ممکن است شما هم یک پیانوی دیجیتال در خانه داشته باشید و به استفاده از آن بهعنوان یک میدی کنترلر فکر کرده باشید. باید بگوییم که این کار، امکانپذیر است و میتوان از این ساز، بهآسانی بهعنوان یک ابزار حیاتی برای ساخت موسیقی استفاده کرد. باید بدانید که حتی بسیاری از موزیسینها، پیانوهای دیجیتال را به میدی کنترلرهای معمولی برای ساخت موسیقی ترجیح میدهند. اما باید در نظر داشته باشید که استفاده از پیانوی دیجیتال بهعنوان یک میدی کنترلر، تنها در صورتی ممکن است که پیانوی شما از اتصالات MIDI برخوردار باشد.
همچنین اگر از چندین و چند ساز و تجهیزات الکترونیک استفاده میکنید که بهوسیله فناوری MIDI به یکدیگر متصل شدهاند، بهتر است که یک میدی کنترلر واقعی را برای نواختن سازها و استفاده از تجهیزات خود به کار بگیرید. در ادامه این مقاله، به نحوه اتصال یک پیانوی دیجیتال به تجهیزات استودیویی خواهیم پرداخت و مزایا و معایب استفاده از این ساز بهعنوان یک میدی کنترلر را نیز مورد بررسی قرار خواهیم داد.
ساخت موسیقی در DAW با استفاده از پیانوی دیجیتال
استفاده از قابلیتهای MIDI در یک پیانوی دیجیتال، محیط و امکانات آهنگسازی شما را بهشکلی بسیار مفید توسعه میدهد و اتصال نرمافزارها و سختافزارهای بیشمار به یکدیگر و استفاده از آنها بهصورت یکپارچه را نیز برای شما ممکن میسازد.
در واقع، استفاده از یک پیانوی دیجیتال بهعنوان میدی کنترلر، امکان ضبط بهصورت زنده در DAW را به شما میدهد و نواختن و ضبط تمامی پلاگینهای شبیهساز سینتیسایزر و سایر سازها، همانند Keyscape، Pianoteq ،Arturia V Collection و … را نیز بهصورت زنده ممکن میکند.
همچنین شما میتوانید با استفاده از بانکهای صدا از سازندگانی همانند Spitfire Audio، تقریباً با هر صدایی که بخواهید، قطعات مورد نظر خود را بنوازید و پالت صوتی موسیقی خود را گسترش دهید.
اگر آهنگسازی حرفهای باشید و تجهیزات پشتیبان از میدی بسیاری را در استودیوی خود داشته باشید، استفاده یکپارچه از آنها و با مرکزیت یک پیانوی دیجیتال بهعنوان یک کنترلر، میتواند امکانات خلاقانه بیشماری در جهت نوازندگی و ساخت موسیقی در اختیار شما قرار دهد. به کمک یک پیانوی دیجیتال با اتصالات میدی، میتوانید سینتیسایزرهای سختافزاری و درام ماشینها را بهصورت یکپارچه با سازهای نرمافزاری و پلاگینها نواخته و کنترل کنید و با سرعتی بسیار بالا، به پرداخت ایدههای خلاقانه خود در موسیقی بپردازید. اما باید در نظر داشته باشید که در این صورت، یک میدی کنترلر واقعی با امکانات بیشتر خود همچون دکمههای قابل برنامهریزی و ترنسپورت کنترل، ابزاری کاربردیتر از یک پیانوی دیجیتال برای شما خواهد بود.
میدی صوت نیست و در واقع یک زبان یا کد است که به شما امکان کنترل تمامی تجهیزات استودیو از طریق یک ابزار مرکزی را میدهد. استفاده از این فناوری، پروسه ساخت موسیقی را از یک کار یکنواخت و ساده، به کاری خلاقانه و بسیار جذاب تبدیل میکند.
تفاوتهای پیانوی دیجیتال و میدی کنترلر
پیانوی دیجیتال و میدی کنترلرهای واقعی، تفاوتهایی غیرقابلانکار با یکدیگر دارند. برخی از پیانوهای دیجیتال، شباهتی بسیار به یک پیانوی حقیقی و آکوستیک دارند. Yamaha CLP-785 را میتوان یکی از این نمونهها دانست که ممکن است حتی در نگاه اول، آن را با یک پیانوی حقیقی اشتباه بگیرید. Kawai DG30 نیز یکی دیگر از مدلهای محبوبی است که ظاهری بسیار شبیه به یک پیانوی گرند کوچک دارد. اما نمونههای ارزانتر پیانوی دیجیتال، همچون Roland FP-30X، ظاهری ساده و بسیار شبیه به یک کیبورد، سینتیسایزر یا ارگ دارند و در حالی که بسیاری از آنها سازهایی بسیار باکیفیت هستند، اما چه از لحاظ ظاهری و چه در عملکرد خود، هیچگاه با یک پیانوی حقیقی قابل قیاس نیستند.
نقطه اشتراک اغلب پیانوهای دیجیتال، چه ارزانقیمت و چه گرانقیمت، این است که تمامی آنها میتوانند بهصورت مستقل صدا تولید کنند و به بلندگوهای داخلی نیز مجهز هستند. بسیاری از این سازها نیز از اتصالات MIDI برخوردارند که استفاده از آنها بهعنوان یک میدی کنترلر را ممکن میسازد.
اما پیانوهای دیجیتال استیج، همچون سری مشهور Nord Stage، کمی با نمونههای عادی این ساز متفاوت هستند؛ زیرا این سازها همانگونه که از نامشان پیداست، برای استفاده بر روی استیج و اتصال به تجهیزات موجود در این محیط طراحی شدهاند و معمولاً به بلندگوی داخلی مجهز نیستد. این نوع از پیانوی دیجیتال، از اتصالات میدی بیشتر و پیشرفتهتری نیز برخوردار است تا بتوان با استفاده از آن، برخی دیگر از تجهیزات موجود در استیج را نیز کنترل کرد. از این حیث، این مدلها را میتوان بیشتر شبیه به یک سینتیسایزر پیشرفته دانست.
میدی کنترلرها امروزه در اندازهها و شکلهای بسیار متفاوتی ساخته میشوند و میتوانند به امکاناتی همچون درام پد یا نابهای قابل برنامهریزی نیز مجهز باشند. اما محبوبترین شکل میدی کنترلر، نوع مجهز به یک کیبد یا کیبورد است که ظاهری بسیار شبیه به یک سینتیسایزر یا پیانوی دیجیتال دارد.
وجه تفاوت اصلی میدی کنترلر با پیانوی دیجیتال و سینت، این است که این ابزار به بلندگوی داخلی مجهز نیست و نمیتواند بهصورت مستقل صدایی تولید کند. اما در مقابل، میدی کنترلر معمولاً به دکمهها، نابها و سوییچهایی مجهز است که میتوان آنها را برای کنترل تقریباً هر پارامتری در ساز یا کامپیوتر متصل برنامهریزی کرد. اکثر میدی کنترلرهای موجود در بازار، از یک کیبد کوچک دارای حداکثر پنج اکتاو، با کلاویههای سینتیسایزری برخوردارند؛ اما برخی از نمونههای این ابزار کاربردی نیز به کیبوردهای هفت اکتاو با کلیدهای هَمِر اکشن مجهز هستند که در ارائه حس طبیعی نوازندگی پیانو، توانایی رقابت با بهترین پیانوهای دیجیتال را دارند. از این دسته از میدی کنترلرها میتوان به Roland A88 MkII و Arturia KeyLab 88 MkII اشاره کرد.
در نهایت، هم پیانوهای دیجیتال پشتیبان از فناوری MIDI و هم پیانوهای استیج و میدی کنترلرها، توانایی کنترل سازها و نرمافزار از طریق میدی را دارند؛ اما هر یک به امکاناتی مجهزند که دیگری از آنها بیبهره است و باید بنا بر شرایط و خواسته خود از دستگاه، یکی از آنها را انتخاب کنید.
مزایای پیانوی دیجیتال نسبت به میدی کنترلر
پیانوهای دیجیتال، بهترین انتخاب برای کسانی هستند که به امکانات یک پیانو و برخی از امکانات یک میدی کنترلر بهصورت همزمان نیاز دارند. برای مثال، اگر پیانیست هستید و یا میخواهید پیانو یاد بگیرید و در کنار آن، به آهنگسازی و یا نواختن سازهای نرمافزاری یا سینتیسایزر نیز بپردازید، یک پیانوی دیجیتال میتواند ابزاری بسیار کاربردی برای شما باشد و تمامی امکانات مورد نیاز را بهصورت یکپارچه در اختیار شما قرار دهد. پیشنهاد میکنیم اگر قصد خرید این ساز را دارید، مدل مورد نظر خود را از برندهای مشهور و پرسابقه نظیر Roland ،Yamaha ،Kawai ،Casio ،Korg و Kurzweil انتخاب کنید. در بازار امروز، میتوانید با پرداخت مبلغی در حدود ۳۵۰ دلار، یک پیانوی دیجیتال باکیفیت، خوشصدا و بادوام خریداری کنید. پیشنهاد میکنیم برای خرید این ساز، بودجهای کمتر از مبلغ مذکور در نظر نگیرید؛ زیرا محصولات موجود در محدودههای قیمتی پایینتر، معمولاً یا کیفیت صدا و ساخت خوبی ندارند یا توسط شرکت معتبری تولید نشدهاند.
امروزه حتی ارزانترین پیانوهای دیجیتال ساختهشده توسط شرکتهای معتبر نیز از کیفیت صدای رضایتبخش، کیبد باکیفیت، پیشفرضهای صوتی کاربردی و اتصالات MIDI برخوردارند.
اگر مبالغی بالاتر و در حدود ۱۰۰۰ دلار برای خرید پیانوی دیجیتال در نظر بگیرید، میتوانید سازی خریداری کنید که تشخیص صدا و حس کیبد آن از یک پیانوی حقیقی دشوار است و در تمامی اجزای خود، کیفیتی بسیار خوب دارد. برخی از نمونههای گرانقیمتتر از این ساز نیز در خود برنامههایی آموزشی دارند که یادگیری نوازندگی را به پروسهای جذاب و آسان تبدیل میکنند.
شاید بتوان گفت که بهترین دلیل برای خرید یک پیانوی دیجیتال بهجای یک میدی کنترلر، این است که پیانوی دیجیتال را میتوان بهصورت مستقل، بدون نیاز به اتصال به هیچگونه دستگاه ثانویه و تنها با اتصال به برق، نواخت. این ساز، خصوصاً برای کسانی بسیار مناسب است که بیشتر قصد نواختن و یادگیری پیانو را دارند و استفاده از قابلیتهای میدی دستگاه، در اولویت دوم آنها قرار دارد. برای استفاده از یک میدی کنترلر، باید اول آن را به پورت USB کامپیوتر خود و در برخی از موارد، بهصورت همزمان به برق نیز متصل کنید و پس از آن، پروسهای نسبتاً پیچیده را برای همخوانسازی آن با نرمافزار آهنگسازی موجود در کامپیوتر خود طی کنید. همچنین برای استفاده بهینه از این ابزار، نیاز به اسپیکر جداگانه و یک کارت صدای استودیویی نیز دارید. این در حالیست که برای راهاندازی یک پیانوی دیجیتال و استفاده از آن، تنها باید آن را به برق متصل کنید و سپس، دکمه روشن و خاموش آن را بفشارید! اگر قصد استفاده از پیانوی دیجیتال خود بهعنوان یک میدی کنترلر را داشته باشید نیز میتوانید کابلهای مورد نیاز برای اتصال آن به کامپیوتر را خریداری کنید و آن را به آسانی به کارت صدای استودیویی یا کامپیوتر خود متصل کنید.
ناگفته نماند که بسیاری از پیانوهای دیجیتال گرانقیمت، ظاهری بسیار زیبا نیز دارند و میتوانید از آنها بهعنوان یک بخش دکوری و زینتبخش در خانه خود نیز استفاده کنید؛ در حالی که تقریباً تمامی میدی کنترلرها، حتی نمونههای بسیار گرانقیمت و پیشرفته، از ظاهری بسیار ساده برخوردارند و هیچگونه زیبایی خاصی در محیط خانه نخواهند داشت. البته که این ویژگی در صورتی که بخواهید بهصورت حقیقی از یک میدی کنترلر یا پیانوی دیجیتال استفاده کنید، اهمیتی ندارد و برای خرید یک نمونه مناسب، باید بیشتر به مشخصات فنی و تواناییهای محصول مورد نظر توجه کنید.
معایب پیانوی دیجیتال نسبت به میدی کنترلر
اگر بخواهید یک ستاپ پیچیده بر پایه MIDI متشکل از یک کامپیوتر مجهز به DAW و سازهای نرمافزاری، انواع درام ماشین، سکوئنسر و افکتها و سینتیسایزرهای سختافزاری و … را در فضایی همچون یک استودیوی خانگی بسازید و آنها را با استفاده از یک کنترلر مشترک نواخته و تنظیم کنید، پیانوی دیجیتال ابزاری چندان کاربردی برای شما نخواهد بود. برای کنترل چنین ستاپی، بهتر است یک میدی کنترلر جامع و پیشرفته همانند سری KeyLab شرکت آرتوریا خریداری کنید که تنظیمات و اجزایی بیشمار جهت کنترل تمامی پارامترهای دستگاههای متصل به شما میدهد. این نوع از میدی کنترلرها، از چند درام پد جهت نواختن درام لاین موسیقی و امکاناتی همچون دکمهها و نابهای قابل برنامهریزی و همچنین ترنسپورت کنترل (کنترلکننده ترک و حالت پخش در DAW و سمپلر) برخوردارند و همچنین بهصورت کامل با نرمافزارهای آهنگسازی مشهور همچون Logic ،Ableton و FL Studio نیز سازگارند. این قابلیتها، امکان کنترل تمامی اجزای پشتیبان از فناوری MIDI موجود در استودیو را بهصورت یکپارچه و آسان به شما میدهد. امکانات مذکور، در هیچ پیانوی دیجیتالی وجود ندارد و نبود آنها میتواند کنترل یک ستاپ پیچیده میدی را برای شما دشوار کند.
البته که داشتن یک میدی کنترلر یا پیانوی دیجیتال، به این معنا نیست که نباید دیگری را نیز در خانه یا استودیوی خود داشته باشید؛ در واقع، میتوانید یک میدی کنترلر در استودیوی خانگی خود داشته باشید و در اتاق نشیمن خود نیز یک پیانوی دیجیتال قرار دهید تا از مزایای هر یک از آنها به نحو احسن بهرهمند شوید.
راهاندازی پیانوی دیجیتال بهعنوان یک میدی کنترلر
جالب است که بدانید فناوری Musical Instrument Digital Interface یا به اختصار MIDI، از زمان معرفی خود در دهه هشتاد میلادی تا به امروز، چندان تغییر و پیشرفتی نکرده است؛ در واقع، این فناوری بهحدی بینقص است که احتمالاً تا دهههای آینده نیز نیازی به بهروزرسانی آن وجود نخواهد داشت.
البته که اخیراً بهطور رسمی از نسخه دوم فناوری میدی با نام MIDI 2.0 رونمایی شد که گفته میشود از دقت و کیفیتی بالاتر در ارسال سیگنال برخوردار است؛ اما MIDI 2.0 نیز تفاوت چندانی با نسخه قبلی خود ندارد. اگر قصد خرید یک میدی کنترلر جدید را دارید، میتوانید نمونهای را خریداری کنید که از MIDI 2.0 نیز پشتیبانی میکند؛ اما اگر میدی کنترلر مورد نظر شما یا دستگاه فعلیتان تنها از نسخه اول این فناوری پشتیبانی میکند نیز جای نگرانی وجود ندارد؛ زیرا نسخه اول MIDI نیز هنوز یک فناوری بینقص محسوب میشود و میتواند بهخوبی وظیفه خود را در کنترل و یکپارچهسازی سازها و اجزای استودیو انجام دهد. علاوه بر این، تمامی دستگاههای مجهز به نسخه دوم میدی نیز بهطور کامل با دستگاههای دارای نسخه اول این فناوری سازگارند و میتوان آنها را به آسانی از این طریق به یکدیگر متصل کرد.
اتصال یک پیانوی دیجیتال به یک کامپیوتر یا سینتیسایزر، تنها مستلزم اتصال فیزیکی آن از طریق کابلهای USB و MIDI و یا فناوری بلوتوث به دستگاه مورد نظر و سپس، آزمایش کارکرد آنها با یکدیگر است و پروسهای بسیار آسان محسوب میشود.
برخی از اوقات، برای اتصال یک میدی کنترلر یا پیانوی دیجیتال به کامپیوتر خود، نیاز به نصب یک درایور خواهید داشت؛ اما در اکثر مواقع، ارتباط MIDI بلافاصله پس از اتصال دستگاه به کامپیوتر برقرار میشود و نیازی به نصب درایور یا هیچگونه نرمافزار ثانویه نیست.
در گذشته، برای اتصال میدی کنترلر یا دستگاههای مشابه همچون پیانوی دیجیتال به کامپیوتر، نیاز به کابلهای اختصاصی MIDI همچون کابلهایی با کانکتور ۵-پین DIN داشتید؛ اما امروزه، تقریباً تمامی پیانوهای دیجیتال و میدی کنترلرها، از پورت USB یا حتی فناوری بلوتوث نیز برخوردارند و امکان ارسال پیامهای MIDI از این دو طریق را دارند. به همین دلیل، برای اتصال دستگاه یا ساز خود به کامپیوتر، نیازی به هیچگونه کابل یا مبدل ویژه نخواهید داشت.
اما اگر قصد اتصال ساز خود از طریق پورتهای ۵ پین DIN به کامپیوتر یا تجهیزات استودیویی را دارید، باید یک سر کابل خود را به پورت MIDI Out میدی کنترلر یا پیانو و سر دیگر آن را به پورت MIDI In دستگاه میزبان متصل کنید. برخی از دستگاههای پشتیبان از فناوری میدی، به یک پورت موسوم به MIDI Thru نیز مجهز هستند که سیگنال میدی را پس از دریافت از کنترلر، از خود خارج میکند. با استفاده از این پورت، میتوان چندین دستگاه یا ساز الکترونیک را بهصورت همزمان به یکدیگر متصل کرد و با استفاده از یک کنترلر واحد، آنها را بهصورت یکپارچه نواخت یا کنترل کرد. برای این کار، کافیست تا یک کابل DIN را به این پورت متصل کنید و سر دیگر آن را نیز به پورت MIDI In دستگاه دیگر وصل کنید.
اتصال میدی کنترلر یا پیانوی دیجیتال از طریق پورت USB، کاری بسیار آسانتر است و برای آن، تنها باید یک کابل USB را به پورت موجود در پیانوی دیجیتال و کامپیوتر خود متصل کنید. مزیت این روش اتصالی این است که میتوان در آن همزمان با انتقال داده و پیامهای MIDI، سیگنال صوتی را نیز انتقال داد. این امر بدین معناست که میتوانید همزمان با استفاده از پیانوی دیجیتال خود بهعنوان میدی کنترلر در کامپیوتر، صدای تولیدشده در سازهای نرمافزاری را در بلندگوهای داخلی آن بشنوید یا حتی با استفاده از بلندگوهای آن، به موسیقی موجود در کامپیوتر خود نیز گوش دهید.
در گذشته، فناوری بلوتوث به تأخیر بالای خود در انتقال داده مشهور بود و به همین دلیل، از آن در مصارف حرفهای همچون انتقال داده MIDI استفاده نمیشد. اما اخیراً این فناوری بهحدی پیشرفت کرده است که مؤسسه MIDI نیز یک پروتکل بر پایه آن طراحی کرده است و میتوان با استفاده از آن، میدی کنترلر را بهصورت بیسیم به دستگاه میزبان متصل کرد و با تأخیری بسیار پایین به نوازندگی پرداخت. اگر پیانوی دیجیتال شما نمونهای جدید و بهروز است، احتمالاً از فناوری Bluetooth MIDI پشتیبانی میکند و میتوانید با اتصال بیسیم آن به دستگاه میزبان نیز از آن بهعنوان یک میدی کنترلر استفاده کنید.
این قابلیت، خصوصاً در اتصال میدی کنترلر به دستگاههای قابل حمل همچون تلفنهای همراه بسیار کاربردی است. برای مثال، با اتصال پیانوی دیجیتال یا میدی کنترلر از طریق بلوتوث به تلفن همراه آیفون خود، میتوانید بدون نیاز به هیچگونه مبدل و کابل، سینتیسایزرهای نرمافزاری موجود در نرمافزار آهنگسازی GarageBand را بهصورت بیسیم و با تأخیری نزدیک به صفر کنترل کنید و بنوازید.
حتی اگر پیانوی دیجیتال یا میدی کنترلر شما از فناوری بلوتوث پشتیبانی نمیکند نیز میتوانید با خرید مبدلها و اینترفیسهای MIDI همچون iRig MIDI 2 از شرکت IK Multimedia، دستگاه خود را با هر شکلی از اتصالات میدی اعم از USB و DIN، بهصورت بیسیم و از طریق بلوتوث به تلفن همراه یا کامپیوتر خود متصل کنید.
حل مشکلات مربوط به اتصال MIDI
اگر سعی داشته باشید بیش از یک یا دو دستگاه را با استفاده از یک میدی کنترلر نواخته یا کنترل کنید، ممکن است اتصال آنها کمی پیچیده و دشوار شود؛ اما بهکارگیری این فناوری به شکل ساده و اتصال تنها یک الی دو ساز یا دستگاه به یک میدی کنترلر، معمولاً دردسری ندارد و راهاندازی بسیار آسانی خواهد داشت. اما نکتهای که در هر صورت باید به آن توجه کنید، تعداد کانالهای MIDI دستگاه است.
فناوری MIDI در هر پورت به ۱۶ کانال مجزا تخصیص داده میشود و برای این که میدی کنترلر شما بتواند ساز یا دستگاه مورد نظرتان را بهشکلی صحیح کنترل کند، باید هر دوی آنها را در یک کانال واحد از ۱ تا ۱۶ تنظیم کنید. البته که در بسیاری از مواقع، کانال پیشفرض در دستگاههای پشتیبان از MIDI، یک است و با اتصال آنها به یکدیگر، میتوانید بدون انجام هیچگونه تنظیمات اضافی از آنها استفاده کنید.
اتصال MIDI از طریق فناوری بلوتوث برای اولین بار میتواند کمی دشوار و کلافهکننده باشد؛ زیرا در برخی از نرمافزارها، اتصال میدی از طریق خود سیستم عامل انجام میشود و در برخی دیگر، این اتصال در هسته نرمافزار صورت میگیرد. اما در این شرایط نیز با صرف کمی وقت، میتوانید کنترلر یا پیانوی دیجیتال خود را به کامپیوتر متصل کنید.
در صورتی که اتصال MIDI میان پیانوی دیجیتال یا میدی کنترلر و کامپیوتر شما موفق بوده باشد، با فشردن یکی از کلاویههای دستگاه، پیامی در قالب فناوری میدی به کامپیوتر ارسال میشود که حامل تمامی اطلاعات کلاویه فشردهشده، اعم از مدت زمان فشردن شدن آن، کوک و شدت نوازندگی است. در واقع، پیامهای MIDI نهتنها نت نواختهشده، بلکه کوک دقیق آن و شدت فشرده شدن کلاویه را نیز در عددی در بازه ۰ تا ۱۲۷ به کامپیوتر یا دستگاه میزبان اطلاع میدهند.
اگر قصد داشته باشید مسیر سیگنال MIDI در کامپیوتر خود را با دقت مشاهده و یا تنظیم کنید، دستگاههای مبتنی بر سیستم عامل MacOS از یک برنامه بسیار کاربردی موسوم به Audio MIDI Setup برخوردارند که امکان دسترسی به تمامی تنظیمات صوتی و MIDI را به کاربر میدهد. نرمافزار MIDI Monitor نیز در سیستم عامل MacOS را نیز میتوان بهترین برنامه برای عیبیابی اتصالات میدی دانست. اگر کاربر سیستم عامل Windows هستید، میتوانید با استفاده از نرمافزار MIDI OX، به تمامی تنظیمات MIDI کامپیوتر خود و دستگاههای متصل به آن دسترسی داشته باشید.
در نهایت، انتخاب میان یک میدی کنترلر یا پیانوی دیجیتال به کاربری و اولویتهای شما بستگی خواهد داشت. پیانوهای دیجیتال نیز میتوانند میدی کنترلرهایی بسیار خوب باشند و با کیبوردهای همر اکشن خود، حس نوازندگی را بهنحو احسن به موسیقی شما انتقال دهند. اما همانطور که گفته شد، باید در نظر داشته باشید که یک پیانوی دیجیتال، امکانات پیچیده و پیشرفته یک میدی کنترلر جهت تنظیم پارامترهای MIDI را در اختیار شما قرار نمیدهد و تنها میتوانید با آن به نواختن سازهای نرمافزاری بهصورت عادی بپردازید.
شما از چه ابزاری برای نواختن سازهای نرمافزاری خود استفاده میکنید؟ لطفاً نظر خود را در با ما و مخاطبان گیتارایران در میان بگذارید.
منبع: MusicRadar
نویسنده: Simon Fellows
مترجم: امیر تولی