفاده از سیم‌های فیبر کربن صدای گیتار را بیش‌ازحد روشن می‌کند، اما برای گیتارهایی با صدای تیره، تعادل مطلوبی ایجاد می‌کنند.
کامپوزیت : این سیمها، صدایی بسیار روشن و پرتاب صدای قدرتمندی ارائه می‌کنند. از کامپوزیت معمولاً برای سیم سل استفاده می‌شود تا گذار نرم‌تری بین سیم‌های زیر و بم پدید آید.
در اینفوگرافی زیر، شاخصه‌های تُنال این مواد، به‌طور خلاصه نمایش داده شده است:
سیم‌های بم
هسته سیم‌های بیس معمولاً از چند فیلامنت نایلون یا کامپوزیت تشکیل می‌شود و یک رشته سیم از مواد مختلف روی آن پیچیده می‌شود. سیم‌های پیچیده‌شده روی هسته، از مواد مختلفی تولید می‌شوند که متداول‌ترین آنها عبارتند از:
برنز: معمولاً ۸۰٪ این ماده از فلز مس و ۲۰٪ آن از فلز روی تشکیل شده است و به نام‌های برنز ۸۰/۲۰، برنج و… نیز شناخته می‌شود. این سیمها، صدایی روشن و ساستینی خوب دارند.
نقره: معمولاً از مس نقره‌اندود ساخته می‌شود و صدای گرم‌تری به ارمغان می‌آورد.
به‌جز موارد ذکرشده، به‌طور کلی سیمها در دو نوع روکش‌دار (coated) و بدون روکش (uncoated) عرضه می‌شوند. این نوع روکش‌ها به‌منظور افزایش طول عمر سیم استفاده می‌شوند. برخی از افراد صدای سیم‌های روکش‌دار را نمی‌پسندند؛ اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی، می‌توان کاری کرد که سیم‌های روکش‌دار صدایی مشابه سیم‌های بدون روکش ارائه دهند.
به‌علاوه، سیم‌های نایلونی معمولاً بدون گوی‌های انتهای سیم عرضه می‌شوند و به بریج گره زده می‌شوند؛ اما نمونه‌هایی نیز وجود دارد که از این گوی‌ها برخوردار هستند.
ضخامت سیم
مانند سیم‌های فولادی، سیم‌های نایلونی نیز سایزبندی دارند. این سایزها بر اساس ضخامت (گِیج) سیم تعیین می‌شوند.
برخلاف سیم‌های فولادی که قطرشان به‌صورت خطی و منظم از نت می بالا به می پایین افزایش پیدا می‌کند، قطر سیم‌های گیتار کلاسیک غیرخطی تغییر می‌کند. سیم‌های زیر گیتارهای کلاسیک معمولاً ضخیم‌تر از سیم‌های زیر گیتارهای آکوستیک هستند. برخی از گیج‌های متداول سیم‌های نایلونی در جدول زیر درج شده است. توجه کنید که سایزها نسبت به هم تغییر چندانی نمی‌کنند.
سایزهای سیم‌های گیتار کلاسیک
حال این سایزها را با سایزهای سیم‌های فولادی که در جدول پایین ذکر شده‌اند، مقایسه کنید. این سایزها تغییرات زیادی دارند و به‌صورت خطی از سیم می بالا به می پایین زیاد می‌شوند. همچنین دقت کنید که سیم‌های تربل گیتارهای سیم فلزی، بسیار باریک‌تر از همتایان کلاسیک‌شان هستند و سیم می پایین آنها، ضخیم‌تر از گیتارهای کلاسیک است.
سایز سیم‌های فولادی
اگرچه سیم‌های نایلونی سایزبندی دارند، اما این سیمها مانند همتایان فولادی‌شان بر اساس سایز دسته‌بندی نمی‌شوند (برای همین هم سایزبندی لایت، متوسط و … ندارند). در این سیمها، کشیدگی یا تِنشِن فاکتور مهم‌تری است و به همین دلیل، آنها را بر این اساس دسته‌بندی می‌کنند.
کشیدگی سیم
برخلاف سیم‌های فولادی، سیم‌های نایلونی با تنشن‌های متفاوت عرضه می‌شوند. سه تنشن متداول عبارتند از کم (لایت)، معمولی (نرمال یا مدیوم) و زیاد (هارد). هر نوع تنشن ویژگی‌های مخصوص به خود را دارد و انتخاب آن به استایل نوازندگی، سلیقه و گیتار شما بستگی دارد. در ادامه به یک سری از این ویژگی‌ها اشاره خواهیم کرد:
تنشن کم
- این سیمها به نسبت انواع دیگر، کمترین بلندی صدا را ارائه می‌کند.
- کمترین فشار را به گیتار وارد می‌کنند و در نتیجه، عمر ساز شما را بالاتر برده و به همین سبب، برای گیتارهای قدیمی و کلکسیونی مناسب‌ترند.
- نواختن با آنها آسان‌تر است (به‌خصوص در گیتارهایی با اکشن بالا).
- تأکید بر روی بدنه نت است.
- احتمال فرت باز (گزگز سیمها روی فرت‌ها) را افزایش می‌دهند.
تنشن متوسط
- این نوع سیم برای شروع بسیار مناسب است. اگر با این نوع شروع کنید، بعداً می‌توانید بر اساس سلیقه، به سراغ تنشن بالاتر و یا پایین‌تر بروید.
- تعادل بسیار خوبی میان نکات مثبت و منفی دو نوع سیم دیگر برقرار می‌کنند.
تنشن زیاد
- نواختن با آنها سخت‌تر است (به‌خصوص در گیتارهایی با اکشن بالا).
- حجم صدای بالاتری نسبت به بقیه دارند.
- در مقایسه با تنشن پایین، تأکید کمتری بر روی بدنه نت وجود دارد و تأکید اصلی بر روی اَتَک نت است.
- این نوع سیمها برای گیتاریست‌هایی که از گیتار کلاسیک برای استرامینگ (strumming) استفاده می‌کنند، بسیار مناسب است.
- در نصب کردن این سیمها بر روی گیتارتان، احتیاط کنید. شاید صدا و نواختن آنها برای شما دلچسب باشد، اما ممکن است به دسته و بریج سازتان آسیب بزنند؛ به‌خصوص اگر گیتارتان برای این گونه سیمها طراحی نشده باشد. بهترین کار این است که قبل از نصب آنها، با شرکت تولیدکننده تماس بگیرید و از امکان نصب چنین سیم‌هایی بر روی گیتارتان مطمئن شوید. یک کار دیگر که می‌توانید در جهت سلامت سازتان انجام دهید، این است که سیمها را پس از هر بار تمرین شُل کنید تا فشار کمتری به ساز وارد شود.
نتیجه‌گیری
مشابه چیزهای دیگر در گیتار، انتخاب سیم گیتار مناسب نیز به سلیقه‌ی شخصی و کاری که با سازتان می‌خواهید انجام دهید، بستگی دارد. بهترین راه برای فهمیدن سلیقه‌تان، آزمایش کردن است. یکی از سه فاکتور بیان‌شده (جنس، گیج و تنشن) را انتخاب کنید، گزینه مورد علاقه خود در آن بخش را ملاک قرار دهید و سپس، شروع به آزمایش با دو فاکتور دیگر کنید تا به آنچه در ذهن دارید، برسید.
امیدواریم این مطلب توانسته باشد به شما در حذف گزینه‌های اضافی کمک کند تا بتوانید سیم گیتار کلاسیک ایده‌آل خود را زودتر پیدا کنید. از اینکه متن را تا آخر خواندید سپاسگزاریم و چنانچه نظر یا سؤالی داشتید، خوشحال می‌شویم که آن را با ما به اشتراک بگذارید.
منبع: Six String Acoustic
مترجم: امیر اروجی