میکس با مسترینگ چه تفاوتی دارد؟

مدت‌ها تمرین موسیقی کرده‌اید، چندین قطعه نوشته‌اید، ذوق موسیقی هم دارید و اکنون می‌خواهید ساخت و تولید قطعات خود را آغاز کنید. خب، از کجا باید شروع کرد؟ می‌دانیم که فرایند تولید آدیو، مقوله‌ای‌ پیچیده است. در این راه، هزاران نکته ریز و درشت و مرعوب‌کننده برای یک شخص بی‌تجربه و بی‌اطلاع وجود دارد. با این همه، تمام این مسیر پرپیچ‌وخم را می‌توان به سه مرحله اساسی تقسیم کرد: mixing ،tracking و mastering.

ـ Tracking (اصطلاح فنی، به معنای ضبط کردن یا رکورد کردن): ترکینگ عبارت است از گرفتن صداها و ضبط کردن آنها در ترک‌های DAW.

ـ Mixing: این مرحله عبارت است از تنظیم و ترکیب ترک‌های ضبط‌شده با یکدیگر و تبدیل آنها به فرمت استریو یا مولتی کانال.

ـ Mastering: مسترینگ عبارت است از پرداخت و نهایی کردن محصول میکس‌شده و آماده‌سازی آن برای پخش. ترتیب قرارگیری قطعات و فواصل صحیح بین آنها نیز در این مرحله انجام می‌گیرد.

تکلیف Tracking که عبارت است از کار ضبط سازها، بسیار روشن است و احتمالاً کسی در درک و فهم آن دچار مشکل نمی‌شود. ولی مرز موجود میان mixing و mastering معمولاً توسط عموم نادیده گرفته می‌شود و به درستی درک نمی‌گردد.

میکس چیست؟

پس از پایان ضبط تک تک ترک‌ها، پروژه شما آماده میکس است. برای انتقال به مرحله میکس، در ابتدا باید به مرتب‌سازی و سامان‌دهی ترک‌ها بپردازیم. این کار با اختصاص نام‌هایی روشن و گویا به ترک‌ها آغاز می‌شود. مثلاً عبارت “Ld Vox” در مقایسه با “audio_track_14.wav”، به‌نحوی بسیار گویاتر بیانگر این امر است که محتوای ترک مورد نظر، صدای وکال اصلی است. سپس با قرار دادن پلاگین gain در تک‌ تک ترک‌ها، خروجی همه صداهای رکوردشده را از لحاظ گین، با یکدیگر یکسان می‌کنیم. پس از آن با استفاده از فِیدرهای موجود در میکسر DAW، حدود تقریبی لِوِل‌های هر ترک را مشخص می‌نماییم و در ادامه، هر یک از صداها با استفاده از ناب‌های PAN، به سمت چپ، راست یا وسط هدایت می‌شوند. تمام این عملیات، اصطلاحاً rough mix نامیده می‌شود.

در مرحله بعدی، با استفاده از فیلترهای highpass و lowpass و ایکوالایزرها، فرکانس‌هایی از هر کدام از ترک‌ها را به‌نحوی حذف می‌کنیم که هر یک از سازها، ناحیه فرکانسی خاص خود را اشغال کنند و جا برای دیگر سازها باز شود و در نتیجه، به لحاظ تُنال، کل قطعه به یک وضعیت متعادل برسد. این عملیاتِ برابرسازی صدایی با EQ، به شنیده شدن همه سازها در کنار یکدیگر منجر می‌شود. در ادامه، کمپرسورها وضعیت داینامیک صداها را کنترل می‌کنند. همچنین، EQ و کمپرسورهای دیگر در کنار ریورب ،دیلی ، ماجولیشن، سچوریشن و افکت‌های دیگر نیز روی ترک‌ها و در جهت ایجاد فضاهای خلاقانه اعمال شده و به قطعه‌ی موسیقی، شکل و آب و رنگ می‌دهند.

در طول فرایند میکس، اصلاحاتی به لحاظ تایمینگ و کوک صداها، شکل محو شدن آنها و میزان لوِل، روی صداها صورت می‌گیرد. با اعمال automation، تغییرات لازم در طول پیشروی قطعه انجام می‌شود. محصول میکس‌شده، در نهایت باید در سیستم‌های صوتی مختلف، صدایی عالی داشته باشد. این یک نکته بسیار مهم در کار میکس است و به همین دلیل، باید حاصل کار خود را با انواع اسپیکرها (سیستم صوتی خانگی، سیستم صوتی داخل اتومبیل‌ها، هدفون‌ها و…) تست کنید.

وقتی محصول میکس در تمامی شرایط، صدای مورد تائید مهندس صدا را ارائه دهد، می‌توان کار mixing را تمام‌شده دانست.

مسترینگ چیست؟

وقتی که فرایند میکس به پایان می‌رسد، زمان آن است که محصولِ میکس‌شده به مرحله مسترینگ منتقل شود ـ که مرحله نهایی قبل از انتشار قطعه است. هدف اصلی مسترینگ، پولیش کردن و جلا دادن کار برای نیل به بهترین صدادهی و آماده‌سازی آن برای مرحله نشر به بازار در قالب CD، صفحه vinyl یا به‌صورت اینترنتی است. در مرحله مسترینگ، با استفاده از EQهای linear-phase، کمپرسورها، لیمیترهای brickwall و افکت‌هایی مثل character EQها، stereo widenerها و tape saturation که برای بیرون کشیدن زیبایی‌های میکس طراحی شده‌اند، محصول میکس‌شده برای پخش در رادیو و تلویزیون آماده می‌شود. metering دقیق و صحیح در این مرحله، بسیار مهم است. کارهایی که در مرحله مسترینگ روی صدا انجام می‌شود، اکثراً بسیار نامحسوس هستند. اگر قرار باشد تغییرات اساسی روی صدا انجام شود، کار به مرحله میکس ارجاع شده و تغییرات لازم روی آن اعمال و دوباره به مرحله مسترینگ ارسال می‌شود. در این مرحله، به هیچ وجه قرار نیست اشکالات یک میکس بد اصلاح شود، بلکه بیشتر قرار است نکات مثبت یک میکس خوب بیرون کشیده شود.

خیلی از مهندسین میکس ترجیح می‌دهند که افکت‌های مسترینگ را در انتهای مسیر سیگنال خود قرار دهند و میکس خود را با وجود این افکت‌ها پیش ببرند. این کار به هیچ وجه به‌منظور انجام مسترینگ نیست. مسترینگ یک پروسه کاملاً جداگانه با اهدافی کاملاً متفاوت از میکس است.

در مرحله مسترینگ، ضمن بیرون کشیدن شیرینی‌های صدا، ساختار یک آلبوم نیز شکل می‌گیرد. تنظیم ولوم تک‌تک قطعات برای رسیدن به انسجام کلی آلبوم، فاصله بین قطعات، محو شدن انتها و ابتدای قطعات، نام‌گذاری آنها و افزودن ISRCها، CD Text و کدهای UPC/EAN، همگی از اهداف مسترینگ هستند.

شش تفاوت مهم میان Mixing و Mastering

۱- در روند میکس، المان‌های داخل قطعه کنار یکدیگر قرار گرفته و به نسبت یکدیگر بالانس می‌شوند. در این مرحله، تمام اصوات با هم ترکیب و به یک محصول منسجم تبدیل می‌شوند. در حالی که در روند مسترینگ، روی این محصول منسجم کلی یک پرداخت نهایی انجام می‌شود. می‌توان گفت که یک میکس می‌تواند بدون مسترینگ انجام شود، ولی یک مسترینگ بدون میکس ممکن نخواهد بود.

۲- در مرحله میکس، امکان دسترسی به تک‌ تک سازهای تشکیل‌دهنده قطعه وجود دارد. مثلاً اگر نیاز باشد صدای وکال بالاتر برود، با بالا کشیدن فیدر کانال وکال این کار صورت می‌پذیرد. در حالی که در روند مسترینگ، دسترسی به یکایک صداها وجود ندارد و کار روی میکس کلی انجام می‌شود. حتی اگر هم در مرحله مسترینگ تغییراتی روی بالانس سازها انجام شود، با دشواری بسیار بسیار زیادی همراه خواهد بود.

۳- در هر دو مرحله میکس و مسترینگ، هدف ما رسیدن به بالانس است. ولی تفاوت در اینجاست که حین میکس، بالانس میان تک‌تک سازها صورت می‌پذیرد، در حالی که هنگام مسترینگ، بالانس میان قطعات تشکیل‌دهنده یک آلبوم صورت می‌گیرد. ساده‌تر بگوییم، میکس باعث می‌شود که سازهای یک آهنگ به‌خوبی در کنار یکدیگر بنشینند و مسترینگ باعث می‌شود که آهنگ‌ها به‌خوبی در کنار یکدیگر قرار بگیرند.

۴- یک پروژه میکس می‌تواند بسیار بزرگ باشد. یک قطعه ساده راک یا پاپ می‌تواند به‌راحتی از ۳۲ ترک یا بیشتر تشکیل شود. در پروژه‌های پیچیده‌تر، ممکن است که با صدها ترک روبرو باشیم. در حالی که پروژه‌های مسترینگ، به‌صورت نرمال از یک ترک استریو یا چند stem برای هر آهنگ تشکیل می‌شوند.

۵- در مرحله میکس، تنظیمات زیادی روی ترک‌ها اعمال می‌شود که حتی ممکن است بعضی از آنها، بسیار تهاجمی باشند. در این مرحله، تنظیمات روی تک‌ تک المان‌های داخل قطعه به‌صورت جداگانه انجام می‌شوند. اما در مرحله مسترینگ، تنظیمات بسیار نامحسوس هستند و روی کل قطعه میکس‌شده اعمال می‌شوند.

۶- در مرحله میکس، هدف بیرون کشیدن نقطه نظرات هنری سازنده قطعه و حصول اطمینان از بیان نیات احساسی اوست؛ در حالی که تمرکز مسترینگ روی کیفیت صداست. در مسترینگ، هدف ما حصول اطمینان از خوب بودن صدای قطعه و حتی بهتر بودن آن نسبت به دیگر آهنگ‌های موجود در بازار است.

مأخذ: Sweetwater

نوشته: Mac McDonough

ترجمه: بابک آخوندی