قطر سیم گیتار الکتریک: کدام سیم برای گیتار شما مناسب‌تر است؟

در طی یکی-دو ماه اخیر، مکرراً ساز زده‌اید و سیم‌ها را فرسوده کرده‌اید و صدایی گرفته و کثیف دارند. اکنون زمان تعویض سیم فرا رسیده است. حال چه باید کرد؟ باید یک دست سیم مناسب برای ساز و سبک خود پیدا کنید.

خرید سیم گیتار بسیار ساده است؛ به شرط آنکه بدانید چه گزینه‌ای مناسب سبک و سلیقه شماست. اگر از این امر مطلع نباشید، وجود مدل‌های بی‌شمار در بازار می‌تواند بسیار سردرگم‌کننده باشد. امیدواریم امروز بتوانیم در این زمینه به شما کمک کنیم!

به‌طور خلاصه، آنچه باید بدانید از این قرار است:

• قطر (گِیج) یعنی همان ضخامت سیم گیتار.
• قطر سیم را بر مبنای یک هزارم اینچ اندازه می‌گیرند؛ مثلاً قطر سیم ۱۰ معادل با ۰.۰۱۰ اینچ است.
• بسته‌های سیم گیتار را معمولاً با قطر نازک‌ترین سیم موجود در بسته نام‌گذاری می‌کنند؛ مثلا سیم ۱۰.
• سیم گیتار الکتریک معمولاً از جنس استیل ضد زنگ، نیکل، کبالت یا مس ساخته می‌شود.
• سیم‌های ضخیم‌تر، فرکانس بم بیشتر و سیم‌های نازک‌تر، فرکانس تربل بیشتری تولید می‌کنند.

قطر سیم چیست؟

سیم‌های گیتار بسیار نازک هستند و بر اساس یک هزارم اینچ اندازه‌گیری می‌شوند. طبیعتاً هر چه عدد این واحد کوچکتر باشد، سیم نازک‌تر است و هرچه این عدد بزرگتر باشد، سیم قطورتر خواهد بود.

مثلاً سیم ۰.۰۰۸ بسیار نازک است و معمولاً به‌عنوان نازک‌ترین سیم گیتار الکتریک مورد استفاده قرار می‌گیرد. از سوی دیگر، سیم ۰.۰۵۶ بسیار ضخیم است و معمولاً به‌عنوان ضخیم‌ترین سیم در بین شش سیم گیتار استفاده می‌شود.

بسیاری از شرکت‌ها، نام بسته‌های سیم خود را بر مبنای نازک‌ترین سیم موجود در بسته انتخاب می‌کنند. مرسوم‌ترین بسته‌های موجود در بازار ۹، ۱۰ و ۱۱ هستند. برخی شرکت‌ها نیز از اسامی کلی برای توصیف بسته‌های سیم‌ خود استفاده می‌کنند؛ اسم‌هایی از قبیل light یا نازک، medium یا متوسط و thick یا ضخیم.

اما قطر سیم‌های موجود در بسته‌های برندهای مختلف متفاوت است. مثلاً ممکن است در نگاه اول، یک بسته سیم از شرکت ارنی بال (Ernie Ball) کاملاً مطابق با بسته‌ای از شرکت داداریو (D’Addario) باشد؛ اما سیم سوم موجود در یکی از بسته‌ها، ۰.۰۱۸ و در دیگری ۰.۰۱۶ باشد. به همین خاطر است که باید دقیقاً بدانید چه چیزی می‌خرید و با خرید سیم جدید دقیقاً چه تغییراتی قرار است در صدا و حس گیتار حاصل شود.

اهمیت قطر سیم در نوازندگی گیتار

تأثیر سیم گیتار بر موسیقی و رویکرد شما به ساز، بسیار عمیق‌تر از آن است که فکر می‌کنید. سیم‌های مختلف صدادهی‌های متفاوتی داشته و هم بر روی پرده‌گیری و هم بر روی مضراب‌زنی شما تأثیر مستقیم می‌گذارند. بیایید دو دست سیم مختلف را با هم مقایسه کنیم:

۰۴۲ ۰۳۲ ۰۲۴ ۰۱۶ ۰۱۱ ۰۰۹

۰۵۰ ۰۳۶ ۰۲۶ ۰۱۸ ۰۱۵ ۰۱۱

همانطور که مشاهده می‌کنید، تمام سیم‌های بسته اول از نمونه‌های موجود در بسته دوم نازک‌تر هستند. این امر بدان معناست که نواختن این سیم‌ها برای بسیاری از مبتدی‌ها ساده‌تر خواهد بود؛ زیرا به قدرت انگشت کمتری نیاز دارند. از سوی دیگر، نوازندگی با سیم‌های نازک، نیازمند دقت و ظرافت بالاتر است. استفاده از سیم‌های ضخیم‌تر به افزایش قدرت مضراب‌زنی و مقاومت دست پرده‌گیر کمک می‌کنند؛ اما اگر این سیم‌ها را امتحان کنید، سریعاً متوجه می‌شوید که نواختن آنها نسبت به نمونه‌های نازک‌تر، قدرت بیشتری می‌طلبد. به همین دلیل شاید در ابتدای یادگیری نوازندگی بهتر باشد از مدل‌هایی با گِیج کمتر بر روی ساز خود استفاده کنید.

سیم‌های ضخیم برای موسیقی راک و متال بسیار مناسب هستند؛ زیرا صدای پُر‌تر و حجیم‌تری تولید کرده و برای کوک‌های بم‌تر مناسب هستند.

تکنیک‌هایی مانند بِند، مضراب‌نوازی، آرپژ و لگاتو بر روی سیم‌های نازک‌تر با سادگی بیشتری اجرا می‌شوند. نقطه ضعف سیم‌های نازک این است که به نسبت نمونه‌های ضخیم‌تر، صدای ضعیف‌تری دارند؛ به‌خصوص در سیم‌های بم که کوک پایین‌تری دارند. برای حل این مشکل راهکارهایی از قبیل استفاده از بسته‌های ترکیبی وجود دارد که بعداً به آنها خواهیم پرداخت.

انتخاب سیم گیتار بر اساس سبک موسیقی

انتخاب سیم یک امر کاملاً سلیقه‌ای است و می‌توان از هر سیمی برای هر سبکی استفاده کرد؛ اما راهنمایی‌های کلی وجود دارند که می‌توانید با استفاده از آنها، صدای مرسوم در سبک‌های مختلف را راحت‌تر شبیه‌سازی کنید.

سیم‌های نازک

موسیقی‌های فولک و کانتری معمولاً نیازمند نوازندگی با پنجه هستند. سیم‌های نازک‌تر صدایی شفاف‌تر و روشن‌تر داشته و به افزایش سرعت نوازندگی با پنجه کمک می‌کنند. این دسته از سیم‌ها برای موسیقی پاپ نیز مناسب هستند؛ زیرا صدای آنها تمرکز بیشتری در فرکانس‌های میانی فوقانی و فرکانس‌های تربل دارد.

در سبک بلوز از تکنیک بِند بسیار زیاد استفاده می‌شود. این تکنیک بر روی سیم‌های نازک‌تر با سادگی بیشتری اجرا می‌شود و برای سبک بلوز مناسب‌تر است. البته نوازندگان بلوز مشهوری مانند استیوی ری وان (Stevie Ray Vaughan)، سیم‌های ضخیم‌تر را به دلیل صدای گرم‌تر آنها ترجیح می‌دادند.

موسیقی جز مدرن معمولاً شامل اجراهایی تکنیکی و نوازندگی با سرعت بالاست. برای این سبک نیز سیم‌های نازک را پیشنهاد می‌کنیم؛ زیرا در زمان استفاده از آنها، برای پرده‌گیری نت‌ها به نیروی زیادی نیاز ندارید و برای نواختن نت‌های متعدد و سریع مناسب‌ هستند.

در طول تاریخ، نوازندگان مشهور بسیاری سیم‌های نازک را به نمونه‌های دیگر ترجیح داده‌اند که از آن جمله می‌توان به جیمی هندریکس (Jimi Hendrix)، برایان می (Brian May)، بیلی گیبونز (Billy Gibbons) و بی.بی. کینگ (B.B. King) اشاره کرد.

سیم‌های متوسط و ترکیبی

سیم‌هایی با ضخامت متوسط، گزینه‌ای عالی برای سبک‌های متعدد به شمار می‌روند. این سیم‌ها برای سبک‌هایی مانند راک و بلوز بسیار مناسب هستند؛ زیرا می‌توانید با وارد کردن ضربه‌های محکم‌تر، از سیم‌های بم صدایی حجیم‌تر دریافت کنید و در عین حال، انعطاف لازم برای تکنوازی را نیز در اختیار داشته باشید.

بسته‌های ترکیبی (hybrid) معمولاً از سیم‌های بم ضخیم در کنار سیم‌های زیر نازکتر تشکیل می‌شوند. با خرید این بسته‌ها می‌توانید مزیت هر دو نوع سیم را در اختیار داشته باشید؛ یعنی صدایی حجیم‌تر برای ریف‌نوازی با سیم‌های بم، در کنار سیم‌های فوقانی نازک‌تر و انعطاف‌پذیرتر. نمی‌توان کاربرد سیم‌های ترکیبی را به یک یا چند سبک خاص منحصر کرد و در بین بسیاری از گیتاریست‌ها که به تنوع و انعطاف‌پذیری بالا نیاز دارند، بسیار محبوب هستند.

سیم‌های ضخیم

این سیم‌ها در هنگام استفاده از کوک‌های بم‌تر از کوک استاندارد و یا برای گیتارهایی که طول اسکیل بلندتری دارند، بسیار مناسب هستند. اگر کوک گیتار را پایین بیاورید، سیم‌های نازک‌تر معمولاً صدایی شلخته پیدا می‌کنند، موجب کاهش شفافیت صدا می‌شوند و نوازندگی را سخت می‌کنند. به همین خاطر است که اغلب نوازندگان متال و افرادی که صداهای قدیمی‌‌تر و گرم‌تر را می‌پسندند، سیم‌های ضخیم را ترجیح می‌دهند.

سیم‌های خیلی ضخیم (در بسته‌هایی که قطر ضخیم‌ترین سیم آنها حداقل ۵۲ باشد)، برای کوک‌های Drop C و پایین‌تر از آن مناسب هستند.

نوازندگان گیتار آکوستیک معمولاً سیم‌های ضخیم‌تر را به دلیل ولوم، گرما و رزونانس بالاتر می‌پسندند؛ عواملی که برای سازهای آکوستیک، بسیار مهم هستند. همچنین تکنیک بند در نوازندگی آکوستیک چندان رایج نیست و به همین خاطر، نوازندگان آکوستیک انعطاف‌پذیری را فدای تِنشِن بالا و جنس صدا می‌کنند.

برندهای محبوب سیم گیتار

شناخته‌شده‌ترین نام در صنعت سیم گیتار، ارنی بال است. در واقع، این شرکت آمریکایی ارنی بال بود که با بسته‌های محبوب سیم نیکلی خود به نام Slinky، قطر سیم گیتار را استانداردسازی کرد.

مشخصات کلی برخی از بسته‌های محبوب ارنی بال از این قرار است:

• Extra Slinky: 8-38
• Super Slinky: 9-42
• Regular Slinky: 10-46
• Power Slinky: 11-48
• Beefy Slinky: 11-54
• Not Even Slinky: 12-56

این شرکت بسته‌های متنوع ترکیبی را نیز ارائه می‌کنند. این بسته‌ها برای نوازندگانی عرضه می‌شوند که می‌خواهند تِنشِن زیاد سیم‌های بم را در کنار نرمی سیم‌های زیر در اختیار داشته باشند. از جمله این دسته از محصولات ارنی بال می‌توان به مدل‌های زیر اشاره کرد:

• Hybrid Slinky: 9-46
• Ultra Slinky: 10-48
• Skinny Top Heavy Bottom: 10-52
• Burly Slinky: 11-52

از برندهای محبوب دیگر می‌توان به دانلوپ (Dunlop)، داداریو (D’Addario)، الکسیر (Elixir)، روتوساند (Rotosound)، فندر (Fender) و تازه‌واردهایی چون Curt Mangan اشاره کرد. هر شرکت، دیدگاه متفاوتی درباره ترکیب قطرهای مختلف دارد و این شما هستید که باید نمونه‌های مختلف را امتحان کرده و گزینه مناسب برای خود را شناسایی کنید.

انتخاب مناسب‌ترین سیم گیتار

یک راه خوب برای انتخاب سیم مناسب این است که ببینید نوازندگان محبوب شما یا اغلب نوازندگان در سبک مورد علاقه شما، از چه سیمی استفاده می‌کنند. اگر راهنمایی‌های ذکرشده را نیز در نظر بگیرید، گزینه مورد نظر شما نمی‌تواند چندان از انتخاب ایده‌آل فاصله داشته باشد.

از اینجا به بعد دیگر همه‌چیز به تجربه و آزمون‌و‌خطا برمی‌گردد. هر نوازنده‌ای در زمینه جنس صدا و حس نوازندگی سلیقه خاصی دارد. از امتحان کردن برندهای مختلف واهمه نداشته باشید. همچنین سیم‌هایی با جنس‌های مختلف مانند استیل، کبالت یا تیتانیوم را امتحان کنید؛ زیرا ممکن است که تغییر جنس، موجب پدید آمدن صدا و حس نوازندگی متفاوتی شود.

منبع: Andertons
نویسنده: Cian Hodge
مترجم: کیان ایرجی