گیتار الکتریک را میتوان یکی از محبوبترین سازهای جهان دانست. این ساز زهی، برای تولید صدا، به پیکاپهای مغناطیسی یا غیرمغناطیسی تکیه دارد. بهطور خلاصه، پیکاپها ارتعاشات سیمها را دریافت و به سیگنال تبدیل میکنند؛ سپس این سیگنالها به امپلیفایر ارسال و تقویت میشوند و صدای نهایی ساز را شکل میدهند. نخستین تلاشها برای ابداع گیتار الکتریک به اوایل قرن بیستم میلادی بازمیگردد؛ اما این لئو فندر بود که با خلق گیتار الکتریک فندر Esquire و تولید آن بهصورت انبوه، تاریخ موسیقی را برای همیشه دگرگون کرد و سنگ بنای گیتار الکتریک بهصورت کنونی را بنا نهاد. گیتارهای الکتریک بر اساس موارد مختلفی چون ساختار بدنه (توپُر، توخالی یا نیمه توخالی)، نوع پیکاپ (سینگل کویل، هامباکر و غیره)، شکل بدنه (لس پال، تلکستر و غیره)، تعداد سیم، نوع بریج و موارد مختلف دیگر دستهبندی میشوند و امروزه، افرادی که قصد خرید گیتار الکتریک را دارند، طیف وسیعی از گزینهها را پیش روی خود دارند. از مهمترین برندهای گیتار الکتریک میتوان به فندر، گیبسون، آیبانز، اپیفون، اسکوایر و شکتر اشاره کرد. قیمت گیتار الکتریک به عوامل گوناگونی چون شرکت سازنده، کیفیت قطعات و چوبها، محل ساخت و تیراژ تولید، بستگی دارد.
گیتار الکتریک
بدون شک یکی از محبوبترین سازهای قرن بیستم، گیتار الکتریک است؛ سازی که در شکلگیری موسیقی مدرن نقشی جدی ایفا کرده است و تصور موسیقی بدون آن، دشوار و ناخوشایند است.
اگر بخواهیم تعریفی از این ساز ارائه دهیم، باید بگوییم که گیتار الکتریک یک ساز زهی است که برای تولید صدا، به پیکاپهای مغناطیسی یا غیرمغناطیسی تکیه دارد. در این نوع از گیتار، ارتعاشات سیمها توسط پیکاپها دریافت میشوند و به سیگنال بدل میگردند؛ سپس این سیگنالها به امپلیفایر ارسال و تقویت میشوند و صدای نهایی ساز را شکل میدهند. (به دلیل همین روش تولید صدا است که برخی افراد بهاشتباه به این ساز، گیتار برقی میگویند.)
گیتار الکتریک بهطور معمول از شش سیم فلزی برخوردار است؛ اما برخی از نوازندگان، خصوصاً در سبکهای مدرن مانند متال، به گیتارهای الکتریک هفت سیم و هشت سیم گرایش دارند.
پیکاپ گیتار الکتریک بیشترین تأثیر را در صدای آن دارد. پیکاپ در واقع یک مبدل متشکل از یک قطعه آهنرباست که دور آن سیمهای هادی الکتریسیته عایقشده پیچیده شده است و انرژی حرکتی حاصل از ارتعاش سیم گیتار را به سیگنال الکتریکی تبدیل میکند. بهطور عمده، پیکاپهای گیتار الکتریک به سه دسته تقسیم میشوند: سینگل کویل، هامباکر و P90.
از مهمترین برندهای گیتار الکتریک میتوان به فندر (Fender)، گیبسون (Gibson)، گرچ (Gretsch)، اسکوایر (Squier)، اپیفون (Epiphone)، آیبانز (Ibanez)، شکتر (Schecter)، ای اس پی (ESP)، پی آر اس (PRS)، جکسون (Jackson)، شارول (Charvel)، کورت (Cort) و یاماها (Yamaha) اشاره کرد.
انواع گیتار الکتریک
اصلیترین تقسیمبندی گیتارهای الکتریک، بر اساس ساختار بدنه این ساز صورت میگیرد که طبق آن، سه نوع گیتار الکتریک وجود دارد: سالید بادی (بدنه توپر)، هالو بادی (بدنه توخالی) و سمی-هالو بادی (بدنه نیمه توخالی) .
گیتارهای سالید بادی، بهواسطه بدنه ساختهشده از چوب توپُر، بهتنهایی صدای زیادی تولید نمیکنند و برای تولید صدا، شدیداً به پیکاپ و امپلیفایر وابسته هستند. مدلهای سالید بادی از دیگر انواع گیتار الکتریک محبوبتر هستند و اکثر نوازندگان نیز از آنها استفاده میکنند.
گیتارهای نوع دوم، یعنی هالو بادیها، از بدنهای توخالی برخوردار هستند و بیشترین شباهت را به گیتارهای آکوستیک دارند. البته این دسته از گیتارهای الکتریک نیز برای تولید صدا به پیکاپ تکیه دارند؛ اما تُن و صدای آنها با مدلهای سالید بادی متفاوت است. گیتارهای سمی-هالو بادی، ترکیبی از دو نوع دیگر هستند و داخل بدنه توپُر خود، حفرههایی دارند و تا حد زیادی، در عین بهرهمندی از غنا و رزونانس صدای گیتارهای هالو بادی، از فیدبک کم نمونههای سالید بادی نیز برخوردار هستند.
بهجز ساختار بدنه، میتوان گیتارهای الکتریک را بر اساس نوع پیکاپ، شکل بدنه (لس پال، تلکستر، فلایینگ وی و غیره)، تعداد سیم، نحوه اتصال دسته به بدنه، نوع بریج، طول اسکیل و موارد متعدد دیگر دستهبندی کرد.
قیمت گیتار الکتریک
قیمت گیتار الکتریک بنا بر عوامل گوناگون چون برند، کیفیت قطعات، چوبهای استفادهشده در ساز، ویژگیهای ظاهری، محل ساخت و تیراژ تولید، متفاوت است. با اینکه نمیتوان این گزاره را همواره صادق دانست، اما در بسیاری از موارد، قیمت گیتار الکتریک با کیفیت آن رابطه مستقیم دارد؛ به همین دلیل، اگر یک نوازنده حرفهای هستید یا در آغاز مسیر یادگیری گیتار هستید و ترجیح میدهید که با یک ساز باکیفیت شروع کنید، شاید با خرید گیتار الکتریک ارزان قیمت از برندهای نامعتبر نتوانید کیفیتی که در جستجوی آن هستید را دریافت کنید.
بسیاری از گیتارهای الکتریک گران قیمت که قیمتی بالاتر از هزار دلار دارند، در آمریکا، ژاپن و اروپای غربی تولید میشوند و بسیاری از گیتارهای الکتریک اقتصادیتر و مقرونبهصرفه در کشورهایی چون چین و اندونزی به تولید میرسند. بخشی از تفاوت قیمتی این سازها، به دلیل اختلاف رقم دستمزد و هزینه تولید در کشورهای مذکور است؛ اما با این وجود، در اغلب موارد، برای ساخت گیتارهای گرانقیمت زمان و دقت بیشتری صرف میشود و این دسته از سازها معمولاً توسط افراد ماهرتر و با بهرهگیری از قطعات و چوبهای باکیفیتتر ساخته میشوند. هر چند که امروزه و با پیشرفت تکنولوژی، فاصله میان یک گیتار الکتریک ارزان و یک گیتار الکتریک گران، کمتر از هر زمان دیگری است و حتی برخی از نوازندگان مشهور، از گیتارهای الکتریک مقرونبهصرفه برندهایی چون اسکوایر استفاده میکنند.
تاریخچه گیتار الکتریک
نخستین ساز زهی مدرن که با تکیه پیکاپ و تقویت امواج الکترومغناطیسی تولید صدا میکرد و به تولید انبوه رسید، A-22 Electro Hawaiian ملقب به The Frying Pan بود که در سال ۱۹۳۱ توسط شرکت Rickenbacker روانه بازار شد. در سالهای بعد، شرکتها و مخترعین بسیاری چون لس پال و پال بیگزبی تلاش کردند تا این طراحی را گام به گام فراتر ببرند. سرانجام در سال ۱۹۴۹، لئو فندر نخستین گیتار الکتریک سالید بادی (با بدنه توپر) را خلق و بهصورت انبوه تولید کرد و جهان موسیقی را برای همیشه تغییر داد. این گیتار که Esquire نام گرفت و بعدها جای خود را به گیتار الکتریک فندر Telecaster داد، به بنیادی برای امپراتوری Fender بدل شد. حدود سه سال بعد، دو گیتار الکتریک فندر Stratocaster و گیبسون Les Paul نیز وارد صحنه شدند که کماکان جزو مهمترین سازهای جهان مدرن به شمار میآیند. از آن زمان تا به امروز، بهجز فندر و گیبسون که هنوز هم جزو پیشتازان بازار محسوب میشوند، برندهای گیتار الکتریک بسیاری ظهور کردهاند که هر یک بهنحوی کوشیدهاند مرزهای طراحی و کارایی این ساز را فراتر ببرند و آن را با نیازهای نوازندگان هر دوره، تطبیق دهند.
راهنمای خرید گیتار الکتریک
در زمان خرید گیتار الکتریک (که گاه بهاشتباه توسط افراد غیرمتخصص گیتار برقی خوانده میشود)، با مدلهای بیشماری مواجه خواهید شد که ممکن است کار انتخاب را دشوار کنند؛ اما با رعایت چند نکته ساده میتوانید یک ساز باکیفیت و مناسب تهیه کنید. نخستین قدم این است که بودجه و انتظارات خود از گیتار را مشخص کنید. بهطور مثال، اگر قصد دارید در سبک متال و هارد راک به نوازندگی بپردازید، یک گیتار الکتریک سالید بادی با پیکاپهای هامباکر احتمالاً برای شما مناسبتر است. سپس با توجه به این موارد، محصولات برندهای معتبر گیتار الکتریک را بررسی کنید و گزینههایی که به خواستههای شما نزدیکتر هستند را مشخص کنید. البته اگر در زمینه نوازندگی گیتار الکتریک هیچ تجربهای ندارید، پیشنهاد میکنیم که حتماً در مرحله انتخاب و خرید ساز، با اساتید گیتار، نوازندگان باتجربه یا کارشناسان فروشگاههای معتبر که در زمینه فروش گیتار الکتریک تخصص دارند، مشورت کنید. توجه کنید که اگر در ابتدای مسیر یادگیری نوازندگی هستید و به دنبال بهترین گیتار الکتریک برای شروع میگردید، خرید گیتار الکتریک ارزان قیمت از برندهای نامعتبر فقط بودجه شما را به هدر میدهد و بهتر است با صرف مبلغی منطقی، یک گیتار الکتریک باکیفیت و مقرونبهصرفه از برندهای شناختهشده مثل اسکوایر، آیبانز، شکتر و اپیفون تهیه کنید. همچنین، در صورت امکان، بهتر است که شخصاً مدلهای مختلف را مورد آزمون قرار دهید و کمی با آنها بنوازید تا از سازگاری آنها با سلیقه و خواستههای خود اطمینان حاصل کنید؛ زیرا مواردی چون شکل دسته گیتار، تا حد زیادی سلیقهای هستند. البته اگر این امر امکانپذیر نبود، در این مورد نیز تا حد زیادی میتوانید روی نظر دیگر نوازندگان حساب کنید و از آنها کمک بگیرید.
همچنین توجه کنید که گیتار الکتریک، برخلاف گیتار آکوستیک و کلاسیک، بهتنهایی صدای مطلوبی تولید نمیکند و برای استفاده از آن باید یک آمپلی فایر گیتار یا یک کارت صدای استودیویی نیز در اختیار داشته باشید. پس حتماً در زمان تخصیص بودجه به خرید گیتار الکتریک، به این امر نیز توجه کنید. بهعلاوه، باید مبلغی را نیز برای خرید کیف گیتار، پیک و سایر لوازم جانبی ضروری، در نظر بگیرید.