آموزش, مقالات, مقالات گیتار
تمریناتی برای ارائه عملکرد حرفه‌ای در اجرای زنده گیتار
اکتبر
پرسش: دشوارترین آزمونِ نواختن یک آهنگ بر روی گیتار چیست؟
پاسخ: اینکه بتوانید آنجا که باید، بهترین اجرای خود را ارائه کنید. من نام این آزمون را «گیتار زدن در زندگی واقعی» می‌گذارم.
گیتار زدن در زندگی واقعی یعنی:
۱. نواختن در برابر سایرین بدون ارتکاب اشتباهات شرم‌آور.
۲. گیتار زدن با بالاترین حد توانایی و دقت و در هر زمان؛ حتی در بدترین روزهای زندگی.
تمرین کردن نوازندگی گیتار در زندگی واقعی بسیار مفید است؛ حتی اگر قصد نداشته باشید حرفه‌ای شوید. ماهر شدن در این عرصه باعث می‌شود بتوانید در هر شرایطی خوش‌صدا ساز بزنید.
نحوه تمرین این مهارت به شکل زیر است:
۱. تمرین کنید تا در بالاترین حد توانایی خود ساز بزنید. این یعنی به‌طور دائم در تمام مهارت‌های گیتار و موسیقی پیشرفت کنید.
۲. در تمرینات خود شرایط گیتار زدن در زندگی واقعی را شبیه‌سازی کنید. می‌توانید تمرینات خود را برای رسیدن به اهداف، نیازها و خواسته‌های موسیقایی‌تان تنظیم کنید.
این تمرینات، شما را برای ساز زدن در زندگی واقعی آماده می‌کنند. بخش‌های زیر را با استفاده از مترونوم تمرین کنید. هر تمرین را با سرعت مورد نظر خود اجرا کنید؛ مگر آنکه تمرین مورد نظر چیز دیگری از شما خواسته باشد.
گام اول: مهارت یا قطعه مشخصی که قصد آموختن آن را دارید انتخاب کرده و در حالت ایستاده ۶ بار آن را تکرار کنید.
گام دوم: در حین نواختن قطعه‌ای که در مرحله پیش انتخاب کردید، اَکت خود بر روی استیج را تمرین کنید. مثلاً در حین نواختن قطعه مورد نظر، گیتار خود را بالا بگیرید و با اشاره‌های دست تماشاچیان را مورد خطاب قرار دهید. این کار را بدون نگاه کردن به دستتان انجام دهید. این تمرین را ۹ بار تکرار کنید؛ اما هیچ چیز به‌جز قطعه‌ای که برای تمرین پیشین انتخاب کرده بودید را ننوازید.
گام سوم: قطعه مورد نظر را در حال راه رفتن در اتاق تمرین کنید. این کار را ۸ بار تکرار کنید.
گام چهارم: قطعه مورد نظر را هفت بار پشت سر هم و با چشم بسته تکرار کنید. تلاش کنید که این تمرین را بدون اشتباه پشت سر بگذارید (البته اشتباه کردن در این تمرین ناگزیر است). اگر دچار اشتباه شدید، تلاش کنید تا بدون باز کردن چشم، اشتباهات خود را پشت سر گذاشته و به نواختن ادامه دهید.
گام پنجم: یک اشتباه به‌خصوص را در هنگام نواختن قطعه مورد نظر مرتکب شوید. بله، درست خواندید: یک اشتباه نوازندگی مشخص را انتخاب کرده و عامدانه آن را در نوازندگی خود بگنجانید. قطعه را ۴ بار با اشتباه مورد نظر خود بنوازید.
گام ششم: قطعه را با سرعت ۵-۱۵ ضرب در دقیقه بیش از سریع‌ترین سرعت معمول خود اجرا کنید. این کار را ۴ بار تکرار کنید.
کل این چرخه را بدون وقفه به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه ادامه دهید.
این چرخه تمرینی چگونه شما را برای گیتار زدن در زندگی واقعی آماده می‌کند؟
نوازندگی در حالت ایستاده:
در زندگی واقعی، اغلب به‌صورت ایستاده ساز خواهید زد. ساز زدن در حالت ایستاده نسبت به ساز زدن در حالت نشسته دشوارتر است؛ زیرا گیتار ثبات کمتری خواهد داشت و این مسئله نوازندگی را دشوارتر می‌کند. تمرین کردن در حالت ایستاده، شما را برای اجرای زنده آماده می‌کند.
تمرین کردن در حال حرکت:
اجرای زنده خوب نیازمند حرکت است و اجرای نت‌های صحیح کافی نیست. حرکت بدن در هنگام نوازندگی کمک می‌کند که احساسات خود را بهتر بروز دهید.
چالش مضاعف: در هنگام تمرین سعی کنید به حالت چمباتمه بنشینید و سپس مجدداً برخیزید. این کار شما را با ساز زدن در وضعیت‌های غیرعادی آشناتر کرده و باعث می‌شود نوازندگی عادی به نظر شما ساده‌تر بیاید.
گیتار زدن در حین راه رفتن:
راه رفتن بر روی صحنه در حین اجرا، چالشی برای هماهنگی و تسلط بر اعضای بدن است. فرا گرفتن این مهارت به عملکرد شما بر روی صحنه کمک می‌کند.
راهنمایی: دو نقطه مشخص در اتاق را انتخاب کرده و بین این دو آرام بدوید. این کار ساز زدن را بسیار سخت‌تر خواهد کرد. همچنین باعث می‌شود نوازندگی در حین راه رفتن به نظر شما بسیار آسان‌تر بیاید.
تمرین کردن با چشمان بسته:
بیشتر گیتاریست‌ها به نگاه کردن به دستان خود در حین نوازندگی وابسته هستند. شاید همیشه امکان دیدن دستان خود در حال نوازندگی بر روی صحنه را نداشته باشید. ممکن است استیج کاملاً تاریک باشد یا نورپردازی صحنه جلوی دید شما را بگیرد. ساز زدن با چشمان بسته کمک می‌کند وابستگی شما به چشمانتان کمتر شود. بدین صورت می‌توانید حتی زمانی که دید خوبی ندارید هم به‌درستی ساز بزنید.
نکته: انتظار نداشته باشید که با چشم بسته، بی‌نقص ساز بزنید. بدون شک اشتباهات زیادی خواهید داشت، اما این امر عادی است و نیازی به نگرانی وجود ندارد. هدف این است که مهارت نواختن بدون نگاه کردن به دست در شما افزایش یابد. هرچه بیشتر این کار را تمرین کنید، در آن ماهرتر خواهید شد.
تمرین با سرعت بیشتر:
تمرین کردن با سرعت بالاتر باعث می‌شود که نواختن قطعه مذکور با سرعت پیشین بسیار آسان‌تر به نظر برسد.
ارتکاب اشتباهات عمدی در تمرین:
در هنگام اجرای زنده قطعاً اشتباهاتی وجود خواهند داشت. تمرینِ گذر کردن از این اشتباهات باعث می‌شود در هنگام رخداد اشتباه، از ادامه کار باز نمانیم یا بیشازحد شرمنده نشویم.
پرسش: چه اشتباهاتی را می‌توانم به نوازندگی خود اضافه کنم؟
پاسخ: بهتر است اشتباهاتی را به تمرینات اضافه کنیم که احتمال رخ دادن آنها در زمان نواختن یک قطعه بیشتر است؛ مثلاً صدای بیشازحد سیم‌ها، ادغام شدن نت‌ها با یکدیگر، اجرای ضعیف برخی از نت‌ها، عدم هماهنگی دو دست در اجرای نت‌ها، بندهای ناکوک یا از ضرب افتادن.
شرایط دیگری که می‌توان آنها را در تمرین شبیه‌سازی کرد
ایده اول: در هنگام ساز زدن درست کنار امپ بایستید. ولوم را از حد معمول بالاتر ببرید. وقتی بیشازحد به امپلیفایر نزدیک شوید، حس و صدای همه چیز متفاوت خواهد بود. عادت کنید که وقتی صدای گیتار شما مانند موجی با صورتتان برخورد می‌کند، بهترین اجرای خود را داشته باشید.
ایده دوم: تا حد ممکن از امپ دور شوید. در صورت امکان از اتاق خارج شوید و در را ببندید تا فاصله شما با امپ و صدای آن بیشتر شود. وقتی از امپلیفایر دور شوید، صدا و حس همه چیز فرق خواهد کرد. عادت کنید که در این شرایط نیز بهترین اجرای خود را ارائه دهید.
ایده سوم: بر روی یک ترک تمرینی ساز بزنید که صدای آن بیشازحد بلند است (بسیار بلندتر از صدای گیتار شما). بدین ترتیب مجبور می‌شوید وقتی که سایر بخش‌های آهنگ صدای ساز شما را محو می‌کنند نیز بهترین اجرا را داشته باشید (این اتفاق در اجرای زنده بسیار رخ می‌دهد).
ایده چهارم: ساز زدن با تنظیمات ناآشنا بر روی امپ و افکت‌های عجیب‌وغریب را تمرین کنید. این کار شما را از محدوده امن خود خارج کرده و مجبور می‌سازد تا به رغم صدای نامناسب ساز خود، اجرای خوبی داشته باشید.
ایده پنجم: در اتاقی که بیشازحد گرم است تمرین کنید (آنقدر گرم که عرق کنید). در صورت امکان، لامپ‌های بسیار بزرگی تهیه کنید و آنها را در حین اجرا رو به صورت خود روشن کنید. این کار شرایط واقعی اجرای زنده را تا حد ممکن شبیه‌سازی می‌کند.
ایده ششم: وقتی از لحاظ ذهنی خسته هستید تمرین کنید (مثلا صبح زود یا آخر شب). این کار تمرکز شما را به چالش کشیده و ساز زدن را برایتان سخت‌تر می‌کند.
تمرین کردن در شرایط فوق‌الذکر، اعتماد‌به‌نفس شما نسبت به مهارت‌هایتان را افزایش می‌دهد. این اعتماد‌به‌نفس باعث می‌شود ساز زدن در اجرای زنده برای شما بسیار بهتر و لذت‌بخش‌تر باشد.
اخطار: این تمرینات را به‌عنوان جایگزینی برای سایر تمرین‌ها استفاده نکنید. بلکه آنها را به تمرین فعلی خود اضافه کرده و ۳ بار در هفته و به مدت یک ماه آنها را تکرار کنید. به روند تمرین عادت کرده و فواید آن را ببینید. در صورت نیاز، مجدداً این تمرینات را تکرار کنید تا به ساز زدن در زندگی واقعی عادت کنید.
نویسنده: Tom Hess
مترجم: کیان ایرجی