قبل از هر چیز، اجازه دهید این نکته را یادآور شوم که در بازار افکتهای ریورب گوناگونی وجود دارد که از نظر قیمت و گسترهی تنظیمات و جزئیات، با هم تفاوت دارند. پارامترهای یادشده در این مقاله، الزاماً روی همه دستگاههای ریورب موجود در بازار یافت نمیشوند. در واقع، ریورب جزو آن دسته از افکتهایی است که هر چه بیشتر برای خرید آن هزینه کنیم، کیفیت، جزئیات، ویژگیها و امکانات کنترل بیشتری به ما ارائه میدهد. با ذکر این مقدمه، بیایید به پارامترهای افکت ریورب بپردازیم.
ـ TYPE (نوع ریورب)
فکر میکنم نام ریوربهای Hall (سالن) و Room (اتاق)، شاخصههای آنها را بهخوبی بیان میکند و نیازی به توضیح بیشتر ندارند. پس به سراغ بقیه ریوربها میرویم.
ـ Plate (صفحه فلزی):
این ریورب، از برخورد صدا با یک صفحه فلزی به وجود میآید. اگر صورت خود را به یک صفحه فلزی نازک نزدیک کنید و حرف بزنید، صدای شما صفحه فلزی نازک را به ارتعاش درمیآورد. زمان این ارتعاش نسبت به ابعاد صفحه فلزی متغیر است. هر چه صفحه بزرگتر باشد، ارتعاش آن پس از برخورد صدا طولانیتر خواهد بود. این نوع ریورب، در دهه ۶۰ میلادی اغلب برای وکال استفاده میشد. ریورب Plate، صدای سرد و مخصوص به خود را دارد و هنوز هم در استودیوها مورد استفاده قرار میگیرد. به همین دلیل، مدلهای بازسازیشدهی دیجیتال Plate در دستگاههای ریورب جای داده میشود.
ـ Spring:
این نوع ریورب، صدای ریوربهای فنری موجود در امپهای گیتار است و صدایی فلزی و فنری دارد. ریورب Spring، صدایی کلاسیک تولید میکند و در برخی از سبکها مثل surf music، بخشی جداییناپذیر از صدای گیتار است.
ـ Inverse:
ریورب Inverse، نوعی ریورب معکوسشده است. بدین معنا که بهصورت برعکس و با ولوم صفر شروع شده و در طول زمان صدای آن زیادتر میشود.
ـ Gated:
در این نوع ریورب، دنبالهی ریورب در یک نقطه مشخص توسط یک افکت Gate ناگهان قطع میشود. در دهه هشتاد میلادی، از این نوع ریورب روی صدای درامز بهوفور استفاده میشد. قطعه In The Air Tonight ساخته Phil Collins را گوش کنید تا اثر این نوع ریورب زیبا را روی درامز بشنوید.
ما در عصری زندگی میکنیم که تکنولوژی بهسرعت در حال پیشرفت است. به لطف این پیشرفتها و از طریق ترکیب و بهکارگیری افکتهای دیگر در ریورب یا از طریق تکنیکهایی چون Granular، ریوربهای غیر طبیعی ظهور کردهاند که در قالب پدالهای دیجیتال در اختیارمان هستند. ولی متأسفانه در این مقاله مجال پرداختن به آنها وجود ندارد.
– ROOM SIZE (ابعاد اتاق)
طبیعتاً هرچه اتاق بزرگتر باشد، ریوربهایی طولانیتر و سهبعدیتر، با استریو ایمیجی بازتر در آن شکل میگیرد. این پارامتر را به همراه پارامتر decay بالا ببرید تا به ریوربهای نرم و فضاییتر دست یابید.
ـ EARLY REFLECTIONS LEVEL (انعکاسهای اولیه)
Early Reflections یا انعکاسهای اولیه، اولین دسته اکوهایی هستند که درون یک اتاق با برخورد صدا با دیوارها و سقف و دیگر سطوح اتاق، شکل میگیرند. این انعکاسها بیشتر ماهیت اکویی دارند تا ریوربی و با صداهای ساستیندار مثل وکال بهتر کنار میآیند تا صداهای پرکاسیو مثل صدای طبل. اگر این پارامتر روی دستگاه ریورب شما وجود دارد، مقدار آن را طوری پایین بیاورید که زیاد به گوش نرسد و بیشتر به جنس ریورب، حجم اضافه کنند. بهعلاوه، وجود انعکاسهای اولیه در ریورب، حس دور شدن از منبع صدا را به شنونده القا میکند.
ـ PRE-DELAY
به این پارامتر اینطور نگاه کنید: مدت زمانی که طول میکشد تا ریورب شروع به شکل گرفتن کند. با بالا بردن این پارامتر، ریورب را از لحظه ابتداییِ صدای خشک جدا میکنیم تا ریورب کمی دیرتر از صدای اصلی شروع به شکلگیری کند. بدین شکل، صدای خشک در ریورب غرق نمیشود. نتیجهی دیگر افزایش این پارامتر، ایجاد حس حضور در یک اتاق بزرگتر است.
ـ DECAY TIME (زمان امتداد ریورب)
مدت زمان امتداد ریورب را با این پارامتر تنظیم میکنیم. با افزایش Decay Time، زمان امتداد ریورب را طولانیتر میکنیم. ریوربهایی با امتداد طولانی شاید روی صداهای تنها زیبا باشند، ولی درون میکس یا در اجراهای زنده گروهی بهندرت نتیجه جالبی ارائه میکنند.
ـ DAMPING یا TONE
فرکانسهای تریبل در ریورب اغلب فضایی سرد ایجاد میکنند. خیلی اوقات این فرکانسهای بالا در درون میکس ایجاد مزاحمت میکنند. پارامتر DAMPING یا TONE این فرکانسها را کنترل و با کاهش آنها موجب تولید ریوربی گرمونرم میشود.
ـ LOW FREQUENCY ATTENUATION (کاهشدهنده فرکانسهای بم)
این پارامتر، فرکانسهای بم صدای خشک را قبل از ورود به ریورب کاهش میدهد. کاهش فرکانسهای پایینتر از ۱۰۰ تا ۲۰۰ هرتز در صدای خشک قبل از ورود به ریورب، باعث جلوگیری از تولید ریوربی کدر میشود. اگر این کنترل در دستگاه ریورب شما وجود دارد، نقش آن را جدی بگیرید.
ـ WIDTH (بازه استریو)
بعضی از ریوربها به کاربر امکان باز یا بسته کردن گستره استریوی ریورب را میدهند.
ـ MODULATION DEPTH (عمق ماجولیشن)
این پارامتر، با یک افکت ماجولیشن به ریورب تغییرات ظریفی میافزاید تا ریوربهای متنوعتری حاصل شود. این تکنیک کاراکتر ریورب را تغییر میدهد. اگر در صدای ریورب به حرکت بیشتری نیاز دارید، عمق ماجولیشن در صدای ریورب را با پارامتر MODULATION DEPTH بالا ببرید.
ـ EARLY REFLECTIONS DIFFUSION (پخشکننده انعکاسهای اولیه)
همانطور که پیشتر گفته شد، انعکاسهای اولیه (Early Reflections) ماهیتی اکویی دارند. Diffusion به معنای پخش کردن و پراکندن است. پارامتر EARLY REFLECTIONS DIFFUSION باعث تار شدن انعکاسهای اولیه میشود تا از ماهیت اکو-مانند آنها بکاهد.
ـ DECAY DIFFUSION
این پارامتر چیزی شبیه به EARLY REFLECTIONS DIFFUSION است؛ با این تفاوت که تاری و محوشدگی را روی دنبالهی ریورب اعمال میکند. خیلی از ریوربها دارای یک پارامتر به نام DIFFUSION هستند که محوشدگی را روی EARLY REFLECTION و DECAY بهصورت همزمان اعمال میکنند. هرچه میزان DIFFUSION بیشتر شود، اجزای شبه-اکوی درون ریورب تارتر شده و ریورب حالتی نرمتر به خود میگیرد.
ـ HIGH FREQUENCY DECAY و LOW FREQUENCY DECAY
بعضی از دستگاههای ریورب به کاربر امکان میدهند که DECAY را روی فرکانسهای بم و زیر، بهصورت مجزا از یکدیگر کنترل کند. با استفاده از این پارامترها، مثلاً فرکانسهای بم زودتر از فرکانسهای تریبل به میرایی میرسند یا بالعکس.
ـ MIX (مقدار ریورب)
از این پارامتر برای تنظیم بالانس میان صدای خشک و ریورب استفاده کنید. به عبارت دیگر، به کمک این پارامتر میتوانید مقدار ریورب مورد نیازتان را به صدای خشک بیفزایید.
نویسنده و مترجم: بابک آخوندی