به راهنمای خرید لوازم جانبی میکروفون خوش آمدید.
این لوازم مفید به شما کمک میکنند بهترین پاسخدهی را از میکروفون دریافت کرده و نتیجه قابل اتکاتری در استودیو یا صحنه اجرای زنده به دست آورید. بیایید ببینیم در هنگام خرید کابل، مانت یا پایه میکروفون باید به چه چیزهایی توجه کرد. با استفاده از این راهنمای جامع، دیگر در خرید تجهیزات مناسب با مشکل مواجه نخواهید شد.
استند و مانت
در بیشتر شرایط، میکروفون را باید در جایی مستقر کنیم. گزینههای زیر برای همین منظور طراحی شدهاند.
استندهای ثابت
استندهای ثابت را میتوان با پایههای گرد یا سهپایه تهیه کرد.
محصولات دسته اول بسیار ساده هستند و در آنها بخش تحتانی پایه معمولاً از یک دایره چدنی تشکیل میشود که میله استند به آن متصل میشود. بخش فوقانی استند در داخل میله اصلی قرار گرفته و به کاربر اجازه میدهد ارتفاع را بهطور دلخواه تعیین کند. این مدلها بسیار مقاوم هستند. وزنه تحتانی آنها باعث میشود مرکز ثقل پایینی داشته باشند که کمک میکند بهراحتی واژگون نشوند. از سوی دیگر، برای استفاده روی سطوح نامتوازن، استندهای سهپایه مناسبتر هستند؛ اما پایههای آنها معمولاً کمی دست و پا گیر بوده و حرکت در اتاق را دشوار میکنند.
بهطور کلی، استندهای ثابت مناسب خوانندههایی هستند که ساز نمیزنند. معمولاً مدلهایی که پایهای گرد دارند، مناسب خوانندگانی هستند که انرژی زیادی بر روی صحنه دارند. مورب نگه داشتن استند میکروفون به سبک الویس پریسلی تنها با این دسته از استندها امکانپذیر است.
برخی از مدلهای موجود در بازار نیز دارای کلاچ تنظیم ارتفاع هستند که کار با آنها را بسیار ساده میکند.
استندهای میکروفون ثابت چندان مناسب نوازندگان گیتار، بیس و کیبورد نیستند؛ زیرا پایه آنها مزاحم ساز میشود. البته برخی از استندهای سهپایه توانایی استقرار مورب را نیز دارند.
استندهای بوم
استندهای ٰبوم مرسومترین نوع از پایه میکروفون هستند. این استندها دارای سطح مقطع سهپایه و یک مفصل قفلشونده هستند که به بخش فوقانی پایه متصل شده و به آن بوم میگویند. استندهای بوم مناسب خوانندگانی هستند که ساز میزنند؛ زیرا مزاحمتی برای به دست گرفتن ساز ایجاد نمیکنند. این مدلها از نظر کاربری بسیار منطعف هستند و میتوان آنها را در کنار خواننده نیز قرار داد.
همچنین، استندهای بوم میتوانند با سازهای مختلف و موقعیتهای قرارگیری مختلف سازگار و هماهنگ شوند. بهلطف ارتفاع قابل تنظیم و مفصلهای متحرک، این دسته از پایهها فضای کافی برای حرکت را در اختیار شما میگذارند.
البته تمام استندهای بوم موجود در بازار استحکام یکسانی ندارند. استندهای سنگینتر معمولاً مطمئنتر از مدلهای سبکتر هستند؛ ولی این امر باعث افزایش قیمت آنها نیز میشود.
استندهای کوتاه و اورهد
برخی از موقعیتهای میکروفونگذاری، خارج از دسترس استندهای متداول هستند. برای میکروفونگذاری بیس درام یا امپلیفایر گیتار میتوان از سهپایههای کوتاه استفاده کرد. سهپایههای بوم معمولی برای چنین کاربردی بیشازحد جاگیر هستند. استندهای کوتاه مستحکمتر هستند، چندان دست و پا گیر نیستند و معمولاً ارزانتر نیز هستند.
استندهای بوم معمولی عموماً برای استفاده بهعنوان اورهد درام کوتاه هستند و هرچه بوم را بلندتر بگیریم، احتمال واژگونی آنها بالاتر میرود. بدین خاطر استندهای مخصوص اورهد گزینه مناسبتری برای این کار به شمار میروند. این دسته از محصولات ممکن است گرانقیمت و ظریف باشند؛ پس بهتر است در هنگام خرید آنها بیشازحد صرفهجویی نکنید. برخی از استندهای اورهد و کُر دارای چرخ هستند و برخی دیگر نیز از پایههایی سنگین بهره میبرند و استحکام بیشتری ایجاد میکنند.
استندهای رومیزی
این دسته از استندهای رومیزی کوچک معمولاً برای مصاحبه مورد استفاده قرار میگیرند و اغلب به همراه میکروفونهایی که در بین خبرنگاران محبوب هستند به خریدار ارائه میشوند.
استندهای بازویی متصل به میز
این پایههای انعطافپذیر بهخصوص در پخش زنده محبوب هستند؛ زیرا دست میزبان برنامه یا دیجی برنامه باید در حین اجرای برنامه آزاد باشد تا بتواند به آسانی با دستگاههای مختلف کار کند. ساختار استندهای بازویی متصل به میز شبیه به ساختار چراغ مطالعه است و میتوان بهسرعت و سادگی آنها را در موقعیت مناسب مستقر کرد.
گزینههای ماژولار
پایههای میکروفون ماژولار نیز در بازار موجودند. این استندها معمولاً دارای مکانیزم آزادسازی سریع میکروفون هستند که به کاربر اجازه میدهد گیرهها یا بومهای مختلف را بهسادگی از دستگاه جدا کرده یا به آن متصل کند. مزیت سیستمهای ماژولار تنوع بالای امکانات اتصال آنهاست. این مدلها از گزینههای ثابت دیواری تا دبل بوم و گیرههای قابل اتصال به پایه، میز و… متنوع هستند.
بومپُل (Boompole)
بومپل در ضبط صدای زنده در تولید فیلم و ویدیو یک ابزار ضروری است. وقتی بوم بهطور کامل باز باشد، به صدابردار اجازه میدهد صدا را از فواصل خیلی دور ضبط کرده و در عین حال میکروفون را از دید دوربینها مخفی نگاه دارد.
گیرههای متصل به ساز
برای وصل کردن میکروفون به سازهای زهی، بادی برنجی، بادی چوبی، گیتار، درامز و…، گزینههای متنوعی در بازار موجود هستند. برخی از مدلها به همراه ست گیرههای مختلف به فروش میرسند که به کاربر اجازه میدهند میکروفون را تقریباً به هر سازی متصل کند.
گیره میکروفون
سادهترین راه متصل کردن میکروفون به پایه معمولاً کلیپس یا گیره است. برخی میکروفونهای محبوب دارای گیرههای بهخصوصی هستند که در صورت شکستگی، تعویض آنها ممکن است هزینه زیادی داشته باشد؛ مثلاً Sennheiser MD 421. برای اکثر میکروفونها، گیرههای معمولی موجود در بازار مناسب هستند که توسط تولیدکنندگان مختلف و با قیمتهای مختلف تولید میشوند.
گیرههای مفصلی نیز گزینه دیگری هستند. اگرچه این گیرهها ظاهر شیک و ساده مدلهای ثابت را ندارند، اما میتوانند میکروفونهایی با سایز و قطر مختلف را نگه دارند. برخی از کاربران نیز گیرههای مفصلی را بدین دلیل ترجیح میدهند که کابل در آنها گیر نمیکند. نقطه ضعف این گیرهها در آنجاست که برای کار با آنها باید دو دست کاربر آزاد باشند.
راهنمایی: برای اجرای زنده همیشه چند گیره میکروفون اضافه به همراه داشته باشید. به شما اطمینان میدهیم که روزی فرا میرسد نیازمند آنها میشوید.
آداپتور یا مبدل پیچ
پایههای میکروفون از سرپیچهایی با سایزهای مختلف استفاده میکنند: ۵/۸ اینچ در آمریکا و ۳/۸ اینچ در اروپا. بیشتر گیرههای میکروفون برای هماهنگی با پیچهای بزرگتر آمریکایی طراحی میشوند. برای استقرار آنها بر روی سرپیچهای اروپایی میتوان از مبدل یا آداپتور استفاده کرد. این تبدیلها همراه بسیاری از میکروفونها عرضه میگردند.
راهنمایی: بد نیست که همیشه چند تبدیل سرپیچ اضافه نیز به همراه داشته باشید. بدین ترتیب اگر یکی از مبدلها گم شد، به مشکل بر نمیخورید.
شاک مانت یا مانت عنکبوتی
شاک مانت روش مرسوم برای قرارگیری میکروفون بر روی استند در استودیوها و گاهی صحنه اجرای زنده است. به این نوع مانتها، مانت عنکبوتی یا اسپایدر نیز گفته میشود. شاک مانت باعث خنثیسازی برداشت نویزهای فرکانس پایین میگردد که از طریق ارتعاشات به پایه و سپس به میکروفون منتقل میشوند. بدون این وسیله، لرزشهای زمین میتوانند به برداشتهای شما راه پیدا کرده و آنها را بلااستفاده کنند. شاک مانت باعث ایزوله شدن میکروفون از استند میشود و اجازه ورود این ارتعاشات به میکروفون را نمیدهد.
شاک مانتهای ساده به کمک گیره به میکروفون وصل میشوند. مانتهای بهتر و پیچیدهتر با استفاده از پیچ به میکروفون متصل میشوند. مزیت استفاده از این روش این است که اگر مانت و میکروفون را بهصورت واژگون نصب کنیم، میکروفون از روی مانت نمیافتد. بسیاری از مهندسین ترجیح میدهند میکروفون را بهصورت واژگون برای ضبط صدای خوانندهها و رپرها نصب کنند. به این ترتیب، خواننده بدون هیچگونه مزاحمت از طرف میکروفون، فضای کافی برای حرکت کردن و همچنین تکان دادن دستهای خود را خواهد داشت. همچنین در صورت استفاده از این شاک مانتها، فضای کافی در پایین میکروفون برای قرار دادن متن ترانه نیز فراهم خواهد شد.
همه میکروفونها به همراه شاک مانت عرضه نمیگردند. اگر میکروفونی که خریداری کردهاید فاقد این ابزار است، میتوانید از شاک مانتهای عادی موجود در بازار استفاده کنید. این مانتها با استفاده از گیره یا کلمپ، میکروفون را در جای خود نگه میدارند. البته باید کمینه و بیشینه قطر مانت را بررسی کنید تا مطمئن گردید میکروفون شما درون مانت جای میگیرد.
شاک مانتهای پیچی معمولاً میکروفونهای تولیدکنندگان دیگر را نمیپذیرند و معمولاً اندازه رزوه پیچهای هر تولید کننده با تولیدکننده دیگر متفاوت است.
راهنمایی اول: سعی کنید یک ست کامل میکروفون خریداری کنید. یک ست کامل شامل میکروفون و شاک مانت است که معمولاً ارزانتر از خرید جداگانه این موارد تمام میشود.
راهنمایی دوم: میکروفونهای بزرگ به همراه شاک مانتهای مستحکم و سنگین بهسختی بر روی استند مستقر میشوند. برای استفاده از پایههای بوم میتوانید از شگرد زیر استفاده کنید:
میکروفون و شاک مانت را با یک دست نگه داشته و در مقابل سرپیچ بوم قرار دهید. حال پیچ نگهدارنده بوم را شل کرده و با چرخاندن بوم آن را به سرپیچ شاک مانت متصل کنید. با کمی تمرین در خواهید یافت که این روش بسیار سادهتر از چرخاندن شاک مانت سنگین برای متصل کردن به پایه است. همچنین برای متصل کردن میکروفونهایی که کابل سرخود دارند یا میکروفونی که کابل را به آن متصل کردهاید، حتماً بهتر است از این روش استفاده کنید.
کابل میکروفون
نکته مهم: در صورت امکان فقط از فیشهای کنون یا XLR برای اتصال میکروفون استفاده کنید. برخی از میکسرهای دیجی فقط کابلهای یک چهارم اینچ TS یا TRS را میپذیرند که برای این شرایط باید از مبدل فیش مادگی کنون به نری بنون (TRS) استفاده کنید.
برخی از میکروفونها سرفیشهای بهخصوص خود را دارند. مثلاً میکروفونهای لامپی عموماً از کابلهای مولتی کنداکتور (چند رسانایی) استفاده میکنند.
این نکته که آیا کابلهای گرانقیمت صدای بهتری دارند یا نه، محل بحث و جدل بسیار در بین متخصصین است. برخی استدلال میکنند که در اتصالات مقاومت پایین، ظرفیت خازنی کابل تأثیری قابل اغماض بر روی فرکانسهای محدوده شنیداری انسان خواهد داشت. عده دیگری نیز اعتقاد دارند که تفاوت تأثیر کابل را میشنوند. اما آنچه محل اتفاق نظر متخصصین است این است که کابلهای باکیفیت از نظر دوام و مقاومت در برابر اختلالات الکتریکی و مغناطیسی مزایای بیشتری دارند. کابل باکیفیت معمولاً عمر بیشتری خواهد داشت و بدینترتیب ارزش آن را دارد که در هنگام خرید اولیه، هزینه بیشتری پرداخت کنیم. خرابی کابل مرسومترین دلیل اشکالات فنی در استودیو و اجرای زنده است.
لوازم جانبی آکوستیک: پتگیر و بادگیر
نویز و باد میتواند مشکلساز باشد
نویزهای دهان معمولاً به علت حرکات انفجاری کوچک هوا ایجاد میشوند که در دهان خواننده و معمولاً در هنگام تلفظ برخی از حروف صامت مانند «پ» و «ب» اتفاق میافتد. به این دسته از حروف، حروف انسدادی میگویند. صدای تولیدشده توسط این حروف درست مانند یک انفجار کوچک است. وقتی حرکت انفجاری هوا به دیافراگم میکروفون برخورد میکند، مدار الکترونیکی برای مدت کوتاهی دچار اضافه بار میگردد. باد نیز میتواند چنین تأثیری داشته باشد.
پوششهای فومی برای جلوگیری از نویز و باد
احتمالاً با فرم متداول بادگیرها آشنا هستید؛ زیرا معمولاً بر روی میکروفونهای خبرنگاران نمونههای آن را میبینید. بسیاری از میکروفونها با استفاده از توریهای فلزی نیاز به این پوششها را برطرف کردهاند. اگر چنین میکروفونی داشته باشید، استفاده از پوششهای فومی میتوانند تأثیر اندکی در جلوگیری از باد داشته باشد. البته میکروفونهایی که برای ضبط صدای ساز طراحی شدهاند و گاه برای ضبط صدای انسان نیز مورد استفاده قرار میگیرند، شامل این قاعده نمیشوند. مثلاً Beyerdynamic M201 در بین خبرنگاران به علت صدای شاخص خود بسیار محبوب است. پوشش فومی میتواند به چنین میکروفونهایی کمک کند.
پوششهای فومی معمولاً برای جلوگیری از اختلالات باد مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین این پوششها که به بادگیر موسوم هستند، بیشتر مناسب حذف نویزهای ایجادشده توسط باد در اجرای زنده و برداشت در فضای آزاد کاربرد دارند تا حذف نویزهای دهان.
پاپ فیلتر یا پتگیر
این وسیله جانبی پرکاربرد نامهای متعددی دارد: پاپ فیلتر، پاپ اسکرین، پاپ کیلر یا پت گیر. این فیلترها معمولاً از یک لایه پارچه تشکیل میشوند که بر روی قابی حلقوی قرار میگیرند. برخی از این گیرهها نیز از دو لایه پارچه استفاده میکنند. بعضی دیگر نیز با استفاده از مکانیزم تاشو به کاربر اجازه میدهند تعداد لایههای مورد نظر را انتخاب کند. پت گیرهای توری فلزی نیز اختراعی جدیدتر به حساب میآیند. مدلهای توری فلزی جلوی جریان هوا را نمیگیرند؛ بلکه آن را منحرف میکنند تا به دیافراگم برخورد نکند. این دسته از پاپ فیلترها به علت صدای شفاف خود محبوب هستند. نمونههای توری پارچهای طراحی قدیمیتری دارند که امتحان خود را پس داده و در برابر بزاق دهان نیز از میکروفون محافظت میکند.
بادگیر خز مصنوعی
برای ضبط صدا در فضای آزاد در فیلم و تلویزیون، بادگیرهای خزپوش گزینهای مرسوم هستند. این بادگیرها از پوششهای فومی مؤثرتر هستند. جریان هوا در لابلای پوشش درهم تنیده این بادگیرها توزیع شده و پیش از برخورد با دیافراگم، از سرعت آن کاسته میشود. حتی در شرایط نسیم ملایم نیز استفاده از این پوششها برای داشتن برداشتی شفاف ضروری است. این بادگیرها معمولاً گرانقیمت بوده و فقط با مدلهای بهخصوصی از میکروفونها هماهنگی دارند.
ایزولاتور
صداهای متصاعدشده از منبع مورد نظر تنها یک سوی معادله هستند: تمام میکروفونها صداهای محیطی را نیز برداشت میکنند. در اتاقهایی که پوشش آکوستیک مناسب نداشته باشند، بازگشت صدا ممکن است منجر به رنگآمیزی ناخواسته سیگنال شود. یک راهکار ممکن برای کاهش این نویزها استفاده از فیلتر بازتاب یا همان ایزولاتور میکروفون است. ایزولاتور معمولاً صفحه خمیده است که در پشت میکروفون قرار میگیرد. این پوششها معمولاً دارای محل اتصال مناسب به استند بوده و اتصال همزمان میکروفون و ایزولاتور به یک استند را ممکن میسازند. گرچه ایزولاتورها وظیفه خود را بهخوبی انجام میدهند، اما جایگزینی برای پوشش آکوستیک مناسب اتاق نیستند.
همچنین پوششهای فومی نیز در بازار موجود هستند که میکروفون یا حتی صورت خواننده را احاطه میکنند.
نگهداری و مراقبت از میکروفون و لوازم جانبی آن
اگر در صنعت ضبط یا اجرای زنده فعال باشید، میکروفون از داراییهای ضروری شغل شما به حساب میآید. همچنین میکروفون از اجزایی است که هم در اجرا و هم در استودیو در معرض دید قرار دارد. پس نهتنها باید کارایی خوبی داشته باشد، بلکه باید ظاهر مناسب خود را هم حفظ کند.
اغلب میکروفونها تنها به مراقبتهای فنی نیاز دارند. باید تمام سوئیچها بررسی شده و پس از حصول اطمینان بررسی کنیم که اتصالات یا سایر اجزا شل نشده باشند یا اجزای پلاستیکی دچار خوردگی نشده نباشند.
بیشتر تولیدکنندهها راهنماییهای لازم را برای تمیز کردن میکروفون در اختیار کاربر قرار میدهند. معمولاً بدنه میکروفون را میتوان با پارچه نرم و کمی مرطوب تمیز کرد. اما حتماً اطمینان حاصل کنید که آب به درون کپسول راه پیدا نکند؛ بهخصوص در میکروفونهای خازنی (کاندنسر). برخی هدستها و میکروفونهای یقهای را میتوان در زیر آب نیز مورد استفاده قرار داد؛ اما فقط در شرایطی که تولیدکننده مشخصاً ذکر کرده باشد که دستگاه از چنین مشخصهای برخوردار است.
توریهای فلزی، فومها و پتها را میتوان از میکروفون جدا کرده و به طور جداگانه تمیز کرد. معمولا میتوان این اجزا را بهطور کامل با آب شست و سپس بهطور کامل خشک کرد. فوم، توری فلزی و بندهای کشسانی شاک مانت، تنها بخشهایی هستند که بهسادگی قابل تعویض هستند، اما تعویض این قطعات معمولاً پس از چند دهه استفاده ضرورت پیدا میکند یا هرگز نیازی به تعویض آنها نیست.
کیس میکروفون
اگر میکروفون خود را دوست دارید، باید شیوه صحیح نگهداری و حملونقل آن را بیاموزید. تغییرات شدید دما و رطوبت، شرایط مطلوبی برای میکروفون به حساب نمیآیند. معمولاً میکروفونهای دینامیک نسبت به مدلهای خازنی مقاومتر هستند. میکروفونهای خازنی در تماس با رطوبت ممکن است صدای خشخش تولید کرده یا بهطور کامل از صدادهی بیفتند. اگر تنها چند میکروفون برای اجرای زنده دارید، میتوانید آنها را در کیفهای پارچهای همراه دستگاه قرار دهید. اگر تعداد میکروفون بیشتری دارید، میتوانید از کیسهای پددار مخصوص استفاده کنید.
از میکروفونهای حساس استودیویی باید بیشتر مراقبت کرد؛ زیرا آسیبپذیری بیشتری در برابر ضربه و تغییرات دما و رطوبت دارند. این مسئله بهخصوص درباره میکروفونهای ریبون صدق میکند. حتماً مطمئن شوید که پد فومی داخل کیس شرایط مناسبی داشته و دچار ریختگی نشود؛ زیرا ذرات جداشده از این فوم ممکن است به داخل کپسول و دیافراگم میکروفون راه پیدا کنند.
جمعبندی
برخی از تولیدکنندگان بزرگ لوازم جانبی میکروفون عبارتند از: کونیگ و میر (K&M)، میلنیوم (Millenium)، کوردیال (Cordial) و Sssnake. بسیاری از تولیدکنندگان میکروفون نیز تجهیزات مناسب محصولات خود را تولید میکنند. لوازم جانبی متعددی از کمپانیهایی مانند سنهایزر (Sennheiser)، شور (Shure)، بیرداینامیک (Beyerdynamic)، نویمن (Neumann)، ایکیجی (AKG) و دیپیای (DPA) در بازار موجودند.
تجهیزات جانبی میکروفون ممکن است در نگاه اول چندان مهم به نظر نیایند؛ اما ابزاری ضروری در استفاده صحیح از میکروفون به شمار میآیند.
منبع: Thomann
مترجم: کیان ایرجی