لوسیل: گیتار افسانه‌ای بی.بی. کینگ

بی.بی. کینگ (B.B. King)، یکی از مشهورترین موزیسین‌های بلوز و سردمدار صحنه مدرن این سبک موسیقی، در بخشی از اثر خود موسوم به Lucille که در سال ۱۹۶۸ منتشر شده و در آن درباره گیتارش با همین نام خوانده است، می‌گوید: «من دیوانه لوسیل هستم. این گیتار مرا از بردگی و کار اجباری نجات داد!»

اما در حالی که دنیای موسیقی پر است از نوازندگان و موزیسین‌هایی که وابستگی عاطفی بسیاری به گیتار خود دارند، چیزی در رابطه میان بی.بی. کینگ و لوسیل وجود دارد که وجهی استثنایی به آن بخشیده و آنها را به یک زوج جدانشدنی تبدیل کرده است.

با این وجود، واقعیت این است که لوسیل در واقع یک گیتار واحد نبوده است و بی بی کینگ این نام را بر روی چند گیتار خود گذاشته بود. اولین گیتاری که بی بی نام لوسیل را بر روی آن گذاشت، یک گیتار آرچ‌تاپ (archtop) از نوع L-30 ساخت گیبسون (Gibson) بود که گفته شده است کینگ آن را با قیمت ۳۰ دلار خریداری کرده بوده است. آنطور که وی بارها تعریف کرده است، نام این گیتار در اثر یک حادثه به ذهن او رسیده است.

در زمستان سال ۱۹۴۹، کینگ جوان در حال اجرای زنده در باری واقع در شهر تویست (Twist) ایالت آرکانزاس آمریکا بوده است. تویست شهر کوچکی بوده و تجهیزات گرمایشی پیشرفته‌ای در آن وجود نداشته است؛ از این رو، برای گرم کردن بار از یک بشکه نفت سفید مشتعل استفاده می‌کرده‌اند. بدیهی است که چنین روشی برای گرم کردن فضای یک بار که احتمالاً ساختمانی چوبی نیز دارد، به هیچ وجه امن نیست. کینگ می‌گوید که در حین اجرای او، دو مرد بر سر یک زن شروع به دعوا کرده‌اند و در تب‌وتاب این دعوا، این بشکه بزرگ واژگون شده و با ریختن نفت شعله‌ورِ درون آن بر روی زمین، تمام محیط بار به‌سرعت درگیر شعله‌های آتش شده است.

کینگ توانسته به‌سرعت از بار فرار کند و از این حادثه جان سالم به در ببرد؛ اما بلافاصله پس از این که از بار خارج می‌شود، به یاد می‌آورد که گیتار خود را در آنجا جا گذاشته است! او پس از این، با عجله به داخل بار بازمی‌گردد تا گیتار خود را از میان شعله‌های آتش نجات دهد و در نهایت، چند ثانیه پیش از فرو ریختن کامل ساختمان، همراه با گیتار خود از آن خارج می‌شود.

پس از این اتفاق و در میان شلوغی‌های ناشی از آن، بی بی کینگ متوجه می‌شود نام زنی که باعث این جدال و حادثه شده، لوسیل (Lucille) بوده است. به دنبال این امر، او تصمیم می‌گیرد همین نام را بر روی گیتار خود بگذارد تا همواره به یاد داشته باشد که دیگر هیچ‌گاه چنین کاری نکند!

لوسیل‌های متعدد!

همانطور که گفته شد، گیتار گیبسون L-30 اولین سازی بود که کینگ نام آن را لوسیل گذاشت؛ اما وی در طول فعالیت حرفه‌ای خود به‌عنوان یک موزیسین، این نام را بر روی بسیاری دیگر از گیتارهای خود نیز گذاشته است! در واقع، بی بی هر گیتاری که به‌عنوان ساز اصلی خود مورد استفاده قرار داده است را لوسیل نامیده است.

او طی مصاحبه‌ای با مجله گیتار پلیر (Guitar Player) در سال ۲۰۰۷، درباره سازهای مورد علاقه خود چنین گفته است: «من فندر، گرچ، سیلورتُن و تقریباً هر برند دیگری را مورد آزمایش قرار داده‌ام و از تمامی این برندها حداقل یک گیتار داشته‌ام. اما زمانی که آن گیتار گیبسون با دسته بلند را پیدا کردم و آن را نواختم، دیگر به سراغ هیچ ساز دیگری نرفتم. حسی که در یافتن این ساز داشتم، شبیه یافتن عشق ابدی و ازدواج با او بود!»

آنچه کینگ به‌عنوان «گیبسون دسته بلند» از آن یاد کرده است، یک گیتار از سری افسانه‌ای ES گیبسون بوده است. کینگ در طی سال‌های فعالیت خود، تقریباً تمامی مدل‌های مختلف این سری، از ۳۳۵ تا ۳۴۵ و ۳۵۵ را در اختیار داشته و نواخته است و از قضا، تمامی آنها را نیز لوسیل نام‌گذاری کرده است!

گیبسون نیز رفته‌رفته متوجه علاقه بی بی کینگ به گیتارهای خود شد و نهایتاً در سال ۱۹۸۰، تصمیم گرفت تا یک مدل سیگنچر را با مشخصات فنی و البته نام مورد علاقه او، به بازار عرضه کند. این گیتار الکتریک زیبا، با نام Gibson Lucille به فروش رسید.

گیتار گیبسون Lucille با فینیش براق و پیک‌گارد ساخته‌شده از لاک لاک‌پشت یا همان Tortoiseshell خود، در نگاه اول ظاهری بسیار شبیه به یک نسخه عادی از ES335 داشت؛ اما این ساز تفاوت‌هایی مهم با نسخه عادی خود داشت که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.

کینگ معمولاً حفره‌های F-Hole را در گیتارهای عادی خود پر می‌کرد تا در هنگام نوازندگی با گین بالا در استیج، صدای گیتار دچار فیدبک و نویز نشود. از این رو، وی از گیبسون خواست تا این حفره‌ها را به‌کلی از بدنه گیتار سیگنچرش حذف کنند و تاپ (بخش رویی بدنه) آن را به‌صورت یکدست و کاملاً بسته بسازند. یکی دیگر از تفاوت‌های بسیار مهم Lucille سیگنچر کینگ با تقریباً هر سازی از گیبسون، دسته آن است که از جنس چوب افرا (maple) ساخته شده است. این در حالی است که تقریباً تمامی گیتارهای الکتریک گیبسون از آغاز فعالیت این شرکت تا به امروز، دسته‌ای از جنس چوب ماهون (mahogany) دارند و گیتارهای سری ES که از اولین گیتارهای الکتریک گیبسون به شمار می‌روند نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

در بخش اجزای الکترونیک و سخت‌افزاری، لوسیل سیگنچر بی بی کینگ شباهتی بسیار به مدل ES-355TD-SV دارد که آخرین گیتار غیرسیگنچر کینگ از گیبسون بود. این گیتار الکتریک به خروجی استریو و یک سوئیچ انتخاب پیکاپ Varitone مجهز بود و استاپ‌بار بریج استاندارد آن نیز با یک نمونه از نوع TP-6 Fine Tune جایگزین شده بود.

هداستاک نیز در Gibson B.B. King Lucille شاهد تغییراتی جذاب نسبت به نسخه استاندارد خود بود و یک تاج بسیار زیبا، همراه با نوشته B.B. King در قالب اینلی‌هایی طلایی‌رنگ در آن خودنمایی می‌کرد. این تزئینات با ظاهر مشکی و طلایی این ساز همخوان بودند و زیبایی دوچندانی به آن می‌بخشیدند. می‌توان گفت که Lucille با چنین ظاهر نفیسی، به‌خوبی درخور پادشاه موسیقی بلوز، یعنی بی بی کینگ بود.

کینگ نسخه‌هایی مختلف از Gibson Lucille را از زمان رونمایی این ساز در سال ۱۹۸۰ تا زمان مرگ خود در سال ۲۰۱۵، در اجراهای زنده و ضبط‌های استودیویی مورد استفاده قرار داد و آن را به یکی از محبوب‌ترین گیتارهای سیگنچر گیبسون تبدیل کرد.

شاید با خود فکر کنید که با مرگ کینگ، تولید این سازها نیز متوقف شده است و دیگر شاهد عرضه یک نمونه جدید از آن توسط گیبسون نخواهیم بود؛ اما این شرکت آمریکایی در سال ۲۰۱۹ نسخه‌ای جدید و بازآفرینی‌شده از این گیتار را روانه بازار کرد که از مشخصات فنی و قطعات سخت‌افزاری بسیار باکیفیتی برخوردار بود و یک ساز به‌واقع بالارده و نفیس به شمار می‌رود. البته این ساز به جای رنگ مشکی همیشگی نسخه اولیه خود، به یک رنگ سفید موسوم به Alpine White مزین بود که آن را از لحاظ ظاهری به‌شکل چشمگیری نسبت به نسخه اولیه‌اش متمایز می‌ساخت.

Gibson BB King Lucille 2019 کاملاً معادل و مشابه با نسخه اصلی خود، یعنی گیتار سیگنچری که بی بی کینگ آن را در طول سه دهه آخر فعالیت حرفه‌ای خود به‌عنوان یک موزیسین مورد استفاده قرار می‌داد، نیست؛ اما باید بگوییم که ماهیت گیتار لوسیل در طول سال‌ها همواره در حال تغییر بوده است و به دنبال همین امر، این نسخه از آن را نیز می‌توان یک لوسیل واقعی دانست!

البته قیمت گیتار الکتریک گیبسون Lucille با رنگ Alpine White در زمان عرضه، حدود ۵۵۰۰ دلار بود و طبیعتاً خرید آن برای همه افراد امکان‌پذیر نیست. در سال‌های اخیر، برند زیرمجموعه شرکت گیبسون، یعنی اپیفون، نسخه‌ای مقرون‌به‌صرفه از ساز سیگنچر کینگ را به نام Epiphone B.B. King Lucille روانه بازار کرده است که کمتر از هزار دلار قیمت دارد و انتخاب بسیار خوبی برای طرفداران پادشاه بلوز است.

منبع: Guitar.com
نویسنده: Josh Gardner
مترجم: امیر تولی