بیشتر گیتاریستها و مهندسین صدا اتفاق نظر دارند که میکروفونگذاری امپلیفایر بهترین روش برای بهرهگیری از ظرفیتهای صوتی گیتار الکتریک است. با این وجود، در بسیاری از مواقع، ضبط مستقیم سیگنال گیتار و تغییر صدا با استفاده از شبیهسازهای امپ، روشی بسیار راحتتر و انعطافپذیرتر است. با توجه به کیفیت بالای نرمافزارهای شبیهسازی امپ در بازار، ما توانایی دستیابی به صداهایی را داریم که قابل قیاس با سیگنال ضبطشده از امپلیفایر هستند.
این روزها ضبط سیگنال مستقیم گیتار بینهایت ساده شده است. تقریباً تمام کارت صداهای موجود در بازار دارای خروجیهای امپدانس بالا هستند و میتوان گیتار را بدون نیاز به دیآی باکس (direct box) به آنها متصل کرد. اگرچه در صورت تمایل میتوان از دیآی باکس نیز استفاده کرد.
۱. چه موقع از ضبط سیگنال مستقیم استفاده کنیم؟
اگر صدای گروه خود را در استودیویی ضبط میکنید که اتاقی جداگانه برای قرار گرفتن امپلیفایر ندارد، احتمالاً صدای سازهای دیگر توسط میکروفون امپلیفایر دریافت میشود که این امر میتواند دردسرساز شود. در چنین موقعیتی، ضبط مستقیم سیگنال میتواند روش بسیار خوبی باشد و از بروز مشکل اشارهشده جلوگیری خواهد کرد.
همچنین اگر در آپارتمان زندگی میکنید، بهخوبی میدانید که ضبط کردن صدای گیتار با امپلیفایر در نیمههای شب امکانپذیر نیست. در این موقعیت نیز بهترین گزینه، ضبط سیگنال مستقیم است.
یک دلیل دیگر برای ضبط سیگنال مستقیم، در اختیار داشتن گزینههای متنوعتر است. از آنجا که نرمافزارهای شبیهساز امپ امکانات و گزینههای بسیاری را در اختیار ما قرار میدهند، گاهی بهتر است نهایی کردن صدای گیتار را به مرحله میکس موکول کنیم تا هماهنگی بهتری با سایر سازها داشته باشد.
همانطور که وکال را با اکولایزر، کمپرسور و ریورب نهایی ضبط نمیکنیم، میتوانیم برای انتخاب صدای گیتار نیز تا مرحله میکس دست نگه داریم تا مطمئن شویم که صدا با سایر سازها هماهنگ است. همچنین با در اختیار داشتن تجهیزات مناسب میتوانید بعداً سیگنال گیتار مستقیم خود را ری-امپ کنید که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
یک نقطه ضعف ضبط مستقیم گیتار این است که نوازندهها اغلب بر روی صدای ساز خود حساس هستند و تصمیمگیری نهایی در مورد صدای ساز خود را به تولیدکننده یا مهندس میکس واگذار نمیکنند. اگر بتوانید نوازنده را متقاعد کنید که این انتخاب را به شما واگذار کند، داشتن گزینههای بیشتر در مرحله میکس مزیت بزرگی خواهد بود.
۲. مانیتورینگ و کاهش تأخیر
یک مشکل در ضبط سیگنال مستقیم، مانیتورینگ آن است. گیتاریستها معمولاً باید سیگنال را با صدایی شبیه به صدای نهایی بشنوند تا بتوانند با حسوحال مناسب ساز بزنند. این مسئله معمولاً در ضبط صداهای کلین مشکلساز نیست؛ اما با صداهایی که گین بالا دارند و طرز نواختن نوازنده به ساستین و اُورتُنها بستگی دارد، مشکلساز خواهد شد. سیگنال مستقیم گیتار، کلینترین سیگنال ممکن است و حس خاصی را به نوازنده القا نمیکند و به وی اجازه نمیدهد که به عمق حس ریتمیک موسیقی نفوذ کند.
راه حل مشکل آن است که صدای گیتار را از طریق کانالی که یک شبیهساز امپلیفایر بر روی آن قرار دارد مانیتور کنیم. صدای این کانال، صدای نهایی گیتار نخواهد بود؛ اما برای القای حس بهتر در هنگام ضبط مفید است.
اما این راه حل یک مشکل بزرگ دارد: تأخیر سیگنال. بسته به توان محاسباتی کامپیوتر، نوع نرمافزاری که از آن استفاده میکنید و کیفیت درایورهای کارت صدای شما، ممکن است نتوانید تأخیر سیگنال را به اندازه کافی پایین آورده و نتیجتاً با مشکل تأخیر سیگنال مانیتورینگ مواجه شوید که کار نوازنده را دچار مشکل میکند.
بسته به اینکه گیتاریست با نوازندههای دیگر مینوازد یا بر روی ترکهای از پیش ضبطشده، راههایی برای حل این مشکل وجود دارد.
در جلسه ضبط با ترکهای از پیش ضبطشده، اگر نمیتوانید تأخیر سیگنال را در حد لازم کاهش دهید (شاید به خاطر وجود ترکهای دیگر و پلاگینهای قرارگرفته بر روی آنها)، یک خروجی استریو از کل پروژه گرفته، پروژهای جدید با آن ایجاد کرده و ضبط گیتار را در آن پروژه انجام دهید. در این حالت احتمالاً تأخیر سیگنال در حد لازم کاهش مییابد؛ زیرا تنها پلاگین موجود در پروژه، شبیهساز امپلیفایر گیتار است.
بعد از پایان ضبط گیتار، از صدای گیتار بدون پلاگین شبیهساز امپلیفایر خروجی گرفته و آن را به پروژه اصلی منتقل کنید. ضمناً اگر نرمافزار آهنگسازی شما امکان فریز کردن ترکها را دارد، میتوانید با فریز کردن سایر ترکها، بار پردازنده را کاهش داده و ضبط خود را در پروژه اصلی انجام دهید.
۳. ضبط به همراه گروه
در هنگام ضبط با گروه باید بتوانید تأخیر سیگنال را در حد نیاز کاهش دهید تا مزاحم کار نوازنده نباشد. چنین پروژههایی معمولاً پلاگینهای زیادی ندارند؛ بهجز شبیهساز امپ و شاید یک ریورب.
اگر به هر دلیلی، گیتاریست کماکان با تأخیر سیگنال احساس راحتی نداشت، میتوانید سیگنال مستقیم ساز او را با سیگنال خروجی شبیهساز امپ ترکیب کنید. این راه حل، بهخصوص در هنگام ضبط با گین بالا، راه حل کاملی نیست؛ زیرا صدای اصلی شما کلین و صدای تأخیردار شما دیستورتشده خواهد بود. چاره کار این است که ترکیب را بهنوعی تنظیم کنید که نوازنده بیشتر سیگنال تأخیردار را بشنود و صدای سیگنال مستقیم را در حدی دریافت کند که بتواند حس ریتمیک قطعه را بهخوبی لمس کند.
۴. امپلیفایرهای مختلف را امتحان کنید
وقتی سیگنال مستقیم خود را با موفقیت ضبط کردهاید و برای مرحله میکس آماده میشوید، گزینههای بسیاری پیش روی شما قرار میگیرند. یک راه مناسب برای شروع این است که یک پلاگین شبیهساز امپلیفایر را بر روی خط گیتار قرار داده، صداهای پیشفرض مختلف آن را امتحان کرده، صدایی که به صدای مورد نظرتان نزدیکتر است را انتخاب کنید و در نهایت، جزئیات آن را تغییر دهید.
علاوه بر پیدا کردن کلیت صدا و تغییراتی از قبیل گین و اکولایزر بر حسب سلیقه شخصی، میتوانید کابینتهای مختلف را نیز امتحان کنید. تغییر کابینتهای مختلف تکی یا جفت و تنظیم پاسخ ضربههای مختلف (impulse response) را نیز امتحان کنید.
۵. میکس گیتار
صرف این نکته که نرمافزار شبیهساز امپلیفایر شما دارای افکتهای مختلف است، دلیل بر آن نمیشود که از پلاگینهای دیگر بر روی خط گیتار خود استفاده نکنید. کافیست پلاگینهای مختلف را در زنجیره افکتها، بعد از شبیهساز امپلیفایر قرار دهید.
با وجود کنترل تن بر روی شبیهسازهای امپلیفایر، شخصاً از پلاگینهای چنل استریپ بر روی همه ترکهای گیتار استفاده میکنم؛ اغلب جهت استفاده از فیلتر های-پس برای گرفتن فرکانسهای بم، اکولایزر برای شخصیت دادن به صدا و کمپرسور برای کنترل دینامیک. در صداهای دیستورتشده نیز گاهی از سچوریشن برای گرما بخشیدن به صدا استفاده میکنم که شخصیتی شبیه به شخصیت صدای لامپ امپلیفایر ایجاد میکند.
در بسیاری از مواقع نیز از شبیهساز کمپرسور LA-2A برای کنترل دینامیک و براق کردن صدا و همچنین از شبیهساز نوار اشتودر (Studer) برای رنگآمیزی یا بهعنوان دیلِی نواری استفاده میکنم.
اغلب مواقع، ریورب را بر روی یک خروجی جانبی قرار میدهم. بدین ترتیب میتوانم مواردی چون اکولایزر و کمپرسور را بعد از ریورب بر روی کانال خروجی قرار دهم و شخصیت صدای ریورب را تغییر دهم.
۶. ری-امپ کردن
اگر به این نتیجه رسیدید که سیگنال مستقیم مناسب شما نیست و حتماً قصد دارید صدا را از طریق امپلیفایر ضبط کنید، میتوانید از تکنیک ری-امپ استفاده کنید. برای این کار به یک پردازنده ری-امپ نیاز خواهید داشت. این دستگاهها معمولاً گرانقیمت نیستند و در استودیو مفید واقع میشوند.
این پردازنده، سیگنال مستقیم گیتار را از کارت صدای شما گرفته و آن را به یک سیگنال امپدانس بالا تبدیل میکند و یک خروجی برای اتصال به امپ در اختیار شما قرار میدهد.
سپس شما امپلیفایر را میکروفونگذاری کرده و سیگنال خروجی آن را در نرمافزار آهنگسازی ضبط میکنید. یک خاصیت مهم این تکنیک آن است که لازم نیست پیش از اطمینان خاطر، صدای نهایی خود را انتخاب کنید. با این روش میتوانید تنظیمات، افکتها و میکروفونگذاریهای مختلف را امتحان کنید.
البته باید قبل از ری-امپ کردن شبیهساز امپلیفایر، ترک گیتار را خاموش کنید. با این وجود میتوانید در میکس نهایی از ترکیب سیگنال مستقیم و سیگنال ری-امپشده استفاده کنید.
منبع: Waves
نویسنده: Mike Levine
مترجم: کیان ایرجی