قیمت گیتارهای فروختهشده در مزایده، به شهرت و ارتباطات صاحب آن بازمیگردد. برای مثال، ممکن است یک گیتار فروختهشده به قیمتی میلیون دلاری در مزایده، یک ساز کاملاً کهنه با فرتها و فینیش غیر اصلی باشد؛ اما به دلیل شهرت صاحبش، گرانتر و آسانتر از یک گیبسون لس پال ساخت سال ۱۹۵۷ با وضعیتی بینقص به فروش برسد.
این مقاله، فهرستی است از یازده گیتاری که طی مزایده با قیمتی بسیار بالا فروخته شدهاند. قیمت این سازها، گواهیست بر ادعای ذکرشده در بالا. مجموع قیمت گیتارهای این لیست، ۲۷ میلیون و ۶۱۹ هزار دلار است؛ مبلغی حیرتانگیز که معادل است با ۱۲۲۰۰۰ عدد Squier Bullet Stratocaster یا کل تولیدات یک سال شرکت Suhr با کمی مبلغ باقیمانده.
تعجبی نیست که این فهرست، به جز یک مورد، از محصولات سه شرکت بزرگ فندر، گیبسون و مارتین تشکیل شده است. لازم به ذکر است که پنج مورد از این یازده گیتار، استرتوکستر هستند؛ این امر تأییدیست بر ادعای بسیاری از افراد مبنی بر این که استرتوکستر مشهورترین و انقلابیترین گیتار الکتریک دنیاست. در واقع، انتظار فهرستی متنوع و متشکل از مدلهای گوناگون را نداشته باشید؛ زیرا حتی مدلهایی بسیار مشهور مانند تلکستر و Flying V نیز به این فهرست راه نیافتهاند.
از آنجا که تأیید رسمی معاملات خصوصی و قیمت آنها دشوار است، در این فهرست به برخی از گیتارهای بسیار گرانقیمت مانند Woodstock Stratocaster جیمی هندریکس که ظاهراً با قیمتی معادل ۱٫۳ میلیون دلار فروخته شده است و لس پال مشهور پیتر گرین و گری مور که کرک همت آن را در سال ۲۰۰۴ به قیمت ۲ میلیون دلار خریده است، اشاره نکردهایم.
اکنون بیایید نگاهی بیندازیم به یازده عدد از گران قیمت ترین گیتارهای دنیا:
۱۱. فندر استرتوکستر Blackie متعلق به Eric Clapton
محل و تاریخ فروش: نیویورک، سال ۲۰۰۴
قیمت فروش: ۹۵۹ هزار دلار
Blackie در زمانی که فروخته شد، جایگاه گرانترین گیتار معاملهشده را از آن خود کرد؛ اما اکنون، پس از گذشت کمتر از دو دهه، جایگاه یازدهم و آخر این فهرست به آن تعلق میگیرد.
در سال ۱۹۷۰، اریک کلپتون تصمیم گرفت تا یک استرتوکستر خریداری کند؛ به دنبال همین امر، وی به فروشگاه Sho-Bud واقع در نشویل رفت و تمامی موجودی استرتوکستر آنها را خریداری کرد. کلپتون سه عدد از گیتارهای خریداریشده را به دوستان خود، جورج هریسون، پیت تاونزند و استیو وینوود هدیه داد و با استفاده از گیتارهای باقیمانده، استرتوکستر خود را ساخت. بدنه این ساز از یک استرت سال ۱۹۵۶، دسته آن متعلق به یک نمونه ساخت سال ۱۹۵۷ و پیکاپهای آن نیز متعلق به استرتوکستری است که گمان میرود در دهه پنچاه میلادی ساخته شده باشد.
Blackie تقریباً تنها گیتار الکتریک مورد استفاده اریک کلپتون در برهه زمانی میان سال ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۵ بود؛ بهطوری که در زمان فروش این ساز، دسته آن بهحدی کهنه و خورده شده بود که سیم می بیس، در برخی از نقاط، کمی از آن بیرون زده بود. همین امر را نیز میتوان دلیلی دانست برای این که قیمت مورد معامله Blackie، به یک میلیون دلار نرسید.
۱۰. فندر استرتوکستر ۱۹۶۴ متعلق به Bob Dylan
محل و تاریخ فروش: نیویورک، سال ۲۰۱۳
قیمت فروش: ۹۶۵ هزار دلار
در سال ۱۹۶۵ و در فستیوال فولک Newport، باب دیلن تصمیم به نواختن گیتار الکتریک گرفت و برای این کار، استرتوکستر ۱۹۶۴ خود را به صحنه آورد. پس از آن اما دیلن این ساز را در هواپیمایی که با آن به خانه بازمیگشت جا گذاشت و Vic Quinto، خلبان هواپیمای مذکور، آن را با خود به خانه برد. این گیتار تا پنجاه سال در خانواده Quinto باقی ماند.
عکسهای گرفتهشده از این استرت برای مزایده آن، سلامت کامل و وضعیت ظاهری بینقص آن را نشان میدهند. طبق این عکسها، ظاهراً فینیش سانبرست این گیتار کاملاً عاری از ترک و زدگی بوده است و میتوان گفت بهعنوان یک استرتوکستر تولیدشده قبل از خریداری فندر توسط CBS و حتی بدون در نظر گرفتن صاحب مشهورش نیز یک ساز بسیار ارزشمند محسوب میشده است.
انتظار میرفت این گیتار الکتریک که همراه با استرپ و کیس اصلی خود فروخته میشد، با قیمتی در حدود ۵۰۰ هزار دلار معامله شود؛ اما در عمل، مبلغی نزدیک به دو برابر این رقم برای خرید این ساز پرداخت شد.
۹. گیتار آکوستیک Martin D-35 متعلق به David Gilmour
محل و تاریخ فروش: نیویورک، سال ۲۰۱۹
قیمت فروش: یک میلیون و نود و پنج هزار دلار
در سال ۲۰۰۳، دیوید گیلمور در مصاحبه خود در برنامه Desert Island Disks اذعان کرد که اگر در جزیرهای دورافتاده گیر بیفتد، تنها وسیلهای که مایل است همراه داشته باشد، گیتار آکوستیک Martin D-35 محبوبش است. وی در ادامه و در توصیف این ساز گفت: «مارتین D-35 بهترین گیتار من است؛ این گیتار همیشه همراه من است و میتوانم بگویم که تقریباً ساخت تمامی موسیقیهای خود را با آن شروع کردهام. ایدههای من با در دست گرفتن این ساز شکل میگیرند.»
صدای D-35 گیلمور در آلبومهایی چون Wish You Were Here ،Dark Side of The Moon و The Final Cut شنیده میشود.
در نهایت، گیلمور با به مزایده گذاشتن این گیتار در سال ۲۰۱۹ به نفع مؤسسه ClimateEarth، آن را برای همیشه از خود جدا ساخت.
۸. Gibson Les Paul ساخت ۱۹۵۷ متعلق به Duane Allman
محل و تاریخ فروش: دالاس، سال ۲۰۱۹
قیمت فروش: یک میلیون و دویست و پنجاه هزار دلار
جالب است بدانید گرانترین گیبسون لس پال دنیا یک نمونه Burst (عنوانی که به گیتارهای لس پال استاندارد سانبرست ساختهشده بین سالهای ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۰ اطلاق میشود) نیست؛ بلکه یک نمونه به رنگ Goldtop و ساختهشده در سال ۱۹۵۷ است.
این ساز در دو آلبوم اول گروه موسیقی Allman Brothers و آلبومهای Layla و Other Assorted Love Songs گروه Derek & The Dominos مورد استفاده قرار گرفته است. پس از مدتی، آلمن تصمیم به تعویض آن با یک نمونه Sunburst از همین گیتار گرفت؛ اما از آنجا که به صدای پیکاپهای ساز خود علاقه زیادی داشت، آنها را از روی گیتار Goldtop خود باز کرد و بر روی مدل Sunburst جدیدش نصب کرد. به همین دلیل، گیتاری که در مزایده فروخته شد، به پیکاپهای هامباکر Burst مجهز است.
بعدها، یکی از صاحبان این ساز آن را بهنحوی ناشیانه بازسازی و ریفینیش کرد که خوشبختانه، Tom Murphy به داد آن رسید و آن را به وضعیت اصلی خود بازگرداند.
Scot Lamar، یکی از صاحبان قبلی این گیتار، آن را به هنرمندان مشهور بسیاری قرض داده است و به همین دلیل، ممکن است آن را بر روی استیج و در دستان افرادی مانند کرک همت، بیلی گیبنز و درک تراکس دیده باشید.
۷. Fender Stratocaster 1957 متعلق به David Gilmour
محل و تاریخ فروش: نیویورک، سال ۲۰۱۹
قیمت فروش: یک میلیون و هشتصد و پانزده هزار دلار
این استرتوکستر بهحدی ارزشمند است که حتی اگر موزیسین افسانهای، دیوید گیلمور نیز صاحب آن نبود، با قیمتی بسیار بالا فروخته میشد.
این گیتار الکتریک با سریال نامبر #۰۰۰۱، اولین استرتوکستر نیست (سریال اولین استرت تولیدشده، #۰۱۰۰ بوده است)، اما یکی از نمونههای پروتوتایپ این گیتار است که پیش از عرضه آن به بازار، به سفرای برند فندر اهدا میشد.
اولین صاحب این گیتار، Rex Gallion، ستاره سبک کانتری بوده است و پیش از اینکه گیلمور صاحب این ساز شود، مدتی نیز در اختیار Seymour Duncan بوده است. همچنین این امر که از این استرت برای ضبط ریتمهای قطعه Another Brick in the Wall استفاده شده است نیز بر ارزش آن میافزاید.
پیش از به فروش رسیدن این گیتار الکتریک، مرکز حراجی کریستی قیمت منطقی آن را صد الی صد و پنجاه هزار دلار تخمین زده بود؛ اما این استرت با قیمتی بیش از ده برابر تخمین اولیه به فروش رسید و نشان داد که این مؤسسه در قیمتگذاری آن کمی بدبینانه عمل کرده است.
۶. گیتار Wolf متعلق به Jerry Garcia
محل و تاریخ فروش: نیویورک، سال ۲۰۱۷
قیمت فروش: یک میلیون و نهصد هزار دلار
گیتار Wolf که متعلق به Jerry Garcia، نوازنده گروه Grateful Dead بوده است، تنها مورد این فهرست است که توسط برندی نامآشنا و بزرگ تولید نشده است. Wolf توسط سازنده برجسته سازهای زهی، Doug Irwin بهصورت سفارشی برای گارسیا ساخته شده است. اروین با استفاده از میپل لمینتشده و چوبی بسیار سخت و بومی آمریکای جنوبی به نام Purpleheart، مخلوقی را پدید آورده است که شکل بدنه، سختافزار و حتی کنترلهای آن تا به حال در هیچ گیتاری استفاده نشده است.
پیکگارد نوآورانه Wolf، امکان تعویض آسان و سریع پیکاپ را به جری گارسیا میداده است. همچنین این گیتار الکتریک از دو خروجی برخوردار است که با استفاده از آنها، نوازنده میتواند دو زنجیره سیگنال مختلف را به کار بگیرد و از طریق یک سوییچ که بر روی بدنه تعبیه شده است، زنجیره سیگنال مورد استفاده را به آسانی تغییر دهد.
Wolf جایگاه ویژهای میان طرفداران گارسیا دارد و از بین تمام گیتارهای موجود در مزایده سال ۲۰۱۷ گروه Grateful Dead به نفع مؤسسه Southern Poverty Law Center، این ساز با قیمت بالاتری به فروش رسید.
۵. Gibson J160E متعلق به John Lennon
محل و تاریخ فروش: لس آنجلس، سال ۲۰۱۵
قیمت فروش: دو میلیون و چهارصد و ده هزار دلار
نصب پیکاپ بر روی یک گیتار آکوستیک استاندارد، از ابتکارات بینظیر گیبسون بود و در زمان خود توانست انقلابی در موسیقی راک اند رول رقم بزند.
جان لنون از J160E خود در ساخت آثار موفقی همچون I Wanna Hold Your Hand و ضبط اکثر بخشهای گیتار آکوستیک آثار بیتلز در بازه زمانی ۱۹۶۲ تا ۱۹۶۳ استفاده کرده است.
صدای این ساز همچنین در آهنگ Love Me Do نیز شنیده میشود؛ اولین اثر بیتلز که به جایگاه اول بیلبورد آمریکا راه یافت. اما این گیتار در یک کنسرت کریسمسی در سال ۱۹۶۳ از جان لنون به سرقت رفت. او بلافاصله یک J160E دیگر خریداری کرد و از آن تا آخر عمر خود استفاده کرد.
اهمیت بالای این گیتار در تاریخ راک، باعث به فروش رفتن آن با قیمتی رکوردشکن در مزایدهای در سال ۲۰۱۵ شد.
۴. Reach Out to Asia Fender Stratocaster
محل و تاریخ فروش: قطر، سال ۲۰۰۵
قیمت فروش: دو میلیون و هفتصد هزار دلار
این استرتوکستر تنها گیتار این فهرست است که هیچگاه در مالکیت یک موزیسین مشهور نبوده است.
Reach Out to Asia Stratocaster به نفع قربانیان حادثه سونامی اقیانوس هند در سال ۲۰۰۴ به مزایده گذاشته شد. این ساز یک استرتوکستر بسیار معمولی ساخت مکزیک است که به امضای ستارگانی چون جیمی پیج، دیوید گیلمور، کیث ریچاردز، برایان می، مارک نافلر، اریک کلپتون، جف بک، تونی آیومی، پل مککارتنی، استینگ، ریچی بلکمور، برایان آدامز، لیام گلگر، رانی وود و پیت تاونزند مزین شده است.
یک فندر استرتوکستر ساخت مکزیک در سال ۲۰۰۵ قیمتی معادل با ۳۵۰ دلار داشت؛ اما این گیتار بهخصوص به دلیل هدف خیرخواهانه و امضاهای موجود بر روی بدنه آن، با قیمتی هزاران برابر این مبلغ به فروش رسید.
۳. Black Fender Stratocaster متعلق به David Gilmour
محل و تاریخ فروش: نیویورک، سال ۲۰۱۹
قیمت فروش: سه میلیون و نهصد و هفتاد هزار دلار
با چهار میلیون دلار میتوان چند هزار استرتوکستر خرید؛ اما هیچیک از آنها مانند این استرت مشکی نخواهند بود.
شاید در حالت عادی و طبق اعتقاد برخی از متخصصین، یک گیتار الکتریک تغییریافته، ارزش چندانی نداشته باشد؛ اما این نمونه خاص با وجود تغییرات بسیاری که در آن صورت گرفته است، با قیمتی معادل با یک عمارت در بورلی هیلز کالیفرنیا به فروش رسیده است.
این استرت مشکی همراه با رسید خرید سه پیکاپ کاستوم Seymour Duncan که این شرکت به سفارش گیلمور ساخته است و وَمی بار کوتاه بسیار مشهور خود به فروش رسیده است. Black Fender Stratocaster همان گیتاری است که گیلمور در سولوی افسانهای Comfortably Numb نواخته است. قیمت نهایی این استرت در مزایده، نشریات را به حیرت واداشت؛ اما مطمئنیم که بسیاری از موزیسینها آرزوی داشتن آن را دارند.
۲. Smells Like Teen Spirit Fender Mustang متعلق به Kurt Cobain
محل و تاریخ فروش: نیویورک، سال ۲۰۲۲
قیمت فروش: چهار میلیون و پانصد و پنجاه هزار دلار
خبر به مزایده گذاشته شدن فندر ماستنگ Smells Like Teen Spirit کرت کوبین با قیمت تنها هشتصد هزار دلار، علاقهمندان این ساز را شوکه کرد. اما همانگونه که انتظار میرفت، این گیتار الکتریک در نهایت با چندین برابر قیمت تخمینی و نزدیک به پنج میلیون دلار به فروش رسید.
این ماستنگ آبی، نقش اول موزیک ویدیوی مشهور Smells Like Teen Spirit بود و میتوان گفت، نقشی مهم در رساندن Nirvana به شهرت افسانهای خود داشت. امروز، این موزیک ویدیو و گیتار استفادهشده در آن، تنها در یوتیوب ۱٫۵ میلیارد بار دیده شدهاند.
این ساز چند بار در اجراهای زنده نیروانا نیز دیده شد و یک بار نیز در کنسرت Tree Club، هنگامی که کوبین از آن برای خرد کردن یک میکسر استفاده کرد، دچار شکستگی در قسمت دسته شد. اما این گیتار الکتریک بهسرعت تعمیر شد و کوبین در فستیوال راک ۱۹۹۳ هالیوود نیز از آن استفاده کرد.
Smells Like Teen Spirit Fender Mustang توسط Jim Irsay، صاحب تیم فوتبال آمریکایی Indianapolis Colts خریداری شد تا به مجموعه وی از وسایل خاطرهانگیز راک اند رول بپیوندد.
۱. Martin D-18E متعلق به Kurt Cobain
محل و تاریخ فروش: لسآنجلس، سال ۲۰۲۰
قیمت فروش: شش میلیون و ده هزار دلار
در تابستان سال ۲۰۲۰، کرونا در اوج خود بود و گیتاریستها در قرنطینه، کاری جز نواختن گیتار و شرکت در مزایدههای آنلاین نداشتند! این امر را میتوان دلیلی برای قیمت رکوردشکن Martin D-18E کرت کوبین در مزایده دانست.
این گیتار آکوستیک در اجرای تاریخی نیروانا در MTV Unplugged و کاور بینظیر آهنگ The Man Who Sold The World استفاده شده است. به دلیل پخش این برنامه در تلویزیون و شهرت و محبوبیت بسیار زیاد آن در دنیا، تمامی طرفداران نیروانا، کرت کوببن را با این گیتار میشناسند.
در نهایت، Peter Freedman، صاحب شرکت میکروفونسازی Rode، این گیتار را در مزایده خریداری کرد و قول داد تا آن را در توری جهانی به نمایش بگذارد. هر چند که شیوع Covid-19 تا به امروز مانع اجرای این برنامه شده است.
کدامیک از گیتارهای ذکرشده در این فهرست برای شما جذابتر است؟ لطفاً نظر خود را برای ما و مخاطبان گیتارایران بنویسید.
نویسنده: Jenna Scaramanga و Matt Owen
مترجم: امیر تولی
گیتار ون هلن چند ماه پیش فروخته شد ۴٫۵ میلیون دلار