راهنمای انتخاب چوب درام

پیدا کردن چوب درام (درام استیک) مناسب برای سبک نوازندگی خود، نکته‌ای است که توسط بسیاری از درامرهای تازه‌کار در نظر گرفته نمی‌شود. اکثر نوازنده‌ها تمام تمرکزشان را بر روی پیدا کردن کیت درام و سنج‌های مناسب برای بیان بهتر ایده‌های موسیقایی خود می‌گذارند؛ اما پیدا کردن بهترین چوب درام نیز مسئله پیش‌پا‌افتاده‌ای نیست. در واقع، لحظه تماس چوب با طبل‌ها، لحظه‌ای است که به قول معروف، در و تخته باید با یکدیگر جفت شوند. ساز زدن با چوب‌هایی که به‌خوبی در دست جای بگیرند، به افزایش راحتی نوازندگی و دریافت بهترین صدا از طبل‌ها و سنج‌ها کمک شایانی می‌کند.

شماره‌گذاری مرسوم چوب‌های درام

روش سنتی شماره‌گذاری درام استیک و استفاده از عباراتی مانند ۳s ،۲B ،۵B و ۷A، ریشه در نخستین روزهای تولید انبوه درامز دارد که یک حرف الفبا و یک عدد بر اساس اندازه و کاربرد استیک به آن نسبت داده می‌شد. اندازه دقیق هر مدل بسته به کارخانه تولیدکننده کمی متفاوت است؛ به‌خصوص از نظر شیب و نوک چوب. این روش مشخص کردن اندازه‌ها و شکل‌های اولیه به استانداردی در صنعت تولید چوب درام تبدیل شده و توسط شرکت‌هایی مانند ویک فرث (Vic Firth)، پرومارک (ProMark)، زیلجیِن (Zildjian) و ویتر (Vater) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این حروف و اعداد چه معنایی دارند؟

عدد ذکرشده در عباراتی چون ۷A و …، مشخص‌کننده قطر درام استیک است. به‌طور کلی هرچه عدد کوچکتر باشد، قطر چوب بیشتر و هرچه عدد بزرگتر باشد، قطر آن کمتر است. مثلاً چوب ۷A قطر کمتری از ۵A و ۲B دارد. استثنا این قاعده، چوب ۳S است که قطر آن از ۲B بیشتر است.

حروف پسوند یعنی «S» ،«B» و «A»، در ابتدا برای مشخص کردن کاربرد چوب به کار می‌رفتند.

چوب‌های «S» برای استفاده در «Street drumming»، مثلاً در گروه‌های طبل و گروه‌های مارش ساخته می‌شدند. این استیک‌های بزرگ برای ایجاد صدای بلند و پرتاب صدای مورد نیاز در شرایط مذکور طراحی شده بودند.

مدل‌های «B» برای استفاده در «Band»، از جمله گروه‌های بادی برنجی و ارکسترهای سمفونیک طراحی می‌شدند. این چوب‌ها که نسبت به مدل‌های «S» قطر کمتری دارند، کنترل را برای نوازنده راحت‌تر می‌کنند و لذا در بین نوازندگان تازه‌کار محبوبیت بالایی دارند. بسیاری از معلمین کماکان مدل ۲B را به هنرجویان تازه‌کار توصیه می‌کنند.

مدل‌های «A» برای استفاده در ارکستر طراحی می‌شدند و در گروه‌های بیگ بند و ارکسترهای رقص کاربرد داشتند. قطر این درام استیک‌ها از مدل‌های «B» کمتر است و مناسب نواختی نرم‌تر هستند. امروزه نیز بسیاری از نوازندگان سبک‌های جز و راک، مدل‌های «B» را به دیگر گزینه‌ها ترجیح می‌دهند.

شاید از خود بپرسید که اگر «S» نمایانگر Street و «B» نمایانگر Band است، چرا برای نمایش Orchestra از حرف «A» استفاده شده است؟ این استثنا را به ویلیام لودویگ پدر، بنیانگذار شرکت Ludwig Drums نسبت داده‌اند. او ظاهراً حرف A را به علت چاپ بهتر به حرف O ترجیح داده بود.

آناتومی چوب درام

بخش انتهایی درام استیک به‌عنوان یک وزنه تعادل عمل می‌کند و وزن نوک چوب را خنثی می‌کند. می‌توان از بخش انتهایی به‌جای نوک چوب برای دست‌یابی به ولوم و قدرت بیشتر استفاده کرد. در برخی از مدل‌ها، مانند زیلجین سری DIP، انتهای استیک‌ها با یک پوشش لاستیکی پوشیده می‌شود تا راحتی و اصطکاک بهتری ارائه دهند.

شانه چوب که دقیقاً در پایین نوک چوب قرار دارد، معمولاً برای تکنیک‌های کرش (crash) و سوئِل (swell) بر روی سنج‌ها و برای اجرای انواع استاکاتو بر روی های-هت مورد استفاده قرار می‌گیرد. شکل شانه چوب به شیب یا تِیپِر (Taper) معروف است و بر نوع صدادهی و حس آن تأثیر می‌گذارد. چوب‌هایی با شیب کوتاه، حس خشک‌تر و دوام بالاتری دارند و چوب‌هایی با شیب نازک و بلند، شکننده‌تر و منعطف‌تر هستند و صدایی ظریف‌تر ایجاد می‌کنند. بخش اعظم طول چوب را بدنه آن تشکیل می‌دهد که می‌توان از این قسمت برای ضربه زدن به زهوار (rim) طبل‌ها برای ایجاد صدای سایداستیک (sidestick) استفاده کرد.

چوب‌های محبوب برای ساخت درام استیک

محبوب‌ترین چوب‌های مورد استفاده در تولید چوب درام شامل هیکوری (hickory) یا گردوی آمریکایی، افرا (maple) و بلوط (oak) می‌شوند. چوب‌ افرا، وزن و تراکم کمتری از بلوط و هیکوری دارد و برای ساز زدن با ولوم کمتر و نوازندگی سریع مناسب است.

چوب هیکوری محبوب‌ترین گزینه برای ساخت درام استیک است و نسبت به افرا، متراکم‌تر، سنگین‌تر و سخت‌تر است. این چوب در جذب شوک ناشی از ضربه بسیار کارآمد است که باعث کاهش خستگی دست و مچ می‌شود. علت انتخاب هیکوری برای تولید چوب بیسبال نیز همین امر است.

چوب بلوط بسیار متراکم و شدیداً مقاوم است و از چوب هیکوری سنگین‌تر است. برخی از نوازندگان نیز درام استیک‌های تولیدشده از چوب‌های خاص‌تر مانند رزوود و بوبینگا را ترجیح می‌دهند.

درام استیک‌های مصنوعی

استیک‌های مصنوعی از اجناس مختلفی از جمله پلی‌اورتان و آلومینیوم تولید می‌شوند. این درام استیک‌ها به‌شدت مقاوم بوده و برخی از آنها، از جمله مدل‌های آلومینیومی AHEAD، دارای نوک قابل تعویض هستند؛ امکانی که در نمونه‌های چوبی یافت نمی‌شود.

نوک چوب‌های درام

نوک یا سَری استیک معمولاً از دو جنس چوب و نایلون تولید می‌شود. نوک‌های نایلونی در بین نوازندگانی که به دنبال دوام بیشتر و صدایی براق و شاخص هستند محبوبیت دارند؛ از سوی دیگر، برخی از نوازندگان صدای نرم‌تر و گرم‌تر نوک‌های چوبی را ترجیح می‌دهند.

شکل نوک نیز بر مشخصات صوتی استیک تأثیر می‌گذارد. چهار شکل متداول نوک چوب درام عبارتند از:

• نوک گرد، صدایی متمرکز دارد که به‌ویژه برای استفاده بر روی سنج‌ها مناسب است. نوک‌های گرد از اندازه‌هایی بسیار کوچک با صدایی تیز و برنده تا اندازه‌های پهن‌تر با صدایی گسترده‌تر و غنی‌تر تنوع دارند.
• نوک استوانه‌ای (barrel)، سطح تماسی بزرگتر و صدایی گسترده‌تر و غیرمتمرکزتر دارد.
• نوک‌های مثلثی یا تیز، صدایی متمرکز تولید می‌کنند.
• نوک‌های اشکی، دامنه وسیعی از صداها، از صداهای بسیار متمرکز تا صداهای وسیع‌تر را بسته به نوع نگه داشتن چوب تولید می‌کنند.

چگونه چوب درام مناسب خود را انتخاب کنیم؟

بسیاری از نوازندگان از چوب‌های متنوعی برای سبک‌های مختلف نوازندگی استفاده می‌کنند. به‌طور کلی، چوب‌های سنگین‌تر گزینه مناسبی برای نوازندگان راک و R&B به شمار می‌روند و استیک‌های سبک‌تر در بین نوازندگان جز، فولک و سبک‌های آکوستیک محبوبیت دارند. در انتخاب این ابزار باید آزمون‌وخطا را در اولویت قرار دهید و انواع مختلف آن را امتحان کنید تا ببینید کدام‌یک مناسب نیاز شماست. بسیاری از نوازندگان ترجیح می‌دهند در تمرین از چوب‌های سنگین‌تری نسبت به نمونه‌های مورد استفاده در اجرای زنده استفاده کنند تا قدرت و استقامت دست خود را افزایش دهند.

برای نواختن سبک‌های متنوع و به‌عنوان گزینه‌های همه‌کاره، چوب‌های ۵A با نوک نایلونی گزینه مناسبی به شمار می‌روند. استیک‌های ۲B گزینه‌ای مناسب برای ایجاد دقت و بهبود تکنیک در نوازندگان تازه‌کار هستند. مجدداً باید تأکید کنیم که بهتر است مدل‌های موجود در بازار را امتحان کنید تا ببینید کدام‌یک با سبک نوازندگی شما هماهنگ‌تر است.

و در نهایت همیشه مانترا یا ذکر درامرهای بزرگ را به یاد داشته باشید: تمرین، تمرین و تمرین!

شما بیشتر از چه نوع درام استیکی استفاده می‌کنید و دلیل شما برای انتخاب آن نوع به‌خصوص چیست؟ لطفاً نظرات خود را با ما و مخاطبان گیتارایران به اشتراک بگذارید.

منبع: Musician’s Friend
مترجم: کیان ایرجی