آموزش, مقالات, مقالات یوکللی
اشتباهات رایج مبتدیان در نوازندگی یوکللی و راه‌حل آنها
اکتبر
اگر به‌تازگی یادگیری نوازندگی ساز یوکللی را شروع کرده باشید، ممکن است اشتباهاتی ساده در نوازندگی داشته باشید که خود متوجه آنها نشوید. ما طی مشورت با اساتید یوکللی، به این نتیجه رسیدیم که بسیاری از نوازندگان یوکللی مبتدی، اشتباهاتی یکسان و رایج در نوازندگی خود دارند که ممکن است حتی مربی آنها نیز متوجه این خطاها نشود. بنابراین، تصمیم گرفته‌ایم تا طی مقاله‌ای کوتاه، به برخی از این اشتباهات و دلیل رخ دادن آنها بپردازیم و روش تصحیح آنها را نیز به شما آموزش دهیم.
استرام کردن به سیم‌ها از محور آرنج دست
یک اشتباه که تقریباً تمامی نوازندگان مبتدی یوکللی در نواختن این ساز مرتکب آن می‌شوند، استرامینگ یا زخمه زدن از محور آرنج به جای مچ دست است. این حرکت اشتباه، باعث ثابت شدن مچ دست و در نتیجه، برخورد افقی و موازی پیک یا انگشتان دست با سیم‌ها می‌شود.
در این روش اشتباه، صدای یوکللی چندان تغییری نمی‌کند؛ اما انگشتان شما با هر ضربه به سیم‌ها (خصوصاً در ضربه‌های رو به بالا)، در میان آنها گیر خواهد کرد و سرعت و ظرافت نوازندگی‌تان به شکل محسوسی افت می‌کند.
برای برطرف کردن این اشتباه، باید دست خود را کمی پایین‌تر قرار دهید و مچ دست خود را نیز آزاد و رها کنید. در واقع، هدف این است که زاویه دستتان کاملاً افقی نباشد و از آرنج، کمی به پایین متمایل شود. در این موقعیت، می‌توانید به شکلی کاملاً بهینه، از محور مچ دست خود سیم‌های ساز را استرام کنید و همزمان، انگشتان خود را نیز به سمت پایین بر روی سیم‌ها بکشید.
در استرام‌های رو به پایین باید تنها ناخن‌های انگشتانتان به سیم‌ها برخورد کنند و در استرام‌های رو به بالا باید نوک انگشتانتان با سیم‌ها تماس پیدا کنند.
چک نکردن نت‌ها به‌صورت مجزا پیش از نواختن آکورد‌های جدید
زمانی که نواختن یک آکورد جدید را می‌آموزید، تمامی نت‌های آن باید با یک شدت صدا و به شکلی کاملاً شفاف نواخته شوند. این امر خصوصاً در آکورد‌هایی اهمیت پیدا می‌کند که نیازمند بیش از دو انگشت برای فرت‌گیری هستند.
یکی از بهترین راه‌ها برای حصول اطمینان از این امر، این است که پس از انگشت‌گذاری آکورد مورد نظر بر روی فرت‌بورد، هر یک از سیم‌های مربوط به آکورد را به‌صورت جداگانه بنوازید تا صحت و شفافیت صدای آن را مورد آزمایش قرار دهید و از میوت نشدن ناخواسته سیم به دلیل انگشت‌گذاری اشتباه اطمینان حاصل کنید.
این کار می‌تواند به شما کمک کند تا تمامی ایرادات آکوردنوازی خود را یافته و به‌سرعت آنها را حل کنید.
قرار دادن انگشتان به صورت صاف بر روی فرت‌ها
این اشتباه نیز در میان نوازندگان مبتدی بسیار رایج است و البته، حل آن نیز بسیار آسان است.
اگر به جای فشردن نوک انگشتانتان بر روی سیم‌های یوکللی، آنها را به‌صورت صاف بر روی فرت‌ها قرار دهید، سیم‌های پایینی را نیز به‌صورت ناخواسته خفه خواهید کرد و در واقع، با بخش‌های پایینی انگشت خود، در حال فشردن آنها به شکلی ناقص به فرت‌بورد هستید.
راه‌حل این مشکل اما بسیار آسان است؛ تنها کافیست تا مچ دست خود را کمی رو به جلو هل دهید تا با فاصله گرفتن دستتان از دسته یوکللی، اولین سطح تماس از دست با فرت‌ها و سیم‌های ساز، نوک انگشتانتان باشد. با این روش، تکنیک نوازندگی شما صحیح‌تر خواهد شد و همچنین صدای ساز شما نیز بسیار شفاف‌تر می‌شود.
ثابت نگه داشتن دست استرامینگ
با پیش رفتن در مسیر یادگیری یوکللی، الگوهای استرامینگ پیچیده‌تری می‌آموزید که در آنها، برخی از ضرب‌ها اجرا نمی‌شوند تا ریتمی جالب‌تر حاصل شود. اما اشتباهی که بسیاری از نوازندگان مبتدی یوکللی در این ریتم‌ها انجام می‌دهند، متوقف کردن دست استرامینگ به‌صورت کامل در ضرب‌های سکوت و تا استرام بعدی است.
اما چرا این حرکت اشتباه است؟ زیرا با این کار ممکن است ریتم نوازندگی خود را از دست بدهید و ضرب موسیقی را به‌حدی گم کنید که برای شنوندگان کاملاً واضح و ناخوشایند باشد.
به همین دلیل است که پیشنهاد می‌کنیم در زمان نواختن این قبیل ریتم‌ها، حتی در ضرب‌های سکوت نیز تکان دادن دست خود را با الگویی ثابت و همگام با ریتم موسیقی ادامه دهید. در واقع، باید طبق ریتم موسیقی به استرامینگ بپردازید و در ضرب‌هایی که لازم به نواختن ساز نیست، حرکت دست خود را بدون تماس با سیم‌ها ادامه دهید تا ریتم موسیقی را حفظ کنید. این تکنیک همانند یک مترونوم برای شما عمل می‌کند و Ghost Strum نامیده می‌شود.
با انجام این تکنیک و کسب مهارت در آن، به‌سرعت متوجه خواهید شد که ریتم نوازندگی خود را بسیار بهتر و آسان‌تر حفظ می‌کنید.
منقبض کردن عضلات حین نوازندگی یوکللی
منقبض کردن غیر ارادی عضلات تنها منحصر به نوازندگان مبتدی نمی‌شود و بسیاری از نوازندگان حرفه‌ای یوکللی نیز به دلیل فشار ذهنی هنگام نوازندگی، بعضاً دچار چنین شرایطی می‌شوند.
زمانی که قصد نواختن یک قطعه موسیقی سخت و یا اجرا در مقابل جمعیت را دارید، احتمالاً متوجه می‌شوید که عضلات دستانتان در حال منقبض شدن است. نکته کلافه‌کننده و ترسناک در مورد این پدیده این است که معمولاً تا زمانی که به‌واقع عملکرد نوازندگی‌تان را تحت‌الشعاع قرار ندهد، متوجه آن نمی‌شوید.
تنها کاری که می‌توانید برای جلوگیری از رخ دادن این اتفاق انجام دهید، این است که پیش از شروع نوازندگی، به وضعیت دستان خود دقت کنید و حین نوازندگی نیز به‌صورت مداوم آنها را پایش کنید. اگر حس کردید که دستانتان در حال منقبض شدن هستند، یوکللی خود را کنار بگذارید، دستان خود را آزاد و رها کنید و کمی آنها را تکان دهید، چند نفس عمیق بکشید و مجدداً شروع به نوازندگی کنید.
پس از انجام این مراحل، بلافاصله متوجه تغییر عملکرد خود در نوازندگی خواهید شد.
یک نکته مفید: هنگام نوازندگی، پنجه پای خود را با ریتم موسیقی به زمین بزنید
برخی از نکات ذکرشده در این مطلب، مربوط به حفظ ریتم بودند. بی‌شک یکی از مهمترین نکاتی که باید هنگام نوازندگی به آن توجه کنید، ریتم و حفظ آن است؛ زیرا عدم توجه به ریتم و کمبود توانایی در حفظ آن در طول نوازندگی یک قطعه موسیقی، کاملاً توسط شنوندگان قابل حس است و می‌تواند تجربه آنها از اجرای شما را تحت‌الشعاع قرار دهد.
نواختن یکی-دو نت یا آکورد غلط در یک قطعه موسیقی، اشتباهی قابل چشم‌پوشی است و چندان چشمگیر نیست؛ اما عدم توانایی در حفظ ریتم، مشکلی بسیار واضح است و جبران آن دشوار است. در واقع، می‌توان گفت که یکی از بزرگترین تفاوت‌های یک نوازنده مبتدی با یک نوازنده حرفه‌ای، توانایی آنها در حفظ سرعت و ریتم است.
یکی از مفیدترین کارهایی که می‌توان در جهت حفظ ریتم انجام داد، ضربه زدن به زمین با استفاده از پا با ریتم موسیقی است. این ضربات می‌توانند نقش یک مترونوم را حین نوازندگی برای شما ایفا کنند و کمکی شایان به حفظ ریتم کنند.
بسیاری از نوازندگان هنگام نواختن یوکللی، نه از مترونوم استفاده می‌کنند و نه از این تکنیک و به دلیل اینکه هیچ مرجعی برای ریتم قطعه در حال نواختن ندارند، عملکردی ضعیف در حفظ تمپو و ریتم خواهند داشت. این تکنیک می‌تواند کیفیت نوازندگی شما را چندین پله ارتقاء دهد.
منبع: Ukulele Go
مترجم: امیر تولی