۶ نکته جالب در مورد تجهیزات مورد استفاده توسط گروه رولینگ استونز

رولینگ استونز (Rolling Stones) را می‌توان یکی از مهمترین و مشهورترین گروه‌های موسیقی دنیا دانست. شهرت افسانه‌ای رولینگ استونز باعث شده است که ریزترین جزئیات آثار، تجهیزات موسیقی، زندگی شخصی و حتی طرز لباس پوشیدن اعضای این گروه، با دقتی بالا توسط روزنامه‌نگاران و طرفداران مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.

با این وجود، نکات و جزئیاتی در مورد تجهیزات مورد استفاده توسط Rolling Stones برای تولید موسیقی وجود دارد که ممکن است تنها طرفداران سینه‌چاک این گروه موسیقی از آنها باخبر باشند و شما آنها را ندانید.

در این مطلب، قصد داریم تا این نکات جالب را با شما در میان بگذاریم تا تجهیزات مورد استفاده توسط یکی از مهمترین گروه‌های موسیقی دنیا را با جزئیاتی بیشتر بشناسید.

ساز عجیب برایان جونز

در ماه مارس سال ۱۹۶۶ و هنگامی که Rolling Stones در استودیوی RCA مشغول ضبط موسیقی بود، برایان جونز (Brian Jones)، گیتاریست و به‌نوعی عضو اصلی گروه، سازی عجیب را پیدا می‌کند و دلباخته آن می‌شود. این ساز، دولسیمر (Dulcimer) نام داشت و سازی بومی متعلق به اقوام ساکن رشته کوه آپالاچی بود.

برایان جونز در کتاب تجهیزات رولینگ استونز (The Rolling Stones Gear Book)، این ساز و تجربه خود با آن را چنین توصیف کرده است: «Dulcimer یک تخته چوب صاف است که سیم‌های بانجو بر روی آن نصب شده است. نحوه نوازندگی این ساز، شباهت بسیاری به سیتار دارد و برای نواختن آن باید چهارزانو بر روی زمین بنشینید. Dulcimer یک ساز قدیمی انگلیسی است که در اوایل قرن بیستم استفاده می‌شده است. صدای این ساز، حال‌و‌هوایی متناسب با موسیقی بلوگرَس دارد و باید برای نواختن آن، همانند‌ هارپسیکورد بر روی سیم‌های آن زخمه بزنید.»

کیث ریچاردز (Keith Richards)، دیگر گیتاریست رولینگ استونز، شگفتی جونز از Dulcimer را اینگونه توضیح داده است: «دلیل علاقه برایان به Dulcimer این بود که وی در آن زمان از طرفداران ریچارد فارینا ( Richard Farina) بود و موسیقی او را ستایش می‌کرد. به نظرم دلیل علاقه‌مند شدن به یک ساز، می‌تواند ارتباطی مستقیم با سبک موسیقی مورد علاقه شما و سبکی که به آن گوش می‌دهید داشته باشد. من می‌توانم سالیان سال به آثار قدیمی بلوز گوش کنم و هیچ‌گاه نیاز به شنیدن موسیقی در سبکی دیگر را نیز احساس نکنم؛ اما برخی از اوقات ناگهان اشتیاق برای اکتشاف و ماجراجویی در دنیای موسیقی در من سرریز می‌شود و دلم می‌خواهد شنیدن آثاری در سبک‌های نه‌چندان محبوب و مشهور را تجربه کنم. در آن زمان نیز ما در حال اکتشاف موسیقی بومی آپالاچیا بودیم و به آن علاقه‌مند شده بودیم.»

جونز بعدها شروع به استفاده از دولسیمر در ضبط موسیقی کرد و در دو ترک I Am Waiting و Lady Jane، آن را با استفاده از یک پر غاز بزرگ نواخت. اما دولسیمر یک ساز آکوستیک کوچک بود و صدای آن در اجراهای زنده در کنار چندین ساز بسیار پر سر و صدا همانند گیتار الکتریک و درامز به گوش تماشاچیان نمی‌رسید. به دنبال همین امر نیز برایان تصمیم گرفت تا از کولبرت جنینگز (Colbert Jennings) در شرکت Vox بخواهد تا این کمپانی برای او یک دولسیمر الکتریک تولید کند. در نهایت، بخش کاستم شاپ شرکت وکس، یک نمونه پروتوتایپ از این ساز را برای برایان و شش نمونه نهایی از آن را برای عرضه به بازار تولید کرد. این ساز الکتریک جدید، جذابیت‌های بسیاری داشت؛ اما با این وجود، بازاری برای آن وجود نداشت و در نهایت به محصولی شکست‌خورده تبدیل شد.

گیتار الکتریک The Metal Top

در حالی که از میان اعضای گروه رولینگ استونز، کیث ریچاردز به استفاده از گیتارهای شرکت انگلیسی Zemaitis Guitars (تأسیس‌شده توسط لوتیر مشهور Tony Zemaitis) مشهور است، اما جالب است بدانید که دومین گیتار این شرکت، به‌صورت سفارشی برای رانی وود (Ronnie Wood) ساخته شده است. در زمان تولید این گیتار، وود عضوی از گروه رولینگ استونز نبود و در گروه موسیقی The Faces به نوازندگی گیتار می‌پرداخت. او از این گیتار الکتریک در رویداد Top of the Pops در سال ۱۹۷۱ استفاده کرد؛ همین امر نیز باعث شد تا شرکت Zemaitis و گیتارهایش به شهرت برسند و پر و بالی تازه به این کمپانی کوچک داد.

پس از این، Zemaitis گیتارهایی با ۲۴ فرت و صفحه رویی از جنس فلز برای رانی وود ساخت که از حدود سال ۱۹۷۱ تا ۱۹۹۵ مورد استفاده او قرار گرفتند.

شایان ذکر است که گیتار محبوب رانی وود، یعنی Desert Island و گیتار پنج سیم مشهور به Skulls & Bones متعلق به کیث ریچاردز نیز توسط تونی زمایتیس ساخته شده‌اند.

اولین گیتار تولیدشده توسط Zemaitis به تونی مک‌فی (Tony McPhee) از گروه موسیقی The Groundhogs اهدا شده است. گفتنی است که گروه Groundhogs در سال ۱۹۷۱ به درخواست میک جگر (Mick Jagger)، گروه رولینگ استونز را در تور اجراهای زنده همراهی کرد.

گیتار الکتریک Blue Light Special

یکی از گیتارهای محبوب رانی وود در سالهای اخیر را می‌توان گیتار الکتریک Blue Light Custom دانست که توسط شرکت Raya و به دست لوتیر مشهور فنلاندی، یعنی Kari Nieminen ساخته شده است.

این گیتار طراحی و ظاهری کاملاً انحصاری دارد و از یک ویژگی عجیب و جالب نیز برخوردار است. در زیر بریج این ساز، یک چراغ LED پُرنور قرار گرفته است که با اتصال گیتار به امپلیفایر، روشن می‌شود!

گیتار سیگنچر کیث ریچاردز که هیچ‌گاه تولید نشد

کیث ریچاردز را می‌توان اولین گیتاریستی دانست که در اجراهای زنده، یک تکنیسین گیتار اختصاصی داشت. این تکنسین کسی نبود جز تد نیومن جونز (Ted Newman Jones) که بعدها به تولید گیتار پرداخت و بسیار مشهور شد.

در حالی که ریچاردز هیچ‌گاه گیتار سیگنچر شناخته‌شده‌ای نداشت، اما جونز برای او یک سری از گیتارهای سیگنچر با برند شخصی ریچاردز ساخته بود که قرار بود به‌صورت انبوه تولید شود. طراحی این سازها در سال ۱۹۸۰ به پایان رسید و در همان دوره، نمونه‌های پروتوتایپ آنها توسط کیث بر روی استیج در اجراهای مشهور Barbarians Tour مورد استفاده قرار گرفت.

این گیتارها همگی به پیکاپ‌های هامباکر EMG، پری‌امپ داخلی و یک بریج سفارشی برای نصب پنج سیم مجهز بودند. برنامه جونز و ریچاردز این بود که این گیتارها را در تیراژی بسیار محدود، یعنی ۲۵ عدد در هر سه ماه به تولید و فروش برسانند. اما تا جایی که اطلاع داریم، آنها هیچ‌گاه حتی نزدیک به این عدد هم نشدند؛ زیرا اکنون نمونه‌هایی بسیار کم از این گیتارها در دنیا وجود دارد و می‌توان گفت که تعداد آنها به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد.

ما از تیراژ تولید دقیق این گیتارها اطلاع نداریم؛ اما طی مکاتبه با یکی از نمایندگان شرکت Newman Guitars، به نظر می‌رسد که تعداد گیتارهای تولید‌شده و فروخته‌شده از این سری، به ۲۰ عدد هم نمی‌رسد.

این گیتارها، تنها سازهای سیگنچر کیث ریچاردز بودند و پس از آن نیز وی با هیچ شرکتی برای ساخت گیتار همکاری نکرد.

گنج به‌جامانده از نازی‌ها

آلبوم Exile on Main Street در زیرزمین Villa Nelcote، عمارتی بسیار بزرگ و زیبا با شانزده اتاق خواب، واقع در جنوب کشور فرانسه ضبط شده است. کیث ریچارد این عمارت مجلل و زیبا را از آوریل سال ۱۹۷۱ تا اکتبر سال ۱۹۷۳ اجاره کرد و بسیاری از ترک‌های اصلی آلبوم مورد بحث را در همین مکان ضبط و تولید کرد. گروه رولینگ استونز و مهندسین میکس و مستر آن معتقدند که آلبوم Exile on Main Street، بخش زیادی از ماهیت صوتی منحصر‌به‌فرد خود را مدیون شرایط آکوستیک ویژه زیرزمین نمناک و کهنه این عمارت است.

اگر بتوانیم بگوییم که برخی از سازها، ماهیت صوتی متفاوتی از نمونه‌های دیگر خود دارند و حسی منحصربه‌فرد به نوازنده می‌دهند، باید بر این امر نیز باور داشته باشیم که دیوارهای برخی از استودیوها نیز تنی کاملاً متفاوت به موسیقی در حال ضبط در آن مکان می‌بخشند که Villa Nelcote نیز از این قاعده مستثنی نبود.

عمارت Villa Nelcote علاوه بر زیبایی بسیار و شرایط آکوستیک متفاوت خود، از تاریخچه شگفت‌انگیزی نیز برخوردار است. این عمارت در دهه چهل میلادی و در زمان اشغال فرانسه توسط نازی‌ها، به تصرف گشتاپوی آن منطقه درآمده است. حتی برخی از اعضای گروه رولینگ استونز و تیم ضبط آنها ادعا کرده‌اند که دریچه‌های هوا در زیرزمین این عمارت، دارای حکاکی‌هایی از طرح‌های مختلف نازی‌ها، از جمله صلیب شکسته بوده است.

Dominique Tarle، یک عکاس فرانسوی که در زمان ضبط آلبوم رولینگ استونز در Villa Nelcote اقامت داشته است، طی مصاحبه‌ای در مورد این عمارت چنین گفته است: «زمانی که گروه در حال ضبط در زیرزمین بود و من از آنها عکاسی می‌کردم، جعبه‌ای در آنجا پیدا کردم که یک طرح صلیب شکسته بزرگ بر روی آن وجود داشت. جعبه را باز کردم و با چندین ویال آمپول مواجه شدم که همگی آنها حامل مرفین بودند. این جعبه مسلماً بسیار قدیمی بود و تاریخ داروهای موجود در آن قطعاً گذشته بود؛ اما واکنش اول ما هنگام دیدن مرفین‌ها، به اتفاق این بود: اگر کیث این جعبه را پیدا می‌کرد…! به همین دلیل نیز یکی از شب‌ها این جعبه را به انتهای باغ عمارت بردیم و آن را در دریا انداختیم.»

تجهیزات پروتوتایپ

گروه‌های موسیقی بیتلز و رولینگ استونز در دوران اوج خود، همواره تجهیزات پروتوتایپ بی‌شماری در اختیار داشتند که شرکت‌های سازنده آنها را برای آزمایش به اعضای این گروه‌ها اهدا کرده بودند. این کار، سیاستی بسیار هوشمندانه از سوی کمپانی‌های سازنده تجهیزات موسیقی بود؛ زیرا دیدن یک ساز در دستان اعضای مشهورترین گروه‌های موسیقی دنیا در تلویزیون، بی‌شک افراد زیادی را مشتاق به خرید آن می‌کرد.

به دنبال همین امر نیز اعضای رولینگ استونز در اولین تورهای خود در دهه‌های شصت و هفتاد میلادی، سازها و تجهیزات شگفت‌انگیز و بسیار جالبی در اختیار داشتند و از آنها بر روی استیج استفاده می‌کردند.

از مهمترین این سازهای پروتوتایپ می‌توان به Vox Mark VI اشاره کرد که ترکیبی از ماندولین و گیتار الکتریک بود. این ساز به دلیل شکل اشکی بدنه خود به Teardrop مشهور بود و بریج آن، همان بریج استفاده‌شده در نسخه هاردتیل گیتار الکتریک فندر استرتوکستر بود. بیل وایمن (Bill Wyman)، بیسیست گروه رولینگ استونز نسخه بیس این ساز را از وکس دریافت کرده بود و نمونه‌ای که او در اختیار داشت، هنوز عبارت Wyman Bass را بر روی هداستاک خود دارد. برایان جونز نیز یکی از اولین صاحبان ماندو-گیتارهای Vox در دنیا بود و یک نمونه پروتوتایپ از این ساز را در اختیار داشت.

بیل وایمن یکی از افرادی نیز بود که با دریافت یک گیتار بیس دابل کات در سال ۱۹۷۴ از شرکت Dan Armstrong Guitars، کمکی شایان به این شرکت برای عرضه محصولاتش به بازار کرد. نمونه پروتوتایپ مورد بحث از بیس دابل کات Dan Armstrong، بدنه‌ای ساخته‌شده از چوب داشت؛ زیرا پیش از آن، بیل وایمن نسخه‌های ساخته‌شده از پلکسی گلس این ساز را در اختیار داشت و معتقد بود که وزن آنها بسیار بالاست.

کیث ریچاردز در سال ۱۹۶۹، یکی از اولین نمونه‌های پروتوتایپ ساخته‌شده از پلکسی گلس از سازهای Dan Armstrong را از این شرکت تحویل گرفت. نمونه‌ای از این ساز که در اختیار ریچاردز بود، همانند دیگر پروتوتایپ‌های آن، به پیکاپ‌هایی سفیدرنگ مجهز بود؛ این در حالی است که نمونه‌های نهایی و تولیدشده از این گیتار، پیکاپ‌هایی قهوه‌ای‌رنگ داشتند. گفته می‌شود که این پیکاپ‌ها توسط بیل لارنس (Bill Lawrence) طراحی و ساخته شده بودند. محصولات Dan Armstrong Guitars در آن دوران توسط شرکت Ampeg در آمریکا توزیع می‌شد؛ شرکتی که در آن زمان، همکاری نزدیک و بلندمدتی با گروه رولینگ استونز داشت. همین امر را می‌توان دلیل این دانست که اولین نمونه‌های پروتوتایپ از سازهای Dan Armstrong Guitars، به اعضای رولینگ استونز اهدا شده است.

شایان ذکر است که گروه رولینگ استونز، برخی از اولین گیتارهای تولیدشده توسط شرکت Travis Bean Guitars را نیز در اواسط دهه هفتاد میلادی در اختیار داشته است.

ساز محبوب شما از میان سازهای مورد استفاده توسط گروه افسانه‌ای رولینگ استونز چیست؟ نام آن را در بخش نظرات همین مطلب، با گیتارایران در میان بگذارید.

منبع: Guitar.com
نویسنده: Justin Beckner
مترجم: امیر تولی