۱۰ نوع پلاگین ضروری برای تولید موسیقی

پلاگین معمولاً پُراستفاده‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین ابزار برای تبدیل کردن یک اجرای بی‌روح به یک اثر صوتی خیره‌کننده است. همچنین، اغلب ما فضا یا بودجه لازم برای جمع‌آوری تجهیزات سخت‌افزاری گران‌قیمت را نداریم و تنها می‌توانیم با استفاده از نرم‌افزارها، کیفیت کارهای خود را به سطح مطلوب برای پخش برسانیم. هر استودیویی می‌تواند از پلاگین‌ها استفاده کند؛ خواه برای ضبط دموهای شخصی و خواه برای ارائه خدمات به مشتریان مشهور و تراز اول. اگر از چند و چون استفاده از پردازنده‌ها و افکت‌ها در ضبط و تولید موسیقی اطلاع ندارید، پیشنهاد می‌کنیم مجموعه آموزشی «آشنایی با پردازنده‌ها و افکت‌ها» را در وب‌سایت گیتارایران مشاهده کنید.

در این مقاله، به ده نوع پلاگین اشاره می‌کنیم که در هر استودیویی مورد نیاز هستند. به‌علاوه، برخی از بهترین پلاگین‌های موجود در بازار را نیز به شما معرفی می‌کنیم. ۱۰ نوع پلاگین مورد نظر ما عبارتند از:

• پلاگین‌های اصلاح کوک
• پلاگین‌های کاهش نویز
• شبیه‌ساز کانال و پری‌امپ
• اکولایزر
• کمپرسور
• سچوریشن
• کورِس و اکسایتر
• دیلِی
• ریورب
• پلاگین‌های مسترینگ

پلاگین‌های اصلاح کوک

گاهی ممکن است اجرای آواز بسیار خوبی ضبط کنید، اما خواننده در نقطه حساس از کوک خارج شود. در این مواقع می‌توانید مجدداً سعی کنید که اجرایی با کیفیت مشابه ضبط کنید؛ اما ممکن است حس جادویی لحظه دیگر اتفاق نیفتد. با استفاده از نرم‌افزارهای اصلاح کوک (pitch-correction) می‌توانید نت‌های مشکل‌دار را اصلاح کنید و کسی هم متوجه این موضوع نخواهد شد. البته این پلاگین‌ها برای ایجاد افکت‌های رباتیک نیز مناسب هستند. یکی از کاربردهای جذاب نرم‌افزارهای اصلاح کوک این است که به وسیله آنها نت سمپل‌ها را تغییر داده تا بتوانید از هر صدایی که دارای کوک باشد، یک ساز پلی‌فونیک بسازید.

پلاگین‌های پیشنهادی:

• Antares Auto-Tune Pro
• Celemony Melodyne 5 Studio
• Waves Tune
• Slate Digital MetaTune

پلاگین‌های کاهش نویز

استفاده از نرم‌افزارهای کاهش نویز (noise-reduction)، به متخصصین اصلاح آدیو محدود نمی‌شود و بخش کثیری از تولیدکنندگان و مهندسین صدا، این نرم‌افزارها را به‌عنوان پای ثابت استودیوهای خود می‌شناسند. نرم‌افزارهای کاهش نویز کاربردهای متعددی دارند؛ خصوصاً در استودیوهای خانگی که امکان بروز نویز محیطی و الکتریکی بالاتر است. می‌توان از این نرم‌افزارها برای از بین بردن نویز سیستم تهویه یا کاهش نویز امپلیفایر گیتار یا حتی اصلاح نویز ایجادشده توسط سازها و پردازنده‌های سخت‌افزاری قدیمی استفاده کرد.

پلاگین‌های پیشنهادی:

• Waves Clarity Vx
• Waves Clarity Vx Pro
• Steinberg SpectraLayers Pro 9
• iZotope RX 10
• Klevgrand Brusfi
• Sonnox Oxford DeClicker

شبیه‌ساز کانال و پری‌امپ

در استودیوهای حرفه‌ای، معمولاً علاوه بر کنسول‌های ضبط بزرگ، چندین رک پر از پری‌امپ و کانال‌های سخت‌افزاری وجود دارد. چرا؟ زیرا تنوع، به زندگی انسان طراوت می‌بخشد؛ خصوصاً در هنگام ضبط آهنگ!

اگر ضبط‌های خود را تنها با یک کارت صدا انجام می‌دهید، می‌توانید با استفاده از پلاگین‌های شبیه‌ساز کانال و پری‌امپ، تجهیزات مورد استفاده حرفه‌ای‌ها را شبیه‌سازی کنید. بیشتر پلاگین‌های کانال و پری‌امپ بر مبنای دستگاه‌های قدیمی و مشهور طراحی می‌شوند و هر یک مشخصات و شخصیت صوتی ویژه‌ای دارند. توصیه می‌کنیم پلاگین‌های مختلف را با یکدیگر ترکیب کرده و استفاده از آنها را در هنگام ضبط و میکس امتحان کنید؛ مثلاً شبیه‌ساز Neve برای آواز، شبیه‌ساز API برای درامز، Trident برای بیس و SSL سری ۴۰۰۰ برای سازهای کلیدی. این کار باعث می‌شود آهنگ‌های شما تنوع پیدا کرده و دستیابی به تفکیک مناسب در میکس ساده‌تر شود.

پلاگین‌های پیشنهادی:

• Slate Digital VPC Virtual Preamp Collection
• Arturia Pre TridA
• Solid State Logic Channel Strip 2
• PSP Audioware InfiniStrip
• Leapwing Audio Al Schmitt Signature
• Softube Summit Audio Grand

اکولایزر

پلاگین اکولایزر (EQ) می‌تواند به‌سادگی مشکلات تعادل در میکس را برطرف کند. چه یک اکولایزر گرافیک مولتی-بند باشد و چه شبیه‌ساز یک اکولایزر قدیمی با فرکانس ثابت، این پلاگین‌ها صدای ساز را زنده کرده و فرکانس‌های ناخواسته را کاهش می‌دهند. علاوه بر این، استفاده صحیح از اکولایزر، هر ساز را در جایگاه مختص خود در قالب میکس تثبیت می‌کند. وقتی ساز جایگاه خود را پیدا کرد، دیگر مزاحم صدای سایر سازها نخواهد شد.

پلاگین‌های پیشنهادی:

• FabFilter Pro-Q 3
• Eventide SplitEQ
• Sonnox Claro
• Sonible smart:EQ 3
• Waves PuigTec EQs
• Slate Digital Infinity EQ

کمپرسور

در ساده‌ترین نوع خود، پلاگین کمپرسور (compressor) می‌تواند دامنه دینامیک سیگنال صوتی را کاهش دهد. با اضافه کردن کمپرسور، در حقیقت نسبت بین قله‌ها و دره‌های سیگنال را کاهش داده‌ایم. کمپرسور می‌تواند دینامیک شدید یک برداشت را یکدست کرده و صدایی همگن‌تر ایجاد کند. مهندسین صدا همواره از این ابزار برای فشرده کردن صدای درامز، یکدست کردن صدای آواز و یا حجم دادن به صدای بیس استفاده می‌کنند. همچنین کمپرسور از مهمترین ابزارها برای دست‌یابی به صدای گیتار خیره‌کننده و حرفه‌ای است. این پلاگین‌ها علاوه بر رام کردن سیگنال‌های سرکش، از طریق رنگ‌آمیزی و شخصیت دادن به محصول نهایی، باعث زنده‌تر شدن صدا می‌شوند. هر کمپرسوری دارای شخصیت صوتی منحصر‌به‌فردی است و در زمان استفاده از آن، باید به این شخصیت توجه کنید. افزون بر موارد اشاره‌شده، کمپرسور می‌تواند به‌عنوان حلقه اتصال تمام کانال‌های موجود در یک پروژه به یکدیگر، ایفای نقش کند.

پلاگین‌های پیشنهادی:

• Solid State Logic Bus Compressor 2
• Waves CLA-76
• Waves CLA-2A
• Sonible smart:comp 2
• FabFilter Pro-C 2
• Empirical Labs Arousor Rev 3.0

سچوریشن

سچوریشن (saturation) کلمه‌ای است که مهندسین صدا از آن برای اشاره به هر صدایی که کمی دیستورت و کمپرس شده باشد استفاده می‌کنند؛ یعنی اتفاقی که هر گاه بار بیش‌از‌حد به مدار الکتریکی وارد شود، رخ می‌دهد. در گذشته، سچوریشن در تمام مراحل ضبط توسط لامپ‌ها و ترانسفورمرهای پری‌امپ، کمپرسور، اکولایزر و نوار ریل اتفاق می‌افتاد. اگرچه سچوریشن از نظر فنی یک تأثیر جانبی ناخواسته بود، اما صدایی مطلوب ایجاد می‌کرد. امروزه تکنولوژی ضبط دیجیتال عملاً عاری از هرگونه رنگ‌آمیزی است؛ اما می‌توانید با استفاده از پلاگین‌های سچوریشن، همان رنگ و لعاب تکنولوژی دوره طلایی موسیقی را به آهنگ‌های خود اضافه کنید.

پلاگین‌های پیشنهادی:

• Soundtoys Decapitator
• FabFilter Saturn 2
• Waves Abbey Road Studios J37
• Solid State Logic Fusion Vintage Drive
• Newfangled Audio Saturate
• D16 Group Redoptor 2

کورس و اکسایتر

وقتی واژه کورس (chorus) را می‌شنویم، ممکن است به یاد صدای عجیب‌وغریب گیتارهای دهه هفتاد بیفتیم. اگرچه صدای گیتار آمیخته به کورس دائماً مد شده و مجدداً از مد می‌افتد، اما استفاده از این افکت در مرحله میکس هیچ‌گاه محبوبیت خود را از دست نداده است. استفاده خفیف از کورس می‌تواند عمق و بعد به میکس ما بیفزاید؛ خصوصاً وقتی از این افکت برای پردازش سازهای جانبی از جمله برخی سازهای کوبه‌ای، سینتی سایزرها و گروه همخوان‌ها استفاده می‌کنیم. در کنار خانواده کورس، افکت‌های اکسایتر (exciter) را داریم که از روندی متفاوت به نتیجه مشابه می‌رسند؛ لااقل در قالب میکس. اگر می‌خواهید آهنگ‌های شما صدایی پهن‌تر، عمیق‌تر و سرزنده‌تر داشته باشند، می‌توانید یک کورس استریو یا اکسایتر را بر روی کانال خروجی جانبی قرار داده و از برخی از سازهای خود انشعاب‌های خفیفی به این کانال ایجاد کنید. احتمالاً از نتیجه این کار شگفت‌زده خواهید شد!

پلاگین‌های پیشنهادی:

• Eventide TriceraChorus
• Arturia Chorus Dimension-D
• UVI Thorus
• Waves Aphex Vintage Aural Exciter
• Soundtoys MicroShift
• Waves PS22 Stereo Maker

دیلی

دیلی (delay) معمولاً برای ایجاد فضاهای خلسه‌انگیز و رؤیایی، افکت‌های اسلَپ‌بَک قدیمی و تکرارهای قدرتمند و دراماتیک صدا مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما آیا می‌دانید که این ابزار به‌عنوان یکی از پرکاربردترین ابزارهای مهندسین میکس نیز شناخته می‌شود؟ درست مانند ریورب، می‌توان از دیلی نیز برای ایجاد فضای صوتی در میکس استفاده کرد. کریس لرد-الجی (Chris Lord-Alge)، مهندس معروف صدا، به استفاده از دیلی استریو بر روی نت سیاه برای آواز معروف است. او صدای این افکت را آنقدر کاهش می‌دهد تا آن را حس کند اما نشنود. شاید این کار به نظر عجیب بیاید؛ اما مؤثر است. لذا دیلی یک ابزار ضروری برای ایجاد صداهای اغواکننده در میکس است. مانند بیشتر پلاگین‌های موجود در این فهرست، دیلی نیز انواع و اقسامی دارد. بد نیست حداقل چند نمونه از انواع مختلف آن از جمله دیلی دیجیتال، دیلی نوار و دیلی bucket-brigade را در اختیار داشته باشید.

پلاگین‌های پیشنهادی:

• Soundtoys EchoBoy
• Solid State Logic X-Delay
• Arturia Delay Tape-201
• Pulsar Audio Echorec
• UVI Dual Delay X
• D16 Group Repeater

ریورب

ریورب (reverb) نیز از جمله ابزارهای ضروری برای ضبط و میکس موسیقی است. در هنگام ضبط می‌توان با استفاده از کمی ریورب، حس و اعتمادبه‌نفس خواننده در اجرا را افزایش داد. در مرحله تولید نیز می‌توان با بهره‌گیری از ریورب، صداهای کسل‌کننده را زنده کرد. به عقیده ما، در مرحله میکس، ریورب برای ایجاد تجربه شنیداری واقعی‌تر برای شنونده، ضروری است. پلاگین‌های ریورب انواع متنوعی دارند؛ از جمله شبیه‌سازهای دیجیتال دستگاه‌های فنری، شبیه‌سازی اتاق‌ها و ریورب‌های الگوریتمی مدرن با امکان شخصی‌سازی بی‌پایان.

پلاگین‌های پیشنهادی:

• Audio Ease Altiverb 7
• Eventide Blackhole
• Lexicon PCM Native Reverb
• iZotope Neoverb
• Relab Development LX480 Essentials
• Baby Audio Crystalline

پلاگین‌های مسترینگ

مهندسین مسترینگ، متخصصینی آزموده هستند که وظیفه دارند جلای نهایی را به میکس اضافه کرده و آن را به سطح ولوم مطلوب برسانند. اگرچه برخی از مهندسین مسترینگ تنها با نرم‌افزار کار می‌کنند، اما این اتفاق در بازار معمول نیست و اغلب مهندسین حرفه‌ای مسترینگ، کماکان سخت‌افزار را ترجیح می‌دهند. اما به‌عنوان مهندس میکس یا ضبط، بد نیست نرم‌افزارهای مسترینگ را نیز در اختیار داشته باشید تا بتوانید بهترین نمونه از میکس را برای مشتریان خود تولید کنید. حتی موزیسین‌های تفننی و هنرمندان مستقل نیز می‌توانند از این پلاگین‌ها بهره‌مند شوند. اغلب نرم‌افزارهای مسترینگ، رساندن ولوم به حد معقول را ساده می‌کنند؛ لااقل تا حدی که وقتی آهنگ خود را در یک پلی‌لیست در کنار آهنگ‌های مسترشده توسط متخصصین می‌شنوید، مأیوس نشوید.

پلاگین‌های پیشنهادی:

• iZotope Ozone 10 Advanced
• IK Multimedia Lurssen Mastering Console
• Slate Digital FG-X Dynamics
• Newfangled Audio Elevate

منبع: Sweetwater
مترجم: کیان ایرجی