با تنوع فوقالعاده سیم گیتار آکوستیک، الکتریک و کلاسیک در بازار امروز، مطمئناً شما نیز برخی از اوقات در خرید یک ست سیم مناسب برای ساز خود گیج میشوید و نمیدانید که کدام مدل برای سبک و مهارتهای نوازندگی و همچنین ساز شما مناسبتر است. بنابراین، تصمیم گرفتهایم تا طی یک مطلب کوتاه، چندی از مهمترین مؤلفههایی که هنگام خرید سیم گیتار کلاسیک باید به آنها توجه داشته باشید را با شما به اشتراک بگذاریم تا خود بتوانید با شناخت و دانشی کامل، گزینه مناسب برای خود و سازتان را از میان تنوع بیشمار محصولات موجود در بازار از این دسته بیابید.
تِنشِن در سیم گیتار کلاسیک چیست؟
تمامی ستهای سیم نایلونی موجود در بازار، یک عبارت بر روی بستهبندی خود دارند که بیانگر تِنشِن یا کشیدگی سیمهای آنهاست. این کلمه بسته به تنشن سیم مورد نظر، سافت (soft یا low)، مدیوم (medium) یا نرمال (normal) و در بیشترین حالت تنشن، های یا هارد (high ،heavy یا hard) است. در واقع، این کلمات، توصیفی برای میزان تنشن یا کشیدگی سیمهای این ستها بر روی گیتار هستند و حس سیمها در نوازندگی را به زبان ساده به شما میگویند. تنشن در یک ست سیم گیتار کلاسیک، به نوعی مترادف همان مؤلفهای است که در سیمهای گیتار الکتریک یا آکوستیک، گیج یا ضخامت خوانده میشود.
سیمهای نایلونی بهشکل طبیعی، ساختاری نرمتر از سیمهای فلزی دارند؛ اما نوع سافت یا نرم این نوع از سیم گیتار، کمترین فشار را به انگشتان وارد میکند و نوازندگی بسیار آسانتری را برای شما به ارمغان میآورد. کشش یا تنشن پایین این دسته از سیمهای نایلونی بر روی ساز باعث میشود که بتوانید با اعمال کمترین فشار به سیمها، آنها را بهشکلی صحیح بر روی فرتبورد ساز بفشارید و به نوازندگی با آنها بپردازید. نرمی این سیمها باعث میشود که بتوان بهشکلی بسیار آسانتر به نوازندگی پرداخت و آنها را به گزینهای عالی برای کودکان و نوازندگان مبتدی تبدیل میکند. سیمهای نایلونی با تنشن کم، معمولاً صدایی ملایم، همراه با اتکی نرم تولید میکنند که تنی بسیار گرم و لطیف را به گیتار میبخشد.
در مقابل، سیمهای نایلونی سخت، یعنی نمونههای دارای تنشن بالا، صدایی قدرتمندتر و روشنتر تولید میکنند که اتک سریعتری دارد و از شدت و پخش صدای بالاتری نیز برخوردار است. اما وجه تفاوت اصلی این سیمها با نمونههای نرمتر، ضخامت بالاتر آنها و در نتیجه، کشش یا تنشن بالاترشان بر روی ساز است؛ امری که سختی بیشتری را به ساختار این سیمها میبخشد و باعث میشود که برای نوازندگی بهوسیله آنها و انگشتگذاری صحیح نتها، نیاز به اعمال فشار بیشتری بر روی فرتبورد داشته باشید. این تنشن بالاتر باعث میشود که این دسته از سیمها، برای استفاده بر روی گیتارهای دوگانه آکوستیک/کلاسیک که در دسته خود به یک تراس راد مجهز هستند نیز مناسب باشند. همچنین افرادی که در نوازندگی گیتار کلاسیک از پیک استفاده میکنند نیز احتمالاً سیمهای دارای تنشن بالا را به نمونههای نرمتر ترجیح دهند؛ زیرا نوازندگی بهوسیله پیک گیتار با این سیمها آسانتر است و حسی آشناتر، شبیه به نواختن گیتار آکوستیک را به آنها میدهد.
همانطور که انتظار میرود، سیمهای مدیوم یا دارای تنشن متوسط نیز در تمامی مؤلفههای خود، چیزی در میان نمونههای سخت و نرم هستند و از نظر صدا و حس نوازندگی در میان آنها قرار میگیرند.
انتهای توپیشکل سیم یا ball end
اکثر سیمهای نایلونی گیتار کلاسیک، برخلاف سیمهای گیتار آکوستیک و الکتریک، در بخش انتهایی خود به هیچ شیء متوقفکنندهای مجهز نیستند و بهسادگی در این بخشها قطع شدهاند. به همین دلیل، زمانی که میخواهید سیمهای یک گیتار کلاسیک را تعویض کنید، باید آن را از شیاری مخصوص رد کنید و سپس، با ساخت یک حلقه، سیم را در زیر بریج در بخش زیری خود آن گره بزنید تا سر جایش محکم شود. این کار برای برخی از صاحبان گیتار کلاسیک کمی دشوار است و ترجیح میدهند که خود را در دردسر آن نیندازند؛ اما انجام این کار به هیچ وجه غیرممکن نیست و میتوانید با تماشای چند ویدیوی آموزشی و کمی تمرین، آن را بهخوبی یاد بگیرید و سیمهای گیتار کلاسیک خود را بهآسانی تعویض کنید.
اما اگر به هیچ وجه نمیخواهید چنین فرایندی را بر روی ساز خود امتحان کنید و از انجام آن بهواقع کلافه میشوید، خبر خوب این است که برخی از شرکتهای سازنده سیمهای گیتار کلاسیک، نمونههایی از این محصول را به بازار عرضه میکنند که در بخشهای انتهایی خود، همانند سیمهای فلزی گیتار آکوستیک و الکتریک، به توپیهایی نگهدارنده مجهز است و پروسه تعویض و نصب سیم بر روی گیتار را بسیار آسان میکنند. برای نصب این دسته از سیمهای گیتار کلاسیک بر روی ساز، تنها کافیست آنها را از شیار مخصوص رد کنید و از بخش بالایی نیز در دور تیونر سیم مربوطه بپیچید. توپی تعبیهشده در انتهای این سیمها، آنها را بهخوبی بر روی بریج ساز نگه میدارد و دیگر نیازی به گره زدن سیم نخواهید داشت.
انواع مواد مورد استفاده در ساخت سیم نایلونی گیتار کلاسیک
با توجه به نام سیمهای نایلونی، حتماً انتظار دارید که این سیمها از پلاستیک کشسان نایلون ساخته شده باشند و در این صورت، باید بگوییم که چندان هم در اشتباه نیستید! در یک ست سیم نایلونی گیتار کلاسیک، سه سیم نازکتر، یعنی سیمهای تربل، معمولاً از فیلامنتهایی یکپارچه و تکی از نایلون ساخته شدهاند. اما در برخی دیگر از ستهای سیم گیتار کلاسیک، سیمهای تربل از مادهای موسوم به کربن ساخته شدهاند. این سیمها، در واقع از جنس پلیمر فلوئوروکربن هستند و ساختاری سختتر و مستحکمتر دارند که صدایی روشنتر و کوبندهتر را تولید میکند.
سه سیم ضخیمتر گیتار کلاسیک، یعنی سیمهای بیس آن، ساختاری دو-بخشی دارند که از یک هسته با جنسهایی مختلف و یک پوشش مفتولی فلزی تشکیل شده است. در واقع، ساختار این سه سیم گیتار کلاسیک، به سیمهای فلزی گیتارهای آکوستیک و الکتریک بسیار شبیه است. اما در سیم گیتار کلاسیک، هسته این سیمها نه از فلز، بلکه از نایلون مولتیفیلامنت، مواد کامپوزیت یا در موارد نادر، ابریشم ساخته میشود که ساختار و جنسی منحصربهفرد به آنها میبخشند. بخش پوشش فلزی این سیمها نیز معمولاً از مس ساخته میشود که با فلزاتی همچون برنز یا نقره آبکاری شده است.
آن دسته از سیمهای بیس گیتار کلاسیک که به پوششی از جنس مس با آبکاری نقره مجهز هستند، معمولاً صدایی کمی گرمتر تولید میکنند و در مقابل، نمونههایی که پوششان از آلیاژ مس و روی با نسبت ۸۰/۲۰ ساخته شده است، صدایی روشنتر و اتکی سریعتر دارند.
یک نکته که در هنگام انتخاب سیم برای گیتار کلاسیک خود باید به آن توجه کنید، این است که ممکن است ساز شما ماهیت صوتی برجستهای داشته باشد و صدای آن گرمتر یا روشنتر از معمول باشد؛ در این صورت، با انتخاب یک ست سیم که صدایی مکمل با ساز شما دارد، میتوانید تنی فوقالعاده متوازن و زیبا به آن ببخشید. در واقع، اگر ساز شما صدایی گرم دارد، بهتر است که یک ست سیم با صدایی نسبتاً روشن را بر روی آن نصب کنید و در مقابل، اگر ساز شما ذاتاً صدایی روشنتر تولید میکند، تجهیز آن به یک ست سیم با صدایی گرم میتواند ماهیت صوتی بسیار جذابی به آن ببخشد.
آیا میتوان از سیمهای فلزی بر روی یک گیتار کلاسیک یا فلامنکو استفاده کرد؟
با اینکه میتوان یک ست سیم فلزی مخصوص گیتار آکوستیک را بر روی یک گیتار کلاسیک یا فلامنکو نصب کرد، اما این گیتارها برای استفاده با سیمهای فلزی طراحی نشدهاند و به دلیل ساختار شکنندهتر دسته خود نسبت به گیتارهای آکوستیک، ممکن است که در این پروسه صدماتی غیرقابل جبران ببینند. سیمهای فلزی، فشار و کششی بسیار بیشتر از سیمهای نایلونی به دسته ساز وارد میکنند و از آنجا که اکثر گیتارهای کلاسیک و فلامنکو، دستهای تماماً ساختهشده از چوب دارند و به تراس راد مجهز نیستند، این کشش میتواند فشاری بسیار زیاد به دسته آنها وارد کند و باعث تاب برداشتن و حتی شکستن آن بشود. بنابراین، پیشنهاد میکنیم که هیچگاه سیمهای فلزی را بر روی گیتار کلاسیک خود نصب نکنید و تنها آنها را با استفاده از سیمهای نایلونی استاندارد بنوازید.
سیمهای نایلونی اما بر روی گیتارهای آکوستیک سیم فلزی قابل نصب هستند و در برخی از شرایط، حتی میتوانید با نصب این سیمها بر روی این گیتارها، تجربهای لذتبخش از نوازندگی با آنها داشته باشید و ماهیت صوتی بسیار جذابی را نیز تجربه کنید.
اما در کل، پیشنهاد میکنیم که هر نوعی از گیتار را به سیمهایی مخصوص آن تجهیز کنید تا بتوانید بهینهترین عملکرد ساز خود را تجربه کنید و از صدمه دیدن آن نیز جلوگیری به عمل بیاورید.
امیدواریم که با مطالعه این مطلب، بتوانید با دانش و شناختی بیشتر به انتخاب و خرید یک ست سیم برای گیتار کلاسیک خود بپردازید و با انتخاب یک گزینه عالی و مناسب برای سازتان، از نوازندگی نهایت لذت را ببرید.
منبع: Guitar World
نویسنده: Richard Blenkinsop
مترجم: امیر تولی