هفت درام ماشین تأثیرگذار تاریخ

درام ماشین‌ها، سینتی‌سایزرهایی هستند که برای ساخت صداهایی شبیه به سازهای کوبه‌ای و درام کیت‌ها طراحی شده‌اند. دوره طلایی این سینتی‌سایزرها دهه هشتاد میلادی محسوب می‌شود؛ دوره‌ای که اکثر شرکت‌های معتبر سازنده سینتی سایزر، یک درام ماشین قدرتمند نیز در کاتالوگ محصولات خود داشتند و صدای آنها در آثار هنرمندان محبوب نظیر دیپش مد (Depeche Mode)، کرفتورک (Kraftwerk) و حتی مایکل جکسون شنیده می‌شد. امروزه بسیاری از آهنگسازان سبک الکترونیک منحصراً از درام ماشین‌های تولیدشده در دهه هشتاد در ساخت موسیقی استفاده می‌کنند. دلیل این امر، صدای خام، خالص و منحصربه‌فردی است که سینتی‌سایزرها و خصوصاً درام ماشین‌های این دوره تولید می‌کنند.

در این مقاله، هفت درام ماشین برتر ساخته‌شده در دهه هشتاد میلادی را معرفی خواهیم کرد و به ویژگی‌های آنها خواهیم پرداخت. ترتیب‌بندی این فهرست بر اساس سال تولید درام ماشین‌ها و به‌صورت صعودی است.

Linn LM-1

Linn LM-1 یکی از اولین سینتی‌سایزرهایی بود که از سمپل‌های دیجیتال استفاده می‌کرد و در زمان معرفی‌اش در سال ۱۹۸۰، یک درام ماشین بسیار پیشرفته محسوب می‌شد. در هسته LM-1 فقط یک چیپ قرار داشت که ۱۲ سمپل هشت بیت در آن ذخیره شده بود. این درام ماشین امکان ذخیره‌سازی ۱۰۰ ریتم را به کاربر می‌داد که در آن زمان عددی حیرت‌انگیز بود. اما LM-1 با قیمت ۵۰۰۰ دلاری خود، به‌قدری گران بود که هیچ‌گاه نتوانست به‌صورت انبوه وارد بازار شود و استفاده از آن تنها منحصر به هنرمندان بسیار مشهور مانند مایکل جکسون، جورجو مورودر (Giorgio Moroder)، پرینس و جان کارپنتر بود.

البته شرکت Linn با عرضه مدل ارزان‌تر LinnDrum در سال ۱۹۸۲، خرید درام ماشین‌های خود را برای افرادی با بودجه پایین‌تر نیز امکان‌پذیر کرد.

Roland TR-808

TR-808 را می‌توان مشهورترین و محبوب‌ترین درام ماشین تاریخ دانست. اما جالب است که بدانید این درام ماشین در بدو عرضه خود به بازار، شاهد فروش پایینی بود و شکستی تجاری برای رولند محسوب می‌شد.

TR-808 قیمتی پایین‌تر از LM-1 داشت و به جای استفاده از سمپل‌های دیجیتال، بر پایه تکنولوژی آنالوگ ساخته شده بود. در واقع، استفاده از اسیلاتور و تولیدکننده نویز سفید برای شبیه‌سازی صدای درام، به TR-808 یک ماهیت صوتی الکترونیک و غیرطبیعی بخشیده است که در آن زمان باعث شد تا موزیسین‌های مشهور و نشریه‌های موسیقی معتبر آن را جدی نگیرند و حتی آن را دستگاهی بی‌ارزش بنامند. اما با گذشت زمان، موزیسین‌ها ماهیت صوتی خاص و قابلیت‌های این درام ماشین را درک کردند و امروزه می‌توان صدای آن را تقریباً در تمامی سبک‌های موسیقی مدرن، خصوصاً هیپ هاپ شنید.

یکی از اولین هنرمندان مدرنی که از TR-808 در موسیقی خود استفاده کرد، افریکا بمباتا (Afrika Bambaataa) بود. این رپر در سال ۲۰۰۱، قطعه‌ای به نام Planet Rock را با محوریت یک بیت که درام لاین آن با TR-808 ساخته شده بود، منتشر کرد. مدتی کوتاه پس از انتشار این ترک، محبوبیت این درام ماشین در میان هنرمندان سبک هیپ هاپ سیری صعودی به خود گرفت؛ تا جایی که امروزه، صدای این دستگاه به بخشی جدانشدنی از بیت‌های هیپ هاپ تبدیل شده است. اما محبوبیت Roland TR-808 تنها به موسیقی هیپ هاپ خلاصه نمی‌شود و پس از انتشار Planet Rock، بسیاری از هنرمندان تکنوی آمریکایی نیز شروع به استفاده از این دستگاه کردند و اکنون نیز TR-808 جایگاه مهمی در این سبک دارد.

Oberheim DMX

Oberheim DMX دیگر درام ماشینی است که از زمان عرضه خود در سال ۱۹۸۱، به شدت مورد توجه موزیسین‌های سبک هیپ هاپ قرار گرفته است. DMX در واقع یک سمپلر دیجیتال است که Oberheim آن را به‌عنوان یک پاسخ تجاری به Linn LM-1 خلق کرد؛ با این تفاوت که DMX قیمتی بسیار پایین‌تر از LM-1 داشت.

DMX نیز همچون رقیب خود، یعنی LM-1، از فرمت هشت بیت برای ذخیره‌سازی سمپل‌ها استفاده می‌کرد؛ اما در این دستگاه یک الگوریتم به کار رفته بود که رزولوشن سمپل‌های ذخیره‌شده در آن را به ۱۲ بیت افزایش می‌داد.

از ترک‌های مشهوری که Oberheim DMX در آن استفاده شده است می‌توان به It’s Like That اثر Run DMC و Blue Monday اثر New Order اشاره کرد که هر دو در سال ۱۹۸۳ منتشر شدند.

E-Mu Drumulator

در سال ۱۹۸۳، شرکت Linn، درام ماشین LinnDrum را با قیمت حدوداً ۳۰۰۰ دلار به بازار عرضه می‌کرد و DMX از شرکت Oberheim نیز قیمتی در همین حدود داشت. با وجود اینکه این دو درام ماشین قیمتی پایین‌تر از LM-1 پنج هزار دلاری داشتند، اما هنوز محصولات بسیار گرانی محسوب می‌شدند. در آن زمان، یک درام ماشین با امکاناتی نزدیک به این دو مدل و قیمتی پایین‌تر می‌توانست موفقیت تجاری بزرگی را برای سازنده‌اش رقم بزند. شرکت E-Mu با تشخیص این فرصت، مدل Drumulator را به بازار عرضه کرد.

E-Mu با استفاده از چیپ‌های ارزان‌قیمت‌تر و ساده‌سازی رابط کاربری، موفق به خلق این درام ماشین اقتصادی‌ شد. اما کاربری این دستگاه به‌آسانی DMX و LinnDrum نبود. همچنین سمپل‌های Drumulator به دلیل مدار قدیمی‌تر و ساده‌تر آن، طول زمانی کوتاه‌تری از درام ماشین‌های مذکور داشت. در عوض، قیمت ۹۹۵ دلاری Drumulator که کسری از قیمت درام ماشین‌های دیجیتال آن زمان بود، باعث استقبال بسیار خوب موزیسین‌ها شد و E-Mu توانست تنها در عرض دو سال، ده هزار عدد از آن را به فروش برساند.

Drumulator با وجود تکنولوژی پایین‌تر نسبت به رقبای خود، کیفیت صدای قابل قبول و ماهیت صوتی جذابی داشت و هنوز هم توسط بسیاری از آهنگسازان، خصوصاً هنرمندان سبک House استفاده می‌شود.

Roland TR-909

TR-909 که نسل بعدی درام ماشین TR-808 محسوب می‌شد، بر پایه تکنولوژی سمپلینگ دیجیتال طراحی شده بود؛ اما ماهیت صوتی آن شبیه به سینتی‌سایزرهای آنالوگ و یادآور TR-808 بود. این درام ماشین را می‌توان یکی از اولین دستگاه‌هایی دانست که از فناوری نوظهور MIDI پشتیبانی می‌کرد.

حضور کوتاه TR-909 در کاتالوگ محصولات رولند، بار دیگر اهمیت قیمت یک درام ماشین در محبوبیت و تأثیر آن در صنعت موسیقی را یادآور می‌شود. تنها دو سال پس از معرفی TR-909 و در سال ۱۹۸۵، رولند تصمیم به ساخت درام ماشین تماماً دیجیتال TR-707 گرفت و تولید TR-909 را متوقف کرد. با این اتفاق، قیمت TR-909 افتی قابل توجه را تجربه کرد؛ اما همین افت قیمت، آن را به دستگاهی قابل دسترس‌تر تبدیل کرد و بر محبوبیت آن نزد موزیسین‌ها افزود.

از پرودوسرهای طرفدار TR-909 می‌توان به افرادی مانند فرانکی ناکلز (Frankie Knuckles) و دریک می (Derrick May) اشاره کرد که اعتقاد داشتند کیک درام‌های تولید‌شده توسط این درام ماشین، صدایی کوبنده‌تر از TR-808 دارند و برای استفاده در سبک‌های نوپای House و تکنو مناسب‌تر هستند. همین امر، رولند TR-909 را از آن زمان به دستگاهی محبوب نزد هنرمندان این دو سبک تبدیل کرده است.

Boss DR-110

درام ماشین‌های رولند با وجود قیمت پایین‌تر از رقبا، هنوز محصولاتی گران‌قیمت محسوب می‌شدند. در سال ۱۹۸۳ میلادی، Boss که برندی برای محصولات مقرون‌به‌صرفه و تجهیزات اجرای زنده رولند بود، از درام ماشین DR-110 رونمایی کرد.

DR-110 که به Dr. Rhythm نیز معروف است، قیمت پایین‌تری از محصولات رولند داشت. این درام ماشین از هسته‌ای آنالوگ برخوردار بود و توانایی تولید تنها شش صدای کیک، اسنر، هَت باز، هت بسته، سنج و دست (clap) را داشت. اما بازه محدود اصوات قابل تولید توسط DR-110 در برابر ماهیت صوتی جذاب و قیمت پایین آن اهمیت کمی داشت و این دو عامل، DR-110 را به یک موفقیت تجاری بزرگ برای Roland و Boss تبدیل کردند.

تیراژ بالای این درام ماشین باعث شده است که امروزه نیز نمونه‌های سالم بسیاری از آن با قیمت بسیار پایین‌تر از سایر درام ماشین‌های Roland در سراسر دنیا یافت شود.

Yamaha RX5

یاماها با تولید RX5، ویژگی‌های جدیدی را به درام ماشین افزود که پیش از آن در هیچ محصول مشابهی وجود نداشت.
این درام ماشین که در سال ۱۹۸۶ وارد بازار شد، قابلیت تنظیم مؤلفه‌هایی مانند Attack و Decay هر صدا را به کاربر می‌داد و از دو پارامتر قابل تنظیم موسوم به Accent نیز برای هر سمپل خود برخوردار بود. این تنظیمات جدید در RX5، اعمال تغییراتی قابل توجه بر روی ماهیت صوتی تمامی ۲۴ سمپل موجود در این درام ماشین را امکان‌پذیر می‌کرد.

Yamaha RX5 در تمام طول عمر خود دستگاهی بسیار محبوب بوده است و توسط هنرمندان مشهوری چون a-ha و INXS نیز استفاده شده است.

منبع: SoundGym
مترجم: امیر تولی