آموزش, مقالات, مقالات استودیویی
۴ راهنمایی ساده برای افزایش طول عمر هدفون
اکتبر
اگر یک آهنگساز، مهندس میکس یا حتی یک شنونده جدی موسیقی باشید، احتمالاً هدفون مورد استفاده شما هر روزه ساعت‌ها به کار مشغول است و فشار‌های متعددی را متحمل می‌شود و پس از آن نیز به شکلی نه‌چندان بادقت، درون کیف یا به گوشهای پرتاب می‌شود. متأسفانه نگهداری از هدفون و نکات مربوط به آن، امری است که حتی حرفه‌ای‌ترین افراد نیز به آن توجه زیادی ندارند و در کل، اکثر افراد این وسیله را یک وسیله مصرفی و ساده می‌بینند. بدیهی است که هدفون یک وسیله بسیار مهم چه در استودیو و چه برای شنیدن موسیقی است و همچنین خرید یک نمونه نوی آن به شکل مرتب و دوره‌ای، از لحاظ اقتصادی به هیچ وجه کاری منطقی نیست؛ اما کمتر کسی به شکلی اصولی از هدفون خود نگهداری می‌کند و اغلب کاربران این وسیله، توجهی به سلامت آن ندارند.
هدفون‌ها معمولاً چه در خانه و چه در استودیو، مکانی به‌خصوص برای قراردهی پس از استفاده ندارند و دیدن یک هدفون در شلوغی کابل‌های گره‌خورده، بر روی یک لبه مرتفع یا حتی بر روی زمین، امری کاملاً عادی برای همگی ما است. نگهداری از هدفون به این شکل می‌تواند در زمانی کوتاه، منجر به صدمه دیدن کابل، افت کلی عملکرد آن یا حتی شکستن اجزای ساختاری آن همچون هدبند یا ایرکاپ شود. طبیعتاً استفاده از یک هدفون خراب، می‌تواند پروسه ساخت موسیقی را برای شما دشوار سازد و باعث افت کیفیت نهایی موسیقی شما نیز بشود.
در این مطلب، قصد داریم نکاتی را در رابطه با استفاده از هدفون و نگهداری از آن به شما بیاموزیم تا با به‌کارگیری آنها و همچنین ترک عادات غلط خود در استفاده از این وسیله، بتوانید طول عمر هدفون استودیویی یا معمولی خود را به حداکثر برسانید.
۱- در وهله اول، هدفونی باکیفیت خریداری کنید!
پیش از هر چیز، باید بگوییم که صرف هزینه‌ای مناسب و خرید هدفونی باکیفیت، امری بسیار مهم برای هر آهنگساز و حتی شنونده جدی موسیقی است. یک هدفون باکیفیت نه‌تنها می‌تواند موسیقی را به شکلی دقیق‌تر و جذاب‌تر پخش کند، بلکه معمولاً دوامی بیشتر نیز دارد و مدت زمان بیشتری را به کار ادامه می‌دهد.
هنگام خرید هدفون استودیویی یا معمولی، بیش از هر چیز به ساختار آن توجه کنید و از استحکام اجزای مهم آن همچون هدبند اطمینان حاصل کنید. ایرپدهای یک هدفون باکیفیت معمولاً دوامی بالا دارند و به‌آسانی پاره یا فشرده نمی‌شوند. همچنین یک هدفون مناسب باید به‌خوبی بر روی سر شما قرار گرفته و گوشهای شما را به شکلی راحت و صحیح در بر گیرد. در برخی از هدفون‌های حرفه‌ای همچون محصولات شرکت‌های سنهایزر (Sennheiser) و بیرداینامیک (Beyerdynamic)، تمامی قطعات قابلیت جداسازی و تعویض آسان دارند و می‌توان نمونه نوی یدکی آنها را از شرکت سازنده خریداری کرد. این ویژگی، طول عمری بسیار طولانی به این دسته از محصولات می‌بخشد و باعث می‌شود که حتی در صورت بروز مشکل برای یکی از بخش‌های آنها نیز بتوانید قطعه خراب را به‌آسانی با یک نمونه نو تعویض کنید.
۲- با دقتی بیشتر از هدفون استفاده کنید
با استفاده بادقت و اصولی، می‌توان از هر هدفونی، حتی نمونه‌های ارزان‌قیمت‌تر، تا سالها استفاده کرد. در حالی که استفاده صحیح از هدفون یک نکته بسیار کلی است و به نظر می‌رسد که پیام سازنده‌ای در آن وجود ندارد، اما باید بدانید که هر چقدر هم که سعی در استفاده بادقت از هدفون خود داشته باشید، احتمالاً به‌صورت ناخودآگاه درگیر برخی عادات غلط در این رابطه شده‌اید که می‌توانند عمر هدفون شما را کوتاه کنند.
قراردهی صحیح هدفون بر روی سر، نکته‌ای حیاتی است که تأثیری قابل توجه بر روی عمر و کیفیت صدای یک هدفون دارد. نحوه دربرگیری گوش‌ها توسط ایرکاپ‌ها، تأثیری مستقیم بر روی عملکرد هدفون دارد و در صورتی که این وسیله به شکلی صحیح بر روی سر شما قرار نگیرد، نمی‌توانید عملکرد حقیقی آن را چه در بحث کیفیت صدا، چه در بحث راحتی و چه در بحث ایزولیشن تجربه کنید. برای این که هدفون به شکلی صحیح بر روی سر شما قرار گیرد، باید نخست آن را بر روی سر خود بگذارید و سپس هدبند را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که فشار قابل توجهی بر روی گوش‌ها و بخش بالایی سر شما وجود نداشته باشد و ایرپدها نیز به‌خوبی گوش‌هایتان را در بر گیرند. اگر هدبند برای شما تنگ است و فشاری بسیار را به سر و گوشهای شما وارد می‌کند، می‌توانید آن را با احتیاط و به‌آرامی از بخش‌های جانبی کمی به بیرون خم کنید تا فشار آن بر روی سر خود را کاهش دهید. در نظر داشته باشید که این کار تنها برای هدبند‌هایی با ساختار فلزی منعطف قابل انجام است و در صورتی که آن را با یک هدبند پلاستیکی انجام دهید، احتمالاً به هدبند صدمه‌ای جدی خواهید زد. همچنین تأکید داریم که این کار را با دقتی بسیار و به‌آرامی انجام دهید تا به ساختار هدفون صدمه نزنید.
دیگر نکته مهمی که در استفاده صحیح از هدفون باید به آن توجه کنید، اتصال آن به دستگاه پخش‌کننده یا کارت صدا است. جک اتصالی به دستگاه پخش‌کننده را می‌توان ضعیف‌ترین قسمت یک هدفون دانست. این جک در صورتی که به شکلی غلط به دستگاه متصل یا از آن جدا شود، می‌تواند به‌آسانی خم شود یا حتی بشکند. همچنین اگر این جک را در حالت متصل به دستگاه پخش‌کننده یا کارت صدای خود رها کنید، ممکن است تصادفاً آن را کشیده یا به آن فشار وارد کنید و باعث صدمه هم در جک و هم در خروجی هدفون دستگاه پخش‌کننده یا کارت صدا شوید.
علاوه بر اینها، جداسازی هدفون از دستگاه پخش‌کننده پس از استفاده از آن، می‌تواند از بروز اتفاقاتی همچون آسیب دیدن درایورهای آن در اثر نوسانات برق یا حجم صدای بالا جلوگیری کند. سوختن درایور بر اثر شدت جریان بالا، اتفاقی بسیار رایج در استودیوهاست که معمولاً به دلیل متصل ماندن هدفون به کارت صدا و افزایش شدت صدای آن برای انجام کارهایی همچون ضبط صدا اتفاق می‌افتد.
۳- هدفون را به شکلی صحیح، در محلی امن قرار دهید
اگر دوام و حفظ سلامت هدفون برای شما اولویت است، باید در زمانی که از این وسیله خود استفاده نمی‌کنید، آن را به شکلی اصولی، در فضایی امن و ویژه قرار دهید.
کابل‌های هدفون نیز همانند هر کابل دیگری در استودیو، در صورتی که به شکلی صحیح جمع نشوند، می‌توانند آسیب ببینند. پیشنهاد می‌کنیم که هیچ‌گاه کابل هدفون خود را به شکلی سفت در دور آن نپیچید؛ زیرا این کار می‌تواند فشاری بسیار به ساختار کابل و جک آن وارد کند. اگر کابل هدفون از آن جدا می‌شود، بهتر است در زمان‌هایی که قصد حمل یا کنار گذاشتن هدفون خود را دارید، کابل را جدا کرده و آن را به شکل دایره‌ای بزرگ در دور خودش بپیچید. در زمان پیچیدن کابل به این شکل، سر آن را مدام از زیر و روی دایره در حال شکل‌گیری رد کنید تا کابل درون خود گره بخورد و از شکل دایره‌ای خود خارج نشود. این روش نگهداری، می‌تواند هم حمل کابل را برای شما تسهیل کند و هم از آسیب دیدن آن جلوگیری به عمل آورد.
اگر هدفون خود را در سفرها با خود به همراه می‌برید و آن را درون کوله‌پشتی قرار می‌دهید، بهتر است که فضایی ویژه را برای آن درون کیف خود تشکیل دهید؛ زیرا در غیر این صورت، وسایل موجود در کیف شما ممکن است فشار بسیاری را به هدفون وارد کنند و باعث آسیب‌هایی جدی به آن شوند.
برخی از هدفون‌ها، خود همراه با یک کیف حمل عرضه می‌شوند؛ اما اگر هدفون شما یک کیف یا کیسه حمل درون جعبه خود ندارد، پیشنهاد می‌کنیم یک سافت کیس باکیفیت مخصوص همچون محصولات شرکت UDG را برای آن خریداری کنید. این دسته از کیف‌ها می‌توانند به‌خوبی از هدفون شما در برابر فشار‌ها و ضربات محافظت کنند.
امروزه بسیاری از هدفون‌های استودیویی و حرفه‌ای از کابل جداشونده برخوردارند و اگر هدفون شما نیز چنین قابلیتی دارد، پیشنهاد می‌کنیم هنگام قراردهی آن در کیف، کابل را از بدنه جدا کرده، طبق روش ذکرشده جمع کنید و در فضایی مناسب در کیف قرار دهید. این کار باعث جلوگیری از فشار آمدن به کابل می‌شود.
در صورتی که هدفون خود را به‌ندرت به بیرون از استودیو و خانه می‌برید و می‌خواهید همواره در دسترس شما باشد، استفاده از یک استند می‌تواند راهی هوشمندانه در این راستا باشد. یک استند استاندارد، هدفون شما را از محل هدبند آن به‌صورت معلق نگه می‌دارد و از فشار آمدن به ایرپدها و سایر اجزای هدفون جلوگیری می‌کند.
هنگام استفاده از یک استند، می‌توانید کابل هدفون را در زیر استند جمع کنید تا از گیر کردن آن به سایر وسایل موجود در استودیو جلوگیری کنید.
۴- هدفون خود را مرتباً تمیز کنید
کهنه شدن هدفون بر اثر استفاده مداوم، امری اجتناب‌ناپذیر است؛ اما راه‌هایی وجود دارد که می‌توان به کمک آنها، این پروسه را کند کرد.
طبیعتاً تمیز کردن هدفون به شکل مرتب، یکی از این راه‌هاست. همانطور که شما یک پیراهن را چندین روز پشت سر هم بدون شستشو نمی‌پوشید، باید هدفون خود را نیز پس از مدتی معین، به شکلی اصولی تمیز کنید. تمیز کردن هدفون به شکل مرتب، علاوه بر این که همواره ظاهر نو و تمیز آن را حفظ می‌کند، از جمع شدن گرد و غبار درون هدفون و افت عملکرد این وسیله نیز جلوگیری به عمل می‌آورد. همچنین این کار می‌تواند مانع رشد باکتری‌های مضر درون فضای گرم و مرطوب ایرکاپ‌ها نیز بشود.
برای تمیز کردن هدفون خود، دستمال‌های میکروفیبر بدون کرک، یک مسواک بسیار نرم، یک موچین و یک مایع تمیزکننده همچون الکل مالشی با غلظت بالا (مانند ایزوپروپیل الکل) را در کنار خود داشته باشید. اما باید در استفاده از مایع تمیزکننده بسیار محتاطانه و طبق دستورالعمل‌های شرکت سازنده هدفون عمل کنید و حتماً از ماده مناسب و به اندازه‌ای بسیار کم بهره بگیرید؛ زیرا این محلول‌ها می‌توانند در یک چشم بر هم زدن، رنگ هدفون شما را ببرند یا به اجزای آن آسیب‌هایی جدی وارد کنند!
برای این که هدفون را به شکلی عمقی تمیز کنید، باید ایرپدها را از آن جدا کنید و هدبند را نیز در بلندترین حالت ممکن تنظیم کنید تا به تمامی سطوح پنهان هدفون دسترسی داشته باشید. نخست، با استفاده از مسواک نرم، تمامی گرد و خاک جمع‌شده در شکاف‌های پنهان هدفون را پاک کنید؛ اما توجه کنید که این گرد و غبار را ناخواسته به سمت درایورها و اطراف آنها حرکت ندهید. اگر یک تار مو یا نخ درون هدفونتان گیر کرده است و نمی‌توانید آن را به‌سادگی خارج کنید، از موچین برای برداشتن آن استفاده کنید.
پس از تمیزکاری فیزیکی هدفون، وقت ضدعفونی کردن آن فرا می‌رسد. برای این کار، نخست کمی محلول مناسب را بر روی یک دستمال بریزید و آن را با دقت بر روی ایرپدها و هدبند بکشید. توجه کنید که مقداری کافی از مایع را بر روی دستمال بریزید که بتواند به تمامی شیار‌های ریز ایرپدها و هدبند وارد شود؛ اما این مایع نباید به‌قدری زیاد باشد که از دستمال چکه کند. هنگام تمیز کردن اطراف درایورها با استفاده از محلول تمیزکننده، دقت کنید که مایع به هیچ وجه با درایورها تماس برقرار نکند و حتی یک قطره از آن نیز وارد محفظه درایور نشود. بهتر است برای احتیاط هرچه بیشتر، هنگام تمیزکاری این بخش، ایرکاپ را به شکل وارونه به سمت زمین بگیرید تا در صورتی که یک قطره از محلول نیز وارد محفظه درایور شد، به‌سرعت از آن خارج شود. با این روش، می‌توانید هدفون خود را بدون صدمه زدن به درایورهای آن، به شکلی بسیار دقیق و عمقی، تمیز کنید و طول عمر آن را افزایش دهید.
البته توجه کنید که در تمیز کردن هدفون، آن هم با استفاده از محلول، زیاده‌روی نکنید و همواره این کار را در فواصل زمانی معقول و با حداکثر احتیاط انجام دهید تا آسیبی جدی به هدفون ارزشمند خود وارد نکنید.
امیدواریم که با مطالعه این مطلب و به‌کارگیری نکات آن، بتوانید تا سالها از هدفون خود به شکلی بهینه استفاده کنید. در صورتی که سوال و نظری در مورد نگهداری از هدفون دارید، می‌توانید آن را در بخش نظرات همین مطلب، با کارشناسان گیتار ایران در میان بگذارید. به‌علاوه، اگر با توجه به بودجه و کاربری خود، قصد خرید بهترین هدفون استودیویی را دارید و نمی‌دانید کدام گزینه برای شما مناسب‌تر است، پیشنهاد می‌کنیم مقاله «بهترین هدفون‌های استودیویی در سال ۲۰۲۴» و همچنین، مقاله «آشنایی با انواع هدفون» را در وب‌سایت گیتار ایران مطالعه کنید.
منبع: MusicRadar
نویسنده: Joe Dean
مترجم: امیر تولی