تغییرات بازار سازهای موسیقی در سالهای اخیر، گیتاریستها را کمی نازپرورده کرده است. گیتارهای متنوعی با طراحیهای مختلف و متناسب با سبکهای مختلف در بازار موجود هستند و اکثر افراد میتوانند ساز مورد نظر خود را بهراحتی پیدا کند. اما با اینکه تنوع محصولات از هر زمانی بیشتر است، یک نکته کماکان تغییری نکرده است و آن هم دشواریِ پیدا کردن گیتار چپدست است.
البته امروزه پیدا کردن گیتار مناسب برای نوازندگان چپدست چندان هم دشوار نیست و اگر به چند دهه قبل رجوع کنید، میبینید که تقریباً هیچ گیتار چپدستی در بازار وجود نداشت. به همین دلیل، گیتاریستهای چپدستی مانند جیمی هندریکس، استرتوکستر را برعکس به دست میگرفتند.
در این مطلب به دلایل کمیاب بودن گیتارهای چپدست و روشهای تولید و دشواریهای ساخت این گیتارها میپردازیم.
چرا تعداد گیتارهای چپدست کمتر است؟
تولید گیتار یک صنعت است. فقط حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد از جمعیت جهان چپدست هستند و این یعنی چپدستها یک اقلیت به حساب میآیند. به همین خاطر در جهت کاهش هزینهها، تولید گیتارهای چپدست برای بسیاری از شرکتها در اولویت قرار ندارد. علت آن است که تولید گیتار در تیراژ بالاتر، هزینهها را کاهش و تولید با تعداد کمتر، هزینهها را افزایش میدهد.
تولیدکنندگان بزرگ مانند گیبسون و فندر، سازهای خود را بهصورت عمده و در تعداد بالا تولید میکنند. از آنجا که گیتارهای چپدست بهطور طبیعی متقاضی کمتری دارند، سرعت فروش آنها نیز کمتر است. سریها و مدلهای مختلف سازهای کمپانیهای بزرگ و شناختهشده، هر سال تغییر کرده و نسبت به سال قبل ارتقاء مییابند. به همین خاطر، کمپانیها باید مطمئن شوند که تمام موجودی آنها در فروشگاهها به فروش رفته و پول حاصله به شرکت برمیگردد. اگر این سازها به موقع به فروش نرسند، شرکت مجبور خواهد شد که آنها را با قیمتی پایینتر به فروش برساند؛ زیرا تبدیل به موجودی قدیمی میشوند.
تولید
معمولاً گیتارهای چپدست به چند دلیل از گیتارهای راستدست گرانتر هستند؛ حتی اگر تمام مشخصات آنها یکسان باشد.
اگر کمپانیها قطعات سختافزاری مربوط به گیتارهای چپدست (مانند ترمولو و…) را از شرکت دیگری خریداری کنند، به خاطر حجم کمتر خرید، قیمت آن نسبت به تجهیزات راستدست بیشتر خواهد بود.
طبیعتاً خرید سختافزار در تعداد بالا برای سازهایی که سختتر به فروش میرسند، غیرعقلانی خواهد بود و از سوی دیگر، خرید سختافزار در تعداد پایینتر، به معنی افزایش قیمت هر قطعه است؛ زیرا تولیدکنندگان برای سفارشهای خرد تخفیف قائل نمیشوند. این امر در تجارت مرسوم است.
ابزارها و دستگاههای تراش CNC
نکتهی دیگر این است که برای تولید ساز چپدست، ماشینآلات مخصوصی مورد نیاز است.
هنگامی که بیشتر سازهای تولیدشده راستدست باشند، میتوان از تجهیزات و قطعات مورد نیاز برای تولید ساز، بارها و بارها استفاده کرد؛ اما تولید ساز چپدست، نیازمند تهیهی تجهیزات مخصوص است. این مسئله، بهخصوص برای شرکتهای کوچکتر و تخصصیتر، یک سرمایهگذاری بزرگ به شمار میآید.
بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ نیز برای تولید گیتار از دستگاههای تراش خودکار سی ان سی (CNC) استفاده میکنند. این دستگاهها برای تراش دقیق چوبِ بدنه و دستهی گیتار به برنامهریزی نسبتاً مفصلی نیاز دارند. تغییر برنامهی این دستگاهها برای تولید ساز چپدست، بسیار پیچیدهتر از معکوس کردن کدهای ورودی است.
به همین دلیل، آماده کردن دستگاه برای تولید سازهای چپدست نیاز به زمان زیادی دارد و تولید این مدلها نیازمند صرف زمان، انرژی و هزینهی بیشتر است.
توان تولید
توان تولید نیز بر تولید گیتارهای چپدست اثرگذار است. بهعنوان مثال، یک سازندهی گیتار، هر روز مراحل ساخت ساز را بارها و بارها انجام میدهد. به مرور زمان، این نیروی انسانی با کار خود آشناتر شده و مهارت و سرعت او افزایش مییابد. اما از آنجا که او اغلب بر ساخت سازهای راستدست تمرکز داشته، تولید گیتار چپ دست مستلزم صرف زمان بیشتر است؛ زیرا او باید عملاً مهارتهای شغلی خود را یک بار دیگر بیاموزد. بهعبارت دیگر، با اینکه اصول کلی تولید ساز چپدست تفاوت چندانی با تولید ساز راستدست ندارد، اما عملاً تولید ساز چپدست دشوارتر است.
با توجه به این موضوعات، بیشتر شرکتها قیمت گیتارهای چپدست خود را بیشتر از مدلهای راستدست در نظر میگیرند. هر بخش از روند تولید برای گیتارهای چپدست کمی پُرهزینهتر تمام شده و در نتیجه، محصول نهایی گرانقیمتتر از ساز راستدست خواهد بود.
کدام برندها گیتار چپدست میسازند؟
خبر خوب آن است که بسیاری از شرکتها به فکر مشتریان چپدست خود هستند. بهعنوان مثال، شرکت شکتر تقریباً نمونهی چپدست تمام مدلهای خود را نیز تولید میکند. شرکت Reverend نیز هوای مشتریان چپدست خود را دارد.
فندر هم نمونهی چپدست برخی از مدلهای خود را تولید میکند؛ اما این تولیدات شامل تمام سریها نمیشود. علت این محدودیت آن است که طبق تحقیقات فندر، مشتریان چپدست بیشتر به این سریهای مشخص علاقه نشان میدهند.
شرکت Chapman به استفاده از نظرات طرفدارها در طراحی گیتارهای خود مشهور است. چپمن تولید گیتارهای چپدست را در در وبسایت خود به رأی عمومی گذاشته است. علاوه بر این، PRS نیز مدتی است که تولید مدلهای چپدست SE را آغاز کرده است. این تولیدکنندهی خوشنام آمریکایی، در گذشته به تولید نکردن گیتار برای چپدستها شهرت داشت.
منبع: Andertons
نویسنده: Elliot Stent
مترجم: کیان ایرجی
به خاطر نداشتن یک ساز،خوب چپ دست نتونستم یادگیری رو ادامه بدم
من اوایل گیتار راست دست داشتم و سمت راست کار میکردم و بعد که گیتار چپ دست وارد ایران شد دوباره سیستم نوازندگی مو تغییر دادم و نسبت به زمانی که راست دست نوازندگی میکردم خیلی بهتر رشد کردم .
. به نظر من یک فرد چپ دست باید هر طوری که خودش احساس راحتی میکنه نوازندگی کنه .
جیمی هندریکس نزدیک ۶۰-۷۰ سال پیش زندگی میکرده اون موقع هال و هوای گیتار هالوبادی سبک جاز و لاتین بین مردم بود