انتخاب یک آدیو اینترفیس مناسب، میتواند پروسه گیجکنندهای باشد. در بازار، اینترفیسهایی با انواع اتصالات، ورودی و خروجیهای مختلف و فرمتهای گوناگون وجود دارد و خریدار باید همه این موارد را مد نظر قرار دهد. با این تفاسیر، چطور میتوانید آدیو اینترفیس متناسب با نیازهای خود را انتخاب کنید؟ این راهنمای خرید به شما کمک میکند تا از میان انتخابهای موجود، راه خود را پیدا کنید و به تناسب نیازهای خود، بهترین آدیو اینترفیس را بیابید.
اصلاً آدیو اینترفیس چه هست؟
آدیو اینترفیس، سختافزاریست که میکروفونها و دیگر تجهیزات صوتی شما را به کامپیوتر متصل میکند. یک آدیو اینترفیس معمولی، سیگنال آنالوگ را به دادههای دیجیتال تبدیل میکند تا کامپیوتر بتواند آنها را پردازش کند. آدیو اینترفیس، این آدیوی دیجیتال را از طریق یک اتصال (مثلاً Thunderbolt ،USB ،FireWire یا PCI/PCIe card) روانه کامپیوتر میکند. بهعلاوه، همین دستگاه، برعکس این عملیات را نیز انجام میدهد و اطلاعات دیجیتال را از کامپیوتر گرفته و آنها را به سیگنال آنالوگ تبدیل و راهی اسپیکر مانیتورها یا هدفون شما میکند تا شما بتوانید آن را بشنوید. اغلب آدیو اینترفیسها ارائهکننده ورودی و خروجیهای آنالوگ line-level، یک یا دو پریامپ برای میکروفون و گاه، ورودی و خروجیهای دیجیتال مثل AES ،S/PDIF یا ADAT هستند.
چرا به یک آدیو اینترفیس نیاز دارید؟
دلایل زیادی برای استفاده از یک آدیو اینترفیس اختصاصی بهجای کارت صدای موجود در کامپیوتر وجود دارد. از نظر فنی، کارت صدای کامپیوتر شما هم یک آدیو اینترفیس است، ولی با کیفیت صدای محدود و حداقل ورودی و خروجی. این کارت صدا، از حداقلهای لازم برای برای ضبط صدا هم برخوردار نیست. بسیاری از کارت صداها تنها دارای یک ورودی و احتمالاً یک خروجی line level استریو با کیفیتی عادی و یک خروجی هدفون هستند. امواج الکترومغناطیسی، امواج رادیویی و تأخیر در تبدیل سیگنال به صفر و یک و بالعکس، همگی روی کیفیت آدیوی شما، هم در مسیر ورود به کامپیوتر و هم در مسیر بازگشت از کامپیوتر، تأثیرات منفی میگذارند. بهعلاوه، اگر بخواهید یک درام کیت را رکورد کنید، حداقل به دو ورودی نیاز خواهید داشت، چه رسد به ضبط یک گروه کامل. کارت صدای کامپیوتر برای اتصال یک جفت اسپیکر دسکتاپ و پلِی کردن فایلهای MP3 خیلی هم عالیست، ولی برای ضبط و مانیتور کردن صدا با کیفیت حرفهای و استودیویی، به یک آدیو اینترفیس قابل اطمینان نیاز دارید.
انتخاب ورودی/خروجیهای مناسب
در انتخاب آدیو اینترفیس، گذشته از نحوه اتصال به کامپیوتر (که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد)، هیچ ویژگی دیگری به اندازه نوع I/O (مخفف input و output) مهم نیست. نوع و تعداد ورودی و خروجیهای مورد نیاز شما، کاملاً در گرو این است که میخواهید چه چیزی را در حال حاضر یا در آینده رکورد کنید. گسترهی آدیو اینترفیسهای موجود در بازار، از مدلهای رومیزی ۲ کاناله تا سیستمهایی با توان ضبط صدها کانال در آن واحد را در برمیگیرد.
اگر شما یک خواننده و ترانهسرا هستید، شاید تنها ۲ ورودی کار شما را راه بیندازد؛ البته به شرطی که این دو ورودی، ورودیهای مناسب باشند. اکثر آدیو اینترفیسها، شامل دو یا چند پریامپ میکروفون یا به عبارت مصطلح، مایک پری (mic pre) هستند. اگر میخواهید از میکروفونهای کاندنسر استفاده کنید، باید از مجهز بودن آدیو اینترفیس به فانتوم پاور، اطمینان حاصل کنید. اگر میخواهید گیتار یا کیبورد خود را مستقیماً به اینترفیس متصل کنید، باید از این نکته که دستگاه مورد نظر شما، از ورودی instrument-level (که از آن با عنوان “hi-Z” نیز یاد میشود) نیز برخوردار است، مطمئن شوید. ورودی و خروجیهای Line-level، برای اتصال پردازشگرهای اکسترنال، پریامپ هدفون و اسپیکر مانیتورها ضروری هستند.
شاید در ابتدا I/O دیجیتال خیلی بهنظرتان مهم نیاید، ولی میتواند بسیار سودمند باشد. برای مثال، بعضی از مایک پریهای ردهبالای ۱ یا ۲ کاناله، به خروجیهای دیجیتال مجهز هستند که به شما امکان میدهند تا بدون هدر دادن ورودیهای line-level، مایک پری را به ورودی دیجیتال آدیو اینترفیس خود متصل کنید. اگر آدیو اینترفیس دارای ورودی خروجی ADAT باشد، شما میتوانید بهسادگی یک مایک پری ۸ کاناله مجهز به ADAT را به اینترفیس متصل کنید و تعداد ورودی و خروجیهای خود را گسترش دهید. با این ۸ کانال اضافهشده به ورودیهای آدیو اینترفیس، امکان ضبط زنده یک گروه کامل را خواهید داشت.
نحوه اتصال به کامپیوتر
یکی از چالشهای پیش روی صنعت ضبط این است که تکنولوژی همواره در حال پیشرفت است. در تکنولوژیهای متکی به کامپیوتر، فاصله میان “مرسوم” و “منسوخ”، بسیار اندک است. با این حال، برخی از کانکشنهای کامپیوتری بهعنوان کانکشنهای مرسوم شناخته شدهاند و آنها عبارتند از: Thunderbolt ،USB ،FireWire و PCIe. اکثر کامپیوترهای PC و Mac، به پورت USB (USB 2 یا USB 3) مجهز هستند. در حالی که FireWire (400 یا ۸۰۰) معمولاً در کامپیوترهای Mac دیده میشود. هر دو این پروتکلها، سرعت یکسانی (برابر با ۴۸۰Mbps) ارائه میکنند. این مقدار سرعت انتقال، برای ضبط ۶۴ ترک بهصورت همزمان کافی است. در ضمن هنوز اینترفیسهای سادهای در بازار وجود دارند که از طریق USB 1.1 به کامپیوتر متصل میشوند. سرعت انتقال در آنها بسیار پایینتر است، با این حال برای ضبط ۱ یا ۲ ترک بهصورت همزمان کفایت میکند.
Thunderbolt
این روزها، تاندربولت بهواسطه سرعت بالا و تأخیر بسیار ناچیز، عیار سنجش کانکشنها بهحساب میآید. سرعت Thunderbolt 3 که در مکهای جدید اپل یافت میشود، دو برابر از Thunderbolt 2 و هشت برابر از USB 3 بیشتر است و از ۴۰ گیگابایت در ثانیه و ۱۰۰ متر طول کابل پشتیبانی میکند. امروزه آدیو اینترفیسهای ردهبالای زیادی در بازار وجود دارند که از طریق Thunderbolt به کامپیوتر متصل میشوند.
Firewire
مزیت Firewire این است که میتواند یکدستتر از USB، دادهها را منتقل کند. در نتیجه، هنگام ضبط کانالهای بیشتر، نسبت به USB کمی قابلاعتمادتر است. اشکال Firewire این است که تنوع آدیو اینترفیسهایی از این نوع چندان زیاد نیست و بسیاری از کامپیوترها نیز به پورت Firewire مجهز نیستند. اگر کامپیوتر شما PC است، میتوانید روی آن یک کارت FireWire نصب کنید.
USB
مزیت اینترفیسهای USB این است که بسیاری از آنها، با USB راهاندازی میشوند (بهجای اینکه با یک آداپتور به آنها برقرسانی شود). این ویژگی، در محیطهایی که به برق دسترسی نداریم، بسیار کاربردی است. در این صورت، برق مورد نیاز آدیو اینترفیس شما از طریق پورت USB لپتاپ تأمین میشود.
PCIe
و اما به چهارمین راه متداول اتصال اینترفیس به کامپیوتر میرسیم: PCIe یا PCI Express.
اینترفیسهای PCIe، بهصورت کارت و در داخل کامپیوتر قرار میگیرند و نمیتوانند روی لپتاپها نصب شوند. با نصب مستقیم آدیو اینترفیس روی مادربرد، در واقع مسیر انتقال دادهها کوتاه میشود و تأخیر زمانی و محدودیت پهنای باند کاهش مییابد. اکثر آدیو اینترفیسهای PCIe بدین منظور طراحی شدهاند که از عهده تعداد زیادی ترک بهصورت همزمان برآیند و ارائهدهنده سرعت بسیار بالا باشند. آدیو اینترفیسهای PCIe توسط استودیوهای حرفهای به کار گرفته میشوند و طبیعتاً بسیار گرانقیمت هم هستند.
مختصات فنی
آیا چیزهایی مثل عمق بیت (bit depth) و نرخ نمونهبرداری (sample rate) اهمیتی دارند یا نه؟ پاسخ به این سؤال چندان آسان نیست، ولی بله اهمیت دارند. با bit depth شروع کنیم. وقتی صحبت از پردازش آدیو باشد، عمق بیت تأثیر زیادی روی صدای شما خواهد داشت. حساب ساده این ماجرا این است که ۱ bit برابر است با ۶dB. این یعنی، آدیوی ۱۶-bit (کیفیت CD) ارائهکننده داینامیک رنج ۹۶dB است. مشکل اینجاست که سطح نویز دیجیتال بسیار بالاست. در نتیجه، اگر با آدیوی ۱۶-بیت کار کنید، بخشهای ساکتتر صدای شما نویز خواهند داشت. آدیوی ۲۴-بیت، با ۱۴۴dB داینامیک رنج، بازه مورد نیاز برای پردازش نرم آدیو را در اختیار تولیدکنندههای حرفهای میگذارد. به همین دلیل، ۲۴-بیت استاندارد حرفهایها بهشمار میرود و ما نیز بهشدت آن را به شما توصیه میکنیم.
از طرف دیگر، سمپل ریت، یک مسئله شخصی است. هر sample، یک تصویر دیجیتال است که از آدیو گرفته شده است. استاندارد CD که ۴۴٫۱kHz است، از آدیوی ورودی، در هر ثانیه ۴۴۱۰۰ تصویر دیجیتال میگیرد. مبدل دیجیتال به آنالوگ، تنها به دو سمپل از شکل موج نیاز دارد تا بتواند یک فرکانس تولید کند؛ بنابراین، از لحاظ نظری، سمپل ریت ۴۴٫۱kHz قابلیت بازآفرینی فرکانسها تا سقف ۲۲.۰۵ کیلوهرتز را داراست. بالاترین فرکانسی که گوش انسان قادر به شنیدن آن است، ۲۰ کیلوهرتز است؛ بنابراین ۴۴٫۱kHz برای دریافت و بازتولید تمامی صداهای قابل شنیدن توسط گوش سالم انسان، زیاد هم هست. هر چند، موضوعات قابلتأمل دیگری نیز در کار است (که البته همگی موضوعات فنی هستند). این موضوعات فنی میتوانند کاربر را به فکر استفاده از سمپل ریتهای بالاتر بیندازند. به همین علت، بیشتر حرفهایها با سمپل ریتهای ۹۶kHz ،۸۸٫۲kHz ،۴۸kHz و یا حتی ۱۷۶٫۴ یا ۱۹۲kHz کار میکنند.
بههرحال اگر قصد دارید دموهای خود را روی CD ارائه کنید یا آثار خود را با فرمت MP3 بهصورت آنلاین عرضه کنید، میتوانید با ۴۴٫۱kHz/16-bit کار کنید یا به آن میکس داون نمایید و همه چیز هم عالی خواهد بود. اما اگر قصد دارید یک قطعه جَز با رزولوشن بالا منتشر کنید، به کار کردن زیر ۲۴-bit/96kHz فکر هم نکنید. سمپل ریتهای بالاتر مثل ۱۹۲kHz، برای ساند دیزاین بسیار مفید هستند. مثلاً صدای غُرغُر سگ را با ۱۹۲kHz رکورد کنید و سپس آن را وارد پروژه ۹۶kHz کنید (با سرعت نصف، ولی بدون افت رزولوشن) تا بلافاصله به صدای غُرش شوم و بدشگونی دست یابید که در فیلمهای علمی-تخیلی برای بازسازی صدای هیولاها به کار گرفته میشود. اما یادتان باشد که استفاده از سمپل ریت و عمق بیت بالاتر، به معنی اشغال فضای بیشتر روی هارد دیسک است.
مهمترین نکته درباره sample rate و bit depth این است که آنها از کیفیت کانورترهای آدیو اینترفیس شما کماهمیتترند. همانطور که استفاده از موتور فِراری روی یک چهارچرخه نتیجهی مطلوبی نخواهد داشت، یک کانورتر ردهپایین نیز شاید ۲۴-bit/96kHz را به شما عرضه کند، ولی کیفیت حرفهای مورد انتظار شما را ارائه نخواهد کرد.
چند نکته دیگر
بعضی از آدیو اینترفیسها فقط با Mac یا فقط با PC سازگار هستند. هنگام انتخاب و خرید حتماً روی جعبه را مطالعه کنید و از سازگاری آدیو اینترفیس مورد نظر با سیستم کامپیوترتان اطمینان حاصل کنید.
این روزها، اینترفیسهای بیشتر و بیشتری به همراه یک نرمافزار کنترلکننده و DSP به بازار عرضه میشوند که بسیار سودمند هستند. نرمافزارها، به شما امکان تنظیمات میکسهای هدفون را میدهند، میتوانید از طریق آنها به هر یک از هدفون میکسها، دیلی و ریورب بیفزایید و امکان تاکبک برای برقراری ارتباط با نوازندهها را فراهم میکنند. نرمافزار پردازشگر DSP اختصاصی، خود اینترفیس را کنترل میکند و بههیچوجه CPU کامپیوتر را تحت فشار نمیگذارد.
مأخذ: Sweetwater
ترجمه: بابک آخوندی
متشکرم از مقالات خوبتون