چهار پیش‌فرض اشتباه در مورد قیمت گیتار

در دوران نوجوانی، همیشه می‌خواستم گیتار آکوستیک یاماهایی که پدر و مادرم برایم خریده بودند را به گیتاری بهتر ارتقاء دهم تا مناسب کار و آینده‌ی حرفه‌ای‌ام باشد. به همین خاطر حقوقی که از شغل‌های کم‌درآمد به دست می‌آوردم را پس‌انداز کردم و یک گیتار آکوستیک-الکتریک دوازده‌سیم Ovation خریدم. در آن دوران، گروه موسیقی هارت (Heart) بسیار محبوب بود و نانسی ویلسون (Nancy Wilson)، یکی از اعضای هارت، از همین گیتار استفاده می‌کرد. ویلسون الگوی من بود و فکر می‌کردم که اگر یک گیتار برای او مناسب باشد، برای یک موزیسین تازه‌کار مثل من هم مناسب خواهد بود. در ذهن جوان و خام من، موفقیت مترادف بود با خریدن تجهیزاتی مشابه موزیسین‌های موفق.

این طرز تفکر تنها مختص من نیست. بسیاری از نوازنده‌ها، خصوصاً نوازندگان جوان و تازه‌کار، هزینه‌های گزافی را برای خرید گیتار‌های گران‌ صرف می‌کنند. به هر حال همه دوست دارند گیتار آنها تحسین اطرافیان را بر‌انگیزد. گاهی در نظر نوازندگان مبتدی، گیتاری که در دست دارند، به منزله‌‌‌ی سند پیشرفت آنها در نوازندگی است. خرید یک گیتار سفارشی از یک استادکار هیجان‌انگیز است و ضرب‌المثل «هر چقدر پول بدهی، همان‌قدر آش می‌خوری» نیز در بیشتر مواقع صحت دارد؛ اما در دنیای گیتار، پول بیشتر همیشه به معنای کیفیت بالاتر نیست.

گیتارهای ارزان‌قیمت هر سال بهتر و بهتر می‌شوند. چوب‌بری اتوماتیک و تکنیک‌های تولید انبوه، به تولیدکنندگان اجازه داده که گیتارهای باکیفیت (به‌خصوص گیتارهای الکتریک) را با هزینه‌ای پایین‌تر تولید کنند. رقابت بین تولیدکنندگان و رقابت فروشندگان با یکدیگر باعث می‌شود که قیمت این سازها صرفاً کمی بیش از هزینه تولید آنها باشد. اما با وجود اینکه گیتارهای ارزان بسیار باکیفیتی در بازار وجود دارد، برخی از مردم همچنان خیال می‌کنند که یک گیتار ارزان‌قیمت صرفاً یک ساز کپی، مبتدی و یا چیزی کمتر از یک ساز گران‌قیمت است. بیایید از تعریف این واژه‌ی توهین‌آمیز شروع کنیم:

پیش‌فرض اشتباه اول: مفهوم واژه‌ی «ارزان»

معنی واژه‌ی ارزان به مرور زمان از قیمت پایین‌تر به ارزش کمتر تغییر کرده است. این برداشت اشتباه از کلمه‌ی ارزان، شهرت گیتارهای ارزان‌قیمت را نیز تخریب کرده است. اگر سازی با قیمت ارزان ارائه می‌شود، الزاماً به این معنا نیست که در اولین تجربه‌ی نوازندگی، در دست شما تکه‌تکه خواهد شد. واژه‌ی «ارزان» صرفاً به این معناست که قیمت گیتار پایین است. اما بر سر معنی واژه‌ی «گران‌قیمت» چنین اختلاف نظری وجود ندارد و این واژه تنها به یک معناست: پُرهزینه.

پیش‌فرض اشتباه دوم: گیتار شما موسیقی شما را می‌سازد

همانطور که من بدون در نظر گرفتن سازهای زیر هزار دلار، گیتار Ovation را خریدم، بسیاری از افراد نیز باور دارند که گیتار بهتر (گرانتر) به منزله‌ی تولید موسیقی بهتر است. این طرز فکر معمولاً باعث میل به خرید بالاترین مدل‌های موجود می‌شود. اگرچه نمی‌توان انتظار داشت که با تجهیزات ناکارآمد بتوانیم مانند ادی ون هیلن ساز بزنیم، اما گیتار تنها بخشی از تجهیزات یک نوازنده است. گیتار الکتریک برای نوازندگی با پدال‌های افکت طراحی شده است. ممکن است گیتاری بسیار ارزان‌ داشته باشید، ولی با ترکیب درست افکت‌ها، صدای خارق‌العاده‌ای تولید کنید. این نوازنده است که موسیقی را تولید می‌کند. مهم نیست که گیتار خود را از یک حراج خانگی خریده باشید یا خود ادی ون هیلن ساز روی دوشش را به شما داده باشد؛ اگر مهارت‌های نوازندگی شما به حد کافی پرورش نیافته باشد، هر دو ساز صدایی ناخوشایند خواهند داشت.

اگر یک ساز به‌خوبی ساخته شده باشد، یعنی کوک خود را حفظ کند، اکشن آن مناسب باشد، کشش (ساستین) صدای آن به اندازه کافی باشد، دسته آن صاف باشد و…، یک نوازنده خوب می‌تواند با آن صدایی عالی تولید کند؛ حتی اگر آن گیتار، ارزان‌قیمت باشد.

پیش‌فرض اشتباه سوم: گیتارهای ارزان‌قیمت، ارزان ساخته شده‌اند

شکی نیست که گیتارهای ارزان‌قیمت از مواد ارزان‌تری تولید شده‌اند. بدنه‌ی برخی از گیتارهای ارزان‌قیمت از چوب چندلایه و بدنه‌ی گیتارهای گران‌قیمت از چوب‌های گران‌بها مانند رُزوود و ماهون ساخته می‌شوند. همچنین رنگ، لاک و پرداخت گیتارهای ارزان‌قیمت نیز ارزان‌تر است. سخت‌افزار و تجهیزات الکترونیک گیتارها نیز می‌تواند بسیار متفاوت باشد. گوشی‌های کوک، پل، پیکاپ، پیک‌گارد و ترمولو، همه و همه دارای سطوح کیفی متفاوت هستند.

اگرچه توجه بیشتر به جزئیات در تولید گیتارهای گران‌بها بسیار زمان‌بر و هزینه‌بر است، اما می‌تواند تأثیر قابل توجهی در نواخت کلی ساز داشته باشد. البته این بدان معنا نیست که نوازندگانی با بودجه‌ی محدود‌تر نمی‌توانند یک ساز باکیفیت تهیه کنند. بیشتر تولیدکنندگان گیتار، شرکت‌های کوچکی هستند که به جزئیات و کیفیت توجه زیادی می‌کنند. هر شرکتی برای تحقیق و آزمایش، هزینه می‌کند تا خریدارانش گیتاری بی‌نقص دریافت کنند.

در دهه‌های گذشته، صنعت گیتارسازی ماشینیزه شده است تا ساز با سرعتی بیشتر، کیفیتی پایدارتر و هزینه‌ای پایین‌تر تولید شود. گیتارهای ارزان‌تر با تکنیک‌های تولید خودکار ساخته می‌شوند که به سازنده امکان می‌دهد تا محصولاتی با کیفیت یکدست را با کمترین نظارت تولید کند. صرفه‌جویی در زمان کنترل کیفیت به تولیدکننده اجازه می‌دهد که محصول را با قیمتی پایین‌تر بفروشد. البته با اینکه بسیاری از علاقه‌مندان از مکانیزه شدن راضی نیستند، اما اگر یک تولیدکننده‌ی باتجربه، تجهیزات مکانیزه در اختیار داشته باشد، می‌تواند گیتارهای باکیفیت‌تری تولید کند. مرحله‌ی آخر تولید که بیشتر کارخانه‌ها بسیار بر روی آن حساس هستند، حصول اطمینان از این امر است که تنها بهترین گیتارهای تولیدشده از درِ کارخانه خارج می‌شوند. اغلب بیش از یک کارشناس باید نسبت به ساز نظر مساعد داشته باشد تا آن ساز از درِ کارخانه خارج شود.

صدادهی ساز و حس نوازندگی آن نیز درست به اندازه مواد استفاده‌شده در گیتار اهمیت دارد. نواختن یک گیتارِ ارزانِ بی‌کیفیت، هیچ لذتی ندارد. نواختن گیتاری که از حد توان شما بسیار بالاتر باشد نیز لذت‌بخش نخواهد بود. اگر نواختن گیتار برای شما لذت‌بخش نباشد، احتمالاً در گوشه‌ای خواهد افتاد و خاک خواهد خورد. بعضی وقت‌ها انتخاب نباید صرفاً بر سر جدیدترین یا بهترین ساز باشد. گاهی این روح یک ساز است که آن را ارزشمند می‌کند. سالها تجربه و احساس در چوب یک گیتار کهنه نهفته است. گیتارِ کهنه برای دست نوازنده شکل گرفته است.

پیش‌فرض اشتباه چهارم: گیتارهای گران‌قیمت همیشه کوک باقی می‌مانند

به‌طور معمول، گیتارهای ارزان‌ به‌خوبیِ گیتار‌های سطح بالا کوک خود را حفظ نمی‌کنند. البته این بدان معنا نیست که تمام گیتارهای گران‌قیمت کوک خود را حفظ می‌کنند. مشکل حفظ کوک گیتار از زمان اختراع این ساز وجود داشته است. بسیاری از گیتارها، حتی مدل‌های سطح بالا، با فرت‌های بیرون‌زده از خط تولید خارج می‌شوند که می‌تواند کوک‌ را دچار مشکل کند.

ضمناً نباید فرض کنید گیتاری که خریداری کرده‌اید، سیم‌های نو دارد. ممکن است گیتار نو باشد؛ اما در فروشگاه به دفعات نواخته شده باشد و سیم‌های آن کهنه شده باشند. بعد از به خانه آوردن ساز جدید، بهتر است سیم‌ها را با سیم مورد علاقه‌ی خود تعویض کنید.

اگر مشکل کوک از سیم (کهنگی، کشیدگی نادرست و یا پیچش ناصحیح بر روی گوشی کوک) نباشد، قطعاً یک مشکل مکانیکی است (مثلاً مشکل نات یا پُل). ممکن است مشکل از مکانیزم ترمولو باشد که فشار بسیاری را به سیم تحمیل می‌کند. یک تعمیرکار مجرب می‌تواند مشکل را بررسی کرده و تنظیم یا تعویض قطعات را انجام دهد.

سخن پایانی

خرید گیتار یک سرمایه‌گذاری است؛ چه از نظر مادی و چه از سایر جهات. دفعه‌ی بعد که برای خرید گیتار در بازار جستجو می‌کنید، با ذهن باز به گزینه‌ها نگاه کنید و تا حد ممکن تحقیق کنید؛ زیرا قیمت بالای گیتار الزاماً به معنای کیفیت بالا و قیمت پایین آن الزاماً به معنای بی‌کیفیت بودن نیست. به یاد داشته باشید که در روزگاران قدیم، گیتارهای گیبسون نیز قیمتی پایین‌ داشتند و گیتارهای بی‌کیفیتی به شمار می‌رفتند. اپیفون که امروزه برند زیرمجموعه‌ی گیبسون محسوب می‌شود، زمانی بزرگترین تولیدکننده گیتار و سازنده‌ی برخی از محبوب‌ترین مدل‌های بازار بود. هر برند گیتار، هر از گاهی یک ساز بی‌نظیر تولید می‌کند و بهترین برندها هم گهگاه گیتارهای بی‌کیفیت تولید می‌کنند.

بد نیست به دو نکته‌ی جالب در مورد ستارگان راک نیز اشاره کنم. برایان مِی از گروه کویین، از دهه‌ی ۶۰ تا امروز با گیتار دست‌سازی می‌نوازد که با کمک پدرش از چوب قاب شومینه و لوازم خیاطی مادرش ساخته است. بیلی جو آرمسترانگ از گروه گرین دِی نیز با یک گیتار فندر قلابی ساز می‌زند.

بررسی کیفیت یک گیتار شامل بررسی قسمت‌های مختلف تشکیل‌دهنده‌ی ساز است (بدنه، دسته، گوشی‌های کوک، فرت‌ها، پیکاپ‌ها، تجهیزات الکترونیک و سخت‌افزار). درست مانند خرید یک ماشین، برای اینکه بدانید کدام امکانات و توانایی‌های گیتار را دوست دارید، باید از ساز استفاده کنید و با آن بنوازید. هرچه گیتارهای بیشتری را امتحان کنید، بهتر است. سعی کنید گیتارهایی از رده‌های قیمتی مختلف را امتحان کنید. معیار نهایی این است که صدای گیتار چطور است و گیتار در دست شما چه حسی دارد. بهای واقعی یک ساز با تومان و قران قابل سنجش نیست. گیتاری را پیدا کنید که با آن ارتباط برقرار می‌کنید.

منبع: Guitar Tricks
مترجم: کیان ایرجی