آموزش, مقالات, مقالات استودیویی
چرا میکس کردن با هدفون، بهتر از آن چیزی است که تصور می‌کنید؟
ژانویه
در بسیاری از آموزش‌های مقدماتی میکس، به مخاطب گفته می‌شود که برای میکس موسیقی اصلاً روی هدفون حساب نکند. با اینکه بسیاری از نکات ذکرشده در این آموزش‌ها سودمند هستند، اما اینکه نمی‌توان برای میکس از هدفون استفاده کرد، حرف چندان درستی نیست. در واقع من فکر می‌کنم که برای بسیاری از تولیدکنندگان سطح مقدماتی و متوسط، میکس با هدفون می‌تواند یک راه‌حل خوب باشد. به چند دلیل، میکس با هدفون استودیویی می‌تواند از میکس با مانیتورهای نیرفیلد (nearfield) بهتر باشد. اما پیش از هر چیز ابتدا باید به معایبی اشاره کنم که در منابع مختلف، برای میکس با هدفون برشمرده می‌شود.
معایب میکس با هدفون
در نگاه اول، دلایلی که برخی افراد برای میکس نکردن با هدفون ذکر می‌کنند، روشن و متقاعد‌کننده به نظر می‌رسند. معمول‌ترین آنها عبارتند از:
هر دو مورد درست هستند و پیش از اینکه خشم حرفه‌ای‌ها را برانگیزم، به آنها خواهم پرداخت.
کراس‌فید مانیتور
روشن است که میکس با هدفون و میکس با مانیتورهای استودیویی، تفاوت‌های بنیادینی دارد.
برخلاف هدفون، زمانی که صدای یک مانیتور نیرفیلد به گوش شما می‌رسد، کاملاً ایزوله و خالص نیست. صدای خارج‌شده از اسپیکر چپ و راست، در هوا کمی با هم ترکیب می‌شود که به این پدیده، کراس‌فید (crossfeed) می‌گویند.
به دلیل کراس‌فید، صدای اسپیکر چپ و راست، اندکی در هم می‌آمیزد و موجب می‌شود که عرض استریو ایمیج (stereo image) کمی کمتر به نظر برسد. دقیقاً به همین دلیل است که مهندسان صدا عقیده دارند میکس با هدفون، موجب غیرواقعی شدن حس قطعات موسیقی می‌شود؛ زیرا زمانی که از هدفون استفاده می‌کنید، هیچ درکی از آمیختگی صدای اسپیکر چپ و راست و تأثیر آن بر میکس نخواهید داشت.
شکی نیست که فقدان کراس‌فید در زمان میکس با هدفون، می‌تواند به اتخاذ تصمیمات اشتباه در مورد میدان استریو منجر شود، اما اگر از این خطر آگاه باشید، می‌توانید از آن جلوگیری کنید.
پلاگین‌های جالب زیادی در بازار وجود دارند که می‌توانند افکت کراس‌فید را در نرم‌افزار آهنگسازی (DAW) شبیه‌سازی کنند؛ اما شاید حتی نیازی به این پلاگین‌ها نیز نباشد. تنها کافیست که حواستان به پَن کردن و عرض صداها در میدان استریو باشد تا دچار مشکل نشوید.
خستگی گوش
مشکل بعدی که در مورد میکس با هدفون ذکر می‌شود، سریع‌تر خسته شدن گوش است. این نکته نیز درست است؛ اما به عوامل متفاوتی وابسته است.
اگر بیش‌از‌حد نزدیک اسپیکرهای خود بنشینید یا با ولوم بالا به کار بپردازید هم گوش شما خسته می‌شود. در زمان میکس، احتمال زیادی وجود دارد که حواستان به بلندی صدا نباشد و مدت طولانی با صدای بلند به کار بپردازید. این کار بر سلامت و دقت گوش‌های شما تأثیر بسیار زیادی می‌گذارد و باید به آن توجه ویژه کنید. پس با ولوم بسیار بالا میکس نکنید!
مهم نیست که از چه تجهیزاتی برای شنیدن کار خود استفاده می‌کنید و در کجای پروسه میکس قرار دارید؛ باید به گوش خود استراحت دهید.
نکته مهم در مورد هدفون‌ها این است که همه آنها مثل هم نیستند. طبیعتاً من به شما پیشنهاد نمی‌کنم که آلبوم خود را با یک هدفون معمولی یا خدای ناکرده با یک ایرباد میکس کنید.
برای میکس درست و اصولی، شما به یک هدفون رفرنس پشت باز باکیفیت نیاز دارید.
هدفون‌های پشت باز به دلیل طراحی خود، بسیار کمتر گوش را خسته می‌کنند و صدای آنها بسیار شفاف‌تر است. شاید فکر کنید که این هدفون‌ها بسیار گران‌قیمت هستند؛ اما به نسبت گزینه‌های دیگر پیش رو، چنین نیست.
هدفون‌ها ارزش خرید بالایی دارند
حتماً تاکنون متوجه تنوع قیمت اسپیکرهای استودیویی شده‌اید. گزینه‌های بسیار خوبی در رنج قیمتی پایین‌تر از ۱۵۰۰ دلار وجود دارد؛ اما اگر نظر برخی از مهندسان صدای باتجربه را بپرسید، به شما می‌گویند که برای خرید یک اسپیکر مانیتورینگ تمام‌عیار، باید حدود ۳۰۰۰-۴۰۰۰ دلار خرج کنید که رقم هنگفتی است.
در سمت دیگر میدان، هدفون‌های استودیویی را داریم. گران‌قیمت‌ترین هدفون حرفه‌ای سنهایزر، ۱۶۹۹ دلار قیمت دارد.
البته این مبلغ نیز بسیار زیاد است؛ اما مدل اشاره‌شده، بهترین هدفون حرفه‌ای موجود است.
در عرصه تجهیزات مانیتورینگ، هدفون‌ها از بالاترین ارزش خرید برخوردار هستند. حتی یک هدفون ۵۰۰ دلاری نیز یک مدل حرفه‌ای رده بالا محسوب می‌شود.
حداقل بودجه لازم برای خرید یک هدفون با کیفیت قابل قبول، بسیار پایین‌تر از بودجه لازم برای خرید یک جفت اسپیکر مانیتورینگ است و این یک مزیت بزرگ برای هدفون‌ها محسوب می‌شود.
به هر حال باید یک هدفون خوب در استودیو داشته باشید
حتی اگر یک جفت مانیتور نیرفیلد خوب در استودیو داشته باشید هم برای کارهایی چون ضبط یا مقایسه میکس خود با ترک‌های دیگر (mix referencing)، به یک هدفون باکیفیت نیاز دارید. پس حالا که به هدفون نیاز دارید، یک هدفون خوب و مناسب میکس بخرید. اگر قصد دارید به میکس بپردازید، این کار یک سرمایه‌گذاری عالی است.
بدین شکل اگر نتوانید یک جفت اسپیکر مانیتور بخرید، حداقل یک هدفون خوب برای کار دارید و هر وقت هم که اسپیکر خریدید، یک گزینه‌ی ثانوی عالی برای بررسی میکس در اختیار دارید.
مقایسه میکس یا mix referencing یکی از مهمترین کارها برای نزدیک‌تر کردن میکس به یک محصول حرفه‌ای و صیقل‌خورده است و پس از اسپیکر، یک هدفون خوب، انتخاب اول من برای این کار است.
هدفون‌های استودیویی را می‌توان یکی از اجزای کلیدی هر استودیوی خانگی دانست.
آکوستیک اتاق تأثیر بیشتری از کیفیت اسپیکر دارد
بیشتر تولیدکنندگان تازه‌کار و سطح متوسط، در محیط‌هایی به میکس مشغول هستند که اصلاً وضعیت آکوستیکی خوبی ندارند. شاید این حرف من چندان خوشایند و حساب‌شده نباشد، اما به این سادگی‌ها نمی‌توانید کاری برای وضعیت اتاق خود بکنید. تا زمانی که طراحی اتاق و وضعیت آکوستیکی آن را با دقت زیاد اصلاح نکنید، نمی‌توانید به صدای فِلت و شفاف به معنای واقعی دست پیدا کنید. تا زمانی که اتاق شما بدصدا باشد، حتی اگر یک جفت از بهترین و گران‌قیمت‌ترین اسپیکر مانیتورهای موجود را بخرید هم در میکس با مشکلاتی مواجه خواهید شد.
هدفون به شما امکان می‌دهد که اتاق را به‌کلی از معادله خارج کنید و این یک دستاورد عظیم است.
بزرگترین مشکلی که در هنگام میکس در فضاهایی با وضعیت آکوستیک نامناسب گریبان‌گیر شما خواهد شد، فرکانس‌های پایین غیردقیق است.
EQ کردن نادرست کیک و بیس می‌تواند به بنیان آهنگ شما آسیب بزند. به همین دلیل است که حتی بسیاری از حرفه‌ای‌ها در اتاق‌های میکس سطح بالا نیز مرتباً فرکانس‌های پایین را با هدفون چک می‌کنند (من به‌شخصه شاهد این امر بوده‌ام).
جمع‌بندی
هدفون یک جزء حیاتی از زرادخانه شماست و هیچ دلیلی وجود ندارد که نتواند ابزار اصلی میکس شما باشد.
البته شکی نیست که بهتر است در بلندمدت یک جفت اسپیکر مانیتور تهیه کنید و فقط به هدفون اتکا نکنید؛ اما تا زمانی که بودجه کافی برای خرید اسپیکر را تهیه کنید، می‌توانید با داشتن تجهیزاتی مناسب و حساب‌شده، از هدفون به‌عنوان یک راه‌حل عالی و کاربردی بهره ببرید.
اگر این مسئله که نمی‌توانید یک جفت اسپیکر مانیتورینگ سطح بالا بخرید، موجب دلسردی شما شده است، به خودتان یادآوری کنید که می‌توانید با یادگیری اصول میکس با هدفون، سطح کیفی آثار خود را به‌طور جدی بهبود دهید.
منبع: LANDR
نویسنده: Michael Hahn
مترجم: مسعود اختصاصی