آموزش, مقالات, مقالات تئوری موسیقی
تولید موسیقی: وظیفه تولیدکننده موسیقی چیست؟
نوامبر
تولید موسیقی روندی شامل تولید، ضبط، ویرایش و ثبت موسیقی جهت انتشار است. همه آهنگ‌هایی که می‌شناسید و دوست دارید، این روند را طی کرده‌اند.
تولید حرفه‌ای موسیقی روندی خلاقانه و فنی است. این روند نیازمند مهارت‌های شنیداری بالا، احاطه به فناوری ضبط، دانش موسیقایی عمیق و مهارت‌های مدیریت پروژه و رهبری است. به فردی که این وظیفه را بر عهده دارد، تولیدکننده موسیقی (music producer) یا تهیه‌کننده ضبط (record producer) گفته می‌شود. اگر قصد دارید وارد عرصه تولید موسیقی شوید، مطالعه این مطلب را به شما توصیه می‌کنیم.
تولیدکننده موسیقی کیست؟
تولیدکننده موسیقی فردی است که به هنرمند در روند ضبط پروژه‌های خود کمک میکند، او را در طول این روند هدایت میکند و ایده‌های هنری او را به سرانجام می‌رساند. این شغل از بسیاری جهات شغلی خاص به حساب می‌آید. آنچه تولیدکننده موسیقی تولید میکند، قابل رؤیت نیست و حتی جسمیت ندارد. اگر به دید خیلی کلی به این مسئله نگاه کنید، شغل یک تولیدکننده موسیقی این است: لرزاندن مولکول‌های هوا به‌‌طرزی که در هنگام برخورد مولکول‌ها به یک انسان، احساسی در او شکل گیرد.
تولیدکننده موسیقی چه میکند؟
نقش تولیدکننده کمی گنگ است. این واژه معانی مختلفی دارد و هر روز به تعداد معانی آن اضافه می‌شود. آیا کسی که یک بیت را برنامه‌ریزی میکند، تهیه‌کننده موسیقی است؟ بله. آیا کسی که تماس‌های تلفنی لازم را برقرار کرده، قرارهای ملاقات را سامان داده و به هنرمندان کمک میکند تا با شرکت‌های پخش موسیقی قرارداد ببندند، تولیدکننده موسیقی است؟ بله. آیا کسی که گیتار بیس می‌نوازد، در آهنگسازی مشارکت میکند و اختلافات بین اعضای بند را حل‌وفصل میکند، تهیه‌کننده موسیقی است؟ بله.
تهیه‌کننده موسیقی نقش‌های مختلفی دارد؛ اما چهار نقش او بسیار حیاتی هستند:
۱. برنامه‌ریزی و بودجه
اولین مسئولیت تولیدکننده موسیقی، برنامه‌ریزی جلسات ضبط با بودجه در نظر گرفته‌شده و هدایت صحیح نوازندگان و موزیسین‌ها در طی این جلسات است. به‌علاوه، تضمین موفقیت فنی و تمامیت هنری پروژه نیز یکی از مسئولیت‌های مهم اوست.
از بسیاری جهات، این موارد وظایف اصلی تولیدکننده موسیقی هستند. تولیدکننده‌های موسیقی در طی حرفه خود ثابت کرده‌اند که شخصی حرفه‌ای هستند و توانایی تولید موفق یک آهنگ و ارائه آن در زمان قیدشده در قرارداد را دارند. در پروژه‌های بزرگ و تجاری شرکت‌های معتبر (یا شرکت‌های کوچک‌تر اما با منابع مالی مناسب)، تاریخ تحویل اثر یکی از مهمترین مسائل است. روند نشر موسیقی شامل تولید نسخه‌های فیزیکی، بازاریابی و برنامه‌های تبلیغاتی است که باید با زمان نشر نهایی هماهنگی داشته باشد.
در پروژه‌های مستقل و شخصی نیز داشتن یک تهیه‌کننده باتجربه به‌عنوان ناظر پروژه، ایده خوبی است. در چنین پروژه‌هایی، تهیه‌کننده می‌تواند به‌عنوان سدی در برابر اصرار هنرمند بر ضبط برداشت‌های بیشتر یا اصلاحات متعدد در میکس عمل کند؛ زیرا این اتفاقات باعث عدم نشر آهنگ‌های بسیاری شده‌اند. لذا هدف اصلی تهیه‌کننده موسیقی باید انتشار اثر در زمان مقرر و با بودجه مقرر باشد.
۲. شکل دادن به موسیقی
مسئولیت دوم نظر به این دارد که تولیدکننده موسیقی چطور باید اثر خام یک هنرمند را برداشته و آن را تبدیل به آهنگ نهایی کند. این وظیفه هم جنبه هنری و هم جنبه تجاری دارد. اثر نهایی باید هم بیانگر قصد و احساس هنرمند و هم مناسب سلیقه طیف گسترده مخاطبان باشد.
جورج مارتین معتقد است تهیه‌کننده موسیقی کسی است که «محصول را در قاب نهایی قرار داده، آن را به عموم عرضه کرده و به آنها اعلام میکند اثری که در دست دارید، محصول نهایی است». سلیقه تولیدکننده تأثیر بسیار زیادی بر اثر نهایی دارد.
۳. نظارت بر اجرا
تولیدکننده باید بتواند بهترین اجرای اعضای گروه را تشخیص دهد و آن را عملی کند. برخی معتقدند که اگر اجرا، عوامل تولید را تحت تأثیر قرار دهد، پس شنوندگان را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد. قابل اعتماد بودن این پاسخ احساسی را تهیه‌کننده موسیقی تعیین میکند. اعتمادبه‌نفس کافی برای گفتن جمله «من این برداشت را تأیید می‌کنم»، عنصری ضروری برای یک تهیه‌کننده موسیقی است. او باید در تک‌تک مراحل تولید چنین قضاوتی را انجام دهد. حسوحال یک ساز در پس‌زمینه، تأیید تکنوازی گیتار و صدادهی سازهای مختلف در مانیتور استودیو، همگی به قضاوت تولیدکننده بستگی دارد.
۴. کار یا تفریح؟
تولیدکننده موسیقی باید بین ضرورت‌های کار و عناصر خلاقانه، تعادلی درست ایجاد کند. یک تهیه‌کننده ماهر می‌تواند به کمک «حسوحال»، بین این دو عنصر متضاد تعادل برقرار کند.
اولین کار برای ایجاد حسوحال خوب این است که وانمود کنید برای تفریح به استودیو آمده‌اید و صرفاً قصد دارید نتیجه تفریح خود را ضبط کنید. ضمناً باید سعی کرد تا بخش فنی روند ضبط تا حد ممکن نادیده باقی بماند. البته شکی نیست که شما به‌عنوان تولیدکننده، کاملاً از کاری که باید در هر جلسه انجام شود، آگاه هستید؛ اما باید این امر را در ذهن خود نگه دارید. اکنون بیایید به راه‌های مختلف ایجاد حسوحال خوب بپردازیم:
مثبت یا منفی
یک جلسه ضبط مفرح به سه عنصر بستگی دارد: مثبت‌اندیشی، خوش‌بینی و روحیه تیمی. به‌عنوان رهبر (یا بهتر است بگوییم مربی)، این حال خوب و مثبت از شما شروع می‌شود. اگر شما و موزیسین‌ها اتفاق نظر داشته باشید که هدف از کار، تفریح است، دست‌یابی به روحیه مثبت آسان خواهد بود. از سوی دیگر، روحیه منفی، سازندگی جلسه ضبط را در نطفه خفه خواهد کرد.
اعتمادبه‌نفس
مجدداً تأکید می‌کنیم که وظیفه تولیدکننده در نقش رهبر، ایجاد این حس در گروه است که «همه چیز به‌‌خوبی پیش خواهد رفت». اگر تولیدکننده موسیقی، آماده، مجرب و از ملزومات هر مرحله از ضبط آگاه باشد، اعتمادبه‌نفس لازم برای ایجاد این روحیه در گروه را خواهد داشت.
ساکن نمانید
همه تولیدکنندگان خوب می‌دانند که بیکار نماندن بخشی حیاتی از روند تولید است. این شایعه که کوسه‌ها اگر رو به جلو شنا نکنند خفه می‌شوند، صحت علمی ندارد؛ اما برای روند تولید، مثال خوبی به‌شمار می‌رود. اجرای بی‌وقفه و منظم مأموریت‌های روند ضبط می‌تواند به همه افراد انرژی داده و حسوحال گروه را ارتقاء بخشد.
لذت ضبط
تولید موسیقی یک شغل است؛ اما یکی از لذت‌بخش‌ترین شغل‌های قابل تصور در جهان است. هرگز فراموش نکنید که هر جلسه ضبط یک نعمت است؛ روحیه شکرگزاری منجر به لذت‌بخش شدن کار می‌شود.
موسیقی چگونه تولید می‌شود؟
ایده‌های موسیقایی در اشکال مختلف ظاهر می‌شوند. از یک الگوی ساده درامز و بیس گرفته تا یک آهنگ کامل با ملودی و ترانه و ترتیب آکورد. صدادهی نهایی آهنگ بستگی زیادی به تنظیم و ابزار مورد استفاده در تولید آن دارد.
مراحل روند تولید موسیقی عبارتند از:
۱. ایده موسیقایی
ابتدا باید آهنگی که قصد تولید آن را دارید و سازهایی که در تولید از آن استفاده خواهید کرد را مشخص کنید. به‌عنوان تولیدکننده شما تعیین خواهید کرد که چه سازهایی ضبط شوند و چه نوازندگانی آنها را بنوازند.
۲. ضبط
اجراهایی که تنظیم موسیقی شما را تشکیل می‌دهند، بر روی واسط‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مختلف ضبط می‌شوند.
۳. ویرایش
پس از استفاده از سکوئنس MIDI یا ضبط صدا بر روی هارد دیسک، می‌توان از راه‌های مختلف، هر ساز یا مجموعه آهنگ را ویرایش کرد.
۴. میکس
سازهای مختلفی که در کنار هم یک آهنگ را تشکیل می‌دهند، در این مرحله با یکدیگر ترکیب شده و ترک استریوی نهایی را ایجاد می‌کنند.
۵. مسترینگ
در این مرحله، میکس حاصله را برای نشر در قالب دیسک یا فایل دیجیتال حاضر کرده و تغییرات نهایی را بر روی صدای کلی آهنگ اعمال می‌کنیم.
تهیه‌کننده موسیقی چقدر درآمد دارد؟
درآمد تهیه‌کننده موسیقی بسته به تجربه و اعتبار اوست. تولیدکنندگانی که با هنرمندان مشهور کار می‌کنند، درآمدی بسیار بیشتر از تولیدکنندگان شرکت‌های کوچک و مستقل دارند. بر اساس گزارش مرکز توسعه شغلی دانشگاه موسیقی برکلی، تولیدکنندگان موسیقی درآمدی بین ۲۵ هزار تا یک میلیون دلار یا بیشتر در طول سال دارند.
تجهیزات تولید موسیقی
در گذشته تجهیزات تولید موسیقی بسیار گران‌قیمت بودند. اما امروزه با صرف هزینه‌ای منطقی می‌توان به تولید موسیقی پرداخت. تجهیزات اساسی تولید موسیقی عبارتند از:
- کامپیوتر
- نرم‌افزار آهنگسازی
- میدی کنترلر
- کارت صدا
- میکروفون
- هدفون
- اسپیکر مانیتورینگ
تجهیزات موسیقی بسیار جالب و سرگرم‌کننده هستند؛ اما روند ضبط، بیش از هر چیز، به افراد دخیل در ضبط بستگی دارد. ما تجهیزات و استودیوهای موسیقی را دوست داریم؛ اما موسیقی بر آنها مقدم است. برای تولید بهترین آهنگ ممکن، باید جنبه انسانی موسیقی را حفظ کرد. می‌توانید با تجهیزاتی ساده در حد یک گوشی تلفن همراه نیز به تولید موسیقی بپردازید و در ادامه مسیر، بودجه لازم برای تهیه تجهیزات یادشده را جمع‌آوری کنید و آنها را تهیه کنید.
چگونه یک تولیدکننده موسیقی شویم؟
بسیاری از تولیدکنندگان تازه‌کار به‌عنوان دستیار در استودیوهای شناخته‌شده مشغول به کار می‌شوند. این افراد جزئیاتی از قبیل برنامه‌ریزی، مکاتبات، نصب تجهیزات در استودیو و کمک به روند ضبط را بر عهده می‌گیرند. این تهیه‌کنندگان تازه‌کار، علاوه بر کسب تجربه، ارتباطات لازم برای ورود به این حرفه را نیز به دست می‌آورند (ارتباط با مهندسین ضبط، پرسنل استودیو و هنرمندان). ارتباطات شما باعث می‌شود تا روزی بتوانید حرفه خود را به‌عنوان یک تولیدکننده موسیقی شروع کنید. با اینکه اکثر تولیدکنندگان برتر بازار به‌صورت مستقل فعالیت می‌کنند، اما برخی از تولیدکنندگان نیز در استخدام شرکت‌ها و استودیوها هستند.
منبع: Berklee Online
مترجم: کیان ایرجی