بهترین بیسیست‌های تاریخ

احتمالاً هر موزیسین یا دوستدار موسیقی، یک فرد به‌خصوص را به‌عنوان بهترین نوازنده گیتار بیس تاریخ برمی‌گزیند. اینکه چه کسی برترین بیسیست تاریخ است، بحثی طولانی و فرساینده است که ممکن است حتی منجر به بحث و جدل شود! این بحث می‌تواند در عین حال، بسیار جذاب نیز باشد؛ زیرا هر فرد، یک نوازنده را با معیارهای مختلف محک می‌زند.

برای مثال، بسیاری از افراد در زمان انتخاب بیسیست مورد علاقه خود، بیش از هر چیز به تکنیک نوازندگی و دانش تئوریک او اهمیت می‌دهند. برخی دیگر از افراد نیز سابقه فعالیت نوازنده مورد نظر خود در گروه‌های مختلف و شهرت او را در نظر می‌گیرند و یا تعداد جوایزی که نوازنده مذکور موفق به اخذ آن شده است را مورد بررسی قرار می‌دهند؛ اما در مقابل، بعضی دیگر از علاقه‌مندان به موسیقی، حس نوازندگی و خلاقیت بیسیست را مهمترین امر در کیفیت نوازندگی او می‌دانند.

مسلم است که بیسیست‌های بسیاری در دنیا وجود داشته‌اند که نوازندگی افسانه‌ای و بی‌همتایی از خود به نمایش گذاشته‌اند و نام آنها هرگز از زبان طرفدارانشان نخواهد افتاد. در این مطلب، با در نظر گرفتن ترکیبی از تمامی معیارهای ذکرشده در بالا، ده بیسیست برتر تاریخ موسیقی را انتخاب کرده‌ایم و سابقه هنری و نقاط قوت نوازندگی آنها را نیز مورد بررسی قرار داده‌ایم. انتخاب تنها ده نفر به‌عنوان بهترین بیسیست‌های تاریخ، کاری بسیار دشوار بود و خلاصه کردن فهرست طولانی بیسیست‌هایی که شایسته حضور در این فهرست بودند، تقریباً برای ما غیرممکن بود. به همین دلیل، تصمیم گرفتیم تا علاوه بر فهرست اصلی، از چند بیسیست مشهور دیگر نیز به‌صورت افتخاری نام ببریم و مؤلفه‌های نوازندگی آنها را نیز به‌صورت اجمالی بررسی کنیم. پس اگر نوازنده محبوب شما در میان ده نفر اول این فهرست وجود ندارد، به خواندن این مطلب ادامه دهید؛ زیرا احتمالاً در ادامه، نام او را خواهید دید!

برخی از این بیسیست‌ها، امکان همکاری با نوازندگان افسانه‌ای سایر سازها را نیز داشته‌اند و برخی دیگر، تنها موفق به فعالیت انفرادی بوده‌اند یا گروه موسیقی آنها، چندان مشهور نبوده است. در هر صورت، نام‌هایی که در ادامه می‌خوانید، برترین نوازندگان گیتار بیس در تاریخ هستند!

۱۰. جان پل جونز (John Paul Jones)

نوازنده گروه‌های Led Zeppelin و Them Crooked Vultures

جان پل جونز سابقه همکاری با هنرمندانی بی‌شمار به‌عنوان نوازنده مهمان، تنظیم‌کننده، آهنگساز و تهیه‌کننده موسیقی را دارد. او در زمان همکاری با هنرمندان مشهوری نظیر جف بک (Jeff Beck)، کت استیونز (Cat Stevens) و Donovan نیز به‌عنوان یک بیسیست بی‌نظیر شناخته می‌شد؛ اما همکاری جان با گروه موسیقی لد زپلین (Led Zeppelin) بود که او را به شهرتی افسانه‌ای رساند. در واقع، اکثر افراد، جان پل جونز را به‌عنوان بیسیست لد زپلین می‌شناسند.

جان همواره به‌عنوان مکمل گروه لد زپلین ایفای نقش می‌کرد؛ اما برخی از لیک‌ها، ریتم‌ها و ریف‌های ساخته‌شده توسط وی بودند که به ستونی مستحکم برای چندی از آثار افسانه‌ای سبک راک تبدیل شدند.

تعداد تور‌های اجرای زنده، آلبوم‌ها، برنامه‌های تلویزیونی و فعالیت‌های خیرخواهانه‌ای که جونز در آنها شرکت کرده است، بیش از آن است که در بتوان در این مطلب از آنها نام برد؛ اما همگی آنها، بیانگر تعهد عمیق او به هنر هستند.

نکاتی جالب در مورد جان پل جونز

جان پل جونز پس از انحلال گروه لد زپلین، همراه با دیو گرول (Dave Grohl) و جاش هامی (Josh Homme)، گروه موسیقی بزرگی به نام Them Crooked Vultures را بنیانگذاری کرد.

همچنین، بسیاری از بیسیست‌هایی که نام آنها در همین مطلب نیز ذکر شده است، از جونز به‌عنوان یکی از بزرگترین الگوهای خود در نوازندگی گیتار بیس نام برده‌اند. از مهمترین این افراد می‌توان به فلی (Flea)، گدی لی (Geddy Lee) و جین سیمونز (Gene Simmons) اشاره کرد.

یک نکته جالب دیگر در مورد جان پل جونز، ثروت بسیار وی است که او را به یکی از ثروتمندترین بیسیست‌های دنیا تبدیل کرده است.

۹. جکو پاستوریوس (Jaco Pastorius)

نوازنده گروه‌های Weather Report و Pat Metheny

جکو پاستوریوس نامی بسیار آشنا و شناخته‌شده در جمع بیسیست‌هاست. شاید طرفداران عادی موسیقی، نام جکو را تا کنون نشنیده باشند؛ اما قطعاً اجراهای شگفت‌انگیز او برای هنرمندانی مشهور نظیر جونی میچل (Joni Mitchell)، هربی هنکاک (Herbie Hancock) و پت متنی (Pat Metheny) را شنیده‌اند.

جکو بیش از هر چیز، به سبک نوازندگی منحصربه‌فرد خود شناخته می‌شود که ترکیبی از سبک‌های جز، بیگ بَند، موسیقی بومی کارائیب و لاتین، همراه با رگه‌هایی از Motown است.

بسیاری از موزیسین‌ها، قدرت و احساس جکو هنگام نوازندگی را شگفت‌انگیز می‌دانند و معتقدند که دستیابی به آن برای افراد عادی تقریباً غیرممکن است. این کیفیت‌ بی‌همتای نوازندگی جکو را می‌توان خصوصاً هنگامی که او گیتار بیس فرت‌لس در دست داشت و به‌آسانی نت‌های دولاچنگ را با قدرت، سرعت و دقت تمام می‌نواخت، شنید.

جکو با ارائه اجراهایی بی‌نقص و خلاقانه، خود را در میان بیسیست‌ها به مظهر نوازنده‌ای استادکار تبدیل کرد.

نکاتی جالب در مورد جکو پاستوریوس

جکو حرفه موسیقی را با نوازندگی درامز شروع کرد؛ اما صدمه دیدن مچ دست او در یک بازی فوتبال، باعث شد که به نواختن گیتار بیس روی بیاورد. متأسفانه جکو در سن ۳۵ سالگی و طی درگیری شدید با حراست یک کلاب، از دنیا رفت. طبق گفته شخص جکو، یکی از مهمترین الگوهای او در نوازندگی گیتار بیس، چارلز مینگس (Charles Mingus) بوده است که نام او در این مطلب نیز ذکر شده است. همچنین گیتار بیس سیگنچر وی که Bass of Doom نام داشت، اخیراً توسط شرکت فندر (Fender) به‌عنوان یک مدل Custom Shop به بازار عرضه شده است.

۸. ویکتور ووتن (Victor Wooten)

نوازنده گروه‌های The Fleckstones و SMV

ویکتور ووتن (Victor Wooten)، نوازنده مشهور گیتار بیس، بیش از هر چیز به آثار پیچیده و زیبای خود در سبک R&B مشهور است که رگه‌هایی از سبک جز در آنها شنیده می‌شود. بسیاری از طرفداران ووتن معتقدند که وی با نوازندگی استادانه خود، در حال ادامه دادن راه جکو است؛ با این تفاوت که حال‌وهوای سبک فانک بیشتر در نوازندگی او شنیده می‌شود.

ووتن بیسیستی بسیار خلاق است و تکنیک‌هایی جدید همچون double thumping را در نوازندگی گیتار بیس ابداع کرده است.

اما ردپای ووتن در دنیای موسیقی، بسیار بیش از صرف نوازندگی گیتار بیس است؛ وی از سالها پیش، کمپ‌هایی موسوم به Bass/Nature تدارک می‌بیند که در آن، بیسیست‌ها به اکتشاف طبیعت می‌پردازند. علاوه بر اینها، ووتن یک کتاب آموزش نوازندگی بیس تألیف کرده، یازده آلبوم فردی منتشر کرده و همواره در حال همکاری با بیسیست‌های دیگر برای توسعه هنر نوازندگی بیس است. ویکتور در اکثر اجراهای خود، از گیتار بیس سیگنچر خود که توسط شرکت آمریکایی فدورا (Fedora) ساخته شده است، استفاده می‌کند.

نکاتی جالب در مورد ویکتور ووتن

ویکتور ووتن چندین بار به‌عنوان نوازنده مهمان در اجراهای گروه موسیقی Dave Matthews Band حضور داشته است و با سولوهای بی‌نظیر خود نیز لحظاتی به‌یادماندنی در این اجراها از خود به جای گذاشته است. همچنین، وی سه بار موفق به اخذ جایزه بهترین بیسیست سال از مجله Bass Player شده است.

۷. گدی لی (Geddy Lee)

نوازنده گروه Rush

گدی لی یک نابغه موسیقی است که هم وظیفه نوازندگی گیتار بیس و هم نقش نوازنده کیبورد و خواننده اصلی را در گروه موسیقی Rush دارد. جالب است بدانید که او می‌تواند هر سه وظیفه را به‌صورت همزمان و با کمک فوت پدال‌هایی مخصوص نیز انجام دهد و نقش بخش ریتم گروه موسیقی را به‌صورت یکپارچه به عهده گیرد!

استعداد خارق‌العاده لی باعث شده است که وی هفت بار نامزد جایزه Grammy شود و بیش از ۴۰ میلیون نسخه از آثار خود را نیز به فروش برساند.

سبک نوازندگی گیتار بیس گدی به‌گونه‌ای است که با ساز خود، همانند یک ساز لید رفتار می‌کند؛ بدین شکل که به سیم‌های گیتار بیس خود با نیرویی بسیار و شکلی ویژه ضربه می‌زند تا صدایی روشن و منحصربه‌فرد از آنها دریافت کند. در سال ۱۹۸۸، شرکت فندر یک گیتار سیگنچر از Geddy Lee به بازار عرضه کرد که یک جز بیس با مشخصاتی ویژه بود و طرفداران وی را به وجد آورد. از دیگر جوایزی که لی موفق به دریافت آنها شده است، می‌توان به جوایزی از دولت کشور زادگاه او، یعنی کانادا اشاره کرد.

نکاتی جالب در مورد گدی لی

طبق گفته شخص گدی لی، مهم‌ترین الگوهای او در موسیقی و نوازندگی گیتار بیس، ستارگانی همچون پال مک‌کارتنی (Paul McCartney)، کریس اسکوایر (Chris Squire) و جیمز جیمرسون (James Jamerson) بوده‌اند. همچنین خود لی نیز الگوی بسیاری از نوازندگان مشهور گیتار بیس، همچون لس کلیپول (Les Claypool) بوده است.

گدی لی وکالی بسیار ویژه و جذاب دارد که در بازه صوتی کنترتنور فالستو قرار می‌گیرد.

۶. استنلی کلارک (Stanley Clarke)

نوازنده گروه‌های Return to Forever ،The New Barbarians و SMV

اگر یک موسیقی‌دوست یا موزیسین عادی باشید، شاید تا کنون نام استنلی کلارک (Stanley Clarke) به گوشتان نخورده باشد؛ اما باید بگوییم که استنلی، یکی از برجسته‌ترین بیسیست‌های مدرن است و موفق به دریافت پنج جایزه گرمی شده است. همچنین این نوازنده مشهور توانسته است ۱۵ بار نیز کاندیدای این جایزه مهم شود. استنلی اکثر این افتخارات را زمانی کسب کرده است که همراه با چیک کوریا (Chick Corea) در گروه موسیقی Return to Forever مشغول به کار بود.

کلارک را می‌توان اولین بیسیستی در دنیا دانست که به شهرتی در حد یک سوپراستار دست یافت. این نوازنده به‌تنهایی باعث به فروش رفتن بلیت‌های کنسرت در چند ساعت و فروش خیره‌کننده آثار و آلبوم‌های متعددی شده است.

تکنیک استنلی برای نواختن گیتار بیس کمی متفاوت از حالت عادی است. وی مچ دست راست خود را به شکلی خم می‌کند که انگشتانش زاویه‌ای عمود با سیم‌های ساز بگیرند؛ شکلی که یادآور حالت دست در نوازندگی ساز کنترباس است. این تکنیک به استنلی کمک می‌کند که اتکی فوق‌العاده به صدای ساز خود ببخشد و ماهیتی کوبشی به تن آن بدهد. طبق گفته شخص استنلی، زمانی هدف او این بوده است که به ارکستر فیلادلفیا بپیوندد؛ ما به‌عنوان طرفداران استنلی اما بسیار خرسندیم که این اتفاق هیچ‌گاه نیفتاده است!

نکاتی جالب در مورد استنلی کلارک

جالب است بدانید که استنلی کلارک، نوازنده و آهنگساز فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی بسیاری از جمله Pee-Wee’s Playhouse و Boyz n the Hood نیز بوده است. در سال ۲۰۱۰، کلارک یک لیبل موسیقی با نام Roxboro Entertainment Group تأسیس کرد که نام آن را بر اساس نام دبیرستان خود انتخاب کرده بود. یکی از بیس‌های استنلی به‌طور دائمی در موزه ملی فرهنگ و تاریخ آمریکا-آفریقای اسمیتسونین به نمایش گذاشته شده است.

۵. لس کلیپول (Les Claypool)

نوازنده گروه‌های Primus ،Oysterhead ،The FRog Brigade و C2B3

حتی اگر تا کنون نام لس کلیپول (Les Claypool) به گوشتان نخورده باشد نیز مطمئنیم که نواندگی وی را شنیده‌‌اید! زیرا این نابغه، سازنده موسیقی بسیاری از فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی نیز بوده است و برای مثال، موسیقی تیتراژ انیمیشن South Park از آثار اوست. کلیپول مؤسس و هنرمند اصلی گروه موسیقی Primus است و علاوه بر نوازندگی گیتار بیس برای این گروه، نقش خواننده اصلی آن را نیز ایفا می‌کند.

یکی از مهمترین دلایل شهرت لس کلیپول، سبک نوازندگی ویژه اوست که در آن، ترکیبی غیرمعمول از تکنیک‌هایی چون اسلپینگ، تپینگ، استرامینگ به سبک فلامنکو و حتی آکوردگیری دیده می‌شود. طبق گفته شخص لس، دو منبع الگوی بسیار مهم او در نوازندگی، گدی لی و کریس اسکوایر بوده‌اند. اگر می‌خواهید متوجه شوید که نوازندگی بیس کلیپول چقدر با آنچه تا کنون شنیده‌اید متفاوت است، کافیست قطعه Jerry Was a Race Car Driver را گوش کنید.

نکاتی جالب درباره لس کلیپول

همانطور که گفته شد، کلیپول سازنده موسیقی بسیاری از فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی مشهور است. اما علاوه بر این، وی ساخت موسیقی چند بازی کامپیوتری را نیز در سابقه حرفه‌ای خود دارد. همچنین، گفته می‌شود که کلیپول در ماهیگیری نیز خبره است و وقت زیادی را صرف این فعالیت می‌کند. جالب است بدانید که اکثر آثار کلیپول، توسط خود او و در استودیوی خانگی نه‌چندان بزرگش ضبط، ساخته و حتی میکس و مستر شده‌اند.

۴. لری گراهام (Larry Graham)

نوازنده گروه‌های Sly & the Family Stone و Graham Central Station

لری گراهام (Larry Graham) نه‌تنها یکی از افراد پیشرو در سبک‌های موسیقی سول و فانک به شمار می‌آید، بلکه به اعتقاد بسیاری، ابداع‌کننده تکنیک اسلپینگ در نوازندگی گیتار بیس است. گراهام این تکنیک را “thumping and plucking” به معنای کوبیدن و زخمه زدن می‌خواند. این تکنیک کوبه‌ای در گیتار بیس بعدها توسط نوازندگان افسانه‌ای دیگر نظیر ویکتور ووتن، استنلی کلارک و بوتسی کالینز (Bootsy Collins) نیز استفاده شده است.

گفته می‌شود که ابداع این تکنیک توسط لری به زمانی بازمی‌گردد که وی همراه با مادر خود در یک گروه موسیقی فعالیت داشت. ظاهراً مادر لری درامر این گروه موسیقی را اخراج می‌کند و لری نیز برای جبران نبود صدای درامز در موسیقی، تکنیکی را ابداع می‌کند که صدایی کوبه‌ای شبیه به صدای درامز را به نوازندگی خود بیفزاید. او در آن زمان نمی‌دانست که این تکنیک قرار است موسیقی فانک را برای همیشه دگرگون کند و یک رکن جدید به ماهیت صوتی آن بیفزاید. گراهام می‌گوید که نمی‌داند دلیل اخراج درامر توسط مادرش چه بوده است؛ اما خوشحال است که این اتفاق رخ داده است!

نکاتی جالب در مورد لری گراهام

لری گراهام در ساخت آلبوم GCS 2000 از Prince به شکلی نزدیک با او همکاری کرده است. جالب است بدانید که لری پدر آهنگساز و خواننده مشهور دریک گراهام (Darric Graham) و البته عموی رپر معاصر محبوب Drake است! یک نکته جالب دیگر اینکه یکی از آلبوم‌های انفرادی گراهام تنها در ۱۰۰۰ نسخه تکثیر شده و تنها به‌صورت انحصاری در کنسرت‌های او به فروش رسیده است.

۳. جیمز جیمرسون (James Jamerson)

نوازنده گروه‌ The Funk Brothers

احتمالاً پس از انتشار این مطلب، نظرات بسیاری ذیل آن درج خواهد شد که چرا جیمز جیمرسون در رتبه اول این فهرست قرار ندارد! ما نیز معتقدیم که فردی که تقریباً در تمامی آثار سبک Motown نوازندگی کرده است، استحقاق جایگاه اول فهرست بهترین نوازندگان بیس تاریخ را دارد؛ اما دو فرد باقیمانده از این فهرست نیز افسانه‌هایی تکرارنشدنی هستند که هر یک، به‌گونه‌ای موسیقی و نوازندگی گیتار بیس را دگرگون کرده‌اند و طرفدارانی بی‌شمار، همراه با طوماری از افتخارات دارند. نام جیمز جیمرسون در Rock and Roll Hall of Fame وجود دارد و همچنین، ۲۳ اثر او نیز به فهرست ۱۰۰ ترک برتر در Billboard راه یافته‌اند. اما علاوه بر این، ۵۶ اثر جیمرسون نیز مدتی در رتبه اول چارت موسیقی سبک R&B در آمریکا بوده‌اند!

وی با افزودن مواردی چون سنکوپ‌های ویژه، معکوس‌سازی و گوست نت‌ها، نحوه نوازندگی گیتار بیس که در زمان او بسیار ساده بود را به شکلی اساسی دگرگون کرد. تأثیر او در موسیقی زمان خود به‌حدی بود که سبک نوازندگی‌اش، به بخشی جدانشدنی از موسیقی سبک Motown تبدیل شد. او به‌عنوان یکی از اولین نوازندگان گیتار بیس الکتریک در دنیا، نحوه نوازندگی صحیح با این ساز و استفاده از قابلیت‌های آن را به شکلی جدید برای همگان تعریف کرد.

نکاتی جالب در مورد جیمز جیمرسون

جیمرسون زمانی عضوی از گروه موسیقی The Funk Brothers بود؛ یک گروه موسیقی متشکل از موزیسین‌های فعال و مشهور که در کنار یکدیگر، اکثر آثار مهم سبک Motown در دهه‌های شصت و هفتاد میلادی را نواختند و هر شب نیز اجرای زنده برگزار می‌کردند. تعداد آثار مهمی که جیمرسون در آنها نوازنده گیتار بیس بوده است، به‌حدی زیاد است که نام بردن تک‌تک آنها به‌واقع غیرممکن است؛ اما جالب است که بدانید وی در تقریباً تمامی آثار مهم هنرمندانی چون گلدیس نایت (Gladys Knight)، استیوی واندر (Stevie Wonder)، ماروین گی (Marvin Gaye) و The Supremes، نقش بیسیست را داشته است.

۲. Flea

نوازنده گروه‌های Red Hot Chilli Peppers و Atoms for Peace

فلی (Flea) یکی از اعضای اولیه و از مؤسسان گروه موسیقی Red Hot Chilli Peppers است. سبک نوازندگی او نیز همانند تقریباً تمامی افراد نام‌برده در این فهرست، بسیار متفاوت است و رگه‌هایی از سبک‌های راک، فانک و پانک به همراه تکنیک‌هایی متفاوت همچون شکلی ویژه از اسلپینگ و کشیدن سیم‌ها در آن شنیده می‌شود. در دهه نود، مهارت و سبک ویژه نوازندگی فلی به‌حدی به محبوبیت رسید که باعث شد وی در میان سال‌های ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۸، در بیش از ۴۰ اثر با هنرمندانی به غیر از گروه موسیقی خود همکاری کند. یکی از مشهورترین این همکاری‌ها را می‌توان اثر افسانه‌ای آلانیس موریست (Alanis Morissette) با نام Jagged Little Pill دانست.

کنسرت Red Hot Chilli Peppers در سال ۲۰۰۲ که در Hyde Park و طبیعتاً با حضور Flea برگزار شد، پرسودترین کنسرت در دنیا به شمار می‌رود.

اشتیاق فلی برای ارتقای مهارت موسیقی خود به‌حدی فناناپذیر بود که وی در سال ۲۰۰۸ به دانشگاه رفت تا تئوری موسیقی، مبانی آهنگسازی و نوازندگی ترومپت جز را بیاموزد. همین شوق فوق‌العاده در موسیقی، فلی را به یکی از برترین بیسیست‌های تاریخ بدل کرده است.

نکاتی جالب در مورد Flea

جالب است که بدانید نام اصلی فلی، مایکل پیتر بالزاری (Michael Peter Balzary) است. فلی علاوه بر نوازندگی بیس، یک بازیگر نسبتاً مشهور است و در بیش از ۲۰ فیلم و سریال تلویزیونی ایفای نقش کرده است. همچنین، او یکی از مؤسسان کنسرواتوار موسیقی Silverlake است که با هدف آموزش موسیقی به کودکان کم‌بضاعت تأسیس شده است. فلی در دوران دبیرستان با آنتونی کیدیس (Anthony Kiedis)، وکالیست گروه Red Hot Chilli Peppers آشنا شد و تا به امروز، از بهترین دوستان اوست.

۱. جان انتویسل (John Entwistle)

نوازنده گروه The Who

جان انتویسل با نوازندگی گیتار بیس برای گروه موسیقی راک The Who به شهرت رسید. وی تنها عضو این گروه انگلیسی بود که دانش موسیقی تئوریک غنی و عمیقی داشت و این امر به‌خوبی در نوازندگی او مشهود بود. جان نیز همانند گدی لی، علاقه داشت تا لاین‌هایی پنتاتونیک را با قدرتی زیاد و با تربلی بالا بنوازد. این تکنیک، وی را به یک بیسیست متفاوت و مشهور تبدیل کرد و باعث شد تا القابی همچون Thunderfingers به معنای انگشت طوفانی به او داده شود!

در زمان تحصیل در زمینه موسیقی، او با بسیاری دیگر از موزیسین‌های برجسته هم‌کلاسی بود و همین امر نیز باعث شد تا او در آن زمان، در بسیاری از گروه‌های موسیقی مشهور به‌عنوان نوازنده فعالیت کند. سبک نوازندگی ویژه انتویسل شامل تکنیک‌هایی همچون فینگراستایل، تپینگ، پیکینگ و به‌کارگیری شکل‌هایی ویژه از‌ هارمونی می‌شود. شخص جان، سبک نوازندگی خود را “تکنیک ماشین تایپ” می‌نامد.

نکاتی جالب در مورد جان انتویسل

جان انتویسل الگویی بسیار مهم برای برخی از بیسیست‌های نام‌برده در این فهرست، همچون گدی لی و کریس اسکوایر بوده است. همچنین گفته می‌شود که وی نقشی اساسی در طراحی و ساخت سیم‌های roundwound گیتار بیس شرکت Rotosound داشته است. نام انتویسل در سال ۱۹۹۰ به‌عنوان عضوی از گروه موسیقی The Who، به Rock and Roll Hall of Fame وارد شد.

فهرست دوم: دیگر بیسیست‌های برجسته تاریخ چه کسانی هستند؟

همانطور که گفته شد، ساخت یک فهرست از ده بیسیست برتر تاریخ بسیار دشوار است و نوازندگان بیسی که نقشی مهم در تاریخ موسیقی داشته‌اند و یا سبک نوازندگی ویژه‌ای را به کار می‌گرفته‌اند، بسیار بیش از اینهاست. به همین دلیل، تصمیم گرفته‌ایم تا در ادامه، نام چهار بیسیست برجسته دیگر را نیز به‌صورت افتخاری و خارج از فهرست اصلی مطلب، ذکر کنیم. تأثیر این چهار نوازنده بر روی دنیای گیتار بیس، چندان هم کمتر از ده نفر نام‌برده در فهرست بالا نیست؛ به همین دلیل نیز نام آنها باید در این مطلب ذکر می‌شد.

کلیف برتون (Cliff Burton)

نوازنده گروه‌های Metallica ،EZ-Street و Trauma

فعالیت چهارساله کلیف برتون به‌عنوان بیسیست گروه افسانه‌ای متالیکا، آینده وی را دگرگون کرد و او را به شهرتی بسیار رساند. هر بیس لاینی که در چهار آلبوم اول گروه موسیقی متالیکا می‌شنوید، اثر کلیف است. برتون همواره از گدی لی و استنلی کلارک به‌عنوان الگوهای خود در نوازندگی گیتار بیس نام برده است. تأثیر او بر نوازندگی بیس به‌حدی عمیق بود که دو گروه موسیقی Anthrax و Metal Church، آلبومی کامل را به او اختصاص دادند.

شرکت گیتارسازی Aria نسخه‌ای بازآفرینی‌شده از گیتار بیس مشهور برتون را با نام Aria Pro II Cliff Burton Signature Bass تولید کرده است تا این نوازنده افسانه‌ای و ساز ویژه‌اش، در تاریخ جاودانه شوند. همچنین، والدین برتون مدت‌ها و به‌صورت پنهانی، حق امتیازهای دریافتی برای آثار او را برای تأمین موارد مورد نیاز برای آموزش موسیقی به دبیرستانی که برتون در آن تحصیل کرده بود اهدا می‌کردند.

نکاتی جالب در مورد کلیف برتون

کلیف برتون هنگام اجرای تور با متالیکا و به دلیل واژگون شدن اتوبوس این گروه، در جوانی از دنیا رفت. مدت‌ها پس از این حادثه و در سال ۲۰۰۹، نام وی وارد تالار افتخارات Rock and Roll Hall of Fame شد. یکی از جالب‌ترین نکات در مورد نوازندگی برتون، تمرینات بسیار او بود؛ به‌طوری که وی طبق گفته خودش، از سن ۱۳ سالگی تا روز مرگش، هر روز ۶ ساعت را به تمرین نوازندگی بیس اختصاص می‌داد.

چارلز مینگس (Charles Mingus)

چارلز مینگس را می‌توان یکی از بزرگترین و بهترین آهنگسازان و نوازندگان جز در تاریخ به حساب آورد. ساز اول و اصلی مینگس، کنترباس بود که وی پس از یادگیری ساز چلو در دبیرستان، به سراغ آن رفته بود. او کمی پس از شروع نوازندگی کنترباس، موفق شد تا با چندی از هنرمندان بسیار مهم و افسانه‌ای دهه ۴۰ و ۵۰ میلادی به‌عنوان بیسیست همکاری کند.

در سبک نوازندگی چارلز، عناصری از سبک‌هایی متفاوت همچون سول، جز، بلوز، بلک گاسپل و حتی موسیقی کلاسیک شنیده می‌شد. همچنین، وی را می‌توان یکی از طرفداران پروپاقرص بداهه‌نوازی در حین اجراهای زنده دانست؛ مینگس به شکلی بسیار به‌جا و دلنشین، نوازندگی‌های خلاقانه خود را به‌صورت فی‌البداهه در میان قطعه‌های موسیقی می‌گنجاند.

فهرست هنرمندانی که مینگس سابقه همکاری با آنها را دارد، بسیار طولانی است؛ اما از آن جمله می‌توان به چارلی پارکر (Charlie Parker)، لویی آرمسترانگ (Louis Armstrong) و پپر آدامز (Pepper Adams) اشاره کرد.

نکاتی جالب در مورد چارلز مینگس

کتابخانه کنگره آمریکا تمامی موسیقی‌های ضبط‌شده و ساخته‌شده توسط مینگس و مجموعه‌ای بزرگ از تصاویر و نامه‌های او را خریداری کرده است. این کتابخانه، مجموعه مذکور را مهمترین مجموعه مربوط به موسیقی جز خود می‌داند. همچنین، امروزه سه گروه موسیقی Mingus Big Band ،Mingus Orchestration و Mingus Dynasty، هنوز هم آثار درخشان این هنرمند افسانه‌ای را به‌صورت زنده می‌نوازند.

جک بروس (Jack Bruce)

نوازنده گروه‌های Cream و The Graham Bond Organization

جک بروس بیش از هر چیز به‌عنوان خواننده اصلی و بیسیست گروه موسیقی Cream شناخته می‌شود که در کنار اریک کلپتون (Eric Clapton) و جینجر بیکر (Ginger Baker)، از اعضای ثابت این گروه موسیقی مشهور بود. همچنین او علاوه بر ایفای نقش به‌عنوان خواننده و بیسیست در Cream، سازنده چندی از آثار درخشان این گروه نیز محسوب می‌شود. جک در طول فعالیت طولانی‌مدت خود، موفق به دریافت چندین و چند جایزه نفیس شده است که مهم‌ترین آنها را می‌توان جایزه Grammy Lifetime Achievement دانست. بروس نوازندگی بیس را با سبک جز شروع کرد و کمی بعد، به یک بیسیست در سبک‌های راک و R&B تبدیل شد.

او نوازندگی بیس را از کنترباس شروع کرد؛ اما به دنبال تقاضای هنرمندان همکار خود، به‌مرور به سراغ گیتار بیس رفت.

جک پیش و پس از فعالیت خود در گروه موسیقی Cream، با گروه‌های موسیقی مشهور بی‌شماری همکاری کرده است؛ به‌طوری که می‌توان گفت اگر طرفدار موسیقی راک، R&B یا حتی جز باشید، احتمال اینکه بروس با گروه موسیقی مورد علاقه شما همکاری کرده باشد، بسیار زیاد است!

نکاتی جالب در مورد جک بروس

جالب است بدانید که جک بروس در کودکی چهارده بار مدرسه خود را عوض کرده است؛ زیرا والدین او موزیسین‌هایی فعال بودند و برای انجام اجراهای زنده، مدام نقل مکان می‌کردند.

لمی (Lemmy)

نوازنده گروه‌های Motorhead ،Hawkind و The Rockin’ Vickers

Ian Fraser Kilmister که با نام هنری خود، یعنی Lemmy مشهور است، به‌عنوان مؤسس، خواننده، آهنگساز و بیسیست گروه موسیقی هوی متال مشهور Motorhead شناخته می‌شود. شکل ریش، لباس‌ها و صدای گرفته و ویژه لمی، او را به یکی از متفاوت‌ترین و جذاب‌ترین چهره‌ها در صحنه موسیقی راک بدل کرده است.

همکاری لمی با افرادی بسیار مشهور نظیر Ozzy Osbourne و Def Leppard و البته گروه The Scorpions، به‌مرور باعث افزایش شهرت او شد و او را تبدیل به یکی از مشهورترین بیسیست‌های معاصر در دنیا کرد. او بعد‌ها در بسیاری از فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی و حتی چند بازی کامپیوتری نیز به‌صورت افتخاری حاضر شد و پس از آن، یک مستند نیز در مورد زندگی او ساخته شد. لمی که در سال ۲۰۱۵ درگذشت، زندگی هنری بسیار برپاری داشت و یکی از مشهورترین هنرمندان راک تاریخ محسوب می‌شود.

نکاتی جالب در مورد Lemmy

لمی پیش از شروع کار به‌عنوان یک موزیسین حرفه‌ای، مسئول تجهیزات افرادی نظیر جیمی هندریکس (Jimi Hendrix) و گروه موسیقی The Nice در اجراهای زنده آنها بود. وی معمولاً از گیتار بیس‌های شرکت Rickenbacker استفاده می‌کرد. به دنبال همین امر نیز شرکت ریکنبکر یک گیتار بیس سیگنچر برای او ساخت که ۴۰۰۴LK نام داشت.

در مراسم Grammy سال ۲۰۱۹، گروه موسیقی The Hollywood Vampires برای تجلیل از Lemmy، اجرایی زنده برگزار کرد.

فهرست سوم: برخی دیگر از بیسیست‌های استثنایی تاریخ موسیقی

حتی با وجود فهرست بالا، باز هم جای نام چندی از بیسیست‌های مهم تاریخ در این مطلب خالی است. به همین دلیل نیز در ادامه به چند بیسیست مشهور دیگر که طرفداران بسیاری دارند به‌صورت اجمالی اشاره خواهیم کرد. اگر تا به اینجای مطلب نام نوازنده مورد علاقه‌تان به چشمتان نخورده است، احتمالاً در این فهرست آن را خواهید دید. در غیر این صورت، از شما عذرخواهی می‌کنیم! زیرا با وجود چندین و چند نوازنده بیس تکرارنشدنی در دنیا، تصمیم‌گیری برای ما نیز دشوار بود و تنها توانسته‌ایم گلچینی از آنها را در این مطلب جای دهیم:

• پل مک‌کارتنی (Paul McCartney): پل مک‌کارتنی علاوه بر ایفای نقش‌های متعدد برای گروه موسیقی The Beatles، بیسیست این گروه موسیقی افسانه‌ای نیز بود. وی را می‌توان بدون شک یکی از برجسته‌ترین و مشهورترین نوازندگان تاریخ دانست.
• کریس اسکوایر (Chris Squire): اسکوایر با نوازندگی بیس برای گروه موسیقی Yes به شهرت رسید و بیش از هر چیز، به اجراهای پرانرژی و بی‌مانند خود شناخته می‌شد که نگاه تمامی تماشاگران را به خود منعطف می‌کرد.
• کرول کی (Carol Kaye): کرول کی یک هنرمند مشهور است که بیش از هر چیز، به نوازندگی استثنائی گیتار و بیس شناخته می‌شود. وی تنها عضو ثابت زن گروه موسیقی Wrecking Crew نیز بود.
• ران کارتر (Ron Carter): کارتر با نوازندگی بیس در کوئینتت Miles Davis به شهرت رسید. وی را می‌توان پرکارترین بیسیست سبک جز در تاریخ دانست.
• ری براون (Ray Brown): ری براون یک نوازنده کنترباس در سبک جز بود که همکاری بسیاری با هنرمندان برجسته زمان خود، همچون الا فیتزجرالد (Ella Fitzgerald) و اسکار پیترسون (Oscar Peterson) داشت.
• آنتونی جکسون (Anthony Jackson): آنتونی جکسون نه‌تنها بیسیستی بی‌نظیر بود، بلکه نقشی اساسی در طراحی ساز گیتار کنترباس داشت. این ساز را می‌توان نسخه‌ای متفاوت از بیس شش سیم دانست.
• اسکات لافارو (Scott LaFaro): لافارو یکی از بیسسیت‌های برجسته و شناخته‌شده جهان است که با نوازندگی بیس در تریوی Bill Evans به شهرت رسید.
• مارکوس میلر (Marcus Miller): میلر نیز یکی از بیسیست‌های بسیار مشهور در دنیاست که به همکاری با هنرمندان افسانه‌ای نظیر هربی هنکاک، مایلز دیویس و Luther Vandross شناخته می‌شود.
• پینو پالادینو (Pino Palladino): پینو پالادینو یک بیسیست خبره و بسیار خلاق است که با هنرمندان و گروه‌های موسیقی مشهور معاصر نظیر جان میر (John Mayer)، جف بک، Nine Inch Nails و The Who همکاری کرده است.
• گیزر باتلر (Geezer Butler): گیزر باتلر، بیسیست گروه موسیقی هوی متال Black Sabbath بود و نوازندگی ویژه او، رنگی جذاب به آثار این گروه افسانه‌ای می‌بخشید.
• بوتسی کالینز (Bootsy Collins): کالینز بیسیستی بسیار مشهور است که طی همکاری با هنرمندانی همچون James Brown و گروه موسیقی Parliament-Funkadelic، دل طرفداران سبک‌های بلوز، جز و راک را ربود.

با وجود نام بردن از چندین و چند هنرمند، هنوز هم احساس می‌کنیم جای نام برخی از بیسیست‌های برجسته تاریخ در این مطلب خالیست؛ اما چاره‌ای جز توقف نداریم! اگر به دنبال نام هنرمندی بوده‌اید و آن را در این مقاله نیافته‌اید، باید بدانید که تمامی بیسیست‌های مشهور در دنیا، توسط ما تحسین می‌شوند و نام آنها همواره در ذهن ما باقی خواهد ماند. اما حقیقتاً امکان جای دادن افراد بیشتری در این فهرست وجود نداشت!

گیتار بیس، بخشی حیاتی از ریتم یک موسیقی است و بدون آن، اکثر آثار موسیقی حس‌وحالی ناتمام به خود می‌گیرند. اگر از مطالعه این مطلب لذت بردید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله «بهترین درامرهای تاریخ» را نیز مطالعه کنید تا با ستارگان نوازندگی درامز آشنا شوید.

از میان بیسیست‌های برجسته تاریخ، نوازنده مورد علاقه شما کیست؟ نام او را در بخش پایینی همین مطلب، با گیتارایران در میان بگذارید.

منبع: Ledgernote
مترجم: امیر تولی