چگونه تُن گیتار خود را با استفاده از کمپرسور بهبود دهیم

کمپرسور می تواند کلید ارتقاء صدای گیتار ریگ شما باشد. کمپرسور احتمالا یکی از افکت هاییست که بیشتر از بقیه افکت ها، توسط گیتاریست ها، اشتباه فهمیده می شود. این بیشتر به این دلیل است که در صورت استفاده صحیح، تاثیری که کمپرسور روی صدا می گذارد، خیلی به گوش شنیده نمی شود. پس کمپرسور واقعا چه کاری انجام می دهد؟ به کمپرسور به چشم یک کمک کننده نگاه کنید. کمپرسور با پایین آوردن بخش های بلند صدا، دینامیک سیگنال (اختلاف بین صداهای قوی و ضعیف) را کنترل می کند و موجب یک دست شدن صدا می گردد و باعث می شود که برای به گوش رساندن نت های ضعیف تر، مجبور به بالا آوردن ولوم امپ نباشیم. این امر، هم در موقعیت استیج برای کنترل و حفظ میزان بلندی صدای گیتار در میکس با دیگر نوازندگان بکار می آید و هم در مواقع تمرین در منزل، تا جهت شنیدن صدای خود، برای دیگران ایجاد مزاحمت نکنیم. کمپرسو ر همچنین می تواند به صدا حجم و رنگ  بدهد یا می تواند به افزایش ساستین کمک کند. برای استفاده صحیح از کمپرسور، نیاز به فهم و درک ان است، پس بیایید در اینجا نگاهی عمیق تر به کمپرسور بیندازیم. کُمپرشن چیست؟ کمپرشن یک ولوم کنترل اتوماتیک است که هنگام عبور میزان بلندی صدا از حد تعیین شده، صدا را کم می کند و با پایین آمدن مقدار صدا, آن را دوباره به اندازه قبل باز می گرداند. البته سرعت ایجاد این تغییرات به مراتب از سرعت آنچه با دست بتوان انجام داد بیشتر است، و اگر بطور صحیح تنظیم شود، تاثیری نا محسوس روی صدا می گذارد و می تواند بدون اینکه چیزی از صدا حذف کند، به آن چیزی بیفزاید. برای فهم بهتر کمپرسور، ابتدا لازم است با چند عبارت مربوط به کمپرسور آشنا شویم. Threshold مرزی که در صورت عبور میزان بلندی صدا از آن، کمپرسور شروع به  عمل می کند. سیگنالی که از این مرز عبور کند توسط کمپرسور پایین آورده می شود در حالی که سیگنال های پایین این مرز دست نخورده باقی می مانند. Ratio مقدار کاهشی که در صورت عبور سیگنال از Threshold، بر سیگنال اعمال می گردد. این مقدار کاهش معمولا در فرم ۴:۱، ۶:۱، ۱۰:۱ …نشان داده می شود. معنای این اعداد این است که  مثلا اگر Ratio روی ۴:۱ تنظیم شده باشد، به ازای هر ۴ دسیبل که از Threshold عبور می کند، کاهش سیگنال به گونه ای صورت می گیرد که فقط ۱ دسیبل از Threshold عبور کند. لیمیتر ها تقریبا درست مثل کمپرسور ها عمل می کنند، اما با ratio بالا؛ مثلا ۱۰:۱ یا بالاتر. “brick wall limiter” کمپرسوری است با ratio تنظیم شده روی  (۱: بینهایت) که به هیچ سیگنالی اجازه عبور از Threshold را نمی دهد. عملکرد و کنترل لیمیتر ها مثل کمپرسورها می باشد. Attack Attack تنظیم کننده مدت زمانی است که کمپرسور بعد از عبور سیگنال از Threshold، آغاز به کاهش سیگنال می کند. Release مدت زمانی که کمپرسور بعد از افول سیگنال به زیر Threshold ، ولوم صدا را به میزان اصلی آن ( به اصطلاح فنی unity gain) باز می گرداند. خیلی از کمپرسور ها دارای ریلیز اتوماتیک “auto release” می باشند، مخصوصا کمپرسور موجود در فرمت stompboxe با کنترل های خلاصه شده تر. auto release زمان رها کردن سیگنال را بر اساس میزان کاهش سیگنال، طوری به صورت اتوماتیک انجام می دهد که نامحسوس ترین اثر ممکن را روی سیگنال اعمال کند. هرچه مقدارکاهش سیگنال کم باشد release سریعتر، و بلعکس هرچه کاهش سیگنال بیشتر باشد، release نیز آهسته تر صورت می پذیرد. Makeup Gain این پارامتر با نام های “output”، gain” یا نام های مشابه نیز به چشم می خورد. از آنجا که کمپرسور سیگنال را پایین می آورد، لازم است که میزان بلندی صدا دوباره بالا کشیده شود. به بیان ساده، این پارامتر به شما امکان بالا آوردن میزان بلندی صدا و جبران افت level  حاصل از کمپرشن را می دهد. اگر این کنترل را روی کمپرسور خود نمی بینید، به احتمال خیلی زیاد کمپرسور شما “auto makeup” می باشد. به این معنی که کمپرسور به صورت خودکار میزان صدای خروجی را بر اساس تنظیمات کمپرسور و مقدار کاهش اعمال شده روی سیگنال، بالا می کشد. انواع کمپرسور Optical Compression در این نوع کمپرسور از یک منبع نور و یک رئوستا ی حساس به نور برای تنظیم بلندی صدا استفاده می شود. این نوع کمپرسور موجب کمپرشنی نرم می شود و به آسانی می توان از آن صدایی خوب و طبیعی گرفت. این نوع کمپرسور برای یکدست کردن صدای آکورد ها و ملودی ها ایده‌ آل می باشد و می تواند عملکردی بسیار نا محسوس، شفاف دارای attack و release آهسته داشته باشد، و با تنظیمات سریعتر می تواند باعث نوعی شکوفایی در نت ها شود و آکورد ها را نرم و یکدست سازد، بدون آنکه بعضی نت ها و آکورد ها بلندتر به گوش برسند. FET Compression نوع کلاسیک کمپرسورها که برگرفته از کمپرسورهای استودیویی می باشد. در این نوع کمپرشن، gain با استفاده از FET یا (Field Effect Transistor) کنترل می شود. FET نوعی ترانزیستور می باشد که به دلیل توانایی عملکرد مشابه با tube و بسیاری محسنات دیگر، بسیار محبوب است.  این نوع کمپرسور به خاطر نوعی ضربه شلاق گونه که به صدا می افزاید معروف می باشد. با تنظیمات مناسب، این نوع کمپرسور برای هر سبک موزیک، مخصوصا funk, reggae, ska مناسب است.

VCA Compression این نوع کمپرسور متداول ترین کمپرسور برای گیتار در فرمت پدال می باشد. VCA مخفف Voltage Controlled Amplifier است. این یک متد کنترل gain بوده که در آن سیگنال AC خارج شده از گیتار، به ولتاژ DC تغییر می یابد. این ولتاژ به VCA می گوید که چه وقتی بالا یا پایین برود. کمپرسور های VCA مخصوصا به واسطه وسعت گسترده attack/release time و کنترل بالا، امکانات عملکرد نرم و شفاف کمپرسورهای Optical و کارایی سرعتی و شلاقی FET را دارا می باشند. این نوع کمپرسور به نوعی یک کمپرسور همه منظوره است و می تواند تحت شرایط گوناگون به کار گرفته شود. دیگر انواع کمپرشن در حالی که کمپرسور های ذکر شده در بالا رایج ترین انواع کمپرسور مورد استفاده گیتاریست ها،  در فرمت استامپ باکس می باشند، ممکن است یک روز بخواهید از دستگاه هایی که در قالب rack موجود هستند استفده کنید. این دستگاه ها به شما امکان دسترسی به انواع بیشتری از کمپرسورها را می دهند. در اینجا جایز می دانیم که نگاهی گذرا به چند نمونه از انواع کمپرسور، که ممکن است در آینده با آنها روبرو شوید بیاندازیم. Vari-Mu کمپرسور tube یا لامپ خلاء، که در آن از vacuum tube خاصی استفاده شده که خروجی خود را نسبت به ورودی اش تغییر می دهد. این نوع کمپرسور بسیار گران قیمت بوده ولی صدایی بسیار زیبا دارد. صدایی منحصر بفرد که شبیه و نظیر ندارد. (PWM (Pulse Width Modulation این نوع کمپرسور از یک اسیلاتور با فرکانس بالا بهره می برد و می تواند از سیگنال ورودی یک نمونه  on/off بگیرد و از آن برای کنترل کمپرشن استفاده کند. نتیجه این تکنیک، کمپرشنی بسیار شفاف یا transparent می باشد که صدایی بسیار عالی، مخصوصا در سازهای آکوستیک دارد. کمپرسورها در انواع بیشتری نیز موجود هستند، ولی عمدتاً انواع مذکور بیشتر مورد استفاده نوازندگان قرار می گیرد. قرار دادن کمپرشن در تجهیزات البته این که می خواهیم چه نتیجه ای بگیریم موضوعی تعیین کننده است. اغلب گیتاریست ها کمپرسور را در نزدیکی ابتدای effects chain قرار می دهند. کمپرسورها برای اینکه دینامیک صدا را در یک محدوده تعیین شده حفظ کنند طراحی شده اند. به همین علت به طور معمول بعد از delay یا reverb قرار داده نمی شوند، چرا که در این صورت میرایی یا محو شدن این افکت ها را تغییر می دهند و صدای آن ها را از حالت طبیعی خارج می سازند. در ضمن استفاده از کمپرسور قبل از overdrive یاdistortion های high gain هم فکر خیلی جالبی نیست، زیرا سیگنال شما تحت تاثیر این افکت ها به شدت limit می شود و در این حالت نیازی به کمپرشن نیست. در مورد overdrive های low gain، معمولا شما می خواهید ضرب مضراب های قوی تر، بیشتر از ضرب مضراب های نرم drive شوند. از کمپرسور قبل از  low gain overdrive به شرط احتیاط و مراقبت از این که صدا را بیش از حد تغییر ندهد، می توان استفاده کرد. کمپرسور ها بهترین تاثیر را روی صدا های clean یا اندکی drive شده می گذارند و به همین دلیل باید تا آنجا که ممکن است در ابتدایی ترین نقطه زنجیره افکت های شما قرار داده شوند. کمپرسور بعد از پدال های  wah کاربرد جالب تری دارد، اما در مورد پدال های volume می توانید آن را قبل یا بعد از پدال volume امتحان کنید. اگر کمپرسور قبل از پدال volume قرار داده شود، صدای کمپرس شده شما با پدال volume کم و زیاد می شود، بدون این که روی میزان کمپرشن تاثیر بگذارد؛ در این صورت  پدال volume نقش تنظیم کننده میزان بلندی صدا را بازی می کند. در حالی که اگر کمپرسور بعد از پدال volume قرار داده شود، شما می توانید سیگنال بیشتر یا کمتری وارد کمپرسور کنید. مثلا زمان اجرای سولو با بالا بردن volume سیگنال را بیشتر وارد کمپرس کنید و ساستین بیشتری داشته باشید در حالی که هنگام اجرای ریتم با کم کردن volume سیگنال کمتری روانه کمپرسور نمایید. نتتیجه گیری کمپرسور به صورت محسوس، شاید به اندازه wah، overdrive یا delay جذاب نباشد، ولی می تواند بهترین دوست نوازنده به شمار آید. مقدار اندکی کمپرشن می تواند زیبایی به تُن شما بیافزاید و به آن آب و رنگی حرفه ای و پرداخت شده بدهد. کمپرسور می تواند به صدای شما شدت، حضور و حجم اضافه کند. با کمی تمرین، کار کردن با کمپرسور به آسانی کار کردن با ریورب می شود. نوشته Ken Pearsall ترجمه بابک آخوندی لینک مطلب: https://www.fender.com/articles/tech-talk/effects-guide-compression-decompressed

1 thoughts on “چگونه تُن گیتار خود را با استفاده از کمپرسور بهبود دهیم

  1. داریوش چگینی میگوید:

    بسیار آموزنده و جذاب بود با توضیحات کامل و روشنگر.
    از استاد بابک خان آخوندی و ایران گیتار سپاسگزارم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *