حتماً این جمله را شنیدهاید که “برای پیشرفت، راهی بهجز تمرین و پشتکار وجود ندارد”. در درستی این عبارت هیچ شکی نیست، اما گویا در طول زمان، یک “کلمه” مهم و حیاتی از آن حذف شده است؛ نسخه اصلی و کامل این عبارت را باید بهصورت زیر بیان کرد:
برای پیشرفت، راهی بهجز تمرینِ “صحیح” و پشتکار وجود ندارد.
بله؛ تمرینِ “صحیح”! یک نوازنده ممکن است ساعتها “ساز بزند”، اما زیاد ساز زدنِ وی صرفاً به این معنی نیست که ساعتها “تمرین” داشته است. وقتی صحبت از “تمرین” میکنیم، منظور ما دست گرفتنِ ساز بهمنظور یادگیری قطعه یا تکنیکی جدید و تسلط بر آن و یا بالا بردن سرعت نوازندگی است. در نهایت، یک تمرینِ مطلوب، باید به بالاتر رفتن سطح و کیفیت نوازندگی شما منجر شود.
اما ویژگیهای یک تمرین صحیح چیست؟
جالب است بدانید که شاید آخرین نکته مهم در بهبود روند تمرین، “مدت زمان” آن باشد. در مورد مدت زمان تمرین، این نکته حائز اهمیت است که “تداوم” تمرین، مهمتر از “مدت” آن است. بهعنوان مثال، اگر شما بهصورت مداوم روزی نیم ساعت تمرین داشته باشید، نسبت به زمانی که دو روز در هفته و در هر نوبت ۴ ساعت تمرین کنید، به نتیجه بسیار بهتری دست پیدا خواهید کرد.
برای داشتن تمرینی صحیح، مؤثر و موفق که بر تسلط شما در نوازندگی بیفزاید، باید همیشه پنج نکته را مد نظر داشته باشید:
۱-قبل از تمرین هدفگذاری کنید.
اگر با هدف لذت بردن ساز را به دست میگیرید که هیچ؛ اما اگر قصد “تمرین” دارید، باید قبل از شروع آن مشخص کنید که چه قطعه یا تکنیکی را قرار است تمرین کنید. این کار هم ذهن شما را آماده یادگیری میکند و هم از اتلاف زمانتان جلوگیری مینماید.
۲-قطعه مورد نظرتان را به بخشهای کوچکتر خرد کنید.
فرض کنید میخواهید شروع به یادگیری و نواختن قطعهای کنید که چهار میزان دارد. با میزان اول شروع کنید. ابتدا چندین بار با سرعت خیلی پایین و بدون استفاده از مترونوم، میزان اول را اجرا کنید. این کار باعث تقویت “حافظه عضلانی” انگشتان و در نتیجه، تمیزتر شدن اجرای شما خواهد شد. وقتی حس کردید انگشتهای دست چپ و راست (و یا پیک ) جای خود را درست پیدا کردهاند، مترونوم را روشن نمایید و همین میزان را با مترونوم تمرین کنید. سرعت را روی پایینترین تمپویی قرار دهید که بتوانید آن میزان را سه بار پشت سر هم بدون اشتباه اجرا کنید.
نکته: توجه داشته باشید که با توجه به سطح قطعه یا تکنیک، این تقسیمبندی میتواند کوچکتر (مثلاً به اندازه نصف میزان) و یا بزرگتر (مثلاً به طول دو میزان) باشد.
۳-هر بخش را بهصورت جداگانه تمرین کنید.
مرحله شماره ۲ را بهصورت “جداگانه” برای تمامی قسمتها انجام دهید. به یاد داشته باشید که اشتباهترین روش تمرین، این است که تمامی قطعه را یک جا تمرین کنید. در این حالت به انگشتان خود فرصت نمیدهید که نحوه و ترتیب حرکت خود روی سیم ها را به حافظه عضلانیشان منتقل کنند. تمرین کردن هر قسمت، بهصورت جداگانه و با سرعت پایین، باعث دقیقتر شدن نوازندگی شما خواهد شد.
۴-بخشها را یکییکی به یکدیگر وصل کنید.
اکنون که روی تمامی قسمتها مسلط شدهاید، یکییکی آنها را به یکدیگر متصل نمایید. به این صورت که ابتدا میزان اول و دوم را اجرا کنید و پس از آن که این دو قسمت را بدون ایراد اجرا کردید، میزان سوم را به آنها اضافه کنید. به همین ترتیب تا انتهای قطعه پیش بروید.
نکته: در طی این مرحله، سرعت مترونوم همچنان باید روی عددی تنظیم شده باشد که بتوانید قطعه را بدون ایراد اجرا کنید. حتی اگر این سرعت خیلی پایین باشد.
۵-در نهایت نوبت به بالا بردن سرعت میرسد.
حال که روی قطعه تسلط خوبی پیدا کردهاید و حافظه عضلانی انگشتانتان حرکات را به خاطر سپردهاند، وقت بالا بردن سرعت اجرای قطعه است. اما این کار هم اصولی دارد. بالا بردن سرعت نیز باید روندی منظم و آهسته داشته باشد.
ابتدا تمپو را روی پایینترین سرعتی که در آن قطعه را بدون نقص اجرا میکنید، تنظیم کنید. پس از سه بار اجرای بدون اشتباه در آن تمپو، سرعت را بین ۲ الی ۵ bpm (مخفف Beats per Minute) افزایش داده و مجدداً قطعه را سه بار پشت سر هم و بدون اشتباه در این سرعت اجرا نمایید. این روند را تا رسیدن به سرعتی ادامه دهید که اجرا کردن سریعتر قطعه برایتان مقدور نباشد.
اگر هنوز به سرعت مطلوب نرسیدهاید، اصلاً نگران نباشید. به یاد داشته باشید که اجرا کردن درست و مطلوب یک قطعه، با سرعت مورد نظر، به ساعتها و بعضاً روزها تمرین نیاز دارد. پس صبر را همواره در تمریناتتان چاشنی کار کنید.
در نهایت، باید به یک نکته بسیار مهم اشاره کنیم؛ اشتباهی بزرگ که بسیاری از هنرجویان مرتکب آن میشوند.
در هر قطعه، بخشهایی هست که اجرای آنها برای شما از سایر قسمتها دشوارتر است و در نتیجه آنها را با ایراد اجرا میکنید. اشتباه بزرگ برخی از هنرجوها این است که بهجای تمرین بیشتر این بخشها، بهصورت ناخودآگاه و برای ایجاد حس بهتر در خود، به سراغ قسمتهای سادهتر میروند و یا اینکه تمامی قطعه را بارها و بارها به امید بهتر شدن آن قسمتها اجرا میکنند. همین جا بایستید! چند نفس عمیق بکشید، با جرأت قسمتهای چالشبرانگیز را به مبارزه بطلبید و شک نداشته باشید که با صبر و ممارست در تمرین، تمامی قطعه را در عالیترین شکل ممکن اجرا خواهید کرد.
نویسنده : امیر مهرپویا
مطالبتون عالیه
👌
من دستام یکم چاقه و توی دست گرفتن گیتار مشکل دارم باید چی کار کنم؟
وقت بخیر،
این امر هیچ مانعی بر سر پیشرفت نوازندگی شما ایجاد نخواهد کرد و همهچیز با تمرین صحیح و کافی حل میشود. بسیاری از نوازندگان تراز اول جهان مانند Tommy Emmanuel و Christone Ingram نیز دستان بزرگ یا چاقی دارند.
موفق باشید
همه این حرفا الکیه منم دستم چاقه هرکار کردم نشد الانم پرتش کردم اونور موقع گرفتن آکوردا انگشتم با سیم پایینی برخورد میکنه مچ دستم درد میگیره انقدر که سعی میکنم فاصله بدم نمیشه که نمیشه
با سلام خدمت عوامل محترم گیتار ایران
اگه براتون مقدور هست چند قطعه مبتدی برای نواختن معرفی کنید که ترجیحا حاوی ملودی ولید باشه وکم تر آکورد داشته باشه
خیلی ممنون از مطلب مفید تون با تشکر
وقت بخیر،
از اینکه این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته است، بسیار خرسندیم. تلاش خواهیم نمود که در آیندهای نزدیک، با توجه به خواستهی شما مطلبی را تهیه کنیم و در وبسایت قرار دهیم.
موفق باشید
خیلی ممنونم بابت این مطلب
عالی بود 🙏🌹
با سلام من چپ دست هستم. فکر نمیکردم مهم باشه و به مربى چیزى نگفتم و گیتار را با دست راست یک ساله شروع کردم و سرعت پیک زدنم به سرعت انگشتام نمیرسه. آیا بهتر نیست دوباره گیتار رو با دست چپ از اول شروع کنم؟
وقت بخیر،
پیشنهاد میکنیم اصلاً به سراغ ساز زدن معکوس نروید. در گیتار زدن کار اصلی را دست چپ انجام میدهد و دست چپ شما قویتر است؛ پس نوازنده بهتری میشوید. نوازندههای مدرن هیچوقت سمت معکوس ساز زدن نمیروند. همانطور که پیانو و خودروی مخصوص افراد چپدست نداریم، گیتاریستهای چپدست نیز نیازی به تهیه گیتار مخصوص و … ندارند.
موفق باشید.
درود بسیار کامل و با ریزبینی فرمایش کردید.. از امروز حس بهتری پیدا کردم چون اشکالات تمرینیم فهمیدم.. ممنونم ازتون
خیلی عالی بود.
کوتاه و مفید.