فندر در گذر زمان (تا سال ۲۰۱۴)

۱۹۰۹ – در روز ۱۰ آگوست، کلارنس لئونیداس فندر در شهر آناهایم کالیفرنیا به دنیا آمد.

۱۹۲۸ – لئو از دبیرستان فارغ‌التحصیل شد، مدیریت یک ایستگاه رادیو آماتوری را به عهده گرفت و به تولید امپلیفایر و دستگاه‌های اعلانات صوتی مشغول شد.

۱۹۳۸ – لئو اولین فروشگاه خود به نام Fender’s Repair Service (خدمات تعمیرات فندر) را راه‌اندازی کرد و به ارائه خدمات در زمینه تعمیرات سازهای موسیقی و دستگاه‌های اعلانات عمومی مشغول شد.

۱۹۴۶ – لئو نام شرکت خود را به Fender Electric Instruments Company (شرکت سازهای الکتریکی فندر) تغییر داد. او مدیریت مغازه خود را به دیل هایت سپرد تا بتواند بر روی تولید ساز تمرکز کند. تا سال ۱۹۴۹، گیتارها و امپلیفایرهای فندر جای خود را در صنعت موسیقی باز کرده بودند.

۱۹۵۰ – در بهار این سال، شرکت سازهای الکتریکی فندر یک مدل دوپیکاپ و تک‌پیکاپ سالید بادی را به بازار عرضه کرد. این گیتار، Esquire (اسکوایر) نام داشت و حدود ۵۰ عدد از آن تولید شد که دارای تراس راد نبودند. سفارش‌ها یکی یکی در حال ثبت شدن بودند؛ اما پیش از تولید، دسته قابل تنظیم به این ساز اضافه شده و نام آن به Broadcaster (برادکستر) تغییر یافت. یک سال بعد، نام این گیتار به Telecaster (تلکستر) تغییر یافت. دلیل این تغییر نام، شباهت اسمی این مدل با درامز برادکستر کمپانی گرچ بود.

۱۹۵۱ – لئو مغازه خود را را تعطیل کرد تا بتواند تمام تمرکز خود را بر روی تولید سازهای سالید بادی معطوف کند. این امر باعث شد که در اواخر سال ۱۹۵۱، اولین گیتار بیس الکتریک تولید شود. Precision Bass (پرسیژن بیس) کماکان یکی از محبوب‌ترین طرح‌های گیتار بیس است. پرسیژن بیس به امپلی‌فایر نیز نیاز داشت و به همین دلیل امپ Bassman (بیسمن) خلق شد.

۱۹۵۴ – گیتار Stratocaster (استرتوکستر) به بازار معرفی شد؛ محبوب‌ترین گیتاری که تاکنون ساخته شده است. این گیتار ارزش شرکت Fender را به میلیون‌ها دلار افزایش داد و لئو را به چهره‌ای اسطوره‌ای در جهان موسیقی تبدیل کرد.

۱۹۵۶ – در پایین تصویری از پوستر ثبتی استرتوکستر را می‌بینیم که برای تبلیغ ویژگی‌های جدید آن به کار می‌رفت. از زمان معرفی این مدل در سال ۱۹۵۴، گیتار استرتوکستر دستخوش تغییرات متعددی شده است؛ تغییراتی شامل مقادیر مختلف انحنای بدنه، مواد استفاده‌شده در پیچ‌های کنترل، پیک‌گارد، شکل سردسته، محل قرارگیری شماره سریال و…

۱۹۵۹ – در این زمان شرکت فندر بیش از ۱۰۰ کارمند داشت.

۱۹۶۰ – Jazz Bass (جز بیس) به بازار معرفی شد.

۱۹۶۴ – فندر تولید گیتارهای آکوستیک را آغاز کرد. در این زمان، شرکت فندر بیش از ۶۰۰ کارمند داشت که ۵۰۰ نفر از آنها در بخش تولید مشغول به کار بودند. لئو فندر در سن ۵۵ سالگی دچار مشکلات جسمانی شد و به شریک خود، دونالد رندال پیشنهاد کرد که شرکت تولید سازهای الکتریک فندر را در ازای پرداخت ۱.۵ میلیون دلار خریداری کند. رندال پول کافی برای خرید شرکت را در اختیار نداشت و قرار شد خریدار دیگری پیدا کند. در ماه آگوست، گیتار Mustang (ماستنگ) به بازار معرفی شد.

۱۹۶۵ – در ماه ژانویه، شرکت فندر به مبلغ ۱۳ میلیون دلار به یکی از زیرمجموعه‌های سی‌بی‌اس (کلمبیا برادکستینگ سیستمز) به نام شرکت پخش کلمبیا فروخته شد. سی‌بی‌اس بلافاصله شروع به تغییر دادن شرکت فندر کرد.

۱۹۶۶ – پس از خریداری شرکت، فارست وایت از سمت نایب رئیس به سمت مدیر کارخانه تنزل پیدا کرد. او کمتر از دو سال بعد، به دلیل بروز اختلاف بر سر کیفیت امپلیفایری که CBS قصد تولید آن را داشت، از سمت خود استعفا داد. اولین سردسته بزرگ «دهه هفتادی» نیز در این سال مورد استفاده قرار گرفت.

۱۹۶۹ – دونالد رندال، نایب رئیس و مدیر شرکت در دوران CBS نیز شرکت را ترک کرد. استعفای او به دلیل سیاست‌های شرکت و نگرانی از کیفیت تولیدات بود. بسیاری از کارمندان قدیمی شرکت احساس می‌کردند که کیفیت تولیدات، تحت نظر سی بی اس، کاهش یافته است

۱۹۷۵ – دورانی عجیب بود. استرتوکستر از هر زمانی محبوب‌تر بود و هنرمندان بیشتر و بیشتری این مدل را خریداری می‌کردند؛ اما مدل‌های جدید اصلاً به خوبی مدل‌های قدیمی نبودند. بسیاری از تولیدات جدید، سازهای قابل قبولی بودند؛ اما فقط معدودی از آنها سازهای فوق‌العاده‌ای به حساب می‌آمدند. در اواسط دهه هفتاد، شرکت فندر باید با سرعت هرچه تمام‌تر گیتارهای استرتوکستر را تولید و به بازار عرضه می‌کرد و همین امر زمینه‌ساز بروز مشکلاتی می‌شد؛ زیرا به دلیل عجله در تولید، کیفیت گیتارها پایین می‌آمد و تصمیمات نادرستی درباره طراحی ساز گرفته می‌شد.

۱۹۷۷ – «این یک ماشین کاری است»: پوستر تبلیغاتی شرکت فندر، یک استرت با پرداخت رنگ چوب و پیک‌گارد سیاه را نشان می‌دهد که در آن دوران مرسوم بود.

۱۹۸۰ – طرح سردسته بزرگ که شرکت سی بی اس آن را معرفی کرده بود، رها شد و سردسته‌های کوچک اصلی به خط تولید بازگشتند. در همین سال، لئو فندر و جورج فولرتون (یکی از کارمندان قدیمی فندر)، شرکت گیتارسازی G&L (جورج و لئو) را تأسیس کردند.

در اوایل دهه ۸۰، شرکت CBS سه مدیر ارشد از شرکت یاماها را استخدام کرد؛ جان مک لارن، ویلیام شولتز و دن اسمیت. در کتاب فندر (The Fender Book)، از دن اسمیت اینگونه نقل قول شده است: «ما را استخدام کردند تا شهرت خوب فندر را بازگردانده و شرکت را مجدداً سودده کنیم. شرکت زیان‌ده شده بود و در آن زمان همه از فندر متنفر بودند. ما فرض را بر این گذاشته بودیم که آنها هنوز می‌توانند مثل گذشته استرتوکستر و تلکستر تولید کنند؛ اما اشتباه می‌کردیم. چیزهای زیادی در کارخانه تغییر کرده بودند.»

۱۹۸۲ – ویلیام شولتز عملاً تولید گیتارهای فندر در ایالات متحده را متوقف کرد و تمرکز خود را بر روی بازتولید محدود گیتارهای باکیفیت «کلاسیک» مربوط به دوران پیش از تصدی‌گری سی‌بی‌اس گذاشت.

۱۹۸۳ – گیتارهای Squier (اسکوایر) ژاپنی به بازار آمریکا معرفی شدند.

۱۹۸۵ – در تاریخ ۵ مارس، سی‌بی‌اس شرکت فندر را به مبلغ ۱۲.۵ میلیون دلار به گروه مدیریتی تحت نظر ویلیام شولتز واگذار کرد. نام شرکت به Fender Musical Instruments Corporation (شرکت آلات موسیقی فندر) تغییر یافت. اما این واگذاری شامل بسیاری از گواهی‌های ثبت فندر، ماشین‌آلات و کارخانه فولرتون نبود و اینها به‌صورت جداگانه فروخته شدند؛ در نتیجه، هیچگونه تولیدی در ایالات متحده صورت نمی‌گرفت. در کاتالوگ ۱۹۸۵، تنها مدل‌های ژاپنی به چشم می‌خورند. در این زمان و پس از فروش، شرکت آلات موسیقی فندر ۱۱ میلیون دلار مقروض بود.

ویلیام شولتز

اولین مدیرعامل عصر جدید فندر، ویلیام شولتز بود که در آخرین سال‌های تصدی‌‌ سی‌بی‌اس در اوایل دهه ۸۰، در سمت مدیر شرکت فعال بود. در سال ۱۹۸۵، او و چند سرمایه‌گذار دیگر شرکت فندر را از سی‌بی‌اس خریداری کردند. شولتز شرکت فندر امروزی را پایه‌گذاری کرد.

۱۹۸۷ – دو سال پس از تعطیلی تولیدات فندر در آمریکا، کارگاه Fender Custom Shop (تولیدات سفارشی فندر) در شهر کرونای کالیفرنیا افتتاح شد. در همین سال نیز مدل American Standard Strat به بازار عرضه شد.

۱۹۸۸ – گیتارهای سیگنچر اریک کلپتون و اینگوی مالمستین به بازار عرضه شدند.

۱۹۹۱ – دفتر مرکزی فندر از کرونا به آریزونا منتقل شد. این دفتر مرکزی تمام تأسیسات فندر در سطح جهان، از جمله در آمریکا، مکزیک، ژاپن، فرانسه، کره، چین، پادشاهی متحده و آلمان را تحت نظر داشت.

در یک روز بارانی در ماه مارس ۱۹۹۱، لئو فندر از دنیا رفت. کارگاه خصوصی او در شرکت G&L تا به امروز دست‌نخورده باقی مانده است.

۱۹۹۵ – فندر شرکت گیتارسازی Guild (گیلد) را خریداری کرد.

۱۹۹۶ – در این زمان، شرکت فندر حدود ۵۰ هزار گیتار را در سال تولید می‌کند و حدود ۲۵۰ میلیون دلار ارزش دارد.

۱۹۹۸ – تأسیساتی مجهز و مدرن با مساحت ۱۶۴۴۰ متر مربع در زمینی به وسعت ۱۹ جریب، با توان تولید ۳۵۰ گیتار در روز، در کرونای کالیفرنیا احداث شد.

۲۰۰۴ – به مناسبت پنجاه سالگی استرتوکستر، مدل ۵۰th Anniversary به بازار معرفی شد که نمونه بازسازی‌شده استرتوکستر اصلی مربوط به سال ۱۹۵۴ بود.

۲۰۰۵ – ویلیام شولتز بازنشسته شد.

۲۰۰۷ – لئو فندر، دونالد رندال، ویلیام شولتز و کارکنان کلیدی دیگر شرکت در تالار مشاهیر فندر جای گرفتند.

۲۰۱۴ – فندر شرکت گیلد را فروخت.

منبع: Soundunlimited
مترجم: کیان ایرجی