راهنمای خرید اسپیکر مانیتورینگ

چه در حال ضبط و میکس پروژه‌های بزرگ باشید و چه در تلاش برای تولید موسیقی خود در در خانه، یک جفت اسپیکر مانیتورینگ (مانیتور استودیویی) از ملزومات کار شما خواهد بود. یک جفت مانیتور خوب به شما اجازه می‌دهد آنچه را که ضبط می‌کنید با جزئیات دقیق بشنوید. اما پیش از آنکه اقدام به خرید اسپیکر مانیتورینگ کنید، احتمالاً سوالاتی در ذهن شما شکل خواهند گرفت: تفاوت اسپیکرهای معمولی با اسپیکرهای استودیویی چیست؟ اسپیکر مانیتورینگ خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟ صدای یک مانیتور دقیق باید چگونه باشد؟

این راهنما به شما کمک می‌کند پاسخ این سوالات و سوالات متعدد دیگر را پیدا کنید تا بتوانید مانیتوری متناسب با نیازها و بودجه خود پیدا کنید.

تفاوت اسپیکر مانیتورینگ و اسپیکر خانگی

در هنگام میکس موسیقی در استودیو، گوش‌های شما تعیین می‌کنند که چه تصمیماتی باید بگیرید و چه اصلاحاتی را باید اعمال کنید، کدام فرکانس‌ها نیاز به تقویت و کدام‌یک نیاز به کنترل دارند. اسپیکرهایی که برای گوش کردن به موسیقی از آن استفاده می‌کنید، تأثیر شایانی در نحوه شنیدن شما دارند. برای رسیدن به میکس مورد نظر نباید اسپیکرهای شما صدا را رنگ‌آمیزی کنند؛ بلکه باید صدا را دقیقاً همانگونه که هست به شما نشان دهند. این کار بر عهده مانیتورهای استودیویی باکیفیت است.

مانیتورهای استودیویی طراحی شده‌اند تا سیگنال آدیو را در تمام طول طیف فرکانسی به‌دقت بازپخش کنند. برخلاف اسپیکرهای خانگی که معمولاً جوری طراحی می‌شوند که فرکانس‌های بم قوی و صدای کوبنده داشته باشند، اسپیکرهای مانیتورینگ خوب فرکانس‌های به‌خصوصی را به فرکانس‌های دیگر ترجیح نمی‌دهند. مانیتور خوب پاسخی دقیق و یکسان در تمام سطوح ولوم ارائه خواهد کرد. این امر به شما کمک می‌کند تا به‌دقت بشنوید که اجزای مختلف میکس در سطوح ولوم مختلف چگونه عمل می‌کنند. البته برای رسیدن به سیگنالی تخت به قطعات باکیفیت و مهندسی دقیق نیاز است و این یکی از نکات اصلی در تفاوت قیمت اسپیکرهای مانیتورینگ است. با وجود این، اگر برای تجهیز استودیوی خانگی یا استودیوی کوچک خود بودجه محدودی دارید، می‌توانید اسپیکرهایی با قیمت قابل قبول پیدا کنید که از عهده کار برمی‌آیند.

در این راهنما سعی داریم به شما کمک کنیم تا بهتر بدانید که باید به چه نکاتی توجه کنید.

یک اسپیکر مانیتورینگ خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

یک نکته جالب درباره اسپیکرهای مانیتورینگ: دفعه اولی که صدای پخش‌شده از یک مانیتور باکیفیت با پاسخ فرکانسی تخت را می‌شنوید، ممکن است صدای آن به نظر شما غلط یا بد بیاید. دلیل این امر آن است که گوش‌های شما به شنیدن صدای اسپیکرهای خانگی عادت کرده است که با استفاده از حقه‌های مهندسی، صدا را به‌طرز مصنوعی حجیم‌تر، فرکانس‌های بم را کوبنده‌تر و فرکانس‌های بالا را دلنشین‌تر می‌کنند.

پس بخش مهمی‌ از روند خرید اسپیکر مانیتورینگ این است که خود را برای تجربه‌ای متفاوت آماده کنید؛ یعنی باید به مشخصات فنی جور دیگری نگاه کنید. به جای توجه به افکت‌هایی مانند تقویت فرکانس‌های بم، باید به این توجه کنید که اسپیکر در محیط استودیوی شما صداها را تا چه حد دقیق بازپخش می‌کند.

اعداد و مشخصات

هنگام جستجو برای انتخاب و خرید اسپیکر مانیتورینگ، به اعداد و عبارات بسیاری از جمله پاسخ فرکانسی، THD و SPL و همچنین عبارات آشناتری مانند وات و اندازه درایور برمی‌خورید.

این مختصات فنی، تصویری کلی از عملکرد مانیتور در حین ضبط، میکس و مسترینگ ارائه می‌کنند. برخی از این اعداد در نتیجه آزمایش‌های انجام‌شده توسط شرکت تولیدکننده به دست می‌آیند که می‌خواهند عملکرد محصول خود را بسنجند.

اگرچه این مشخصات مفید هستند، اما به یاد داشته باشید که آزمایش‌های لازم برای به دست آوردن مشخصات فنی غالباً استانداردسازی نشده‌اند؛ پس ۰.۰۱٪ THD از نظر یک تولیدکننده ممکن است معادل با ۰.۰۳٪ THD از نظر شرکتی دیگر باشد. با این حال، این اطلاعات کماکان برای شما به‌عنوان یک خریدار مفید هستند؛ به‌شرط آنکه در نظر داشته باشید این ارقام تنها به‌عنوان سرمشقی برای تحقیق شما به حساب می‌آیند. در نهایت بهتر است به گوش خود و همچنین گوش‌های همکاران و اشخاصی که در اینترنت به بررسی تجهیزات موسیقی می‌پردازند، اعتماد کنید. هیچ چیز جایگزین شنیدن دقیق نیست. خواندن بررسی‌های انجام‌شده توسط متخصصین و سایر کاربران نیز می‌تواند به شما کمک کند که بهترین گزینه را پیدا کنید.

دامنه یا طیف فرکانسی

از آنجا که شما از مانیتورهای خود انتظار دقت بالا دارید، یکی از اولین نکاتی که باید درباره آن مطمئن شوید این است که اسپیکر می‌تواند تمام فرکانس‌های شنیداری موجود در موسیقی شما را پوشش دهد. در فهرست مشخصات بیشتر مانیتورها، حد بم دامنه فرکانسی با واحد هرتز و حد بالای دامنه فرکانسی با مقیاس کیلوهرتز نشان داده می‌شود. در اغلب شرایط، پاسخ فرکانسی بین ۵۰ هرتز تا ۲۰ کیلوهرتز، پاسخی مناسب محسوب می‌شود. همانطور که در ادامه بحث خواهیم کرد، دامنه فرکانسی تحت پوشش به اندازه قابلیت تولید صدا بدون تغییر و دیستورشن در تمام طول دامنه فرکانسی اهمیت ندارد.

پیش از آنکه بخواهید بر مبنای دامنه فرکانسی یک اسپیکر مانیتورینگ اقدام به خرید آن کنید، به یاد داشته باشید که این عدد به‌تنهایی نشان نمی‌دهد که مانیتور تا چه حد به‌خوبی از پس پخش‌کردن این فرکانس‌ها برمی‌آید. ممکن است مانیتوری که در حال بررسی آن هستید دامنه فرکانسی ۴۰ هرتز تا ۲۱ کیلوهرتز را پوشش دهد؛ اما چطور می‌توان مطمئن بود که این فرکانس‌ها را به‌طور یکدست پخش خواهد کرد؟

باید متوجه شویم که در طول طیف فرکانسی چقدر تغییر خواهیم داشت. این دامنه بر مبنای مقیاس دسی‌بل نشان داده می‌شود. مثلاً اگر مشخصات دامنه فرکانسی یک مانیتور به‌صورت ۴۰Hz-21kHz+2dB درج شده باشد، این بدان معناست که برخی از فرکانس‌ها در دامنه‌های مختلف ممکن است به اندازه دو دسی‌بل قوی‌تر یا ضعیف‌تر پخش شوند. در بیشتر موارد، حد تفاوت ۳ دسی‌بل، صدای نسبتاً یکدست را به همراه خواهد داشت.

اگر در سبک‌های موسیقی که فرکانس‌های بم زیادی دارند فعالیت می‌کنید (مثل هیپ‌هاپ یا الکترونیک) یا با میکس‌های سوراند (surround) سر و کار دارید، شاید بد نباشد یک ساب‌ووفر استودیویی تهیه کنید که بتواند فرکانس‌هایی تا دامنه سی هرتز یا پایین‌تر از آن را نیز پوشش دهد.

اعوجاج هارمونیک کل (THD)

مقیاس اعوجاج هارمونیک کل یا THD هم یکی از نشانگرهای دقت کلی است؛ اما نحوه خوانش آن با پاسخ فرکانسی فرق دارد. این مقیاس به شما اجازه می‌دهد متوجه شوید مانیتورهای شما سیگنالی که به آنها می‌رسد را تا چه اندازه تمیز بازپخش می‌کنند‌. در اغلب موارد، عبارت اختصاری THD در اصل به THD+N یا اعوجاج هارمونیک کل به‌علاوه نویز اشاره دارد؛ پس هرگاه با عبارت اختصاری THD روبرو شدید، می‌توانید نویز را هم از زیرمجموعه‌های آن در نظر بگیرید.

هر مدار آدیو مشمول مقداری نویز و دیستورشن است؛ اما سوال اینجاست که چه مقدار؟ یک مدار آدیوی تمیز باید میزان دیستورشن و نویزی نزدیک به صفر داشته باشد؛ مثلاً ۰.۰۰۱٪. مداری که به‌خوبی طراحی نشده باشد، دیستورشن زیادی به همراه خواهد داشت؛ از ۰.۳ تا ۱٪. اگرچه احتمالاً در مشخصات مانیتورهای استودیویی به چنین اعدادی بر نمی‌خورید، اما در توصیف مشخصات اسپیکرها و هدفون‌های خانگی به اعدادی در این حدود و بالاتر از آنها برخواهید خورد و این هم یک دلیل دیگر برای استفاده نکردن از اسپیکرهای خانگی در تولید موسیقی است.

واتاژ

اگرچه این مقیاس برای شرایط استودیویی چندان حیاتی نیست، اما توان مانیتورهای استودیویی که با مقیاس وات اندازه‌گیری می‌شود، عددی است که بد نیست حداقل در اتاق‌های بزرگ‌تر به آن توجه کنید. به‌طور معمول، توان ۱۰-۶۰ وات برای بیشتر استودیوهای خانگی کافیست. در اتاق‌های بزرگتر یا استودیوهای متوسط ممکن است به توانی بیشتر از این نیاز داشته باشید. در مانیتورهایی که تغذیه برق و امپلیفایر آنبورد خود را دارند، شرکت تولیدکننده توان هر درایور را به منظور به دست آوردن بهترین پاسخ ممکن در تمام دامنه فرکانسی تنظیم می‌کند.

طراحی میدان نزدیک، دور یا متوسط

وقتی در اینترنت به جستجوی مانیتورهای استودیویی می‌پردازید، ممکن است با عبارات میدان نزدیک (near-field)، میدان متوسط (mid-field) یا میدان دور (far-field) روبرو شوید. این عبارت به شرایط مناسب چیدمان برای شنیدن صدای اسپیکر اشاره دارد؛ اسپیکرهای میدان نزدیک برای شنیدن صدا در فاصله کم و اسپیکرهای میدان دور برای پرتاب صدا با دقت بالا و در فواصل بلندتر طراحی شده‌اند.

اسپیکرهای میدان نزدیک با طراحی کوچک و اندازه جمع‌و‌جور خود برای بیشتر شرایط کار در استودیو مناسب هستند؛ زیرا به کاربر اجازه می‌دهند که بیشتر به صدای برآمده از خود اسپیکر گوش کند، نه صدایی که در اثر برخورد سیگنال با دیوارها و کف و سقف اتاق به گوش او بازتاب می‌یابد. این مانیتورها مستقیماً روبروی کاربر قرار گرفته و با زاویه رو به گوش کاربر، مابین دو اسپیکر و سر کاربر مثلثی متساوی‌الاضلاع تشکیل می‌دهند. جایگاه بهینه برای شنیدن صدای مانیتورها به نقطه طلایی یا Sweet Spot (معادل نقطه شیرین) معروف است.

اگر اتاق شما بزرگتر است و باید اسپیکرها از شما فاصله بیشتری داشته باشند، مدل‌های میدان متوسط یا میدان دور برای شما مناسب‌تر خواهد بود. به یاد داشته باشید که در کار کردن با مانیتورهای میدان متوسط یا میدان دور، اتاق شما باید از نظر آکوستیک اصلاح شده باشد تا بتوانید صدایی دقیق از مانیتورهای خود دریافت کنید.

اجزای اسپیکر مانیتورینگ

مانیتورهای امروزی از سه بخش اصلی تشکیل می‌شوند: درایورها، کابینت و مدار الکترونیک. مانیتورهای اکتیو یا Powered (که امروزه با اختلاف محبوب‌ترین نوع مانیتور هستند)، شامل امپلیفایر داخلی هم می‌شوند.

نمی‌توان هیچ‌یک از این اجزا را مهم‌تر از سایرین دانست. هر قطعه‌ای به این منظور طراحی می‌شود که در کنار سایر قطعات به‌خوبی کار کند. داشتن یک درایور فوق‌العاده، در شرایطی که کابینت مناسب درایور مذکور نباشد، فایده خاصی نخواهد داشت.

درایورها

در مانیتورهای مرسوم دو نوع درایور وجود دارد: ووفر و توییتر. مانیتورهای موسوم به three-way که چندان رایج نیستند، یک درایور اختصاصی برای تولید بازه فرکانسی میانی هم دارند. به‌علاوه، در سیستم‌های مانیتورینگ سوراند ۲.۱، ۵.۱ و ۷.۱ کاناله، ساب‌ووفر جداگانه‌ای نیز وجود دارد.

در مانیتورهایی که دو درایور دارند، ووفر کار پخش فرکانس‌های پایین، پایین میانی و فرکانس‌های میانی را بر عهده دارد و توییتر وظیفه پخش فرکانس‌های میانی فوقانی و فرکانس‌های فوقانی را عهده‌دار است. در مانیتورهای سه درایوری، یک درایور دامنه میانی نیز به این دو اضافه می‌شود که وظیفه پخش فرکانس‌های میانی را بر عهده دارد. وقتی ساب‌ووفر را به چیدمان مانیتوری خود اضافه می‌کنید، ساب‌ووفر بخشی از فرکانس‌های پایین و تمام فرکانس‌های بسیار پایین را بر عهده می‌گیرد.

تولیدکننده‌ها از اجناس مختلفی برای تولید درایور استفاده می‌کنند؛ از جمله ابریشم، مایلار، شیشه، کربن، تیتانیوم و آلیاژهای فلزی. مایلار یک پلیمر مصنوعی است که در سال ۱۹۵۰ اختراع شد. این ماده شبیه‌سازی ابریشم است؛ اما رطوبت بر آن تأثیر نمی‌گذارد. شیشه و کربن معمولاً در مواقعی استفاده می‌شوند که اسپیکر باید توان بالایی را بر عهده گرفته و صدایی دقیق و طیفی گسترده را در دامنه فرکانس‌های بالا ارائه کند. همین امر درباره توییترهای فلزی که از تیتانیوم یا سایر آلیاژهای فلزی تولید می‌شوند نیز صادق است و آنها نیز صدایی دقیق، طیف فرکانس‌های فوقانی گسترده و توانایی پاسخ‌دهی مناسب به توان بالا را دارند.

ووفرها، درایورهای میانی و ساب‌ووفرها معمولاً به شکل مخروط، با گنبدی در مرکز مخروط و کناره‌های انعطاف‌پذیر اما مقاوم ساخته می‌شوند که به مخروط و سیم‌پیچ صدا اجازه حرکت می‌دهند. این مخروط معمولاً از پارچه یا کاغذ تقویت‌شده، پلی‌پروپیلن، فیبر آرامید، فایبرگلاس یا کِولار ساخته می‌شود. کاغذ و پارچه گزینه‌های سنتی تولید مخروط هستند که به علت کارایی شبیه به ابریشم و قیمت پایین خود مورد استفاده قرار می‌گرفتند. پلی‌پروپیلن، فیبر آرامید، فایبرگلاس و کولار موادی جایگزین برای ساخت مخروط هستند که در تلاش برای تولید مخروط اسپیکری با مقاومت بالا ایجاد شده‌اند. مخروط سبک‌تر ممکن است پاسخ سریع‌تری به ترنزینت‌ها نشان دهد که نتیجتاً صدایی دقیق‌تر را به علت پاسخی سریع‌تر به تغییرات سریع و دینامیک در طیف فرکانس‌های بالا به ارمغان می‌آورد.

کابینت‌

کابینت مانیتوری که به‌خوبی طراحی شده باشد، بهترین کارایی را از درایورهای خود می‌گیرد. مهندسین کابینت‌ها را بر اساس درایور اسپیکر طراحی می‌کنند. این کابینت باید تا حد ممکن ارتعاش‌ناپذیر باشد تا صدا را دستخوش تغییر یا رنگ‌آمیزی نکند. به همین خاطر، کابینت اسپیکرها معمولاً از موادی سخت و محکم مانند فلزات یا پلاستیک متراکم با ساختار داخلی حساب‌شده و مفصل‌های مهندسی‌شده برای کاهش رزونانس‌های ناخواسته ساخته می‌شوند.

طراحی کابینت همچنین حاوی درگاه‌ها یا رادیاتورهای پسیو است؛ المان‌هایی که به تولید فرکانس‌های بم در اسپیکر کمک می‌کنند و شفافیت و توان این فرکانس‌ها را بالاتر می‌برند. لبه‌های منحنی قاب مانیتور و حفره‌های درایورها از طریق کاهش شکست موج صدا، شفافیت و تصویر استریوی صدا را بهتر می‌کنند.

اتصالات

جدا از اینکه مانیتور اکتیو می‌خواهید یا پسیو، توجه اصلی شما باید به نوع اتصالات مانیتور باشد. ورودی‌های مانیتور را بررسی کنید تا مطمئن شوید با تجهیزاتی که دارید همخوانی دارد. مانیتورها معمولاً از اتصالات یک چهارم اینچی، TRS ،XLR ،RCA یا S/PDIF بهره می‌برند. برخی از مانیتورها تنها ورودی بالانس یا غیربالانس دارند و برخی نیز هر دو را در اختیار کاربر قرار می‌دهند.

اسپیکرهای مانیتورینگ دارای تغذیه برق

مانیتورهای استودیویی که دارای تغذیه برق هستند و به آنها اکتیو گفته می‌شود، محبوب‌ترین نوع مانیتور برای استودیوهای کوچک و استودیوهای خانگی به شمار می‌روند. این اسپیکرها با داشتن یک امپلیفایر سرخود، نیاز به امپلیفایر جانبی برای تغذیه اسپیکر را از بین می‌برند. بسیاری از این مانیتورها برای هر یک از درایورهای خود امپلیفایر جداگانه دارند که برای پوشش دامنه فرکانسی مخصوص آن درایور طراحی شده است.

اسپیکرهای مانیتورینگ بدون تغذیه برق

این اسپیکرها که به آنها اسپیکر مانیتورینگ پسیو نیز گفته می‌شود، اگرچه سهولت کار اسپیکرهای اکتیو را ندارند، اما مزایای مختص خود را دارند. این مانیتورها از آنجا که به امپلیفایر مجزا نیازمند هستند، باعث می‌شوند تا کاربر برای انتخاب قطعات مختلف مدار و چیدمان‌های متشکل از چند اسپیکر آزادی بیشتری داشته باشد. مانیتورهای پسیو معمولاً دارای مدار کراس‌اُور برای تقسیم کردن دامنه‌های زیر و بم طیف فرکانسی هستند.

همچنین برای کسانی که امپلیفایر برق در استودیو خود دارند، قیمت اسپیکرهای پسیو هم به دلیل اینکه شامل قیمت امپلیفایر سرخود نمی‌شود، ممکن است پایین‌تر از نمونه‌های اکتیو باشد.

کنترلر ولوم اسپیکر مانیتورینگ

اگر تصمیم شما برای دست‌یابی به میکس‌های خوش‌صدا واقعاً جدی است، شاید لازم باشد چند جفت مانیتور در استودیو خود داشته باشید. شاید بخواهید از مانیتورهای میدان متوسط و میدان نزدیک در کنار یکدیگر استفاده کنید تا بتوانید مابین آنها قیاس انجام دهید. یا شاید بخواهید پس از بررسی صدا بر روی اسپیکرهای مانیتورینگ دقیق، برای اطمینان از صدادهی آنها در سایر دستگاه‌ها، میکس خود را بر روی سیستم‌های استریوی خانگی نیز امتحان کنید. اگر هر یک از این شرایط شامل شما می‌شود، بد نیست به خرید یک کنترلر ولوم (volume controller) فکر کنید تا بتوانید به‌سرعت و سهولت ولوم اسپیکرهای مختلف را با یکدیگر یکسان‌سازی کرده و میکس را از اسپیکری به اسپیکر دیگر بفرستید. حتماً کنترلری را انتخاب کنید که تعداد اسپیکرهای مورد نظر شما را پوشش دهد. اگر منبع آدیو خود را نیز تغییر می‌دهید، حتماً اطمینان حاصل کنید که کنترلر توان عوض کردن ورودی را نیز داشته باشد.

چگونه اسپیکر مانیتورینگ مناسب را انتخاب کنم؟

مانیتور ایده‌آل برای هر فرد و هر کاربردی متفاوت است. اسپیکری که برای شما مناسب است، ممکن است برای موزیسین دیگری مناسب نباشد؛ پس پیدا کردن مانیتوری که برای شما مناسب باشد تنها با پرس‌وجو کردن از دوستان و سایر موزیسین‌ها و خریداری کردن آنچه آنها خریداری کرده‌اند، ممکن نیست.

به‌طور کلی، اسپیکر مانیتورینگ خوب مانیتوری است که بتوانید به آن اعتماد کنید، گوش‌هایتان آن را به‌خوبی بشناسند و بتوانید برای مدتی طولانی و بدون خستگی به صدای آن گوش کنید. مدار الکترونیکی و خود اسپیکرها باید باکیفیت باشند و بتوانند سطح ولوم مورد نظر و دامنه فرکانسی و اصوات مورد نظر شما را بدون ایراد پخش کنند.

درست مانند تمام مسائل دیگر در زندگی، هر چقدر پول بدهید همانقدر هم آش خواهید خورد. رابطه‌ای مستقیم بین قیمت و کارایی مانیتورها وجود دارد. استفاده سطح حرفه‌ای نیازمند بودجه سطح حرفه‌ای است؛ اما هنرمندان تفریحی و موزیسین‌هایی که فقط می‌خواهند پروژه‌‌های شخصی خود را ضبط و میکس کنند، می‌توانند در حد بودجه خود مانیتورهایی تهیه کنند که کیفیت و دقت خوبی در اختیار آنها قرار دهد.

مثلا اگر بیشتر اوقات صدای آواز و گیتار آکوستیک خود را ضبط می‌کنید، احتمالاً یک جفت مانیتور میدان نزدیک کوچک جوابگوی نیاز شما خواهد بود. اگر موسیقی هیپ هاپ تولید می‌کنید تا بر روی آن رپ کنید یا آهنگ‌های پاپ کلابی تولید می‌کنید، یک سیستم مانیتورینگ ۲.۱ متشکل از دو اسپیکر و یک ساب‌ووفر برای شما مناسب است. اگر برای بازی‌های ویدیویی، ویدیوها، فیلم‌ یا تلویزیون موسیقی تولید می‌کنید، بهتر است از سیستم‌های سوراند ۵.۱ یا ۷.۱ کاناله استفاده کنید. همچنین اگر موسیقی گروه‌های راک را ضبط می‌کنید یا با هنرمندان متنوعی کار می‌کنید، اسپیکرهایی با ووفر ۸ اینچی و توان کافی تهیه کنید که بتوانید از عهده وظایف مختلف برآید.

بهترین مانیتور ممکن برای بودجه خود را تهیه کرده و استفاده از آن را به‌خوبی یاد بگیرید. ممکن است توان خرید بهترین و جدیدترین و بزرگترین و معروف‌ترین اسپیکرهای موجود در بازار را نداشته باشید؛ اما اگر اسپیکر مانیتورینگی داشته باشید که جوابگوی کار شما باشد، دیگر بقیه مسائل اهمیتی ندارند. تقریباً هر مانیتور میدان نزدیک موجود در بازار امروز، چند سر و گردن بالاتر از اسپیکرهای معمولی کامپیوتر شما است.

استفاده بهینه از اسپیکر مانیتورینگ

چگونه کار با مانیتور خود را بیاموزیم؟ مهمترین کار این است که سعی کنید به صدای مانیتور خود با دقت گوش کنید. سعی کنید علاوه بر زمان کار، موسیقی‌های مورد علاقه خود را نیز با این مانیتورها گوش دهید؛ به‌خصوص آهنگ‌هایی که صدای آن‌ها را به‌خوبی می‌شناسید.

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، آماده باشید که صدایی بسیار متفاوت نسبت به اسپیکرهای معمولی خود بشنوید. به گوش کردن ادامه دهید و نگذارید صدای اغراق‌نشده و تخت مانیتورها شما را دلسرد کند و به مرور زمان خواهید آموخت که پاسخ مانیتورهای شما به انواع صدا چگونه خواهد بود. این امر نه‌تنها به شما کمک می‌کند تا بدانید مانیتورهای شما برای چه مواردی مناسب هستند، بلکه به شما خواهد آموخت که اسپیکرهایتان در چه زمینه‌هایی ضعف دارند و اینکه چطور می‌توانید این ضعف‌ها را پوشش دهید تا میکس‌های شما آنقدر خوش‌صدا باشند که انگار آنها را بر روی بهترین مانیتورهای دنیا میکس کرده‌اید.

اگر از سیستم ۲.۱ استفاده می‌کنید، حجم بالای فرکانس‌های بم ممکن است شما را فریب دهد تا فکر کنید که فرکانس‌های بم شما بسیار حجیم هستند؛ اما وقتی صدا را به اسپیکرهای خانگی کوچکتر منتقل کنید، ممکن است تمام این فرکانس‌های بم ناپدید شوند. پس میکس خود را بر روی سیستم‌های مختلف امتحان کرده و برخلاف نقاط قوت سیستم خود عمل کنید.

یک نکته دیگر که باید درباره مانیتورهای تازه خود بدانید: نباید مانیتورها را بلافاصله بعد از خارج کردن از جعبه بر روی قفسه پشت میز خود قرار دهید و صدای آنها را بالا ببرید و فکر کنید که کار شما تمام شده است. مانیتورهای میدان نزدیک طراحی شده‌اند تا با فاصله‌ای نزدیک، یعنی حدوداً ۹۰ الی ۱۵۰ سانتی‌متر از شنونده قرار بگیرند و نباید هیچ مانعی هم بر سر راه رسیدن امواج صدا از درایور به گوش شنونده وجود داشته باشد. این مسئله شامل دیوارهای اتاق نیز می‌شوند؛ زیرا صدایی که در اثر برخورد به دیوارها بازتاب پیدا می‌کند، می‌تواند بر روی تجربه شنیداری شما تأثیر بگذارد.

پد مخصوص اسپیکر مانیتورینگ باعث می‌شود مانیتورهای شما از سطحی که بر روی آن قرار گرفته‌اند، جدا شوند و دقت آنها در بازپخش صدا بیشتر شود. همچنین بهتر است مانیتورها را در حالتی تنظیم کنید که وقتی در جایگاه معمول خود برای میکس کردن می‌نشینید، در نقطه طلایی یا سوئیت اسپات قرار بگیرید. پایه مانیتور برای جای‌گیری درست اسپیکر به شما کمک می‌کند و پوشش آکوستیک می‌تواند محیط شنیداری شما را ارتقاء دهد؛ حتی در استفاده از مانیتورهای میدان نزدیک.

فهرست معانی واژگان مربوط به اسپیکر مانیتورینگ

فیش یا جک ۱/۴ اینچ: این نوع اتصال به جک یا فیش هدفون نیز معروف است. اتصالی غیربالانس که از سیم تلفنی استفاده کرده و ابتدایی‌ترین نوع اتصال در آدیو به حساب می‌آید.

۲.۱: چینش مانیتور متشکل از دو مانیتور اصلی و یک ساب‌ووفر جداگانه برای فرکانس‌های بم.

بیس: اشاره به بخش بم دامنه فرکانسی که معمولاً از ۲۰ هرتز تا ۱۵۰ هرتز امتداد دارد. این عبارت برای نُت‌های بم نیز به کار می‌رود.

بالانس (balanced): نوعی از مدار آدیو که شامل دو اتصال روکش‌شده با قطبیت‌های معکوس و سطح نویز زمین مساوی است. سیم‌کشی بالانس به انتقال سیگنال بدون نویز در شرایطی که مدار مستعد اختلالات الکتریکی است کمک می‌کند؛ مثلاً در استودیوها یا سالن‌های اجرای زنده. این نوع اتصال به ورودی و خروجی بالانس و کابل‌های بالانس نیاز دارد.

بای-امپلیفایر یا دو امپلیفایر: استفاده از امپلیفایرهای برق جداگانه به همراه مدار کراس‌اُور برای تغذیه بخش‌های مختلف یک اسپیکر. این تکنولوژی معمولاً در مدار اکتیو مورد استفاده قرار می‌گیرد که امپلیفایرها بخشی از خود اسپیکر به حساب می‌آیند.

کابینت: کابینت معمولاً به قابی اشاره دارد که درایورها در آن قرار می‌گیرند. کاربری این قاب تنها به جای‌گیری درایور و مدارها محدود نمی‌شود. کابینت از ایجاد همپوشانی بین امواج مثبت که از جلوی درایور خارج می‌شوند و امواج منفی خارج‌شده از پشت درایور جلوگیری می‌کند و همچنین بهینگی و پاسخ فرکانسی درایورها را نیز تقویت می‌کند.

دکوپل (decouple): جداسازی مانیتور از سطحی که بر روی آن قرار گرفته است به منظور کاهش انتقال صدا و لرزش‌های ناخواسته. برای این کار پدهای مخصوصی طراحی شده‌اند.

انکسار یا شکست: تخریب موج صدا در اثر منحرف شدن موج توسط یک جسم.

درایور: بلندگوهایی که در کابینت اسپیکر قرار گرفته‌اند. درایورها در واقع بخش فعال مدار اسپیکر هستند که وظیفه ایجاد صدا را بر عهده دارد.

خستگی گوش: حالتی که پس از ساعت‌ها گوش کردن و کار کردن بر روی صدا و معمولاً در هنگام میکس رخ می‌دهد. این حالت به‌خصوص در هنگام کار با ولوم‌های بالا یا گوش کردن به صداهایی که فرکانس‌های اغراق‌شده دارند رخ می‌دهد؛ مثلاً صدایی که فرکانس‌های بالا یا فرکانس‌های میانی زیادی داشته باشد.

صدای تخت (پاسخ تخت): اسپیکر یا دستگاه صوتی که پاسخ فرکانسی تخت داشته باشد، به‌خودی‌خود فرکانس‌های سیگنالی که از طریق آن پخش می‌شود را کاهش یا افزایش نمی‌دهد. در حالت ایده‌آل باید سیگنال دقیقاً همانطور که به دستگاه وارد می‌شود از دستگاه خارج گردد؛ اما این حالت با تکنولوژی مانیتورینگ امروزی غیرممکن است. این اصطلاح از نمودارهای پاسخ فرکانسی نشأت می‌گیرد که در آن پاسخ تخت با یک خط کاملاً صاف و بدون برجستگی یا فرورفتگی نشان داده می‌شود.

فرکانس: اشاره به صداهای به‌خصوص یا بخش‌های به‌خصوص صدا از نظر زیر و بم بودن دارد. تعریف کتابی فرکانسی عبارت است از تعداد تکرار یک رخداد در واحد زمان. فرکانس لرزش‌های صدا که به طول موج بستگی دارد، باعث ایجاد نت‌های مختلفی می‌شود که در موسیقی می‌شنویم. مثلاً نت سیم می‌ بم بر روی گیتار بیس فرکانس بنیادی ۴۱/۵ هرتز را ایجاد می‌کند. سیم می بالا بر روی گیتار نیز فرکانس بنیادی ۱۳۰۰ هرتز یا ۱.۳ کیلوهرتز را تولید می‌کند.

دامنه فرکانسی: بازه یا دامنه فرکانس‌هایی که یک دستگاه صوتی توان ایجاد آن را دارد. این دامنه را معمولاً به این صورت می‌نویسند: ۲۰Hz-20kHz. این مقیاس در ترکیب با اعوجاج هارمونیک کل، تصویری کلی از دقت اجزای مدار را به شما نشان می‌دهد. هرچه این دامنه پهن‌تر باشد، فرکانس‌های بیشتری را می‌توانید به‌دقت بشنوید.

پاسخ فرکانسی: نتیجه تعادل دامنه فرکانسی و بلندای صدا. مثلاً مقیاس (۲۰Hz-20kHz+3) نشان می‌دهد که سیگنال خارج‌شده از دستگاه در محدوده فرکانسی ۲۰ هرتز تا ۲۰ کیلوهرتز نهایتاً ۳ دسی‌بل کمتر یا بیشتر از سیگنال ورودی خواهد بود. فرکانس‌های خارج از این محدوده ممکن است دقتی کمتر یا بیشتر از این داشته باشند.

هرتز: این مقیاس که با حروف مخفف Hz نشان داده می‌شود، واحدی برای اندازه‌گیری فرکانس است و یک هرتز معادل با یک دور در ثانیه به حساب می‌آید؛ مثلاً موج سینوسی ۶۰ هرتز، در هر ثانیه ۶۰ بار سیکل خود را طی می‌کند. واحد کیلوهرتز با مخفف kHz هم برای بیان همین مقیاس اما در اعداد بالاتر از هزار دور در ثانیه به کار می‌رود. این واحد شمارش به افتخار هاینریش هرتز، فیزیکدان قرن ۱۹ آلمانی نامگذاری شده است. او اولین دانشمندی بود که امواج رادیویی را مطالعه کرد.

I/O: این عبارت اختصاری که برای نشان دادن اتصالات تجهیزات آدیو به کار می‌رود، مخفف کلمات input/output به معنای ورودی و خروجی است.

مسترینگ: روندی که طی آن، آدیوی ضبط‌شده برای پخش در درگاه پخش مورد نظر آماده می‌شود. در این روند معمولاً از لیمیتر، کمپرسور، اکولایزر، نرمالایزینگ، ویرایش تصویر استریو و ویرایش آدیو برای رسیدن به صدای حرفه‌ای و یکدست به منظور پخش در شبکه‌های امروزی و تجهیزات پخش باکیفیت استفاده می‌شود.

دامنه میانی: به بخش میانی طیف فرکانسی سیگنال اشاره دارد که معمولاً از ۱۵۰ هرتز تا ۲۵۰۰ هرتز امتداد دارد. این عبارت برای نت‌های موجود در این دامنه نیز استفاده می‌شود.

درایور میانی: درایوری در اسپیکرهای مجهز به چند درایور که برای تولید فرکانس‌های دامنه میانی طراحی شده است.

میکس: روندی که طی آن با استفاده از میکسر سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری، تعادل میان سطح و فرکانس صداهای مختلف در یک اجرای ضبط‌شده برقرار می‌شود تا صدایی دلپذیر به دست آید.

فاز: معیار اندازه‌گیری بر مبنای درجه که نشان می‌دهد موج صدا چه مقدار از سیکل خود را طی کرده است. یک سیکل کامل ۳۶۰ درجه در نظر گرفته می‌شود. اگر دو موج با یکدیگر ناهمساز باشند، بخش‌هایی از موج که دچار همپوشانی هستند از بین خواهند رفت. دو موج کاملاً یکسان که دقیقاً ۱۸۰ درجه اختلاف فاز داشته باشند، به‌طور کامل همپوشانی داشته و یکدیگر را خنثی می‌کنند.

RCA: نوعی از اتصال که توسط شرکت رادیویی آمریکا (Radio Corporation of America) و به دلیل استفاده از آن در تجهیزات این شرکت به محبوبیت رسید. این اتصال که نام درست‌تر آن فونو پلاگ است، معمولاً به‌عنوان جفت استریو مورد استفاده قرار می‌گیرد.

S/PDIF: مخفف Sony Philips Digital Interface Format به معنی «فرمت رابط دیجیتال سونی فیلیپس». S/PDIF به رابط دیجیتال صوتی اشاره دارد که از کابل اپتیکال یا کواکسیال برای انتقال سیگنال استفاده می‌کند. این اتصال بر مبنای استاندارد AES/EBU طراحی شده و می‌تواند دو کانال ۲۴bit/97kHz را در یک جهت تغذیه کند. این رابط در برخی از مانیتورها موجود است.

SPL: مخفف Sound Pressure Level به معنای سطح فشار صدا. مقیاسی برای اندازه‌گیری ولوم یا بلندای صدای موج صوتی که واحد شمارش آن دسی‌بل است.

موج صدا: سلسله فشردگی‌های هوا که به انتقال صدا منجر می‌شوند.

ساب‌ووفر: درایوری که برای تولید فرکانس‌های خیلی بم از آن استفاده شده و گاه در قابی جدا از ووفر، توییتر و درایور میدرنج قرار می‌گیرد.

صدای سوراند: سیستم رادیویی چندکاناله که میدان صوتی سه‌بعدی ایجاد می‌کند. این تکنولوژی که در لابراتوارهای دالبی ایجاد شد، معمولاً از کانال‌های ۵.۱ استفاده می‌کند. یعنی کانال میانی، کانال‌های مقابل چپ و راست، کانال‌های چپ و راست پشت سر و یک ساب‌ووفر. در چیدمان ۷.۱ از دو اسپیکر سوراند برای کناره‌ها استفاده می‌شود که میدان صوتی دربرگیرنده‌تری را ایجاد می‌کند.

نقطه طلایی یا نقطه شیرین: موقعیت ایده‌آل برای شنیدن صدای مانیتورها. این نقطه به شنونده کمک می‌کند تا ترکیب مناسبی از تعادل تن، تفکیک استریو، جزئیات و تصویر کلی صدا را دریافت کند. به‌طور کلی، نقطه طلایی برای یک جفت اسپیکر مانیتورینگ میدان نزدیک، جایی مابین ۹۰ الی ۱۵۰ سانتیمتر دورتر و دقیقاً در میان دو اسپیکر است، در حالتی که ارتفاع گوش‌های شنونده تقریباً هم‌سطح با بالای ساب‌ووفرها یا زیر توییترها باشد. سر شنونده و دو مانیتور باید گوشه‌های یک مثلث متساوی‌الاضلاع را تشکیل دهند. نقطه طلایی برخی از مانیتورها وسیع‌تر و یافتن آن ساده‌تر است؛ اما برای پیدا کردن نقطه طلایی برخی از مانیتورها نیاز به تلاش و آزمایش خواهد بود.

THD: مخفف Total Harmonic Distortion به معنای اعوجاج هارمونیک کل. تقریباً تمام اجزای مدار الکترونیک سیگنالی که از آنها عبور می‌کند را کم‌وبیش دچار اعوجاج می‌کنند. اندازه این اعوجاج معمولاً به شکل یک درصد اعشاری نشان داده می‌شود. هرچه این عدد به صفر مطلق نزدیک‌تر باشد، میزان اعوجاج کمتر و صدا شفاف‌تر خواهد بود. معمولاً از عبارت THD به جای THD+N استفاده می‌شود که بیانگر اعوجاج هارمونیک کل به‌علاوه نویز است.

پاسخ ترنزینت یا تکانه‌ای: این عبارت معمولاً به «نرخ چرخش» یا به دقت توانایی اسپیکر در شبیه‌سازی تغییرات سریع در بلندای صدا اشاره دارد. بالاتر بودن آن، صدایی شفاف، تمیز و دقیق را به همراه خواهد داشت. از آنجا که نرخ چرخش پایین‌تر منجر به پاسخ ترنزینت ضعیف‌تر می‌شود، معمولاً در توصیف اسپیکرهای مانیتورینگ از این دو عبارت به جای یکدیگر نیز استفاده می‌کنند. اسپیکری با نرخ چرخش بالا، پاسخ ترنزینت بهتری خواهد داشت و صدای آن دقیق‌تر خواهد بود. ترنزینت‌ها بخشی حیاتی از صدای فرکانس بالا هستند که گوش‌ها و مغز ما برای تشخیص صدا از آن استفاده می‌کند.

تربل: بخش بالای طیف فرکانسی سیگنال که معمولاً از سه کیلو هرتز تا ۲۰ کیلو هرتز امتداد دارد. این عبارت به نت‌های موجود در این دامنه هم اشاره می‌کند.

TRS: این عبارت متشکل از حروف اول کلمات tip, ring, shaft یا نوک، حلقه و غلاف است. این اتصال نوعی از مدار بالانس است که از فیش‌های هدفونی با سه رسانا (همان نوک، حلقه و غلاف) به جای دو رسانا (نوک و غلاف) بهره می‌برد. [مترجم: در ایران که نوع دیگری از اتصال را با نام کنون خطاب می‌کنند، برحسب قافیه به این نوع اتصال نیز بنون می‌گویند. این نام خودساخته است و نه‌تنها در هیچ کجای جهان به جز ایران مورد استفاده نیست، بلکه اساساً هیچ معنایی هم ندارد.]

توییتر: درایور فرکانس بالا در اسپیکرهای مجهز به چند درایور.

غیر بالانس: مدار آدیویی که رساناهای آن در سطح زمین نابرابر باشند؛ معمولاً به این خاطر که یکی از رساناها به‌عنوان اتصال زمین کار می‌کند. مدار غیر بالانس بیشتر از مدار بالانس در معرض تداخل نویز است و برای مقابله با نویز، باید کابل‌ها تا حد ممکن کوتاه باشند.

ووفر: درایور فرکانس پایین در اسپیکرهای مجهز به چند درایور. ووفرها برای تولید دقیق فرکانس‌های بم ساخته شده‌اند که نسبت به فرکانس‌های بالا، نیاز به نیروی بیشتری از طرف درایور دارند. ووفرهایی که برای تولید فرکانس‌های خیلی بم مورد استفاده قرار می‌گیرند را ساب‌ووفر می‌خوانند.

XLR: نوعی اتصال بالانس گرد با سه پین که معمولاً برای میکروفون یا سیگنال‌های لاین مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر پین یک کانال جداگانه است؛ اما پین شماره یک همیشه به‌عنوان اتصال زمین مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اتصال توسط شرکت Cannon تولید شده و گاه با نام اتصال کنون خطاب می‌شود.

منبع:‌ Musician’s Friend
مترجم: کیان ایرجی