سالها پیش که قصد خرید اولین گیتارم را داشتم، حتی به ذهنم خطور نمیکرد که با گیتار الکتریک هم میتوانم شروع کنم. در آن زمان من و مادرم فکر میکردیم که تنها گیتار آکوستیک مناسب مبتدیهاست. اما امروزه شرایط دگرگون شده است و هنرجوها گیتار الکتریک را نیز برای شروع انتخاب میکنند. امکانات و انعطافپذیری گیتارهای الکتریک معمولاً از گیتارهای آکوستیک فراتر است و این امر باعث افزایش جذابیت و سهولت نوازندگی میشود. در این مقاله به بررسی این موضوع میپردازیم که چرا باید بهعنوان ساز اول خود گیتار الکتریک را هم در نظر داشته باشید. همچنین برخی از مدلهای محبوب در بین مبتدیها را نیز بررسی میکنیم.
چرا با گیتار الکتریک شروع کنیم؟
سهولت در نوازندگی
گیتار آکوستیک برای تولید صدای خوب به بدنهای بزرگ نیاز دارد؛ اما بیشتر گیتارهای الکتریک از یک (یا چند) قطعه چوب خالص تولید میشوند و به همین دلیل کمحجمتر هستند. گیتارهای الکتریک سالید بادی، باریکتر و ارگونومیکتر از سایر انواع گیتار الکتریک هستند. برخلاف گیتارهای آکوستیک که برای ایجاد لرزش تنها به چوب تکیه دارند، گیتارهای الکتریک مجهز به پیکاپ هستند. پیکاپ دارای تعدادی آهنربا است و ارتعاشات ساز را به امپلیفایر منتقل میکند تا تقویت شوند و صدای آشنای گیتار الکتریک پدید آید. امپلیفایرها کنترل و شخصیسازی بیشتری را نسبت به گیتارهای آکوستیک در اختیار نوازنده قرار میدهند و برای نوازندگانی که تمایل دارند صدایی منحصربهفرد داشته باشند، گزینه مناسبی هستند.
طول اسکیل
طول اسکیل عبارتی است که به فاصله بین خرک پل (سدل) و نات گیتار اطلاق میشود. این فاصله تأثیر زیادی بر صدادهی و نواخت ساز دارد.
هرچه این فاصله کوتاهتر باشد، فشار کمتری بر روی سیمها وجود خواهد داشت که این امر اجرای تکنیکهایی مانند بِند و ریتمنوازی با پیک را آسانتر میکند.
در گیتارهایی با اسکیل کوتاهتر، فاصله بین فرتها کوتاهتر است و نیاز کمتری به کشیدن انگشتان جهت نواختن آکوردهای بازتر و اجرای تمرینات خواهد بود.
برای انتخاب طول اسکیل مناسب باید به سلیقه و سبک نوازندگی خود توجه کنید. چیزی تحت عنوان طول اسکیل «استاندارد» و یا «بهترین» طول اسکیل وجود ندارد. بیشتر گیتارهای فندر با طول اسکیل ۲۴ اینچ یا ۲۵.۵ اینچ ارائه میشوند.
سازهایی با طول اسکیل کوتاهتر گزینه مناسبی برای گروههای زیر هستند:
- نوازندگان جوان
- نوازندگانی با دستهای کوچک
- نوازندگانی که سیمهای با تِنشِن (کشیدگی) کمتر را ترجیح میدهند
- نوازندگانی که به دنبال تجربه نوازندگی راحتتر هستند (که البته این موضوع به سلیقه شخصی فرد بستگی دارد)
طول اسکیل این مدلهای فندر و اسکوایر، ۲۴ اینچ است:
- Jaguar
- Jazzmaster
- Mustang
طول اسکیل بلندتر برای گروههای زیر مناسب است:
- نوازندگانی با دستهای متوسط یا بزرگ
- نوازندگانی که به صدای کلاسیک سازهای فندر علاقه دارند
طول اسکیل این مدلهای فندر و اسکوایر، ۲۵.۵ اینچ است:
- Stratocaster
- Telecaster
اندازهگیری طول اسکیل
اگر نمیدانید طول اسکیل گیتارتان چقدر است، میتوانید مدل گیتار خود را در اینترنت جستجو کرده و یا طول اسکیل آن را شخصاً اندازهگیری کنید. برای اندازهگیری این طول باید فاصله بین خرک پل تا نات را اندازه بگیرید. همچنین میتوانید فاصله بین نات تا فرت ۱۲ را اندازهگیری کنید و عدد حاصله را در دو ضرب کنید (در صورتی که متر شما کوتاه باشد، این روش مناسبتر است).
فاصله پردهها
طول اسکیل بر فاصله پردهها (فرتها) نیز تأثیر میگذارد. دسته بلندتر به معنای فاصله بیشتر فرتهاست. این موضوع ممکن است برای نوازندگانی با دستهای کوچکتر و یا نوازندگان جوان مشکلساز باشد.
اکشن
به فاصله بین سیم و فرت، «اکشن» گفته میشود. برخی از نوازندگان اکشن پایینتر را ترجیح میدهند؛ زیرا نیروی کمتری برای فشردن سیمها و ایجاد نتها لازم است. از سوی دیگر، اکشن بالاتر، اتک صدا را افزایش داده و فضای بیشتری را برای ایجاد لحن و لهجه در نوازندگی، در اختیار نوازنده میگذارد.
بهطور کلی گیتارهایی با طول اسکیل کوتاه نیاز به اکشن بالاتری دارند تا سیمها فضای کافی برای لرزش را در اختیار داشته باشند؛ زیرا سیمهای این سازها تحت فشار کمتری هستند و فضای بیشتری برای جنبش دارند.
برخی از نوازندگان تازهکار، بهخصوص افرادی که اکشن بالاتر و سیمهای ضخیمتر را میپسندند، ممکن است با مشکل درد انگشتان مواجه شوند. برای حل این مشکل پیشنهاد میکنیم مقاله «چند ترفند برای تحمل درد انگشتان در اثر تمرین گیتار » را مطالعه کنید.
امکانات
گیتارهای الکتریک امکاناتی را در اختیار نوازنده قرار میدهند که در سازهای آکوستیک یافت نمیشود؛ از جمله توانایی اتصال به امپلیفایر. اتصال ساز به امپلیفایر به شما اجازه میدهد که صدا را با استفاده از پیچهای ولوم و تُن، طراحی کنید. بسیاری از امپهای دیجیتال فندر دارای صفحه نمایش LCD و افکتهای پیشفرض هستند. طراحی صدای ساز با امپلیفایر و افکتها راهی مناسب برای دستیابی به صدایی شبیه به موسیقیهای مورد علاقه شماست. این امر بهخصوص در سبکهایی مانند راک که متکی به افکتهایی چون دیستورشن و ریورب هستند، صادق است.
استفاده از افکتها جهت صداسازی
اگر تکنوازیهای گیتار تام مورلو (Tom Morello) را شنیده باشید، میدانید که چگونه افکتها میتوانند صدای یک ریف گیتار را تبدیل به چیزی کنند که اصلاً شبیه به صدای سازهای زهی نیست. گیتارهای الکتریک بهنحوی طراحی شدهاند که با پدالهای افکت و امپلیفایرها هماهنگی کامل داشته باشند. این امر به نوازندهها امکان میدهد که انتخابهای متفاوتی پیش روی خود داشته باشند.
صدای گیتار الکتریک بهسادگی و با استفاده از امپ و پدالهای افکت قابل تغییر است و میتواند تقریباً در هر سبکی از موسیقی مورد استفاده قرار گیرد. افکتهایی هستند که صدای گیتار شما را به صدای سازهای دیگر بدل میکنند. برای نمونه میتوانید سولوهای تام مورلو در در گروه Rage Against The Machine را گوش کنید.
به مبتدیان توصیه میکنیم که یک امپ دیجیتال امروزی مانند Mustang GTX 50 را امتحان کنند. GTX 50 کار تعویض افکتها را با وصل شدن به اپلیکیشن موبایل Fender Tone بسیار آسانتر میکند. اگر به شکل ظاهری تجهیزات قدیمی علاقه دارید، امپلیفایر Fender Champion 20 را توصیه میکنیم.
اقتضای سبک
اگر مخاطب سبکهایی مانند راک و بلوز هستید که غالباً با گیتار الکتریک نواخته میشوند، این ساز انتخاب مناسبی برای شروع خواهد بود. نوازندگان سبکهای مختلف از افکتهایی استفاده میکنند که پیش از رسیدن سیگنال گیتار به امپلیفایر، بر روی آن اعمال میشود. اگر از گیتار الکتریک استفاده میکنید و به صدای گیتار آکوستیک نیاز دارید، میتوانید از یک پیشفرض گیتار آکوستیک بر روی امپلیفایر و یا از یک پدال شبیهساز صدای گیتار آکوستیک استفاده کنید.
تعویض قطعات و ارتقاء آنها
بیشتر قطعات گیتارهای الکتریک فندر قابل تعویض هستند. نصب قطعات جدید میتواند روندی مفرح و آموزنده باشد که ارتباط شما با ساز و درک شما از نحوه عملکرد آن را قویتر میکند. تعویض قطعات زیر را جهت سهولت به مبتدیها توصیه میکنیم:
- گوشیهای کوک قفلشونده فندر (برای استرتوکستر و تلکستر): این گوشیهای کوک قفلشونده، سیمها را در جای خود قفل کرده و باعث میشوند کوک ساز بهتر حفظ شود. (جهت نصب به پیچ گوشتی نیاز است)
- پیکگارد طرح مدرن ۱۱ سوراخه S/S/S استرتوکستر: با تعویض پیکگارد که در رنگهای مختلفی موجود است، ظاهری جدید به ساز ببخشید. (جهت نصب به پیچ گوشتی نیاز است).
- پیکاپهای Tex-Mex برای استرتوکستر: با این پیکاپها به تنوع صوتی جدیدی دست خواهید یافت. (جهت نصب به هویه، سیم لحیم و پیچ گوشتی نیاز است).
راهنمایی مهم : پیش از خرید قطعات جدید، حتماً مدل، طول اسکیل و سال تولید گیتار خود را بررسی کرده و از هماهنگی قطعات با ساز خود مطمئن شوید. برخی از این قطعات با همه سازها هماهنگی ندارند.
گیتارهای الکتریک محبوب برای مبتدیها
برای نوازندگان مبتدی که قدم در مسیر آموزش گیتار الکتریک میگذارند، گزینههای زیر مناسب هستند:
Squier Classic Vibe 60s Mustang: امکانات نوازندگی مدرن در سازی با ظاهر قدیمی
در سال ۱۹۶۴ گیتار فندر ماستنگ به بازار معرفی شد. به دلیل قیمت مناسب، راحتی نواختن و استحکام بالا، بسیاری از مبتدیها به این مدل علاقه نشان دادند. بهعلاوه، طول اسکیل کوتاه و بدنه نامتقارن، Mustang را به گزینهای مناسب برای گیتاریستهایی با دستان کوچکتر بدل میکند.
در دهه ۹۰ میلادی، گیتار ماستنگ در دستان کرت کوبین از گروه نیروانا و لی رونالدو از گروه سانیک یوث (Sonic Youth) جای گرفت و به یک نشانه فرهنگی بدل شد. دوام آوردن در زیر فشار کنسرتهای بینالمللی نیروانا و سانیک یوث، شاهدی برای استحکام این گیتار است. وقتی که گیتار ماستنگ در دست ستارگان سبکهای راک و گرانژ دوام آورده است، احتمالاً بدرفتاری بیشتر نوازندگان را هم به خوبی تاب خواهد آورد.
من چند ماه پس از شروع به همکاری با کمپانی فندر، این گیتار را خریداری کردم. این ساز را به خاطر رنگ زیبایش از بین ۱۰ گیتار مختلف انتخاب کردم. رنگ «زرد کهنه»(Vintage Yellow) تنها یک توصیف دارد؛ ترکیب سس خردل زرد و مایونز با نسبت مساوی. پیش از آن تجربه نوازندگی با گیتار ماستنگ را نداشتم. با این وجود، دسته C-شکل و شعاع فینگربورد ۹.۵ اینچی برایم بسیار آشنا بود.
۵۶ سال پس از از ورود به بازار، ماستنگ همچنان تجربهای استثنایی را به نوازندگان تازهکار ارائه میکند. Squier Classic Vibe 60s Mustang در اعماق وجود خود سه مشخصه مدل اصلی ۱۹۶۴ را حفظ کرده است: راحتی نواختن، قیمت مقرونبهصرفه و دوام بالا. به این خاطر است این مدل گزینه مورد علاقه من برای مبتدیهاست.

Squire Mini Stratocaster: سازی کوچک با صدای عظیم
تاثیر گیتار استرتوکستر بر تاریخ موسیقی انکارناپذیر است. به سختی میتوان گیتار الکتریک دیگری را یافت که از محبوبیت استرت برخوردار باشد. اما با وجود انعطافپذیری عالی، ممکن است این ساز مناسب تمام نوازندگان نباشد. برای برخی از نوازندگان، طول اسکیل استاندارد ۲۵.۵ اینچی استرت، چندان خوشدست نیست. گیتار اسکوایر Mini Stratocaster مناسب کسانی است که به دنبال صدای آشنای استرت در سازی با اندازههای کوچکتر هستند. این مدل، گزینهای کامل برای گیتاریستهای جوان و یا کسانی است که به دنبال سازی با اسکیل کوتاهتر و صدای آشنای سینگل کویل میگردند.
فریب اندازه کوچک این گیتار را نخورید. نسخه مینی تاریخسازترین گیتار فندر، تمام ویژگیهای شخصیتی برادر بزرگتر خود را دارد. بریج ثابت (hardtail) طرح قدیمی و استفاده از سه پیکاپ سینگل کویل، حس و صدای مدلهای دهه پنجاه و شصت را در به شما ارائه میکند.

Squier Affinity Series Telecaster: انعطافپذیری و تنوع صوتی عالی با قیمت سازهای مبتدی
تلکستر، قدیمیترین گیتار الکتریک فندر است و همواره جایگاه والای خود در سبکهایی مانند راک و کانتری را حفظ کرده است. سری افینیتی، این طراحی افسانهای را در رنگهای خیرهکننده و با قیمت مناسب به مبتدیها عرضه میکند. امکاناتی مانند دسته C-شکل و بریج ترمولو طرح قدیمی، بسیار کاربردی هستند. نوازندگانی که به دنبال تجربهای ساده و بیدردسر میگردند، ممکن است طراحی تلکستر با دو پیکاپ و سوئیچ سهحالته را به طراحی استرت با سه پیکاپ و سوئیچ پنجحالته ترجیح دهند.

پکیج Opening Act Bundle: در این پکیج یک گیتار تلکستر، امپلیفایر دیجیتال Fender LT25 و هر آنچه که برای شروع نیاز دارید، قرار گرفته است.
اگر استرتوکستر را به تلکستر ترجیح میدهید، میتوانید پکیج Affinity Series Stratocaster HSS Pack را انتخاب کنید. HSS مخفف هامباکر/سینگل کویل/سینگل کویل است. پیکاپ هامباکر در موقعیت بریج، خروجی قدرتمندتری تولید میکند که برای نوازندگان سبک راک و سایر سبکهایی که از افکت دیستورشن بهره میگیرند، مناسب است.
Fender Player Series Stratocaster HSS: بهترین گیتار الکتریک فندر برای مبتدیها
گیتار استرتوکستر جزئی جداییناپذیر از تاریخ موسیقی و یکی از پرفروشترین گیتارهای تاریخ است. از زمان ورود به بازار در سال ۱۹۵۴ میلادی تا به امروز، این گیتار هرگز از مد نیفتاده است.
Player Series Stratocaster بهترین گیتار فندر برای مبتدیهاست و مشخصههای همیشگی استرت را با امکاناتی امروزی از قبیل کنترل مجزا برای پیکاپ بریج و دسته C-شکل مدرن، در یک جا جمع کرده است.
این گیتار در ۷ رنگ مختلف از جمله رنگ Sunburst کلاسیک فندر و Tidepool (سبز آبی متالیک) و با دو نوع چوب صفحه انگشتگذاری (چوب افرا و رُزوود) ارائه میشود.
گیتار فندر Player Series Stratocaster مناسب آن دسته از نوازندگانی است که به دنبال طراحی و امکانات سازهای کلاسیک و تنوع صوتی سازهای مدرن هستند.

منبع: Fender
نویسنده: Ben Nemeroff
مترجم: کیان ایرجی